«Ես կանխատեսում եմ, որ ԼՂ բանակցային գործընթացում ԱՄՆ քաղաքականությունը չի փոխվելու: Այսինքն՝ այն, ինչ ԱՄՆ-ը ասում, անում և հայտարարում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ձևաչափում, մնալու է նույնը»։
«Հիլարին աչքի է ընկնում իր ճկունությամբ, և չի բացառվում, որ կոնֆլիկտային գոտիներում փորձի նոր մոտեցումներ կիրառել»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը՝ անդրադառնալով նոյեմբերի 8-ին ԱՄՆ-ում կայանալիք նախագահական ընտրությունների արդյունքում ԱՄՆ-ՌԴ հարաբերություններին։
«Սա, իմ գնահատմամբ, շատ ավելի գլոբալ նշանակություն ունեցող ծրագիր է, քանի որ նպաստելու է տարածաշրջանային երկու երկրների կապերի զարգացմանը, ինչը նշանակում է՝ տարածաշրջանի զարգացում, չնայած տարածաշրջանային երկրների արտաքին քաղաքական կողմնորոշումների էական տարբերություններին»:
Մեր աղբյուրների փոխանցմամբ՝ Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրման շուրջ ուկրաինական և հայկական զարգացումներից հետո պաշտոնական Բրյուսելը փոխել է իր քաղաքականությունը ԱլԳ երկրների իշխանությունների նկատմամբ և այլևս աչք չի փակի նրանց վարած քաղաքականության վրա։
«Էրդողանն, օգտագործելով հեղաշրջման տապալված փորձը, որպես պատճառ, բռնաճնշումներ է սկսել իր բոլոր ընդդիմախոսների նկատմամբ»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Թուրքիայի ընդդիմադիր քրդամետ «Ժողովուրդների դեմոկրատական կուսակցության» (ԺԴԿ-HDP) արտաքին հարաբերությունների գծով փոխնախագահ Նազմի Գյուրը:
«Վստահաբար կարող եմ ասել, որ հայր Ալիևի ժամանակաշրջանում մենք ականատեսն ենք եղել շատ վատ երևույթների, բայց նման տեսակի դրսևորումներ այն ժամանակ չեն եղել։ Ներկայումս տեղի ունեցողը ոչ միայն շատ վատ, այլև պրիմիտիվ և քարանձավային մակարդակի քաղաքականություն է»։
«Այս փուլում լավ արդյունք կարող է դիտարկվել նաև իրանական գազի մատակարարումը Հայաստան։ Առավելագույնը նման արդյունք կարող ենք ունենալ։ Տարանցիկ գլոբալ ծրագրերը բավականին ծավալուն համաձայնեցումներ կպահանջեն»:
Բագրատ Էստուկյանի խոսքով՝ հայ համայնքը, բացի պատրիարքի ընտրություններից, ունի հաստատությունների ընտրության խնդիր, որը նույնպես չորս տարի է, ինչ ձգձգվում է։
«Ես չէի ասի, որ պետք է փոխվի դիվանագիտությունը կամ դիվանագիտական գործընթացը։ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի համար ճիշտ, անհրաժեշտ ձևաչափ է, մենք կարող ենք փոքր-ինչ ավելի գոհ լինել, կամ քննադատել այդ խմբի գործունեությունը, բայց ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը ոչ միայն ձևաչափ է, այլև ինստիտուցիոնալ փորձ ու հիշողություն»:
Իրանի նկատմամբ սահմանված պատժամիջոցների վերացումից հետո համագործակցության այս մեկնարկով, կարծում եմ, կողմերը կսկսեն քննարկել իրենց հնարավորությունները շատ ավելի լայն համագործակցության համար՝ իրանական գազի դեպի Եվրոպա տարանցման հնարավորությամբ։
«Թուրքիան ունի որոշակի կախվածություն Ադրբեջանից, կան խորը հարաբերություններ, որոնք ստիպում են, որպեսզի Թուրքիան իր աջակցությունը հայտնի Ադրբեջանին ԼՂ գործընթացում»։
Վերլուծաբանի համոզմամբ, այնուամենայնիվ, հաշվի առնելով Հայաստանի այս ոլորտում «Գազպրոմի» դիրքերը, ենթադրելի է, որ այս համաձայնագիրը քննարկվել է նաև ռուսական կողմի, այս դեպքում՝ «Գազպրոմի» հետ: Սա, Սիմոնովի խոսքով, ընդհանուր կերպով համաձայնեցված գործարք է:
«Ադրբեջանը փորձում է չեզոքացնել Արևմուտքի կողմից Արցախի ճանաչման գործընթացը»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը՝ անդրադառնալով ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների այցին տարածաշրջան։
«Եթե նկատել եք, վերջին շրջանում ու ընդհանրապես Հայաստանի պարագայում, ռուս պաշտոնյաները ցավոտ չեն ընկալում ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները ու բանակցությունները։ Սա կարող ենք ցուցիչ համարել, թե որքան խորը կլինեն ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունները»,- նման կարծիք հայտնեց լեհ վերլուծաբանը։
«Դժբախտաբար, տարիներ անց ԼՂ խնդիրը, առավել հավանական է, որ ռազմական ճանապարհով կլուծվի։ Թե՛ հայկական և թե՛ ադրբեջանական կողմը բանակցային պրոցեսին մասնակցել են` իրականում պատրաստ չլինելով խոստացած զիջումներին։ Այլ հարց է, թե ինչո՞ւ են կողմերը համաձայնել այս բանակցային ֆորմատին»։
«Այս մասին ես խոսում էի նույնիսկ ապրիլյան պատերազմից առաջ, քանի որ կանխատեսում էի նման հնարավորություն։ Այսօր` ևս, քանի որ բանակցություններում ոչինչ չի փոխվել, կողմերը չեն հանդիպում, երբ չեն ցանկանում, և հանդիպում են, երբ ցանկանում են և, երբ չկա փոխզիջումների գնալու հարց բանակցություններում»:
«ԵՄ-ն պետք է հետևի իր հայաստանյան ներդրումներին»,- այս մասին այսօր 168.am-ի հետ զրույցում ասաց եվրոպացի վերլուծաբան Լոռ Դելքուրը՝ անդրադառնալով ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, դեսպան Պյոտր Սվիտալսկիի վերջին հայտարարություններին։
Ինչպե՞ս են վերացվելու օլիգարխները, որոնք ոչ միայն ունեն մենաշնորհներ, այլ նաև լինելով իշխանական բուրգում՝ կարող են խուսափել հարկերից, ինչն արդեն խեղում է մրցակցությունը:
Ուորլիքը նշեց, որ վերջին տարիների ընթացքում պետքարտուղար Քերին կարգավորման հարցերով բավականին մտահոգ է։
«Սա մի բան է, որ մենք բոլորս պետք է ողջունենք, պետք է անկեղծ քննարկում ծավալենք ԼՂ կարգավիճակի վերաբերյալ, դիրքորոշումները կողմերի միջև կարող են նույնական չլինել, բայց կարևոր է, որ հասարակության դատին ներկայացվեն այս հարցերը, և հատկապես՝ ԼՂ ազգաբնակչությանը: Ուստի մենք ողջունում ենք այդ հայտարարությունը ոչ նրա համար, որ դա վերջին խոսքն էր, այլ նրա համար, որ նա այս հարցը, այս խնդիրը քննարկման թեմա է դարձնում: Բոլոր տարրերը, որոնք մաս են կազմելու բանակցային կարգավորման, պետք է շրջանառվեն, քննարկվեն ոչ միայն՝ մասնավոր շրջանակում, այլև հանրության լայն շրջանակներին ներկայացվեն»,- հստակեցրեց ամերիկացի համանախագահ Ջեյմս Ուորլիքը:
Համանախագահները սպասում են ՀՀ նախագահ Սարգսյանի հետ իրենց հանդիպմանը, սպասում են նաև ՊՆ նոր նախարարի հետ, ինչպես նաև ՀՀ ԱԳ նախարարի հետ առանձին հանդիպմանը:
«Պետք է բոլորին պարզ լինի, որ ցանկացած այլ որոշում, ԼՂՀ անկախությունից բացի, կնշանակի հարյուր տարի առաջվա ողբերգության կրկնություն, ինչը հայ ժողովուրդն ուղղակի չի հանդուրժելու ոչ մի դեպքում, և Բաքուն ուղղակի բախվելու է աշխարհի բազմամիլիոն հայության կողմից միահամուռ ցասմանը և արժանանալու է անխուսափելի պատժին»:
«Ես չեմ ուզում վերադառնալ անցյալի փորձին։ Իհարկե, տարբեր փորձառություններ են եղել, ինչպես գիտեք, մենք շատ խիստ մեթոդաբանություն ունենք, որով գնահատում ենք, թե ինչպես են մեր տրամադրած գումարները ծախսվում, բծախնդիր կերպով վերլուծվում են, և գումարը, որ մենք տրամադրում ենք այստեղ՝ Հայաստանում, հիմնված է շատ քննադատական վերլուծությունների վրա, մասնավորապես՝ նպատակների իրագործման»,- ասաց Սվիտալսկին՝ շարունակելով, որ երբեմն համաձայն չեն լինում հայ գործընկերների հետ, երբեմն համաձայնում են։
«Այժմ կենտրոնացումն առևտրի և ներդրումների բաղադրիչի վրա է։ Համաձայնագրի քաղաքական գլուխները մեծապես բանակցվել են կամ բանակցվել էին, և քաղաքական մասը քիչ թե շատ տեսանելի է, ոլորտային համագործակցությունը քննարկվել է, առաջընթացը զգալի է եղել, այժմ ուշադրությունը տեղափոխվում է առևտրին և ներդրումներին»։
«Մենք կարծում ենք, որ սա փոխշահավետ իրավիճակի դասական օրինակ է։ Որքան հաջողակ լինի ՀՀ տնտեսությունն, այնքան ավելի լավ կլինի Եվրոպական միության շահերի համար»,- ընդգծեց դեսպան Սվիտալսկին։
«Համանախագահներին այլ ելք չի մնում, քան շփման գծում և սահմանին վերահսկողական մեխանիզմներ ներդնելու հարցում ավելի բիրտ դիվանագիտական ուժ կիրառել, քանի որ ապրիլյան մղձավանջը նման իրավիճակում կարող է կրկնվել»,- նման համոզմունք հայտնեց Հալբախը:
«Տեսնում ենք, որ լարումը չի վերացել, բանակցային սեղանին իրերի դրությունն էլ ավելի է սրվել»,- նման տեսակետ հայտնեց վերլուծաբանը՝ շարունակելով չբացառել, որ ղարաբաղաադրբեջանական շփման գծում կարող են նոր բռնկումներ լինել»։
Մենք փաստացի դարձել ենք հիմնականում միայն ԼՂ-ի խնդրով կամ ցեղասպանության միջազգային ճանաչմամբ առաջնորդվող մի պետություն, որը միջազգային հանրության համար այլ առաջարկներ չունի։ Ուստի, պետք է փորձենք մի փոքր դուրս գալ այս պրիզմայից` արտաքին քաղաքականություն վարելու սովորույթից։
«Սիրիայում զինյալների բացած կրակի թիրախում հայեր չկան»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում տեղեկացրեց Հալեպի Հայ ավետարանական համայնքի համայնքապետ, վերապատվելի Հարություն Սելիմյանը։
«ՀՀ-ում տնտեսական աճի երկու բաղադրիչ կա»,- այսօր «Ժողովրդավարության ազգային պլատֆորմի» և Ֆ.Նաումանի «Հանուն ազատության» հիմնադրամի հրավիրած «Ազատ շուկայական տնտեսություն. Հայաստանի ապագայի տեսլականը» թեմայով տնտեսական խորհրդաժողովի ընթացքում այս մասին ասաց ԵՄ հայաստանյան պատվիրակության ղեկավար Պյոտր Սվիտալսկին՝ ներկայացնելով ՀՀ տնտեսական աճի ապահովման իր տեսլականը։
