Յուրաքանչյուրս էլ մասնակից ենք եղել դպրոցի քննական շրջանին, և վստահ եմ՝ ամենքս ունենք յուրահատուկ հիշողություններ, որոնք շատ անհատական կերպով ազդել են մեր ներսում ապրող դեռահասի՝ անձի ձևավորման վրա:
Շատ երեխաներ կան, որ մեծահասակի կերպարի և նրա պարտականությունների մասին չունեն ճշգրիտ պատկերացում: Դա գալիս է սեփական ծնողների կերպարի աղավաղված ընկալումից:
Ազատ տնտեսական գոտու առասպելը պարբերաբար մտահոգում է մեր տնտեսության կառավարիչներին: Մենք նույնիսկ հատուկ օրենք ունենք ՀՀ տնտեսական գոտիների մասին: Որոշակի իմաստով այն եզակի օրենք է, որ ընդունվել է ազատ, կամ հատուկ տնտեսական գոտիների մասին մեր նորօրյա առասպելաշինության արշալույսին: Օրենքը խորհրդարանն ընդունել է 2011թ. մայիսին: Ընդունել ու մոռացել է: Եվ հենց դա է այդ օրենքի առանձնահատկությունը: […]
Երեխաները պրոբլեմների պատճառ չեն։ Երեխաներն այդ պրոբլեմները լուծելու համար մեզ տրված ռեսուրսներ են։ Երեխաները ծախս չեն։ Երեխաներն ապագային միտված ներդրում են։
Երեխային պե՞տք է տանել մանկապարտեզ: Սա այն հարցերից մեկն է, որը հուզում է գրեթե բոլոր ծնողներին: Փորձենք այս թեմային անդրադառնալ հոգեբանի տեսանկյունից:
21-րդ դարն ասոցիացվում է նոր, զարգացող և զարգացնող տեխնոլոգիաների, մարդու առօրյա հոգսը թեթևացնող և մարդու աշխատունակությանը փոխարինող մեքենաների և սարքերի հետ: Սակայն, դրական կողմերի հետ մեկտեղ, տեղեկատվական դաշտն ազդում է մեր մտավոր, սոցիալական և վարքային գործունեության վրա:
Հայաստանում արդեն արտադրվում են ջերմային կոլեկտորներ, որոնք հնարավորություն են տալիս արեգակնային էներգիան օգտագործել կենցաղում կիրառվող ջրի տաքացման համար: Իսկ ֆոտովոլտային մոդուլներ կիրառում են առանձին հիմնարկություններ:
Հիշեք, որ դպրոցը ձեզ տալիս է ընդամենը քարտեզ։ Որոշ հարցերում այդ քարտեզը կարող է ձեզ օգնել իրականությունը հասկանալու գործում։ Բայց կյանքը լի է անորոշություններով։ Հետևաբար՝ շատ հարցերում քարտեզը կլինի անպիտան։
Ի՞նչ է նշանակում՝ ճկուն աշխատամիջոց: Դա այն մեթոդիկան է, որը կարելի է խաղարկել, այսինքն՝ քանդել-կառուցել. աշխատանք ավազի հետ, նկարչություն մատիտով՝ ռետինով ջնջելու և նորը նկարելու միտմամբ, հեքիաթ՝ հիմնական սյուժեն փոփոխելով և հարմարեցնելով խնդրի հաղթահարման ուղղությանը, հոգեդրաման՝ տարբեր սոցիալական դերեր խաղարկելով, և այլն:
Խորհրդային մեր մանկության տարիներին մեզ սովորեցնում էին, թե Հայրենիքը սկսվում է այբբենարանի ներսի նկարից։ Որքան էլ դա գեղեցիկ հնչեր, ցավալիորեն այդ նկարը չէր համապատասխանում շրջապատող իրականությանը։ Եվ այդպես՝ շփոթվելով, մենք չէինք իմանում, թե ինչից է սկսվում Հայրենիքը։
Եթե կա ընդհանուր հասունություն, ներդաշնակություն, ապա անհատներն ընտանիքի ներսում միմյանց դիտարկում են՝ որպես ամբողջություն:
Պետությունն է միասնության գերագույն դրսեւորումը։ Պետությունը մեր, որ արդեն 14 տարեկան է, բայց ո՞վ է հիշում այս պատանու ծնունդն ու տարիքը։ Չէ՞ որ ավելի հեշտ է նշել վաղամեռիկ եղբոր ծննդյան օրը։
Նորընտիր Ազգային ժողովի անդրանիկ նիստի պահին անգամ ընտրողը չգիտի, թե վերջապես ովքեր են իր ընտրյալները: Քաղաքական դաշտի Կորեյկոների «Տուր ինձ մեկ մանդատ», կամ «Ետ տար մանդատդ» կախարդական շրջանը դեռ չի ավարտվել:
Վերջին տարիներին Հայաստանի հասարակությունն ավելի պահանջկոտ է դարձել կրթության նկատմամբ։ Ընտրություններից հետո շատերը տեսակետ հայտնեցին, որ առկա խնդիրները պետք է լուծել կրթության միջոցով։ Վարչապետն էլ հայտարարեց, որ, եթե չունենանք լավ կրթական համակարգ, չենք կարող ունենալ լավ երկիր։
Իրականում Սերը դա փորձ է: Փորձ, որը ձեռք ենք բերում մեր կողակցի հետ ունենալով տարբեր փոխհարաբերություններ: Դրանք կարող են արտահայտվել վեճի, ուրախության, տխրության, անհաջողության, հիվանդության, ձախողման տեսքով:
Հայոց ցեղասպանության 90-ամյա տարելիցի լայնամասշտաբ նշանավորումից մոտ երկու շաբաթ անց Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի գլխավորած ուխտավորների խմբի հետ առիթ ունեցա լինելու Երուսաղեմում։ Տպավորություններս Երուսաղեմից, Իսրայելից ու Պաղեստինից բավական շատ են, բազմազան ու հակասական։
Մեծ քաղաքի լավն այն է, որ մի ծայրից մյուսը գնալիս կարող ես ավտոբուսում գիրք կարդալ, կամ աչքի անցկացնել օրվա թերթերը, որոնք ոչ մի լավ բան չեն գրում, կամ այն, ինչ գրում են, դժվար է լավ անվանել։
Վերջին ժամանակներս մի շարք ծնողների գանգատներ՝ ուղղված դպրոցում երեխաների խնդիրներին, ինձ դրդեցին խոսել նման խնդիրները շտկող մասնագետի՝ դպրոցի հոգեբանի գործառույթների մասին:
Ֆիլմի վերնագիրն արդեն մտածել էի։ Ընդհանրապես վերնագիրն ամենակարեւորն է՝ դրանից է սկսվում ընթերցողի, դիտողի, ունկնդրի նախատրամադրվածությունը։ Մտածում էի այսպես էլ կոչել՝ «Հպարտության հոգսը»։ Ֆիլմն անգլերեն պիտի թարգմանվեր, չգիտեմ՝ անգլերենով ո՞նց կհնչեր, բայց հայերենով, կարծես, վատ չէր։ Եթե մեր հաղթանակներով հպարտանում ենք, պետք է նաեւ դրա հոգսը զգանք, իսկ եթե հոգսը չենք զգում, հպարտությունը դառնում է […]
Համաշխարհային տնտեսական կառույցների այս տարվա գործունեությանը հետևած բոլոր մասնագետները կասեն, որ սա տարօրինակ մոտեցում է: Մոտեցում, որը տնտեսական բացատրություն ունենալ չի կարող: Իսկ եթե կա, ապա հետաքրքիր կլիներ լսելը:
Ոչ մի լավ ուսուցիչ չպետք է դուրս մնա, քանի որ իր դպրոցը փակվել է։ Իսկ վատ ուսուցիչը չպետք է մնա դպրոցում միայն այն պատճառով, որ իր դպրոցը մեծ է և չի փակվելու։ Եթե օպտիմալացման արդյունքում ուսուցիչների որակը չպետք է բարձրանա, ապա չարժե ևս մեկ անգամ ցնցել համակարգը։
Հայտարարված պատերազմները սկսվում են մի օր, որը հետո պատմության դասագրքերում նշվում է որպես սկիզբ։ Չհայտարարված պատերազմները սկիզբ չունեն։ Լինում են սահմանային միջադեպեր, փոքր կամ մեծ բախումներ, եւ ոչ ոք հաստատ չի կարող ասել, թե դրանցից հատկապես ո՞րն է այդ պատերազմի սկիզբը։ Ժամանակակից բառապաշարում նման պատերազմները պատերազմ էլ չեն կոչվում։ Դրանք հակամարտություններ են կամ զինյալ հակամարտություններ։
Ղարաբաղյան շարժումը ազգային ազատագրական պայքարի նոր շրջափուլի սկիզբը եղավ։ Լեռնային Ղարաբաղում եւ Հայաստանում հրապարակ դուրս եկած բազմությունները պահանջում էին Ադրբեջանի հայկական ինքնավար մարզի միացումը Մայր Հայրենիքին՝ այդ պահանջը պատճառաբանելով պատմական անարդարությամբ, մարզի բնակչության սոցիալ-տնտեսական ծանր վիճակով, ադրբեջանական ծայրագավառի անտեսվածությամբ եւ այլ խնդիրներով։
Հայոց ցեղասպանության 90-ամյակի նշանավորումը միավորեց հայ ժողովրդին։ Սա ուրախալի կլիներ, եթե չլիներ տխուր, եւ հիանալի կլիներ, եթե հիմնված լիներ ,սիրո վրա։ Մեկուկես միլիոն մոմ, մեկուկես միլիոն ծաղիկ, մեկուկես միլիոն մարդ… կարծես խորհրդային «լավագույն» ավանդույթներով պլան դրված լիներ մեր ժողովրդի վրա՝ ի Հայաստան եւ ի Սփյուռս աշխարհի։ Սա իհարկե չի նշանակում, թե ժողովուրդն ինքնակամ ու ինքնաբուխ չէր գնում Ծիծեռնակաբերդ։
«Մեկ մարդու մահը ողբերգություն է, շատերինը՝ վիճակագրություն» խորհրդային հայտնի աֆորիզմը մեզանում գործում է ստույգ ճշգրտությամբ, բայց եթե վերցնենք ու տեղադրենք այն իրական պատճառների համայնապատկերում, պարզ կդառնա, որ այդ «վիճակագրությունը» կարող էր պատահել մեզանից յուրաքանչյուրի հետ։
Ի՞նչ զգացին ահաբեկչության պատվիրատու-կազմակերպիչներն անձամբ, դժվար է ասել, բայց որ այդ ներումը մի քիչ էլ սասանեց «չարիքի կայսրությունը», պարզ է ու պարզ։ Որովհետեւ աշխարհի միլիարդավոր քրիստոնյաների Տերը՝ Հիսուս Քրիստոսը, չէր ասում՝ «Ակն ընդ ական», այլ ասում էր՝ «Սիրիր մերձավորիդ», ինչը նշանակում է՝ տես նրան, ով քո կարիքն ունի։
Հետևելով մանկական հոգեթերապիայի արդիական դերին, կարևոր համարեցի անդրադարձն այդ երևույթի բովանդակությանը, անցկացման առանձնահատկությանը, փուլերի առանձնացմանը և, որ ամենակարևորն է, ծնողների սպասումների և իրականության համապատասխանությանը:
Ճակատագրի բերումով մեր ժողովրդի զգալի մասն ապրում է հայրենի բնաշխարհից դուրս։ Ոմանց կարծիքով՝ սա ողբերգություն է, մյուսներն այն համարում են առավելություն։ Ողբերգություն համարողներն այն կապում են նախորդ դարասկզբի իրադարձությունների եւ դրանց արդյունքում բնաշխարհիկ տարածքների կորստյան հետ։
Սկսվել է Ավագ շաբաթը, եւ 1700-ամյա քրիստոնյա մեր ժողովրդի համար Հիսուս Քրիստոսի Հարությունը պետք է լիներ սկսվող շաբաթվա ամենակարեւոր իրադարձությունը։ Որովհետեւ Քրիստոսը չարչարվեց, խաչվեց, մեռավ ու հարություն առավ, որ մարդն ապրի։ Եվ Քրիստոսի հարությունը կյանքի հույս դարձավ։
Անկեղծ ասած, երբեւէ մտքովս չէր անցել, թե օրերից մի օր ստիպված կլինեմ նամակ գրել Ձեզ, հատկապես, որ վաղուց արդեն դուրս եմ եկել այն տարիքից, երբ կինոսավանի սերերին երկու բառ գրելու ցանկությունը մի կերպ հաղթահարվում էր հասցեի անգիտությամբ։ Հիմա էլ, ճիշտն ասած, չգիտեմ Ձեր հասցեն, բայց անափ վրդովմունքս, ես կասեի, նույնիսկ՝ զայրույթս, ստիպում են գրիչ վերցնել ու գրել… թեկուզ անորոշ հասցեով։