Կառավարության նոյեմբերի 28-ի նիստում հաստատվել են 2019/2020 ուսումնական տարվա ասպիրանտուրայի հեռակա ուսուցմամբ ընդունելության անվճար (ուսման վճարի փոխհատուցմամբ) տեղերը:
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում է արել, որում անդրադարձել է Գեղարքունիքի մարզի Դրախտիկ գյուղի դպրոցի խնդրին, որը քննարկման առաջարկ է դարձել համացանցում։
Օրերս Հայոց լեզվի և Հայոց պատմության մասնագետների հետ հանդիպման ժամանակ ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանը հայտարարեց, որ նախարարությունը քննարկում է Հայոց լեզու և գրականություն, Հայոց պատմություն և Մաթեմատիկա առարկաների ուսուցիչների աշխատանքի ընդունման կարգում փոփոխություններ կատարելու հարցը։ Հաշվի առնելով այդ առարկաների կարևորությունը՝ նախատեսվում է նրանց աշխատանքի ընդունել քննության հիման վրա։
Վերջին շրջանում անհիմն, շանտաժային որակումների «ջերմ» մթնոլորտում երբեմն առկայծում են կրթության հիմնահարցերին վերաբերող որոշ գնահատումներ, և անընդհատ փորձ է կատարվում իմ՝ կրթության և գիտության նախարար պաշտոնավարելու տարիների վերաբերյալ վարկաբեկիչ, պիտակավորող «արժևորումների» գործելաոճ կիրառել։ Ըստ այդմ՝ հարկ եմ համարում ներկայացնել իմ պաշտոնավարման տարիների ընթացքում արձանագրված արդյունքների մի մասը։
««Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» օրենքի նախագծի հեղինակները, կարծում եմ, պետք է հաշվի առնեն հանրության կարծիքը, բայց կարծես թե շտապում են: Շտապում են, որ ի՞նչ անեն»,-լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց ՀՀ ԳԱԱ Լեզվի ինստիտուտի տնօրեն Վիկտոր Կատվալյանը:
Ազգագրագետ Մխիթար Գաբրիելյանն արձագանքեց՝ ասելով. «Տպավորություն է, որ այս օրենքի հետ կապված աշխատանքային խումբն «անորսալի վրիժառուների» մի խումբ է, որ ամբողջ հարվածն ուղղվում է պարոն Կարաբեկյանին: Հրապարակե՚՛ք փորձագետների ցանկը: Ես պետք է հասկանամ՝ վաղն այս օրենքի ընդունման քաղաքական պատասխանատվությունը՝ մշակման մակարդակով, ո՞ւմ վրա է: Ես հստակ ճանապարհային քարտեզ եմ ուզում տեսնել, որովհետև, ցավոք, դրա տապալումը ես տեսել եմ Վրաստանում: Գնացե՛ք և տեսեք, թե ի՞նչ վիճակում է հայտնվել վրացական գիտությունը՝ նման մի վերափոխումից հետո»:
«Բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» ՀՀ օրենքի նախագծով թեև ապահովվում է առաջընթաց բարձրագույն կրթության և գիտության ոլորտի որոշ իրավակարգավորումների առնչությամբ, լուծվում են որոշ խնդիրներ, սակայն առկա են լուծում պահանջող մի շարք խնդրահարույց կետեր։
ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանի հրամանով հաստատվել է «Երևանում բարձրագույն կրթության հասանելիության ապահովում մարզաբնակ ուսանողներին» ծրագիրը, համաձայն որի՝ կեցության ծառայությունների վճարների զեղչերից կարող են օգտվել ավելի մեծ թվով խմբեր:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարը ապատեղեկատվություն է համարում այն, թե բոլոր բուհերից հանվում է Հայոց լեզու, Հայ գրականություն և Հայոց պատմություն առարկաների դասավանդումը:
Հետևաբար, մեր խնդիրն է՝ հեղինակների շրջանակը հնարավորինս ընդգծել: Չնայած սա էլ պետք է ասել, որ ՀՀ կառավարությունը, որն ունի ՀՀ ժողովրդի վստահությունը և աջակցությունը, ինքն իրենով կարող է հեղինակ լինել բոլոր այն դեպքերում, երբ մենք տեսնենք, որ երկխոսության մեր պատրաստակամությունն օգտագործվում է ոչ թե պրոցեսն առավել արդյունավետ դարձնելու համար, այլ այն դեպքում, երբ երկխոսության մեր պատրաստակամությունը փորձ կարվի օգտագործվել պրոցեսները կանգնեցնելու համար: Սա ուղղակի չի լինելու, և ուզում եմ բոլորս արձանագրենք և հստակ գնանք առաջ»,- ընդգծել է վարչապետ Փաշինյանը:
Այսօր ՀՀ ԱԺ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գևորգ Գորգիսյանն իր ելույթում հայտնել է, որ 2020 թ․պետական բյուջեի նախագծում ներառված չէ «Հայագիտության ոլորտում գիտական կադրերի պատրաստման գծով նպաստների տրամադրում» և «Արտասահմանյան համալսարաններում հայոց լեզվի դասավանդման կազմակերպում» կետերով նախատեսված ֆինանսավորումը։
Վերջին օրերին մեծ աղմուկ է բարձրացել բուհերում Հայոց լեզու և գրականություն, Հայոց պատմություն առարկաների պարտադիր դասավանդման շուրջ։ Ներկայում այդ առարկաների դասավանդումը պարտադրվում է օրենքով։ Նախարարության կողմից շրջանառության մեջ դրված նոր նախագծով այդ առարկաների դասավանդման հարցը թողնված է բուհերին։ Այս փոփոխության հիմքում դրված է բուհերին ակադեմիական ազատություն տալու մտադրությունը։ Բանն այն է, որ բարձրագույն կրթության ոլորտում կա ակադեմիական ազատության սկզբունք, և դրա բաղադրիչներից մեկն էլ այն է, որ բուհերն իրենք որոշեն դասավանդվող առարկաների ցանկը։
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությանը 2019 թ. պետական բյուջեի պահուստային ֆոնդից հատկացվել է 22 մլն դրամ հավելյալ ֆինանսավորում` համընդհանուր ներառական կրթության արդյունավատ իրականացման նպատակով:
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Բողոքի ակցիաների արդյունքում ինչ-որ հարցերում նախարարությունը վերանայե՞լ է իր մոտեցումները, ասենք՝ հայ առաքելական եկեղեցու պատմության մասով վերջնական որոշում կա՞․ հարցրինք ԿԳՄՍ փոխնախարար Արեւիկ Անափիոսյանին: «Ո՛չ։ Թե՛ ես, թե՛ պարոն Հարությունյանը արդեն քանիցս նշել ենք` չկա որոշում, կան քննարկումներ»:
«Հասարակության լայն շրջանակները մերժում են այս նախագիծը»,- ասում է Հր. Աճառյանի անվան լեզվի ինստիտուտի տնօրենը:
«Նախագծի 26-րդ հոդվածի համաձայն՝ հանրային բուհի կառավարման խորհուրդը պետք է բաղկացած լինի 12 հոգուց, որից միայն 4-ը պետք է լինեն բուհի ներկայացուցիչները, իսկ 6-ին նշանակելու է ԿԳՍՄ նախարարը: Անընդունելի է նաև 31-րդ հոդվածի 8-րդ կետը, որով դեկանները նշանակվելու են ռեկտորի կողմից»,- Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության «Բարձրագույն կրթության մասին» օրենքում փոփոխությունների նախագծի մասին ԿԳՄՍ նախարարի ու նախարարի տեղակալի հայտարարություններին ի պատասխան, թե նախագծի փոփոխություններն ուղղված են բուհական ինքնավարությանը, ասաց ԵՊՀ Պատմության ամբիոնի վարիչ Արտակ Մովսիսյանը` վստահեցնելով, որ օրենքի այս նախագիծը բուհական ինքնավարության հետ աղերս չունի:
«Բուհական ինքնավարությունը հասցված է զրոյական մակարդակի»,- ասում է Յուրի Ավետիսյանը:
«Երբ հայտարարությունը եղավ, ես միաժամանակ հպարտության ու ամոթի զգացում ունեցա»,- ասում է Վարդան Դևրիկյանը:
«Մեկ Հայաստան» կուսակցության նախագահ Արթուր Ղազինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Քանի որ կրթության և գիտության ոլորտը, իշխանության թեթև ձեռքով, հայտնվել է հասարակական ուշադրության կենտրոնում, ապա հարկ եմ համարում արձանագրել որոշ կարևոր դիտարկումներ.
«Գրականությանը, 4-5 տարի է, հետապնդում են ձախորդ որոշումները: Ավելին, նախորդ իշխանության մշակույթի վերջին նախարարը «գիր» բառով ինչ կար՝ հանեց Մշակույթի նախարարության ֆինանսավորվող ծրագրերից»,- ասաց Միլիտոնյանը, հավելելով, որ իրենց պայքարն ավելի է թեժացել, երբ անցած տարի կրթության ու գիտության նախարարը որոշել էր մանկական մամուլի ֆինանսավորման հարցը լուծել մրցույթների միջոցով:
«Այսպիսի բան խորհրդային կարգերի ժամանակ էլ չի եղել»,- ասում է ԵՊՀ պատմության ամբիոնի վարիչ Արտակ Մովսիսյանը:
Արդեն երկրորդ շաբաթն է՝ Հայ հեղափոխական դաշնակցության երիտթևը և ԵՊՀ որոշ ֆակուլտետների ուսանողներ բողոքի ակցիա են իրականացնում ընդդեմ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանի։ Նրանք պահանջում են, որպեսզի նախարարը հրաժարական ներկայացնի, քանի որ, նրանց խոսքով՝ Արայիկ Հարությունյանն աշխատում է հայագիտության դեմ, ինչն անթույլատրելի է։
Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանը ստորագրել է 405-Ն հրամանը, որով հաստատել է հանրակրթական հիմնական ընդհանուր պետական ծրագրեր իրականացնող հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում ձմեռային արձակուրդի օրերը:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանի հրամանով` 2020 թվականի հունվարի 1-ից ուժի մեջ կմտնի հանրակրթական դպրոցների մանկավարժներին և դպրոցահասակ երեխաներին տրանսպորտային ծառայությունների դիմաց փոխհատուցման նոր կարգը: Հրամանի համաձայն` փոխհատուցում կտրվի ՀՀ մարզերի դպրոցների այն ուսուցիչներին և աշակերտներին, որոնք աշխատելու կամ սովորելու համար մի բնակավայրից մյուսն են երթևեկում:
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանի հրամանով 2020 թվականի հունվարի 1-ից կգործի հանրակրթական ուսումնական հաստատությունների սովորողներին ԿԳՄՍ նախարարության անվանական կրթաթոշակի տրամադրման նոր կարգը։
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, Կրթության, մշակույթի, սփյուռքի, երիտասարդության և սպորտի հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի տեղակալ Հովհաննես Հովհաննիսյանի խոսքով՝ սխալ է ներկայացվում այն հարցը, թե օրվա իշխանությունները դեմ են ազգային ինքնությանը, հայոց լեզվին, եկեղեցուն, և այլն։
«Աշխատավարձերը հավերժական թեմա են՝ ոչ միայն Համալսարանում, այլ ընդհանրապես, և այդպես կլինի միշտ: Ինչ վերաբերում է Համալսարանին, ապա ես կասեի, որ շատ ցավոտ թեմա է: Այն աշխատավարձը, որը ստանում է այսօր մեր պրոֆեսորը, համարժեք չի իր որակավորմանը, համարժեք չի իր արած աշխատանքին: Բայց երբ որ խոսում ենք դրա մասին, պետք է նշենք, թե որտեղից պետք է առաջանա այդ աշխատավարձը: Աշխատավարձը կարող է առաջանալ հիմնականում ուսման վարձից: Ուրիշ էական աղբյուր չկա»,- այսօր ԵՊՀ-ում դասախոսների աշխատավարձերի մասին խոսելիս ասաց ԵՊՀ ռեկտորի ժամանակավոր պաշտոնակատար Գեղամ Գևորգյանը:
Ի պատասխան «ՀՀ բարձրագույն կրթության և գիտության մասին» ՀՀ օրենքի՝ ՀՀ ԿԳՄՍՆ-ի ներկայացրած աշխատանքային տարբերակում «Հայոց լեզու», «Հայ գրականություն» և «Հայոց պատմություն» առարկաները բուհերում ուսուցանվող պարտադիր առարկաների ցանկից հանելու առաջարկի վերաբերյալ հարցումների և առկա դժգոհությունների, հայտնում ենք․
Երգիչ Գոռ Սուջյանը գրառում է կատարել, որում նշում է, թե ԿԳՄՍ նախարարն իբր «թյուր ինֆորմացիա» է հայտնել «ՀուԶանք ու Զանգ» ներկայացմանը` իր հավանություն տալու վերաբերյալ:
Հայոց եկեղեցու պատմություն առարկան հանրակրթական համակարգից հանելու շուրջ քննարկումները շարունակվում են, ու թեև դեռ հստակություն չկա՝ այն իսկապես դուրս կգա դպրոցական ծրագրերից կամ ոչ, մտահոգություններն այս առումով չեն դադարում:
