Առողջություն

Սրտամկանի ինֆարկտը սկսվում է սուր, կտրող, սկզբից, կետային ցավով, որը հետզհետե տարածվում է ամբողջ կրծքավանդակով, հասնում է ձեռքերին, պարանոցին, ծնոտին։ Ցավը երկարատև է` կես ժամ և ավելի։ Մարդը գունատվում է, ուժասպառ է լինում, ուժեղանում է քրտնարտադրությունը։ Ինֆարկտի պատճառ կարող է դառնալ գերհոգնածությունը, ոչ համաչափ, կարճատև ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը, հոգեկան ցնցումները։

Օրվա նպատակն է բարձրաձայնել քաղցկեղի դեմ պայքարում առկա խնդիրները և հասարակության, քաղաքական գործիչների և առողջապահության ոլորտի ներկայացուցիչների ուշադրությունը ևս մեկ անգամ հրավիրել քաղցկեղի կանխարգելման և բուժման արդյունավետության բարձրացման կարևորության վրա:

Այս ցուցակը կազմվում է տարեկան պարբերականությամբ, որտեղ հաշվի են առնում՝ բժշկական ծառայությունների որակը, սարքավորումների ու տեխնոլոգիական հագեցվածությունը, գնային քաղաքականությունը, սպասարկումը, ծառայությունների մատուցման գաղտնիությունը, անվտանգությունը և սպասարկող անձնակազմի բարեհամբուրությունը:

Աղեստամոքսային համակարգի օրգանների չարորակ ուռուցքները` որպես օրենք, ունեն բարորակ նախապատություն։ Բարորակ ուռուցքների վերափոխումը չարորակի երկարատև ընթացք ունի` տասնյակ տարիներ։

Մանանեխի յուղը հարուստ է A, B6, E, K, PP վիտամիններով, պարունակում է նաև քոլին, օմեգա-3 ճարպաթթուներ, յուղն ամրացնում է մազարմատները և բարձրացնում առաձգականությունը, նպաստում օրգանիզմի աճին և լակտացիային։

Նարնջի հյութը կարգավորում է ճարպերի փոխանակությունը, նվազեցնում է ցածր խտություն ունեցող ճարպասպիտակուցների (վատ խոլեստերինի) մակարդակն արյան մեջ, կարգավորում է մարսողությունը, ունի նիհարեցնող հատկություն։ Ըստ իտալացի գիտնականների` կարմիր պտղամիս ունցող նարինջը կանխարգելում է գիրությունը և ուռուցքների առաջացման հավանականությունը։ Հյութը քամելուց առաջ նարինջը 10-15 րոպե պահեք գոլ ջրի մեջ։

Լիարժեք բուժման համար հիվանդին պետք է դեղորայքային բուժում, որով կզսպվի ստամոքսի թթվայնությունը և կվերցվի այն բակտերիան, որից առաջանում է խոցը: Եթե այդ մեթոդները չօգտագործեն, դեպքերի մեծ մասում խոցային հիվանդությունը կարող է հասնել վիրահատության:

Վաղենակի (կալենդուլա) քսուքն ունի հակաբորբոքային և հակամանրէ հատկություն, բուժում է թարախային վերքերը, արագացնում է դրանց ապաքինումը։ 100 գ խոզի ներքին ճարպը լցրեք արծնապատ կաթսայի մեջ, տաքացրեք ջրային բաղնիքի վրա` մինչև եռալը, ավելացրեք 25 գ վաղենակի մանրացրած ծաղիկներ, 15 րոպե եփեք, անընդհատ խառնեք, քամելու կարիք չկա, կարևոր է, որ ստացվի համասեռ զանգված։

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության 2014 թվականի 3-րդ շաբաթվա տվյալների համաձայն` գրիպի և սուր շնչառական վարակների ակտիվությունն ԱՀԿ անդամ երկրներում և եվրոպական տարածաշրջանում գտնվում է ցածր մակարդակի վրա:

Իր սննդարարությամբ և բուժիչ հատկություններով լավագույնն է համարվում սև բողկը, որն աչքի է ընկնում կալիումի առատությամբ (1200 մգ` 100 գ հումքի մեջ, սպիտակի մեջ` 357 մգ է)։ ՀՀ-ում մշակվում է «Սև կլոր» տեսակը։

Ընկուզեղենը հարուստ է ոչ միայն կալցիումով, ֆոսֆորով, կալիումով և մագնիումով, այլև պարունակում է պղինձ, երկաթ և այլ միկրո և մակրոտարրեր։ Հարուստ է E վիտամինով, ինչի շնորհիվ զգալիորեն խթանում է կանանց ինտիմ զգացումը և տղամարդկանց առնականությունը։

ABBYY ընկերության հիմնադիր ու Lingvo թարգմանչական ծրագրի ստեղծող Դավիթ Յանը գիրք է գրել առողջ սննդի մասին: Գիրքը կոչվում է «Հիմա ես ուտում եմ այն, ինչ ցանականամ»:

«Կարևորը ոչ թե այն է, թե ինչ մասնագիտություն ես սովորում առաջատար համալսարանում, այլ այն, թե ինչպես են քեզ սովորեցնում դառնալ հետազոտող: Հայաստանում նման մոտեցում գրեթե չկա», – ասում է երիտասարդ դասախոսը:

Կոճապղպեղը նաև արտակարգ հակաօքսիդանտ և միզամուղ է: Ունի տաքացնող հատկություն, որը կարող եք նկատի ունենալ այս ցրտաշունչ ձմեռային օրերին: Կարելի է կոճապղպեղով թեյ պատրաստել և ոչ միայն տաքանալ, այլև պայքարել այժմ այնքան տարածված բացիլների դեմ: Ջերմելիս հիշեք, որ նման թեյը բարձրացնում է մարմնի ջերմատիճանը, որը ավելի կարագացնի քրտնարտադրությունը և կպայքարի ջերմության դեմ (տես՝ հակացուցումները):

Սուր ռեսպերատոր վիրուսներն ակտիվ են, սակայն հանրապետությունում իրավիճակը համաճարակային չէ: Սա վստահեցնում է ՀՀ գլխավոր վարակաբան Արա Ասոյանը: 2013-ի վերջին և ընթացիկ տարվա սկզբում ջրծաղիկով հիվանդացության դեպքերն են ավելացել:

Սուրճը և թեյը (հատկապես` սևը) խոչընդոտում են երկաթի յուրացմանը։
Սուրճի երկու վերոգրյալ առանձնահատկությունները հակասական են, և հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ գերակշռող է երկրորդը. սուրճը նպաստում է երկաթի սակավությամբ բնորոշվող անեմիայի զարգացմանը։

Հատկապես վտանգավոր են երեխաների մաշկի թարախաբշտիկային հիվանդությունները, որոնց մաշկը և ամբողջ օրգանիզմը զգայուն են ստաֆիլոկոկերի և ստրեպտոկոկերի նկատմամբ: Առողջ մարդկանց մաշկային ծածկույթների վրա գրեթե միշտ կարելի է հայտնաբերել ստաֆիլոկոկերը և ստրեպտոկոկեր:

Դրանց արդյունավետությունն ապացուցվել է կլինիկական հետազոտությունների ընթացքում:

Թեղու օրերը համընկնում են հուլյան ամանորյա տոների հետ։ ՀՀ բնական պայմաններում անհիշելի ժամանակներից աճել են թեղու 3 տեսակներ` էլիպսաձևը, տերևաշատը և խցանայինը, նաև թեղազգիների ընտանիքին պատկանող կարկս (celtis) կովկասյանը,

Վերլուծաբանները հիշեցնում են, որ ավելորդ քաշը կարող է առաջացնել քաղցկեղ, դիաբետ եւ սրտանոթային հիվանդություններ:

Գիտնականներն ապացուցել են, որ մրսածության ժողովրդական բուժման ամենատարածված միջոցներից մեկը՝ հավով ապուրը, իրոք օգնում է պայքարել մրսածության դեմ:

Սննդի համաչափ եւ չափավոր օգտագործումն ավելորդ քաշից չտառապող եւ նյութափոխնակության խնդիրներ չունեցող անձանց թույլ է տալիս պահպանել նորմալ քաշը:

Արդյո՞ք դդումից պատրաստված կառքը նպաստեց, որպեսզի համեստ Մոխրոտիկը գրավի արքայազնի սիրտը. այս հարցը դեռ իր վերջնական պատասխանը չի ստացել: Սակայն, այնուամենայնիվ, 20-րդ դարի վերջերին երեք գիտնականներ արժանացել են Նոբելյան մրցանակի մի հետազոտության համար, որի հետ անուղղակի ձևով կապված է նաև դդումը։

Վիտամինները կյանքի համար կենսական նշանակություն ունեցող նյութեր են. հատկապես արևմտահայերը դրանք անվանում են կենսանյութեր։ Կենսանյութերի օգտակարության մասին գիտեն բոլորը, սակայն քչերին է հայտնի, որ որոշ սննդամթերքներ պարունակում են նաև հակավիտամիններ։

Մի շարք հետազոտություններ անգամ ապացուցել են, որ նուռը ոչնչացնում է կրծքագեղձի քաղցկեղի բջիջները, իսկ հյութը վերցնում է ազատ ռադիկալները, արգելակում է ուռուցքի առաջացումը:

Ռոսինին ճաշի էր մի տիկնոջ մոտ, որն ամեն ինչ մատուցում էր մեծ խնայողությամբ, և Ռոսինին սեղանից վեր է կենում քաղցած։
Տանտիրուհին սիրալիր դիմելով նրան` ասում է.
– Խնդրում եմ ձեզ, կրկին համեցեք ինձ մոտ ճաշի։
– Մեծ հաճությամբ,- պատասխանում է Ռոսինին,- թեկուզ հենց հիմա։

Ցիստիտի զարգացմանը նպաստում է աղը։ Աղի ուտեստների սիրահարները պետք է սահմանափակեն աղի օրվա չափաբաժինը 4 գրամով, այլ կերպ կարող է նկատվել ցավի ուժգնացում։

Տրանս ճարպերը ոչ միայն նպաստում են օրգանիզմում վտանգավոր խոլեստերինի մակարդակի բարձրացմանը, այլև խոչընդոտում են լավ խոլոստերինի յուրացմանը: Հիշեցնենք, որ լավ խոլեստերինը պաշտպանում է սրտի հիվանդություններից և տարբեր բորբոքային գործընթացներից:

Մեզանից շատերն են ձմեռը դիմավորում տագնապով: Ցավոք սրտի, սկսում ենք մտածել սեփական իմունիտետը բարձրացնելու մասին այն ժամանակ, երբ նկատում ենք մրսածության առաջին նշանները: Կան մի շարք գործոններ, որոնք իրենց բացասական ազդեցությունն են թողնում իմունիտտեի վրա և այն դարձնում անպաշտպան:

Օրգանիզմի բոլոր բիոքիմիական գործընթացներում ակտիվ կերպով մասնակցում են վիտամինները: Նիհարելու գործընթացում վիտամինները մեծ դեր ունեն, քանի որ նրանց բացակայության ժամանակ դանդաղում են նյութափոխանակության գործընթացները և դրա համար էլ նիհարելը դժվարանում է: