Չնայած նրան, որ ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը հայտարարել էր` գազամատակարարման հարցով զբաղվող ժամանակավոր հանձնաժողովը ստեղծվելու է, ԱԺ ՀՀԿ խմբակցության ղեկավարը պնդում է, որ հանձնաժողովը կստեղծվի միայն այն դեպքում, եթե հանրությունը նման պահանջ դնի:
Այսօր տեղի կունենա «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության «խորհրդավոր» համագումարը: ԲՀԿ-ի հերթական` թվով 7-րդ համագումարը հրավիրված է կուսակցության կենտրոնական գրասենյակում և անցնելու է դռնփակ: Թե ինչո՞ւ է առաջին նիստն անցկացվելու փակ ռեժիմով, ԲՀԿ ներկայացուցիչները հստակ պատասխան չեն տալիս:
Մեր հարցին, թե ոչ իշխանական չորս ուժերի նախաձեռնությանը կմիանա՞ք, կպահանջե՞ք Տիգրան Սարգսյանի հրաժարականը, Առաքել Մովսիսյանն այսպես արձագանքեց. «Ես չեմ պահանջում, ֆսյո»:
Նամակների բովանդակությունը սկզբում խնդրանքի տեսքով էր, թե խնդրում եմ՝ հեռացրեք ֆոտոները, հետո պահանջում էին, հետո սկսեցին սպառնալ, տվեցին 1 ժամ ժամանակ՝ հեռացնելու համար, հետո անցան հայհոյանքների: Մոտ 10-15 նման նամակներ եկան:
Վ. Գասպարին հիշեցրեց Աթենքում տեղի ունեցած միջադեպերից մեկը, երբ ոստիկանը գնդակահարել էր երեխայի, ու նկատեց. «Այդ ժամանակ ամբողջ Աթենքը ավիրեցին, իսկ մեր մայրաքաղաքում տասը մարդու գնդակահարեցին և մենք լուռ ու մունջ հանդուրժում ենք դա»:
Ոստիկանության բաժնում շարունակեցին խլելու փորձերը, ինչը նրանց չհաջողվեց, բայց հետո, առանց իմ փաստաբանի ներկայության, ինձ ապօրինի խուզարկության ենթարկեցին և իբրև խուզարկության շրջանակներում վերցրեցին տեսախցիկն ու տեսախցիկի հիշողության քարտը, որի վրա էին այդ օրվա բոլոր տեսանկարահանումներս: Առգրաված քարտը մնաց իրենց հսկողության տակ մոտավորապես 1 ժամ, իսկ ազատ արձակելուց հետո վերադարձրին ինձ՝ իրերիս հետ միասին:
Քիչ առաջ «Նաիրի» կինոթատրոնից մոտակայքից ՀԱԿ ակտիվիստներն ու մի խումբ քաղաքացիներ երթով շարժվեցին դեպի Մաշտոցի պուրակ՝ քաղաքացիներին իրազեկելով մարտի 1-ին կայանալիք ՀԱԿ հանրահավաքի մասին:
Դե, ախր… ես ոչ գրբաց եմ, ոչ գուշակ: Դե, ասում են՝ ասում են: Այսօր խոսքի ազատություն է, բոլորն այսօր խոսում են, մի ժամանակ բերանները փակ ապրում էին, բայց հիմա…. եթե ես սկսեմ ընդդիմադիրների պատկերն ընդգծել, փոխհարաբերություններն ընդդիմադիրների հետ, երկիրն ընդհանրապես ընդդիմություն չի ունենա: Դրա համար խուսափում եմ դրանից:
Եվրամիության անդամ 13 երկիր հանդես է եկել Արևելյան գործընկերության անդամ պետությունների հետ հարաբերությունները շարունակելուն միտված նոր գործողությունների ծրագրի մշակման առաջարկությամբ, որն արդեն իսկ ստացել է «Եվրոպական փաթեթ» անվանումը:
Վահան Փափազյանը, ով ԱԳ նախարար է եղել Լևոն Տեր-Պետրոսյանի նախագահության ժամանակաշրջանում, այս առնչությամբ ասաց, որ, իհարկե, ինքը կատարում էր նախագահի հանձնարարականները, ինչպես ցանկացած նախարար:
Ոչ մեկ այս ժողովրդին պատասխան չի տալիս, թե այս երկիրը ո՞ւ է գնում: Մաքսային միությանն անդամակցության որոշումը Հայաստանի համար գոյատևման որոշում է, ժողովուրդ: Մենք արթնացանք, առավոտ դրա մասին իմացանք, միգուցե ճի՞շտ որոշում է, բայց մի հատ քնարկեինք, մի հատ դրա մասին իմանայինք: Սա ռեֆերենդումի խնդիր է: Ես չեմ ասում՝ ճիշտ է, սխալ է, բայց գոյատևման խնդիր է մեզ համար, բայց մենք գնացինք ուղղակի հոսանքին տրվեցինք:
Չի եղել ու չկա երկիրի ղեկավար, որը կկարողանա Ղարաբաղի հարցում զիջում անել: Ինչո՞ւ, որովհետև չկա քաղաքական կոնսենսուս, որովհետև չունի այդ քաղաական օրինականությունը, որ կարողանա ժողովրդի առաջ խնդիրներ դնել, լուծումներ բացատրել:
Մենք չենք կարողանում մեր պետությունը կառուցել, ասում ենք, թե ինչո՞ւ իրենք չարեցին: Մենք ամբողջ աշխարհից պահանջում ենք ցեղասպանության ճանաչում, բայց մենք երբևէ որևէ ցեղասպանություն չենք ճանաչել, որովհետև ասում ենք, թե դա կփչացնի մեր հարաբերությունները»
«Այսօրվա արտառոց վիճակը, երբ մենք խորհրդարանում ունենք երկրորդ ուժը՝ իր մեծությամբ, դա նույնպես միակուսակցական սիստեմի ագասիք է, որ նախագահը որոշել է իր Հանրապետական ռեսուրսը բաշխի երկու զամբյուղներում: Մենք ասում ենք իբր փորձում ենք ունենալ երկկուսակցական համակարգ, բայց սա մեր բոլորիս ստեղծածն է»,- նշեց նա:
Ալեքսանդր Արզումանյանի խոսքով՝ ՀՀ քաղաքական էլիտան, այդ թվում՝ ընդդիմությունը, կողմնակից է Մաքսային միությանն անդամակցելուն և սա է Հայաստանի Հանրապետության ցավը:
Մինչև սեպտեմբերի 3-ը շատ բան էր փոխվել, եթե փոխված չլիներ, Հայաստանը կարող էր սեպտեմբերի 3-ին այլ որոշում ընդունել: Այս մասին այսօր «Սիվիլիթաս»հիմնադրամի կողմից կազմակերպված քննարկման ժամանակ հայտարարեց ՀՀ նախկին արտաքին գործերի նախարար, ԱԺ ԲՀԿ խմբակցության պատգամավոր Վարդան Օսկանյանը:
Այն, որ Հայաստանը անդամակցում է Մաքսային միությանը, անվերադառնալի չէ ՀՀ համար: Այս մասին այսօր «Սիվիլիթաս» հիմնադրամի տարեկան զեկույցի ամփոփման ժամանակ հայտարարեց 93-96թթ. ՀՀ արտգործնախարար Վահան Փափազյանը:
«Մարտի 1-ի մասին համարձակվում է խոսել այն քաղաքական ուժը, որը կազմակերպել է մարտի մեկյան սպանդը, հայոց պատմության մեջ առաջին անգամ կրակել է սեփական ժողովրդի վրա, կոծկել բոլոր այդ սպանությունները, հանցագործությունները, և հիմա իրենք խոսում են կապիտալի մասին»:
«Մենք կողմ ենք, որ մեր հարաբերություններն ակտիվանան թե՛ Մաքսային միության, թե՛ Եվրամիության հետ, և այլ ուղղություններով՝ նույնպես»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՅԴ անդամ Արտյուշա Շահբազյանը՝ ի պատասխան այն հարցին, թե հնարավո՞ր է, որ «Եվրոպական փաթեթի» շրջանակներում Հայաստանը կրկին սկսի հարաբերություններ կառուցել Եվրոպայի հետ:
Մեզ համար խիստ անհրաժեշտություն է Եվրոպական միության, եվրոպական ընտանիքի հետ համագործակցության շարունակականությունը, և առաջին հերթին՝ դրանում շահագրգռված պետք է լինի Հայաստանը, որովհետև դա բխում է ՀՀ շահերից: Ես ողջունում եմ Եվրոպական միության պատրաստակամությունը «Եվրոպական փաթեթի» նախապատրաստման վերաբերյալ, որն արևելյան կոմպոնենտի երկրներին, այդ թվում՝ Հայաստանին, ինչը շատ կարևոր է, հնարավորություն կտա շարունակել երկխոսությունը:
Եվրամիության անդամ 13 երկրներ հանդես են եկել Արևելյան գործընկերության անդամ երկրների հետ հարաբերությունները շարունակելուն միտված նոր գործողությունների ծրագրի մշակման առաջարկությամբ, որն արդեն իսկ ստացել է «Եվրոպական փաթեթ» անվանումը: Արևելյան գործընկերության ծրագրի տապալումից հետո սա Եվրոպայի առաջին քայլն է՝ շարունակելու հարաբերությունները այն պետությունների հետ, որոնք այդպես էլ չասոցացվեցին Եվրամիության հետ:
«Չէ, ես բացառում եմ, որ իրենք հասնեն արդյունքի, որովհետև չունեն այդքան բավարար վստահության քվե ժողովրդի մոտ, հակառակ դեպքում՝ ավելի շատ ներկայացված կլինեին ԱԺ-ում: Իրականությունն այն է, որ իրենք ինչ էլ պահանջեն, մանավանդ, երբ կտրուկ, ֆունդամենտալ փոփոխություններ են պահանջում, դա բացառվում է»,- շեշտեց ՀՀԿ-ական պատգամավորը:
«Մենք պայմանավորվել էինք, որ յուրաքանչյուր խմբակցություն բերի իր նախագիծը, թե ինչպես է պատկերացնում և ինչ նախագծով պետք է ներկայանանք, բայց այսօր դրանք միանգամից չէին կարող քննարկվել, ուստի որոշակի վերաբերմունք արտահայտեցինք այդ նախագծերի նկատմամբ»
Քիչ առաջ ԱԺ-ում մեկնարկեց խորհրդարանական ոչ իշխանական 4 խմբակցությունների համատեղ նիստը` կառավարությանն անվստահություն հայտնելու հարցով։
Այն վարչապետը, որը իշխող կլանի անդամ է, չի կարող ոչինչ փոխել, նրանից ոչինչ կախված չէ: Եթե այդ ուժերն անկեղծ են, պետք է նախաձեռնեն լուծել բուրգի հարցը. թող Սերժ Սարգսյանի իմպիչմենտը ստորագրեն: Միգուցե մտածում են, որ ՀՀԿ-ականներից իրենց կաջակցե՞ն. դե դա ուրեմն ներիշխանական խաղ է:
Կարծում եմ` ոչ իշխանական այդ ուժերը ցանկություն ունեն այնպիսի մեկին բերել վարչապետի պաշտոնում, որ իրար հետ լեզու գտնեն, իրար հետ լավ ապրեն: Խորհրդարանական ընդդիմությունը կարծես թե իշխանության հետ գործարքի է ուզում գնալ, որովհետև պայքարել հրաժարականի համար, որը ոչինչ չի փոխում, այլ բացատրություն չունի: Ըստ երևույթին, ուզում են համաձայնեցնել, մի մարդ բերել, որ լավ ապրեն, թքած ժողովրդի, պետության վրա, կամ էլ` հերթական խաղեր են, որով խորհրդարանական ընդդիմությունն ապացուցում է իր` ընդդիմություն չլինելը:
Հարցին, թե ոչ իշխանական ուժերի նախաձեռնությունը պաշտոններ ստանալու համա՞ր է, նա դրական պատասխան է տվել` ասելով. «Բա հակառակ դեպքում` էլ ինչի՞ համար: Բացատրեք ինձ… ինչի՞ է պետք փոխարինել Տիգրան Սարգսյանին մեկ ուրիշ Տիգրան Սարգսյանով: Գործող վարչապետը նախկինում անկուսակցական մարդ էր, խաչը պաչեց` դարձավ հանրապետական, որ նախագահի ասածներն անի: Եթե երկրում բան է փոխվելու, դա նախագահի հրամանով է լինելու»:
Դժվար է ասել նաև, թե արդյոք կառավարությունը հրաժարական կտա՞ այն դեպքում, երբ քաղաքական ուժերին միանա նաև հասարակությունը, սատարի նրանց պահանջը, որովհետև փորձը ցույց է տալիս, որ լինում են դեպքեր, երբ հասարակության օժանդակության պարագայում անգամ արդյունքի, ցավոք, չենք հասել:
ՀՀԿ խոսնակ, ԱԺ փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովը, դիմելով ոչ իշխանական այն ուժերին, ովքեր պահանջում են վարչապետի հրաժարականը, խորհուրդ էր տվել սառը ջուր խմել: Ի պատասխան ՀՀԿ խոսնակի այդ հայտարարությանը, ԱԺ ՀԱԿ խմբակցության պատգամավոր Լյուդմիլա Սարգսյանը ասել էր. «Վստահ եմ, որ գալու է այդ պահը ու այդ նույն Շարմազանովը լրիվ այլ կերպ է արտահայտվելու, մոռանալու է, որ խորհուրդ էր տալիս սառը ջուր խմել ու պարտվելու է սառը քրտինքով»:
նշեց նա:
Մեր հարցին, թե չե՞ք անհանգստանում այն հանգամանքից, որ ոչ իշխանական ուժերը պատրաստվում են քաղաքական լայն օրակարգով հանդես գալ, «ավելի առաջ գնալ», Մ. Մինասյանն այսպես արձագանքեց. «Դա իրենց իրավունքն է: Ես անհանգստացած չեմ՝ ամեն մարդ գնում է այնքան, ինչքան կարող է»:
