Փակման արարողության ժամանակ «Սալենտոյի» կազմակերպիչները կինոդիտողների համար խաղարկության միջոցով հնարավորություն էին ընձեռնել՝ շահելու 5-օրյա հանգիստ չորսաստղանի հյուրանոցում 2 անձի համար, Իտալիայի Սալենտո շրջանում 2017թ. Սալենտոյի միջազգային կինոփառատոնի օրերին, որը տեղի կունենա սեպտեմբեր ամսին: Կինոփառատոնի փակման ֆիլմի ցուցադրությունից առաջ վիճակահանությամբ պարզ դարձավ խաղարկության հաղթողի անունը՝ Մարիաննա Շահբազյան, 35 տարեկան: Շփոթված, բայց երջանիկ հաղթողին Լուիջի Կամպանիլեն հանձնեց ուղեգիրը:
«Երկրաշարժ» ֆիլմը պատմում է 1988-ի դեկտեմբերի 7-ի Սպիտակի աղետալի երկրաշարժի մասին: Ֆիլմում բնական աղետի ֆոնին ծավալվում է երկու հերոսների` 45-ամյա Կոնստանտին Բերեժնոյի և 20-ամյա Ռոբերտ Մելքոնյանի պատմությունը։ Ճակատագրի դիպվածով` սա նրանց առաջին հանդիպումը չէ։
Ցուրտ տարիներին հոսանք չունեինք: Սոսն, ասես, ծանր հրետանի լիներ. որոշեց գնալ «Արմէներգո»՝ լույսի հետ կապված խնդիրները լուծելու: Վերադարձավ և ասաց. «Անհրաժեշտ է զանգահարել Էլեկտրոցյանին, և նա կմիացնի անհրաժեշտ մարդուն»: Մենք էլ մտածում ենք, թե ինչ տարօրինակ ազգանուն է, ո՞վ է Էլեկտրոցյանը: Զանգում ենք նշված համարով ու խնդրում Էլեկտրոցյանին, ասում են՝ նման մարդ չկա: Հետո հասկացա, որ պետք էր էլեկտրոցանց զանգահարել… Նվիրված էր հայ հողին, ջրին: Համոզված կասեմ, որ Սոսի հետ մահացավ խիղճը: Նա ազգի խիղճն էր:
«Էնոտեկա» գինու սրահում այսօր Խորխե Լուիս Բորխեսի «Բաբելոնյան գրադարան» և Ադոլֆո Բիոյ Կասարեսի «Մորելի գյուտը» թարգմանական գրքերի շնորհանդեսն էր, որին մասնակցում էին ՀՀ-ում Արգենտինայի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Գոնզալո Ուրրիոլաբեիտան, «Անտարես» հրատարակչության տնօրեն Արմեն Մարտիրոսյանը, գրականագետ Արքմենիկ Նիկողոսյանը և թարգմանիչ Կառա Չոբանյանը:
«Տներ առանց դռների» ֆիլմը պատմում է բախումների ժամանակ Հալեպի հայաշատ Նոր Գյուղ շրջանում բնակվող մի հայկական ընտանիքի պատմությունը: Ֆիլմը նկարահանված է Կապրեալյանի տան պատշգամբից և ցույց է տալիս քաղաքացիական պատերազմի դառնությունները: Զուգահեռներ են տարվել Հայոց ցեղասպանության և սիրիացի ժողովրդի ներկա տառապանքների միջև:
«Նրանք, ովքեր հարստացել են պատահականության սկզբունքով և համեմատաբար վերջերս, որպես կանոն՝ նախընտրում են իրենց տներում ունենալ ամենաթունդ ու ամենաթանկ կոնյակը, այնինչ իրական համեր փնտրող անկեղծ սպառողն անպայմանորեն կփնտրի ու կգտնի իրենը»:
Վարչապետ Կարեն Կարապետյանի մոտ տեղի ունեցած խորհրդակցության ժամանակ ՀՀ մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանը, ներկայացնելով ոլորտում իրականացվող քայլերը և ծրագրերը, մասնավորապես, անդրադարձել է մշակութային օբյեկտների գործունեությանը, որոնք հաջորդ տարի հանրությանը ներկայանալու են առանձնակի տեսքով:
«Թուրքիայի և Հայաստանի հարաբերությունների միջև ամենամեծ խնդիրն այն է, որ Թուրքիայում բազմաթիվ մարդիկ գաղափար չունեն ու երբեք չեն մտածել այն փաստերի մասին, որ եղել է Ցեղասպանություն, կառավարման 100-ամյա քաղաքականության ընթացքում ոչ մի թուրք գաղափար չուներ այդ չխոսված, մոռացված ճշմարտության մասին»:
«Մենք չունեինք քաղաքական մտքով առաջնորդվող, նոր ֆորմացիաներին տիրապետող գործիչներ: Իրենց համար չափազանց կարևոր պետք է լիներ քաղաքական կամքը, որը նրանք ուրիշ ուղղությամբ տարան»:
Ֆիլմի նկարահանման ընթացքում ես հղի էի: Ֆիլմի նկարահանման վերջին օրը ծնվեց որդիս: Նկարահանման վերջին օրը ծննդատնից զանգահարել եմ և խնդրել, որ նկարահանումն առանց ինձ սկսեն: Ընդհանուր առմամբ, «Բարի լույս» ֆիլմն իմ կյանքում շատ կարևոր և լուսավոր փոփոխություններ է բերել:
Գաղափարն առաջացել է շատ պատահական: Ես շատ էի ուզում դիմանկարներ նկարել, ու հասարակ մարդկանց նկարելու փոխարեն՝ որոշեցի հայ մեծերին` մեր երկրի լուրջ ներկայացուցիչներին պատկերել: Շարքն անելու ժամանակ հայտնի դառնալու միտք չեմ ունեցել, ուղղակի ցանկացել եմ հետաքրքիր բան անել:
Մաքրման աշխատանքներն իրականացնող FİVA ընկերության աշխատակից Այհան Դըշարըն հայտնել է, որ խաչքարերի և թնդանոթի արկերի մասին արդեն տեղեկացրել են թանգարանի աշխատակիցներին: «Կարծում եմ, որ լճի հատակին այս քարերի նման շատ քարեր կան»,- ասել է նա:
Հայաստանի մշակույթի նախկին ու ներկա նախարարներն ընթրիքի սեղանի շուրջ շաբաթ երեկո քննարկեցին երկրի մշակույթին առնչվող հին ու նոր խնդիրներ ու որոշեցին մշակույթի նախարարների ոչ պաշտոնական խորհուրդ ստեղծել, որը պարբերաբար ու հնարավորինս հաճախակի կհավաքվի՝ քննարկելու մշակութային ոլորտի կարևոր խնդիրներն ու լուծումներ առաջարկելու։
«Իրոք, որոշակի խառնաշփոթ կա մեր արդի մշակութային կյանքում, և դա ինչ-որ տեղ բնական է, քանի որ գործում է առաջարկության և պահանջարկի գաղափարը: Այդ պայմաններում բնական է, որ հայտնվում են իսկապես անճաշակ կատարումներ»:
168.am-ի զրուցակիցն այս անգամ ՀՀ մշակույթի նախարարության ենթակայությամբ գործող՝ Հուշարձանների պահպանության և օգտագործման գործակալության պետ Արմեն Աբրոյանն է, ով համաձայնեց պատասխանել իրեն վերագրված բացթողումների մեղադրանքին:
Լույս է տեսել «Հայաստան» թերթի գլխավոր խմբագիր, ՀՀ վաստակավոր լրագրող, գրող, հրապարակախոս, ՀՀ գրողների միության անդամ Տիգրան Նիկողոսյանի «Ցավի և սիրո բացիկներ» գիրքը:
«Արաբկիր 33 փողոցի թթենին էլ դեռ կա: Ու խունացած պատերով կիսահողաշեն տունն էլ կա, որտեղ ապրել են նրանք՝ Տիգրան և Վարդուհի Քուփելյանները, տեղացիների լեզվով՝ ախպարները…»: Այս տողերով է ավարտվում «Ախպարները» վեպը, որի հեղինակ Նարեկ Գալստյանը նշեց, որ չի համարձակվի ներկայանալ որպես գրող:
Վերջին 10 տարիների ընթացքում Երևանի ոչ մի մշակութային օբյեկտ չի ներառվել պատմամշակութային հուշարձանների պետական ցուցակում:
Օրերս ամերիկյան CBS հեռուստաընկերությունը և Chicago Tribune օրաթերթը անդրադարձ են կատարել հայկական պարարվեստին՝ մասնավորապես, ներկայացնելով պարուսույց-բալետմեյստեր Հրաչյա Կոստանյանի գործունեությունը, որն աշխատում է Իլինոյս նահանգի Վիլինգ քաղաքի Բալետի և արվեստի ակադեմիայում:
Այս նկարը պատկանում է 25 համանուն գործերից բաղկացած ամբողջ շարքին: Կտավի գնահատման արժեքը կազմել է շուրջ 40 միլիոն դոլար: Մոնեի նկարների համար նախորդ ռեկորդը հասել է 80,4 միլիոն դոլարի: Վաճառված մյուս թանկարժեք լոտը դարձել է Վասիլի Կանդինսկու (1866 –1944 ) «Կոշտ-ճկուն» (Rigide et courbe, 1935) գործը, որը վերջին անգամ աճուրդի է հանվել ավելի քան 50 տարի առաջ: Այն վաճառվել է 23,3 միլիոն դոլարով՝ նույնպես ռեկորդ սահմանելով ռուս վարպետի նկարների համար:
Մրցանակն ստանալու համար երաժիշտը պետք է սկսած դեկտեմբերի 10-ից կես տարվա ընթացքում ժամանի Ստոկհոլմ եւ դասախոսություն կարդա. դա ակադեմիայի միակ պայմանն է:
«Ֆիլմից անմիջապես հետո դժվար է տպավորություններն ի մի բերել։ Եթե շատ ընդհանուր հայտարարի բերեմ, ապա կասեմ, որ հակասական տպավորություն ստացա այս ֆիլմից։ Նախ՝ պետք է նշեմ, որ շատ ուրախ եմ, որ ժամանակակից հայկական կինոյում կա Ջիվան Ավետիսյանի պես ռեժիսոր, ով հավատարիմ է իր թեմատիկ նախապատվություններին»։
Կտավի գնահատման արժեքը, որտեղ պատկերված են երեք աղջիկներ՝ կանգնած ոչ մեծ գյուղակում գետի վրա գցված կամրջին, կազմել է 50 միլիոն դոլար: Ըստ որում նորվեգացու գործերի մեջ արժեքի ռեկորդը պատկանում է նրա «Ճիչ» (Skrik, 1893) հռչակավոր նկարին, որը 2012 թվականին աճուրդով վաճառվել է 119,9 մլն դոլարով:
«Այսօր շատ հեշտ է դարձել սոցցանցերի միջոցով կայանալը, արդյունքում՝ տեխնոլոգիաների դարաշրջանում սոցցանցերի միջոցով «դառնում» են դիզայներներ՝ շապիկի վրա ինչ-որ մի բան են տպագրում, ասում են, որ իրենք դիզայներ են, և լայքերով փորձում են ինքնահաստատվել: Իրականում այդ դիզայներները ոչ միայն մասնագետ չեն, այլև նրանց պետք է սեփական գիտելիքների բազան լրացնելու համար՝ սկսել նորաձևության այբուբենից: Ցավալի է, բայց սա է մեր իրականությունը, այնինչ նորաձևության ոլորտը համաշխարհային առումով հավասար է նարկոբիզնեսի, զենքի առևտրին, քանի որ նորաձևության ոլորտն էլ այդչափ եկամտաբեր է»:
Հռչակավոր սկանդինավցի հեքիաթասաց Հանս Քրիստիան Անդերսենի (1805-1875) կյանքին եւ ստեղծագործությանը նվիրված նոր թանգարան կկառուցվի նրա հայրենիքում՝ Դանիայի Օդենսե քաղաքում:
«Հիշելով ողբերգությունը՝ մենք հարգանքի տուրք ենք մատուցում այն մարդկանց, ովքեր անցել են այդ դժոխքի միջով: Ես իմ ծանոթների հետ կիսվում էի իմ մտքերով, որ անհրաժեշտ է ֆիլմ նկարել երկրաշարժի մասին, քանի որ տարեցտարի դրա մասին սկսում են ավելի քիչ խոսել: Ես հանդիպեցի սցենարիստ իմ ընկերներին՝ Արսեն Դանիելյանին և Հրանտ Բարսեղյանին: Արսենը բռնկվեց այդ մտքից և գրեց սցենարի առաջին տարբերակը»:
ՀՀ Մշակույթի փոխնախարար Արև Սամուելյանի կանխատեսելի հակասականություններով օժտված ոչ միանշանակ կերպարը վաղուց դադարել է զարմանալու առիթներ նվիրել վերջինիս մասնագիտական գործունեությանը քաջածանոթ մարդկանց:
«Առաջարկեցի սեփականաշնորհել այն, բայց դա էլ անհնար համարվեց: Ներկայումս լիահույս եմ, որ հարցը կառավարության նիստում քննարկելուց հետո ի վերջո կկարողանանք վերանորոգել թատրոնը և նոր ու գունեղ ներկայացումներ բեմադրել»,- ասաց Քրիստ Մանարյանը:
Լեռնային Ղարաբաղի Քարինտակ գյուղի հարավ-արևմուտքում գտնվող Ալեքսանա Ղուզե քարանձավային համալիրում իրականացված պեղումները բավական արժեքավոր արդյունքներ են գրանցել: Հետազոտությունները ցույց են տվել, որ այդ քարանձավի մակերեսային շերտերը 50-60 տարվա վաղեմություն ունեն, իսկ դա այն ժամանակաշրջանն է,երբ ժամանակակից մարդն ապրել է նեանդերթալյան մարդու հետ:
«Armenian Soundscapes» ձայնասկավառակն ավելի քան մեկ տարի տևած մանրակրկիտ աշխատանքի արդյունք է, որ կյանքի կոչվեց «Pomegranate Music»-ի հետ համատեղ: Ի վերջո, մեզ հաջողվեց ստանալ արևմտյան ստանդարտներին համապատասխան երաժշտություն ու հնչողություն, ինչին՝ որակի տեսակետից, ձգտում էինք:
