«Հայաստանը նշվում է որպես ՌԴ-ի գործընկեր և դա կարող է իր դերակատարությունն ունենալ: Երկու աթոռի վրա նստելու փորձը կարող է ավարտվել նրանով, որ և՛ ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցությունը կավարտվի, և՛ Ռուսաստանի աջակցության վրա հույս դնել հնարավոր չի լինի»,-ասել է Գերասիմչուկը:
«ՆԱՏՕ-ն կարևոր որոշումներ է կայացնում Վարշավայի գագաթնաժողովի ընթացքում»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Թբիլիսիի «Եվրոպական ուսումնասիրությունների կենտրոնի» ղեկավար, քաղաքագետ Կախա Գոգոլաշվիլին, անդրադառնալով ՆԱՏՕ-ի վարշավյան գագաթնաժողովի նախնական արդյունքներին:
ՀՀ նախագահի մասնակցությունը գագաթաժողովին թույլ է տալիս ենթադրել, որ գագաթաժողովի եզրափակիչ հռչակագրում ԼՂ հակամարտության հատվածը չի լինի հակահայկական: Վարշավայի գագաթաժողովի ընթացքում Հարավային Կովկասի երկրներից գագաթաժողովից արդյունքներ է ակնկալում վրացական կողմը, որը հույս ունի ՆԱՏՕ-ից անդամակցության ճանապարհային քարտեզ ստանալ:
«Կարծում եմ՝ ՀՀ իշխանությունները կգնահատեն պահի լրջությունը, ինչպես միշտ են անում»,- ակնարկել է վրացի դիվանագետը: Իր հերթին՝ գերմանացի վերլուծաբան Սյուզան Ստյուարտը նշել է, թե ՆԱՏՕ-ն զգույշ է լինելու, հենց այդ պատճառով էլ հայտարարվել է Ռուսաստանի հետ երկխոսության անհրաժեշտության մասին:
«ԼՂ հակամարտությունը չի եղել ռուս-թուրքական սրման պատճառ։ Թեև մեզ մոտ հիմնավոր կարծիքներ էին շրջանառվում, որ ռազմական գործողությունների նախաձեռնումն առանց Թուրքիայի աջակցության չի եղել»։
«Վարշավայում ՆԱՏՕ-ն իր նոր քաղաքականության մեկնարկը կտա»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց Լոնդոնի Քինգս քոլեջի Անվտանգության դասընթացների բաժնի առաջատար ռազմական վերլուծաբան Թրեյսի Ջերմանը` անդրադառնալով վաղը Վարշավայում մեկնարկող ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին:
«Հարավային Կովկասը մնում է բավականին բարդ շրջան, որտեղ ՆԱՏՕ-ն չի կարող ունենալ բոլոր երկրների նկատմամբ միատեսակ վերաբերմունք այն պարզ պատճառով, որ այդ երկրների ցանկությունները ՆԱՏՕ-ի հետ համագործակցելու տարբեր արագություններ, տարբեր խորություններ ունեն»:
«Ռազմական գործողությունների վերսկսումն Ադրբեջանին դիվիդենտներ չտվեց, բացի այն օգուտից, որ կարողացավ երկրի ներսում օգտագործել տեղի ունեցածն ու շեղել հասարակության ուշադրությունը առկա այլ խնդիրներից»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին է ասել ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի տնօրեն Կոնստանտին Զատուլինը
Հարցին, թե ռուս-թուրքական մերձեցման ընթացքում հնարավո՞ր են արդյոք գործարքներ, որոշումներ Հայաստանի շահերի հաշվին, հատկապես, երբ քննարկվում են ԼՂ հակամարտության կարգավորման ռուսական ծրագրեր՝ ադրբեջանամետ բաղադրիչներով, Մալաշենկոն պատասխանեց, որ Ռուսաստանը շարունակում է պահպանել իր չեզոքությունը՝ չսատարելով ոչ մի կողմի դիրքորոշմանը, հետաքրքրված չլինելով ո՛չ Հայաստանի, ո՛չ Ադրբեջանի հակամարտությունում ավելի գերակա դիրքերով:
Հուլիսի 8-9-ին Վարշավայում կայանալիք ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին ՀՀ մասնակցության մակարդակն ու ձևաչափը դեռ պարզ չէ: 168.am-ի հետ զրույցում ՀՀ ԱԳՆ մամուլի խոսնակ Տիգրան Բալայանն ասաց, որ Հայաստանի մասնակցության ձևաչափի ու մակարդակի մասին կհայտնեն գագաթաժողովից առաջ:
«Ռուս-թուրքական ռեաբիլիտացիան դրական կանդրադառնա ԼՂ հակամարտության կարգավորման հարցի վրա»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Սուլեյման Շահ համալսարանի քաղաքագիտության պրոֆեսոր, հայտնի հրապարակախոս Ջենգիզ Աքթարը:
Երևանում գտնվող ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հրաժարվեց հայ լրագրողների հետ զրույցից: Այսօր Երևանում անցկացված ՀԱՊԿ անդամ-պետությունների արտաքին գործերի նախարարների նիստից հեռանալիս, ՌԴ ԱԳ նախարարը միայն մի քանի բառով արձագանքեց լրագրողների ԼՂ հակամարտությանն առնչվող հարցերին. «Հայտարարություն է ընդունվել, որը կտարածվի և կծանոթանաք»:
«ՀԱՊԿ անդամ-պետությունների արտաքին գործերի նախարարների ընդլայնված կազմով նիստի ընթացքում Ղարաբաղյան հակամարտության վերաբերյալ հայտարարություն է ընդունվել»,- այս մասին այսօր Երևանում անցկացված ՀԱՊԿ անդամ-պետությունների արտաքին գործերի նախարարների նիստից հետո լրագրողների հետ կարճ հանդիպման ընթացքում տեղեկացրեց ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար Նիկոլայ Բորդյուժան:
«ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում առաջընթացը ՄԽ համաձայնեցված գործողություններն են»,- 168.am-ի զրույցում ասաց ռուս քաղաքագետ Ալեքսանդր Սկակովը:
«Կարծում եմ, որ ի վերջո այս մեխանիզմները կընդունվեն, քանի որ կա կոնսոլիդացված աշխատանք համանախագահների միջև։ Կարգավորման գործընթացում, իմ համոզմամբ, շատ նուրբ հարցեր առաջ կգան, ինչպես ինքնորոշման և տարածքային ամբողջականության սկզբունքներն են, այդ հարցում դեռ շատ համաձայնեցման կարիք ունեցող նրբություններ կան։ Բայց կարծում եմ՝ այդ փուլին դեռ բավականին ժամանակ կա»:
Օքսֆորդի համալսարանի Միջազգային հարաբերությունների ֆակուլտետի պրոֆեսոր, Ռուսաստանի և Հարավային Կովկասի հարցերով փորձագետ, քաղաքագիտության դոկտոր Նեյլ Մաքֆարլեյնի դիտարկմամբ՝ ներկայումս կարծես ռուսական կողմը Ղարաբաղում իր առանձին ծրագրերն առաջ չի մղում, փորձելով շարժվել ԱՄՆ-ի ու Ֆրանսիայի հետ համագործակցության ճանապարհով՝ Արևմուտքի հետ շատ ավելի լայն հարաբերությունները կարգավորելու հեռանկար ունենալով։
«Brexit-ը կբերի տնտեսական խնդիրներ, և Լոնդոնի՝ համաշխարհային ֆինանսական առաջատար կենտրոն լինելու համբավը միանշանակ կտուժի։ Պարզ չէ նաև, թե երկարաժամկետ հեռանկարում Brexit-ի հետևանքներն ինչպես կկերպարանափոխեն Բրիտանիան թե՛ ներքաղաքական և թե՛ արտաքին քաղաքականության առումներով»։
«Գերմանացիները ցանկանում են ինչ-որ արդյունքի հասնել իրենց նախագահության ավարտին, և ներկայումս ԵԱՀԿ բոլոր ուժերը կենտրոնացված են ԼՂ հակամարտության կրակը հանգցնելու վրա, քանի որ հակամարտությունը բավականին լուրջ է, վերսկսվել է ապրիլին, կա վտանգ, որ կրկին գլուխ կբարձրացնի: Գերմանիայում ԼՂ հակամարտության գոտում լարվածության թուլացման հարցին մեծ կարևորություն է տրվում»:
«Մեծ Բրիտանիան չի գնա ինքնամեկուսացման ճանապարհով Brexit-ից հետո»,- 168.am-ի հետ զրույցում այս մասին ասաց պ․գ․թ., Բրիտանական Լեսթերի համալսարանի հետախուզության, անվտանգության ու ստրատեգիական հետազոտությունների դեպարտամենտի գիտաշխատող, Վաշինգտոնյան Կովկաս-Միջին Ասիայի ինստիտուտի տարածաշրջանային անվտանգության հարցերով փորձագետ Էդուարդ Աբրահամյանը՝ անդրադառնալով Brexit-ի հետևանքով ՆԱՏՕ-Բրիտանիա հարաբերություններին:
«Եռանախագահող երկրներն ամենաբարձր մակարդակով մշտապես նշել են, որ ԼՂ վերջնական կարգավիճակը պետք է որոշի ԼՂ ժողովուրդը՝ ազատ կամարտահայման միջոցով, սա է ասում ՀՀ-ն, եռանախագահող երկրները բարձր մակարդակով: Շինծու վարկածներ են, որոնք ներկայցվում են Ադրբեջանի ղեկավարության կողմից»,- ասաց նախարարը:
«ԼՂ հակամարտության կարգավորման գործընթացում դրական պահի ենք հասել»,- այս մասին այսօր Երևանում ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի հետ համատեղ ասուլիսի ընթացքում ասաց Գերմանիայի ԱԳ նախարար, ԵԱՀԿ գործող նախագահ Ֆրանկ Վալտեր Շտայնմայերը:
Նրա գնահատմամբ՝ որքան շարունակվում է այս հակամարտությունը, ռազմական գործողությունների էսկալացիայի ռիսկը մեծանում է:
«Պետք է ԼՂ հակամարտության համար փորձենք գտնել անվտանգության հնարավորություններ»,- այս մասին այսօր Երևանում ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի հետ համատեղ ասուլիսի ընթացքում ասաց Գերմանիայի ԱԳ նախարար, ԵԱՀԿ գործող նախագահ Ֆրանկ Վալտեր Շտայնմայերը՝ անդրադառնալով իր ուղերձին, որով հանդես է գալու Բաքվում:
«Այս սպառնալիքների դեմ պայքարելու շուրջ քաղաքական կոնսենսուսի ձեռքբերումն ամենաբարդ խնդիրն է: Դա բավարար ռեսուրսներ է պահանջում: Ուելսում գործընկերները պարտավորություն ստանձնեցին բարձրացնել պաշտպանական ծախսերը մինչև ՀՆԱ 2%-ի»:
«Իմ դիվանագիտական փորձից հասկացել եմ, որ այս հայտարարությունները սովորաբար տարբեր կերպ են մեկնաբանվում և ներկայացվում, ուստի մեզ անհրաժեշտ են հստակ հայտարարություններ։ Ես կսպասեի, որպեսզի Մինսկի խումբը մեկնաբաներ, քանի որ Մինսկի խմբի համանախագահները կապի մեջ կլինեն նախագահ Ալիևի հետ ուղիղ կերպով»։
«ԵՄ-ն արժեքների վրա հիմնված միություն է, և երբեմն հենց այդ արժեքները պահպանելու համար, երկրներ կլինեն, որ դուրս կգան: Հայաստանը պետք է ընտրի, թե ինչ կարգի միության անդամ կցանկանա լինել»,- ասում է Լիլիթ Գևորգյանը:
«ՆԱՏՕ-ն չի ծրագրում հարձակվել կամ խախտել Հայաստանի օդային տարածքը, ուստի այս համատեղ մեխանիզմը չի կարելի դիտարկել՝ որպես ՆԱՏՕ-ի դեմ միջոց, քանի դեռ կողմերը՝ Հայաստանն ու Ռուսաստանը, այդ մասին չեն հայտարարել»,- նկատեց Բատու Կուտելիան:
Հայաստանը, նրա համոզմամբ, պետք է սխալ չգնահատի իրավիճակը, և համարի ներկայիս նահանջը իբրև ԵՄ-ի տապալում: Վերլուծաբանի դիտարկումների համաձայն, ԵՄ-ն ստատիկ միություն չէ, որ փակ դռների հետևում պարտադրվում է քաղաքացիներին:
168.am-ին հաջողվեց կապ հաստատել ԵԱՀԿ-ում Գերմանիայի նախագահության մամլո խոսնակ Հոլգըր Դրայսայքլի հետ, ով նշեց, որ հիմք պետք է ընդունել արդեն իսկ տարածված հաղորդագրությունը: Այցի մասին հավելյալ տեղեկություններ ստանալու համար նա հորդորեց դիմել այցի գերմանացի կազմակերպիչներին, որոնք դեռևս չեն պատասխանում 168.am-ի զանգերին:
«Եթե Սանկտ Պետերբուրգում համաձայնեցված դիրքորոշումները փոխվել են, ապա բանակցությունները շատ ավելի բարդ փուլում են»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ԵԱՀԿ Մինսկի խմբում ամերիկացի նախկին համանախագահ, ԱՄՆ պետքարտուղարի Հարավային Կովկասի հարցերով նախկին օգնական, Ադրբեջանում ԱՄՆ նախկին դեսպան Մեթյու Բրայզան՝ անդրադառնալով Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի դիտարկմանը, թե այս փուլում հետաքննությունների մեխանիզմների կիրառման անհրաժեշտություն չկա:
