Մեր ժողովուրդը կորցնելով իր գյուղական հատվածը` արդեն դարձել է քաղաքացի, և այդ քաղաքացուն դժվար է նորից վերադարձնել դեպի գյուղ: Մինչդեռ գյուղը քաղաքին սնող հիմնական աղբյուրն է, իսկ երբ որ պատերազմ լինի, նույն հաջողությամբ գյուղացին նաև զինվոր կարող է դառնալ… Բոլոր ժամանակներում հայկական իրականությունը կառուցվել, զարգացել և գոյատևել է նախևառաջ` գյուղի շնորհիվ:
Արդեն նախկին վարչապետ Տիգրան Սարգսյանին, ինչպես ասում են, գործող իշխանությունը ճանապարհեց փառք ու պատվով։ Ոչ թե անարգանքի սյունին գամեցին վատ աշխատանքի համար, այլ գովասանքով խոսեցին 6 տարիների ընթացքում նրա կատարած «տաժանակիր» աշխատանքի համար, շնորհակալություն հայտնեցին ու խոստացան պաշտոն տալ։
Ակնհայտ է, որ սահմանափակելով նախագահի լիազորությունները և անցնելով խորհրդարանական հանրապետության` նախագահը ստանում է անգլիական թագուհու կարգավիճակ: Ասելով, որ չի լինելու նաև վարչապետ` հստակ երևում է, որ նա նպատակ է դրել լինել Ազգային ժողովի նախագահ: Դա գերմանական մոդելն է` Բունդեսթագի նախագահը երկրում երկրորդ դեմքն է: Այս պարագայում, որքան ես եմ հասկանում, Սերժ Սարգսյանը ձգտելու է լինել, այսպես ասած, «պախանը»` քաղաքական դաշտում:
«Հանրապետություն» կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը, ում ունեզրկմամբ իշխանությունը զբաղվեց նրա քաղաքական գործունեության արշալույսին, ԲՀԿ-ի նկատմամբ դրսևորվող բարյացակամ վերաբերմունքին այսպիսի բացատրություն է տալիս. «Մաքսային միության գծով ՀՀ իշխանության գործընկերները ցանկանում են մեր երկրում ունենալ իրենց կողմից վերահսկելի իշխանություն և ընդդիմություն»:
«Տիգրան ջան, շատ-շատ շնորհակալ եմ…»,- կիրակի օրը հայտարարեց Սերժ Սարգսյանը` Հայաստանի պատմության մեջ ամենաբացասական արդյունքներն արձանագրած կառավարության ղեկավարին, թերևս, ցույց տալով, որ վարչապետի աշխատանքը գնահատվում և գնահատվելու է ամենևին ոչ տնտեսական ցուցանիշներով:
Ապրիլի 10-ին հրապարակված ՀՀ սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգի նախագծում անդրադարձ կա նաև դատական իշխանությանը:
Սա խաղ է, ուր երկրի քաղաքացիների գործոնը որևէ կողմի հետաքրքրության առարկան չէ: Մեզ՝ ՀՀ քաղաքացիներիս, մնում է բարեկրթորեն մի կողմ քաշվել և չմիջամտել մեզ չվերաբերող գործերին:
Որոշակի հանգամանքների հետևանքով մարդը սկսում է գիրանալ, և հաճախ անհնար է լինում վերականգնել նորմալ քաշը։ Կարևոր է հաճախակի կշռվել և որոշել քաշին (P) համապատասխանող Կետլիի չափորոշիչը (K)։
Սարգսյանը կշարունակի պահպանել իր քաղաքական ազդեցությունը, և ունի իրավունքը` իրենից հետո ժառանգորդ նշանակելու, բայց չեմ կարծում, որ ժառանգորդն իր անձի համար է լինելու: Նույն կերպ վարվեց Քոչարյանը, ով նախընտրում է քաղաքական ազդեցությունը և դերակատարումը` կուլիսների ետևում:
Կան մի քանի «մանրուքներ», որոնք ԲՀԿ ծրագրում դժվար թե շոշափվեն։ Օրինակ` Մաքսային միության հարցը, որին անդամակցությունը բերելու է մաքսատուրքերի բարձրացման, գնաճի ևբնակչության գնողունակության անկման, ինչի մասին խոսում էր Վարդան Օսկանյանը…
Եթե Սերժ Սարգսյանի համար ընդունելի է կառավարման գործող համակարգը, իսկ մյուս կուսակցությունները դեմ են առաջարկվող սահմանադրական փոփոխություններին, անհասկանալի է, թե ով է կանգնած լինելու այդ փոփոխությունների հետևում, ով է առաջ մղելու այդ փոփոխությունները, ով է քարոզելու դրանց համար. պարզ ասած` ով է լինելու այդ փոփոխությունների տերը:
Թե ի՞նչ արդյունավետություն կունենա համաժողովը, և արդյոք հնարավոր կլինի՞ ծրագրային առաջարկները կյանքի կոչել, ըստ Վ.Խաչատրյանի, կախված կլինի այն մարդկանցից, ովքեր իրենց վրա նման պատասխանատվություն կվերցնեն և նոր ձևավորվելիք իշխանությունից:
Անընդունելի է, որ նույնիսկ այս բարեփոխումներով դեռևս նախագահն է նշանակում մարզպետներին, նախագահն է նշանակում կառավարության անդամներին, (իհարկե բացառությամբ վարչապետի) և կրկին նախագահն է շարունակում նշանակել ոստիկանապետին, տարբեր կառույցների ղեկավարներին և նույնիսկ դատավորներին: Սա իշխանության մարմինների միջև հավասարակշռությունը և կայունությունը պահելու առումով կորսված հնարավորություն է:
Այսպես թե այնպես, վաղը հաղորդագրություն կտարածվի և հայտնի կդառնա վարչապետի անունը: Դրանից օրեր անց կհրապարակվի խրախճանքի մասնակիցների ամբողջական ցուցակը: Ներողություն՝ կառավարության կազմը:
Ես չեմ կարող մտքես անցնել, որ ռուս կառավարությունը իր շահերը զոհե մեզ, զի նա չի կարող թույլ տալ, որ այս բաժինն ավելի լավ վիճակ ունենա, քան իր երկրի հայերը, ուրեմն միշտ ձգտելու է պահել մեզ (եթե իրար չմիանանք) իրան կարոտ վիճակի մեջ, որպեսզի ապագա գրավման ձեռնտու տարր հանդիսանանք. արդեն մեր մեծ ջարդերն ապացույց են ասածներիս:
Մի բան ակնհայտ է` Տիգրան Սարգսյանի կառավարման վեցերորդ տարում հրապարակային ելույթներում հայհոյում էին ոչ միայն մականունավոր պատգամավորները, այլև նրանցից ու կառավարության անդամներից ամենակիրթ ու գրագետ մարդու համբավ ունեցողները: Իսկ «սա արդեն խորհրդանշական է»,- ինչպես ասվում է հանրահայտ ֆիլմում:
Առավոտյան ժամը 8:30-ին մտնում էր լաբորատորիա, մինչև երեկոյան ժամը 8:30-9:30-ը աշխատում էր: Այսինքն, աշխատանքային օրվա վերջում միայն ինքն ու պահակներն էին մնում, հետո նոր նա գնում էր: Անգամ այս վերջին օրերին էլ` այդ վիճակում զանգում էինք, ինչ-որ դիագնոզի մասին էինք հարցնում: Ուղեղը պարզ էր, այդ վիճակում անգամ, ինքն էլի ասում էր` որտեղից կարդանք, նայենք, ինչ անենք… Դժբախտաբար, այդպես երկար չձգեցինք ու մնացինք անտեր, իսկապես անտեր մնացինք… Բայց դե, պետք է փորձենք իր թողածով աշխատել:
Այո, Հայաստանում ամեն ինչ շատ ծանրաշարժ և իներցիոն է, բայց այստեղ էլ է ամեն ինչ փոխվում: Օրինակ՝ Սլովակիայում 2 շաբաթ առաջ ընտրվեց նախագահ, հավաքեց 60% ձայն մի մարդ, ով 6-7 ամիս առաջ բնությանն անհայտ թռչուն էր: Բայց համաշխարհային որոշ ուժեր այնպիսի վարպետությամբ զարգացրին նրա կերպարը, որ երկրի գործող վարչապետը, ով շատ հեղինակավոր թեկնածու էր, պարտվեց նախագահական ընտրություններում:
Բազմաթիվ հետազոտողներ կարծում են, որ անանասի, պապայայի և կիվիի պտուղներում պարունակվում են ֆերմենտներ կամ էնզիմներ, որոնք նպաստում են ճարպերի տրոհմանը և յուրացմանն օրգանիզմում։
Երկու օր առաջ հայտնի դարձավ, որ Ռուսաստանի Դաշնության կառավարությունը պատրաստվում է դադարեցնել «Ամերիկայի ձայն» ռադիոկայանի հեռարձակումը երկրի տարածքում: Այս մասին մարտի 21-ին ԱՄՆ-ի Հեռարձակման հարցերով խորհրդին (Broadcasting Board of Governors, BBG) հղած նամակում հայտնել է «Ռուսաստանն այսօր» («Россия сегодня») պետական լրատվական գործակալության տնօրեն Դմիտրի Կիսելյովը:
Լրագրողներն ունեն մի կարևոր պարտականություն` մատուցել ճշմարտությունը և քարոզչություն չանել կամ էլ շահ հետապնդող պատմություններ չներկայացնել: Երբ այս սահմանները խախտվում են, մեդիան սկսում է վտանգավոր դեր կատարել: Եվ մարդկանց իրազեկելու փոխարեն՝ այն կարող է տանել արմատական հայացքների ու ծայրահեղականության:
Վերջին տարիներին Հայաստանի տնտեսական զարգացումները մեծամասամբ կապված են հանքարդյունաբերության հետ, որը հատկապես անցած 5 տարիներին արտահանման ծավալների շուրջ կրկնակի աճ է արձանագրել: Հայտնի է, սակայն, որ ՀՀ կրթական համակարգը շատ առումներով չի հասցնում այդ ոլորտի զարգացումների ետևից, և կրթություն-արդյունաբերություն կապը խզված է, գործատուները շատ հաճախ են բողոքում, որ բուհի շրջանավարտ լինելը դեռ չի նշանակում` մասնագետ լինել:
Ինչո՞ւ է Հովհաննիսյանը հարցականի տակ դնում խորհրդարանական քառյակի կամ եռյակի գոյությունը: Դրա պատճառը մեկն է. նա հասկանում է, որ իր պահանջն անիրականանալի է, և մյուս երեք կուսակցությունները չեն կարող համախմբվել այդ գաղափարի շուրջ: Ո՛չ ԲՀԿ-ն և ո՛չ էլ ՀՅԴ-ն չեն համարձակվի բարձրացնել նախագահ Սարգսյանի պաշտոնանկության հարցը:
Ըստ Համաշխարհային բանկի զեկույցի՝ տնտեսական առումով սա բավականին բարենպաստ պահ է վարչապետի պաշտոն ստանձնելու համար։
Այդ չափանիշով առաջնորդվելու դեպքում վարչապետ կարելի է նշանակել Շառլ Ազնավուրին կամ Քիմ Քարդաշյանին: Թեև ամենաընդունելին, իհարկե, կլիներ Վլադիմիր Պուտինը, ով տեխնիկական՝ զբաղվածության պատճառով հազիվ թե համաձայնի:
Համաշխարհային բանկը հրապարակել է Հայաստանի տնտեսության վերաբերյալ իր հերթական զեկույցը` «Հայաստան. ավելի շատ դինամիզմի ակնկալիքով» (Armenia: Looking for More Dynamism)։ Գլխավոր կանխատեսումներից մեկն այն է, որ Հայաստանի ՀՆԱ իրական աճն այս տարի և 2015 թվականին կարող է կազմել 5%, ինչը վատ ցուցանիշ չէ։ ՀԲ մասնագետները գտնում են, որ համաշխարհային տնտեսության առողջացումից կարող են շահել զարգացող երկրները, որոնց թվում է նաև Հայաստանը։
«Ռուսաստանը հատկապես վերջին տարիներին մեդիայի ոլորտում, կարծես, ամեն ինչ փակելու, արգելելու քաղաքականություն է որդեգրել: Փետրվարի 1-ից ուժի մեջ մտավ օրենքը, ըստ որի` «Ռոսկոմնադզորը» կարող է ցանկացած հրահանգ իջեցնել օպերատորներին, որպեսզի արգելափակեն այս կամ այն կայքը: Ընդ որում, «Ռոսկոմնադզորը» հրահանգը կատարում է Գլխավոր դատախազության դիմումի հիման և պարզապես հայտի հիման վրա: Առանց քննելու, առանց պարզելու` կարող են արգելափակել: Իմ կարծիքով` սա իսկապես շատ վտանգավոր նախադեպ է»:
Ապրիլի 7-8-ը ՀՀ ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը Լիտվայում էր: Մեր տեղեկություններով՝ վերադարձի ճանապարհին Հ.Աբրահամյանը կանգ է առել Մոսկվայում, սակայն այդ փաստի մասին պաշտոնական տեղեկատվություն չի հաղորդվել: Մեր աղբյուրների համաձայն՝ Մոսկվայում Աբրահամյանը որոշակի շրջանակների հետ հանդիպումների միջոցով փորձել է ճշտել Կրեմլի վերաբերմունքը վարչապետի պաշտոնում իր նշանակման կապակցությամբ:
Հայաստանում հասարակությունը դադարել է որևէ ազդեցություն ունենալ իշխանության ձևավորման վրա և բավարարվում է ժամանակ առ ժամանակ հայտնի առակին նմանվող իշխանության բաժանման գործընթացին հետևելով:
Հարցերը՝ ո՞վ կլինի Հայաստանի հաջորդ վարչապետը, կամ ի՞նչ նոր խնդրի շուրջ կհամախմբվի սարսափելի ընդդիմադիր քառյակը, գուցե հետաքրքիր են, սակայն ոչ ավելի, քան այն հարցերը, որոնք ամեն օր մեզ տալիս են մեր երեխաները:
