Կառավարության այսօրվա նիստում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե Ադրբեջանը նոր մեղադրանք է մոգոնել ընդդեմ Հայաստանի Հանրապետության:
Հայ-ռուսական հարաբերությունների առանձնահատկություններից մեկն այն է, որ դրանից շահում են գործնականում բոլորը, բացի Հայաստանից: Այդ շահառուների թվում է նաև Նիկոլ Փաշինյանը, որը, ինչպես և Ռուսաստանը, Հայաստանի պետական շահերի հաշվին բավարարում է սեփական իշխանության պահպանման շահերը:
«Ցանկացած գործողություն պետք է դիտարկել, թե արդյոք այս քայլն օգնե՞ց անվտանգությանը, թե՞ վնասեց: Օրինակ, ՀԱՊԿ տեղակալի քարտուղարին երբ հետ ենք կանչում, դա օգնե՞ց, թե՞ վնասեց»:
«Այն իրավիճակը, որ մենք ունեինք մինչև 44-օրյա պատերազմը՝ նույն անվտանգային առումով, այսօրվա մարտահրավերները և ստեղծված իրավիճակն էականորեն տարբերվում է մինչ պատերազմը եղած կարգից»,- ասաց ԱԺ նախկին պատգամավոր Արտյոմ Ծառուկյանը «Հայաստանի անվտանգության փլուզվող համակարգը» քննարկման ընթացքում, ապա հավելեց, որ երեք ուղղություններում բացարձակ ձախողված իրավիճակ է. արտաքին քաղաքականություն, պաշտպանություն, ազգային անվտանգություն:
«Երկրորդ ասուլիսի ժամանակ էլ եկավ և հայտարարեց՝ գիտեք, ես ամեն ինչ անում եմ, ժողովուրդ, նույնիսկ ռազմավարական դաշնակցի հետ հարաբերությունները փչացնելու գնով փորձեցի Արևմուտքի հետ աշխատել, բայց բրյուսելյան ֆորմատն էլ, ըստ էության, արդյունք չի տալիս, որովհետև երաշխիքներ չկան, որ նույնիսկ, եթե փաստաթուղթը ստորագրենք, կունենանք խաղաղություն»,- «Հայաստանի անվտանգության փլուզված համակարգը» թեմայով քննարկման ընթացքում մանրամասնեց քաղտեխնոլոգը:
«Մեր անվտանգության համակարգը, մեր դիվանագիտությունը փլուզված է: Աշխարհում հիմա մեծ փոփոխություններ են տեղի ունենում. մենք շատ արագ գնում ենք դեպի երկրորդ սառը պատերազմի, որը կարող է նաև տաք պատերազմ լինել, աշխարհում դեռ երկու բևեռներ են ստեղծվում»,- Հայաստանի անվտանգության փլուզված համակարգը» թեմայով քննարկման ընթացքում նշեց քաղաքագետ Արթուր Խաչիկյանը:
«Այսօր խորհրդանշական օր է, 100 օր է՝ ինչ փակված է Արցախի կյանքի միակ ճանապարհը»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՀՀԿ ԵԿ նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը:
Արմինե Ադիբեկյանը համակարծիք չէ տարբեր շրջանակների կողմից գեներացվող այն տեսակետների հետ, թե պատերազմի դեպքում, օրինակ, Իրանը կկարողանա ինչ-որ կերպ «միջամտել»:
Ըստ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի՝ «խաղաղության պայմանագրի» շուրջ բանակցությունների համար բոլոր տեղերից միջնորդություն կա՝ տարբեր խողովակներով տարբեր հարցեր են քննարկվում։
Կառավարության մարտի 16-ի նիստի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել էր տեղահանվածների խնդրին: Նա հիշեցրել էր, որ եռակողմ հայտարարության 7-րդ կետում նշված է, որ ներքին տեղահանված անձինք և փախստականները վերադառնում են Լեռնային Ղարաբաղի տարածք և հարակից շրջաններ՝ ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գլխավոր հանձնակատարի վերահսկողության ներքո: Սա նշանակում է, որ Լեռնային Ղարաբաղի Հադրութի շրջանի, Շուշիի, Մարտունու և Մարտակերտի շրջանների, Շահումյանի շրջանի, Գետաշենի, Լաչինի և Լեռնային Ղարաբաղի հարակից այլ շրջանների հայերի վերադարձի միջազգային մեխանիզմներ պետք է գործարկվեն, և ինքն Արտաքին գործերի նախարարությանը հանձնարարել է՝ այս թեմայով պաշտոնական բանակցություններ սկսել ՄԱԿ-ի փախստականների հարցերով գլխավոր հանձնակատարի հետ:
«Իմանգալի Թասմագամբետովն առաջին անգամ որպես ՀԱՊԿ ղեկավար՝ Եռաբուր է այցելել. այսինքն՝ իրենք ցույց են տալիս, որ հատուկ վերաբերմունք ունեն, որովհետև մինչև հիմա արարողակարգով Ցեղասպանության հուշահամալիր այցն էր: Ոչ մի երկրի ոչ մի ղեկավար պաշտոնապես չի այցելել Եռաբլուր. սա գնացող կառո՞ւյց է,- շեշտեց քաղտեխնոլոգը՝ արձանագրելով նաև, որ հակառակի մասին են վկայում ՌԴ մասնակցությամբ տարածաշրջանում նոր ձևավորվող ալյանսները,- փորձում են ամրապնդվել տարածաշրջանում»:
168.am-ը Վահե Դավթյանից հետաքրքրվեց՝ հաշվի առնելով հանգամանքը, որ այս հարցի առնչությամբ կա նաև իրանական և ռուսական կողմի լոյալությունը, այս պահին կարո՞ղ ենք ասել, որ «միջանցքի» հարցում կա որոշակի միջազգային կոնսենսուս, եթե՝ այո, ապա Հայաստանն ի՞նչ կարող է անել այս պարագայում:
Իրան-Ադրբեջան հարաբերությունները շարունակում են լարվել, սակայն իրանագետները բացառում են ռազմական սցենարի հավանականությունը: Իրանագետ Գարիկ Միսակյանը 168.am-ի հետ զրույցում մասնավորապես նկատեց՝ թեև Ադրբեջանը բավականին լարում է իրավիճակը, բայց Իրանը ցանկություն չունի պատերազմական գործողությունների:
Արցախի խորհրդարանը երեկ առաջին ընթերցմամբ ընդունել է Սահմանադրության փոփոխության նախագիծը, որով առաջարկվում է հանրապետության նախագահի լիազորությունների վաղաժամկետ դադարեցման դեպքում ռազմական դրության պայմաններում նախագահի ընտրության իրավունքը վերապահել Ազգային ժողովին:
«Ֆորմալ առումով ՀԱՊԿ-ի հետ սրումը սկսվեց 2021-ի մայիսի 12-ից, երբ ադրբեջանցիները հանգիստ մտան ՀՀ տարածք, իսկ ՀԱՊԿ-ը, որը որպես դաշնակից՝ ենթադրաբար պետք է ինչ-որ քայլեր ձեռնարկեր, ոչ մի բան չարեց:
«Պրեսսինգում» Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն իրանագետ Արտյոմ Տոնոյանն է:
«Ադրբեջան-Իրան հարաբերությունների տրամաբանության մասով միաշերտ պատասխան չկա: Ադրբեջանը հանդիսանում է մի քանի տիրոջ ծառա: Կարելի է ասել՝ Թուրքիայի մասնիկ, Իսրայելի ուղղակի խամաճիկ: Իրենք նույնիսկ պարծենում են դրանով՝ ասելով, որ կարևորը՝ իրենց հարցերը լուծվում են»,- «Դեպի ո՞ւր է գնում տարածաշրջանը. նոր զարգացումներ» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ԱԺ նախկին պատգամավոր Արման Աբովյանը՝ ընդգծելով, որ Իսրայելն իր համար գոյաբանական խնդիր է համարում Իրանի չեզոքացումը:
«Իր այցելությունները միայն փողի վատնում են: Ինձ համար առավել տարօրինակ է, որ այս ճգնաժամային օրերին, երբ բոլորս աշխարհով մեկ փորձում ենք հասկանալ, թե ինչ կարող ենք անել, որպեսզի Լաչինի միջանցքը բացվի, Արցախն ու Հայաստանը կարողանան դիմագրավել մարտահրավերներին, Զարեհ Սինանյանը չփորձեց մի խելացի պատգամ փոխանցել, ուղղություն տալ Սփյուռքին:
«Ադրբեջանն ասում է՝ դե, պատերազմում հաղթել եմ, էս ինչ բանակցություններ են, 5 սկզբունքներս ուղարկել եմ՝ ստորագրեք: Եթե 2023-ին չստորագրեք, լայնածավալ հարձակում եմ սկսելու,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ նշեց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ դիտարկմամբ,- Մեր լրագրողները հարցնում են՝ հիմա եթե այսպես է իրավիճակը, հնարավո՞ր է՝ գնաք և ստորագրեք թղթեր, որոնք կապիտուլյացիա են Հայաստանի համար: Ես ասում եմ՝ ոչ. մենք պատրաստ ենք գնալ որոշակի լուծումների, այո, պատասխանատվություն վերցնել»:
«Խաղաղության պայմանագրում» առկա կողմերի տարաձայնությունների ու համաձայնությունների մասին հայ հասարակությունը կտեղեկանա փաստաթղթի ստորագրումից հետո՞, թե՞ մինչ այդ՝ ասուլիսում Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց լրագրողը:
Այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձավ Արցախում հնարավոր էսկալացիային, այդ համատեքստում լրագրողի հարցին, թե՝ այդ դեպքում արդյոք Հայաստանն ապահովելո՞ւ է Արցախի անվտանգությունը, Հայաստանը շարունակո՞ւմ է մնալ Արցախի անվտանգության երաշխավորը, Փաշինյանը պատասխանեց՝ հիշատակելով 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունը:
«Բրյուսելյան ֆորմատի հետ կապված վերջերս շատ ակտիվ քննարկումներ ենք ունեցել, այդ թվում՝ ԵՄ նախագահ, իմ բարեկամ Շառլ Միշելի հետ, որոնց արդյունքում մենք ֆունդամենտալ խնդիր ենք տեսել բրյուսելյան ֆորմատի մեջ,- իր մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշեց Նիկոլ Փաշինյանը:
Արտակ Զաքարյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Նիկոլն ասում է, որ «…երբ Հայաստանը բանակցում է Ադրբեջանի հետ, Լեռնային Ղարաբաղում սկսում են կասկածել, թե ի՞նչ դավադրությունների մեջ է Հայաստանի իշխանությունը: Դրա համար թող Լեռնային Ղարաբաղը ինքը բանակցի Ադրբեջանի հետ…»:
«Այդ խնդիրների 1 քայլանի լուծում չեմ պատկերացնում»,- այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ընթացքում ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ պատասխանելով հարցին, թե ինչպե՞ս է տեսնում ՀՀ սուվերեն տարածքն ադրբեջանցիների կողմից օկուպացնելու խնդրի լուծումը:
«Հայաստանը քանիցս հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական խաղաղության պայմանագրի արդյունավետության կարևոր բաղադրիչը երաշխավորի ինստիտուտն է. կարո՞ղ եք ասել, թե ինչպիսի կոնսուլտացիաներ են եղել այս հարցի շուրջ, ո՞ւմ եք դիտարկում՝ որպես հնարավոր այդպիսի երաշխավոր, և ի՞նչ դիրքորոշում ունեն այս մասով Ռուսաստանն ու Արևմուտքը»,- այսօր հրավիրված մամուլի ասուլիսի ժամանակ լրագրողը հարցրեց Նիկոլ Փաշինյանին:
Արդյո՞ք Հայաստանի համար ընդունելի է մի փաստաթուղթ, որտեղ կլինի հետևյալ ձևակերպումը՝ ԼՂ հայերի անվտանգություն և իրավունքներ, որը կհամապատասխանի Ադրբեջանի սահմանադրությանը. վերջերս ընդդիմադիր դաշտից տարածվեց մի փաստաթուղթ, որը ըստ տարածողի՝ բանակցվող փաստաթղթերից է:
Հայաստանում է ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը: Նա հանդիպել է Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ: Վերջինս ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարին է ներկայացրել տարածաշրջանի վերջին զարգացումները:
Խնդիրն այստեղ այն է, թե այս պարագայում որքանով է Ադրբեջանն իր «խաղն» անկախ խաղում։ Ըստ իս, Բաքուն իր ռազմական, նաև՝ լոգիստիկ ու էներգետիկ խնդիրները լուծելու համար մեծ պարտավորություններ ունի տարածաշրջանային մեծ խաղացողների առջև։
«Ադրբեջանը պատերազմի ժամանակ բավականին լուրջ և անթաքույց աջակցություն է ստացել և՛ Թուրքիայից, և՛ Իսրայելից, ինչն էլ նշանակում է, որ Ադրբեջանն ինչ-որ բան պետք է տրամադրի դրա դիմաց: Բոլորի համար պարզ է, որ «ինչ-որ բան տրամադրելը» լինելու է հակաիրանական գործողությունների տեսքով: Կարծում եմ՝ առաջիկայում դրա դրսևորումները կտեսնենք, և պրոցեսները, որոնք արդեն տեղի են ունենում, դրա վառ ապացույցն են»,- 168.am-ի հետ զրույցում մանրամասնեց միջազգայնագետը՝ հիշեցնելով, որ քննարկվում են նաև ռազմական գործողությունների սցենարներ:
«Ապագա Հայկականը» և «Ավրորա» նախաձեռնությունների համահիմնադիր, Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանն այսօր ևս Արցախից տեսակապով միացավ «Ապագա Հայկականը» նախաձեռնության կազմակերպած համաժողովին: