Քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանի կարծիքով` ոչ իշխանական ուժերից կազմված եռյակը պատրաստ է իշխանության հետ առևտրի: 168.am-ի հետ հարցազրույցում նա նշեց՝ այդ մասին իրենց ելույթներում բաց տեքստով ասել են ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանը և ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը, ըստ որի, իրենք պատրաստ են լսել իշխանության ողջամիտ առաջարկները:
«Ես հանդիպումներ եմ ունեցել ՀՀ արտգործնախարարությունում, հանդիպել եմ Հայաստանի Քաղավիացիայի գլխավոր վարչության պետի հետ, և այսօր կարող եմ հստակ ասել, որ Հայաստանի իշխանության պաշտոնական մարմինները հայտարարել են, որ որևէ թույլտվություն չի եղել Երևան- Սիմֆերոպոլ ուղիղ ավիաչվերթ իրականացնելու համար»,- հայտարարեց Ուկրաինայի դեսպանը:
Ուկրաինայի Գերագույն Ռադայի ընտրություններին քաղաքացիների մեծամասնությունը ընտրել է ժողովրդավարական կուսակցություններին և այդպիսով կողմ է արտահայտվել եվրոպական ինտեգրմանը, այսօրվա ասուլիսում հայտարարեց Հայաստանում Ուկրաինայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Իվան Կուխտան` անդրադառնալով հոկտեմբերի 26-ին կայացած խորհրդարանական արտահերթ ընտրություններին:
Հոկտեմբերի 27-ը աննախադեպ հարված էր մեր պետության հիմքերին, արժանապատվությանը և իրավունքներին: Այսօր` հոկեմբերի 27-ին, մի քանի լրագրողների հետ զրույցում այսպիսի կարծիք հայտնեց «Ժառանգություն» կուսակցության նախագահ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը:
Լրագրողներից մեկի հարցին` ինչպիսի՞ երկիր կունենայինք այսօր, եթե Վազգեն Սարգսյանը ողջ լիներ, տիկին Գրետան Պատասխանեց. «Ինձնից շատ լավ գիտեք` ինչպիսի երկիր կունենայինք: Ինքն ասում էր, որ եթե մենք մեր երկիրը, մեր ազատությունը, անկախությունը չկարողանանք պահել, կդառնանք աշխարհի հզորներից ցածր ազգ, չենք կարող նրանց հետ ոտք պարզել: Այդ ժամանակ նրանք գիտեին, զգացին, որ մենք ազգ ենք, որ կարող ենք իրենց հետ ոտք պարզել: Ինքն ասում էր՝ դեմքից զրկված ազգ կմնանք, այդպիսի ազգ ենք դարձել»:
Հոկտեմբերի 27-ին Փարիզի Ելիսեյան պալատում ֆրանսիական կողմի նախաձեռնությամբ կկայանա Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ֆրանսիայի նախագահների հանդիպումը: Սա օգոստոսյան սահմանային բախումներից հետո եռակողմ ձևաչափով երրորդ հանդիպումն է. Սերժ Սարգսյանը և Իլհամ Ալիևը հանդիպել էին օգոստոսի 9-ին Սոչիում` Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի միջնորդությամբ, ապա սեպտեմբերի 4-ին Ուելսի Նյուպորտ քաղաքում կայացել էր նախագահների և ԱՄՆ պետքարտուղար Ջոն Քերիի եռակողմ հանդիպումը: Իսկ ի՞նչ կարելի է սպասել այս հանդիպումից, այն կարո՞ղ է խթանել առաջընթացը ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացում, թե՞ զուտ արարողակարգային, ձևական բնույթ կկրի:
«Կգա 2017 թվականը, կլինեն ԱԺ ընտրություններ: Եթե ժողովուրդն իր քվեն կտա այլ քաղաքական ուժի կամ այլ դաշինքի, կամ ԱԺ-ում կստեղծվի այլ կոալիցիա, որտեղ Հանրապետականը տեղ չի գտնի կամ կլինի կոալիցիայի մեջ, այդ ժամանակ կդրվի խնդիրը, թե Հանրապետականն ինչ կարգավիճակում պետք է լինի»,- ասում է Վահրամ Բաղդասարյանը:
«Ինչպես երեկ, այնպես էլ այսօր մենք վտանգներ չենք տեսնում: Հանրապետականն իր տնից չի բերել էդ իշխանությունը, Հանրապետականը ձևավորել է այդ իշխանությունը ազատ, արդար, լեգիտիմ ընտրությունների արդյունքում, որի գնահատականը, առանց բացառության, տվել են բոլոր միջազգային կառույցները` թե´ եվրոպական, թե´, իմիջիայլոց, եվրասիական: Եվ այդ ընտրությունների արդյունքում Հանրապետական կուսակցությունը դարձել է իշխանություն, Հանրապետականը մտադիր է այդ ձևավորված վստահության քվեն իրականացնել մինչև հաջորդ ընտրությունները»,- ասում է ՀՀԿ խոսնակ Էդուարդ Շարմազանովը:
«Ես չեմ կարծում, որ «Բարգավաճ Հայաստանն» այրել է Սարգսյանի հետ կամուրջները, և չեմ կարծում, որ այդ եռանկյունում` Ծառուկյան-Սարգսյան-Քոչարյան, ամեն ինչ այդքան պարզ է. այնտեղ դեռ չեն կայացվել համաձայնություններ շատ հարցերի շուրջ»,- ասում է Վադիմ Դուբնովը:
«Մինչև այս պահը իրենք չեն ապացուցում, որ ինձ ուղեկցողը և տաքսի կանչողը ոստիկան է եղել: Այն կադրը, որտեղ ես երևում եմ փողոցում կանգնած, որը նկարահանված է ոստիկանների ավտոմեքենայից, շատ ավելի որակյալ է, քան ճանապարհի տեսախցիկների նկարված կադրերը: Դրանից արդեն պարզ է, որ ոստիկաններն ամբողջ այս գործողությունը նկարահանել են, հետևաբար՝ ես կոչ եմ անում, պահանջում եմ, որ Ոստիկանությունը հրապարակի իրենց իսկ նկարած` ինձ ուղեկցելու և տաքսի կանչելու պահերը, որպեսզի ես ինքս համոզվեմ, որ ինձ ուղեկցողը և տաքսի կանչողը Ոստիկանությունից էին»,- ասում է Ենիգոմշյանը:
«Հայաստանի գործող իշխանությունն ունի բոլոր հնարավորությունները` Ծառուկյանի վրա ճնշում գործադրելու, նրան համոզելու և նրա հետ համաձայնության գալու համար: Ըստ իս` դա շատ լավ հասկանում են նաև Տեր-Պետրոսյանը և «Ժառանգությունը»»,- ասաց նա: Անդրադառնալով Եվրասիական տնտեսական միությանը Հայաստանի անդամակցությանը` վերլուծաբանը նշեց, որ իր կարծիքով` այդ անդամակցությունը վիրտուալ բնույթ է կրելու, քանի որ կան մի շարք օբյեկտիվ տնտեսական իրողություններ, և պայմանագրի ստորագրումից հետո էլ այդ հարցում ոչինչ չի փոխվել:
«Ռուսաստանից ուղղակի հրահանգավորել են Բաղրամյան 26-ին, որ այդ հարցը լուծվի փոխադարձ համաձայնության արդյունքում, այսինքն՝ եթե այդ հանրաքվեն տեղի ունենա, խնդիրներ չառաջացնի իշխանության լեգիտիմության հետ կապված: Իսկ խնդիրներ չառաջացնելու համար գործող նախագահը կամ իշխող քաղաքական ուժը, ուզի թե չուզի, պետք է բանակցություններ վարի Եռյակի՝ ԲՀԿ-ի, ՀԱԿ-ի և «Ժառանգության» հետ: Խնդիրն էլ հենց այն է, որ նրանք դեմ են սահմանադրական փոփոխություններին, քանի որ դա համարում են գործող նախագահի վերարտադրման գործընթաց: Հիմա, կարծես թե, այդ վիճակն առկախվել է մինչև հաջորդ տարվա փետրվար-մարտ»,- ասում է Արմեն Բադալյանը:
«Գագիկ Ծառուկյանը բավական հետաքրքիր կացության մեջ է հայտնվել` իր ելույթի առումով, որովհետև սահմանադրական փոփոխությունների հարցում կոշտ գիծը շարունակելը կբերի Սերժ Սարգսյանի կողմից այլ ռեակցիայի և, բնականաբար, չեն արդարանա ԲՀԿ-ի այն սպասումները, որ իրենց հետ կխոսեն իշխանությունը փոխանցելու կապակցությամբ, և ճիշտ հակառակը կլինի, եթե այլ դիրքորոշում լինի»,- ասում է Ստեփան Սաֆարյանը:
«Նախկին ՀՀՇ-ում, որը հիմա ՀԱԿ է, կան իմ նախկին համակուսակիցներ, ովքեր ունեն արևմտամետ կամ եվրոպական արժեքների մոտեցումներ, և այդ մարդկանց հետ մենք 25 տարի առաջ ենք սկսել այս քաղաքականությունը: Ինձ թվում է, որ այս մարդիկ վտանգ են ներկայացնում նաև այս քաղաքական ուժի և նրա լիդերի համար, և սա ուղղված էր նաև նրանց դեմ, որ նրանք վերջ դնեն Եվրոպայի մասին իրենց «ջղաձիգ» մտորումներին: Չեմ կարծում, որ դա իմ դեմ էր ուղղված»,- ասում է Հովհաննես Իգիթյանը:
«Սերժ Սարգսյանը 2013 թ. սեպտեմբերի 3-ին Մաքսային միությանը միանալու որոշումը կայացրել է Պուտինի զանգով»,- այսօրվա ասուլիսում այսպիսի հայտարարություն արեց միջազգայնագետ, ՀՀՇ վարչության անդամ Հովհաննես Իգիթյանը` պատասխանելով հարցին` Եվրասիական տնտեսական միությանը (ԵՏՄ) Հայաստանի անդամակցումը կարելի՞ է քաղաքական շանտաժ համարել:
«Ղարաբաղ» կոմիտեից անկախության կողմնակից էին շատ քիչ մարդիկ: Ես կարող եմ նրանց անունները տալ. անկախության կողմնակիցներ էին Վազգեն Մանուկյանը, Դավիթ Վարդանյանը, Բաբկեն Արարքցյանը, Սամվել Գևորգյանը, ես` Ավետիք Իշխանյանս, Ալբերտ Բաղդասարյանը, Դավիթ Շահնազարյանը: Եվ պատահական չէր, որ «Ղարաբաղ» կոմիտեն իր մեծամասնությամբ դեմ էր 1988 թ. մայիսի 28-ին Հայաստանի անկախության օրը նշելուն:
«Ժառանգություն» կուսակցությունը համաձայն է բովանդակային ձևով քննարկել սահմանադրական փոփոխությունների հայեցակարգը միայն այն դեպքում, եթե իշխանություններն ընդունեն իրենց երեք կետերը: Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց կուսակցության փոխնախագահ Արմեն Մարտիրոսյանը:
Ավելին, Իշխանյանը մեզ հետ զրույցում հայտարարեց, որ Արցախյան շարժման տարիներին իրականում «Ղարաբաղ» կոմիտեից շատ քչերն են անկախության կողմնակից եղել. «ՀՀՇ առաջին համագումարին նախապատրաստվելիս և ծրագիրը գրելիս` «Ղարաբաղ» կոմիտեի մեջ անընդհատ վեճեր էին գնում` անկախության հարցը գրվի՞ ՀՀՇ ծրագրի մեջ, թե՞ ոչ… 1989 թ. սեպտեմբեր-հոկտեմբեր ամիսներին, երբ համագումարն արդեն պետք է լիներ, այդ տողը դեռևս մնացել էր բաց, որովհետև երկու հոգի կտրականապես մերժում էին անկախության գաղափարը, մեկը Սամսոն Ղազարյանն էր, մյուսը` Լևոն Տեր-Պետրոսյանը»:
«Եթե Ղարաբաղի ազատ, անկախ հանրապետությունը ցանկանա անդամակցել Եվրոպական միությանը, այդ պարագայում հնարավոր է, որ այդ հարցը բարձրանա, իսկ եթե ցանկանա անդամակցել ԵՏՄ-ին, այդ դեպքում, կարծում եմ, մաքսակետի անհրաժեշտությունն ընդհանրապես պետք է բացակայի»:
Հոկտեմբերի 10-ին Ազատության հրապարակում կայացած համապետական հանրահավաքին Եռյակը կամ Քառյակը այդպես էլ միասնական կարծիք չհայտնեց: Այսօրվա ասուլիսում նման հայտարարություն արեց իշխող Հանրապետական կուսակցության անդամ, ԱԺ «ՀՀԿ» խմբակցության քարտուղար Գագիկ Մելիքյանը:
Ներկայացնելով իր անձնական տեսակետը` Ուրիխանյանը հստակ դիրքորոշում չհայտնեց`ԵՏՄ-ին Հայաստանի անդամակցությունը դրակա՞ն քայլ էր, թե՞ բացասական, սակայն նշեց, որ այստեղ կան մի շարք հարցեր: Օրինակ` Հայաստանը, դուրս գալով մոտ 170 միլիոնանոց շուկա, մոտ 800 ապրանքատեսակների վերաբերյալ արտոնությունների գծով ունենալո՞ւ է հնարավորություն ապահովել բավական մեծ եկամուտներ, մուտքեր պետբյուջե, թե՞ , ինչպես միշտ, տնտեսական մենաշնորհներն իրենց դերը պիտի կատարեն, երկրորդը, կվերագործարկվի՞ աբխազական երկաթգիծը, թե՞ ոչ, և, ընդհանրապես, ի՞նչ տնտեսական վիճակի է հանգելու Հայաստանը` միանալով ԵՏՄ-ին:
ԲՀԿ առաջնորդը, ըստ կուսակցության խոսնակի, հոկտեմբերի 10-ի հանրահավաքին շատ սպառիչ ու հակիրճ «մեսիջ» է ուղղել հանրությանը, որ իրավիճակն այլևս հանդուրժելի չէ, իշխանությունները որդեգրել են քաղաքական, սոցիալ-տնտեսական այնպիսի կուրս, որի հետ Ծառուկյանը, ԲՀԿ-ն և ոչ իշխանական մյուս ուժերը համաձայն չեն, երրորդը, սկսվում է փոփոխությունների անդառնալի փուլ, այսինքն` հետնահանջ չի լինելու, և վերջապես, այս պահից սկսած` հանրահավաքում ամփոփված օրակարգը պիտի դառնա համաժողովրդական: Իսկ գործողությունների ծրագիրը կներկայացվի հաջորդ հանրահավաքին:
«Սա տնտեսական միություն չի կարող լինել, սրա մեջ տնտեսական բովանդակություն չկա: Ռուսաստանն այս միությունը ստեղծել է` որպես իրեն կից քաղաքական միավորում: Ի սկզբանե` սրա մեջ տնտեսական իմաստ չկար»,- ավելացրեց Աղասի Ենոքյանը:
«Լևոն Տեր-Պետրոսյանի հիմնական խնդիրը` անձնական և քաղաքական, այն է, որ նա իր ողջ քաղաքական կարիերայի ընթացքում արհամարհանքով է վերաբերվել սեփական ժողովրդին և շարունակում է դա անել: Նա չի կարող թաքցնել, և անգամ երեկ մարդկանցից մեկի մասին ասաց` «զսպեք դրան»: Դա շատ բան է ասում իր աշխարհայացքի կամ արժեհամակարգի մասին»,- կարծում է hասարակական-քաղաքական գործիչ, ռեժիսոր Տիգրան Խզմալյանը:
«Ամռան ընթացքում այն նվազագույն համաձայնությունը, որին եկան Մաքսային միության եռյակը և Հայաստանը, հետևյալն էր` Հայաստանն անդամակցում է առանց Ղարաբաղի: Հայաստանի ներկայացուցիչները հստակ հայտարարեցին` քանի որ Ղարաբաղը, ըստ էության, չի դիմել անդամակցելու համար, հետևաբար չի լինի այդ տարածքի մի մաս, բայց իշխանությունը նաև հստակ հայտարարեց, որ, միևնույն ՝ Հայաստանի և Ղարաբաղի միջև մաքսակետ չի լինելու»,- ասում է Ստեփան Սաֆարյանը:
«Հոկտեմբերի 10-ը, իր ողբերգական բնույթով հանդերձ, մնալու է որպես մի խայտառակ էջ մեր պետականության մեջ, երբ Հայաստանում բոլորը` սկսած նախկին նախագահներից` մինչև գործող նախագահը, կարող են շատ հանգիստ հանձնել Հայաստանի անկախությունն ու ինքնիշխանությունը: Նրանք կարող են աչք անգամ չթարթել տեղի ունեցողի կապակցությամբ. գործող իշխանությունը և գործող նախագահը կարող են ժպիտով ստորագրել պայմանագիրը, իսկ նախկին նախագահները` լռության մատնեն, ավելին` նույն օրը Երևանում հրավիրեն հանրահավաք, որն ամենաակնհայտ ձևով անտեսեց այդ խնդիրը: Սա ուղղակի նշանակում է, որ Հայաստանում քաղաքական դաս գոյություն չունի, և Հայաստանի ողբերգությունը շարունակում է մնալ իր էլիտան, որը ոչ միայն անադեկվատ է ժամանակի զարգացումներին, այլև պարզապես կարող է օգնել այդ զարգացումներին իր անգործությամբ»,- հայտարարեց Սաֆարյանը:
«Եթե որևէ մեկը խոչընդոտեց քաղաքացու ազատ տեղաշարժը, նա պիտի կրի օրենքով սահմանված պատասխանատվություն»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության մամուլի խոսնակ Տիգրան Ուրիխանյանը` խոսելով այսօր Երևանի Ազատության հրապարակում կայանալիք հանրահավաքի մասին: Ըստ նրա` ինչ-որ զանգեր լինում են, և մարդիկ ահազանգում են ինչ-որ խնդիրների մասին, սակայն կոնկրետ փաստեր առայժմ չկան:
«Ես եռյակի խոսնակը չեմ, կարող եմ ասել «Ժառանգության» անունից` «Ժառանգությունը» նման հարց չի քննարկել: Մեր օրակարգում չկա հարց, թե ով է լինելու նախագահի հաջորդ թեկնածուն: Մեր օրակարգում առաջնային հարցն այս իշխանությունների հեռացումն է»,- նշեց Դավիթ Սանասարյանը:
«Ձեռք քաշեք հանկարծակի հայտնվող փրկիչներից ու ի հայտ եկող բևեռներից: Նույնիսկ Քրիստոսն իր կյանքի ընթացքում չկարողացավ դրան հասնել, և նրա մահապատժի ժամանակ ժողովուրդն ուրախությամբ էր նայում նրա կրած չարչարանքներին: Քաղաքական կյանքում ինչպես` քաղաքական ուժը, այնպես էլ` անձը, նախևառաջ` հասարակության մեջ իրենց գաղափարների առավելությունները պիտի ապացուցեն, պիտի իրենց նկատմամբ ժողովրդի վստահությունն ապահովեն և հեղինակություն ձեռք բերեն: Իսկ դա ժամանակ է պահանջում»,- ասում է Երջանիկ Աբգարյանը:
«Ես չեմ տեսնում ինձ համար որևէ ոգևորիչ հարց, որ գնամ, կանգնեմ հարթակում և գնամ այդ մարդկանց ետևից, ովքեր իրենց անվանում են ոչ թե ընդդիմություն, այլ ոչ իշխանական ուժեր,- շարունակեց Իգիթյանը:- Ես նորմալ եմ համարում, որ այս ուժերը գնում են իրենց ճանապարհով, բայց ես ուզում եմ, որ նրանք էլ նորմալ համարեն իմ վերաբերմունքը, որ ես այնտեղ չեմ կանգնելու, որովհետև լինում են հայտարարություններ, թե այն մարդիկ, ովքեր չեն մասնակցում հանրահավաքին, իրականացնում են ինչ-որ մի պատվեր: Եկեք բոլորս միասին ժպտանք, որ ես կատարում եմ Սերժ Սարգսյանի պատվերը, այստեղ խոսում եմ իր վաղվա հակահայկական, կործանիչ քայլի մասին, որ նա պետք է ստորագրի մի փաստաթուղթ, որը քայքայում է Հայաստանի տնտեսությունը»:
