Հունվարին կարտոֆիլի 1 կիլոգրամի արժեքը կարող է հասնել 350 դրամի. «Փաստ»
«Փաստ» թերթը գրում է. «Դեռ մի քանի ամիս առաջ մասնագետներն ահազանգում էին, որ կարտոֆիլի գները ձմռան ընթացքում կբարձրանան, բայց դրան ոլորտի պատասխանատուներն այդպես էլ չարձագանքեցին: Ու չնայած, կարելի է խորհուրդ տալ կարտոֆիլի փոխարեն, օրինակ, բրինձ կամ մակարոն ուտել, բայց հավատացեք, որ դրանից ոլորտի խնդիրները չեն լուծվի:
Օրերս գյուղատնտեսության նախարարությունը գյուղատնտեսներին հորդորել է լոլիկի հարավամերիկյան ցեցի (Tuta absoluta) մեծ տարածումը, զարգացումը և դրա հետևանքով մորմազգի մշակաբույսերի՝ լոլիկի, սմբուկի, տաքդեղի, կարտոֆիլի և այլ տեսակների ցանքերին հասցված վնասը չեզոքացնել ընթացիկ տարվա աշնան– ձմռան ամիսներին որոշակի միջոցառումներ իրականացնելու միջոցով, սակայն պարզվում է՝ դրանով, ինչպես ասում են, ո՛չ սայլը տեղից կշարժվի, ո՛չ էլ վտանգը կչեզոքանա:
Այս տարվա սեպտեմբերին «Հայաստանի ագրարագյուղացիական միավորում» հասարակական կազմակերպության նախագահ Հրաչ Բերբերյանը ահազանգել էր, որ տարեվերջին հանրապետությունում կարտոֆիլի դեֆիցիտ կլինի: Եվ, փաստորեն, այդպես էլ եղավ: Արդեն մի քանի օր է՝ կարտոֆիլի գնի թռիչքային աճ է գրանցվել: Դրա պատճառն, ըստ Բերբերյանի, նույնն է՝ բնագավառը գտնվում է բարձիթողի վիճակում, և այն շտկելու որևէ քայլ այդպես էլ չի իրականացվում: Ինչ վերաբերում է գյուղնախարարության կողմից ցեցի դեմ պայքարելու խորհուրդներին, մասնագետն այն պարզապես ծիծաղելի է համարում:
«Դրանով նախարարությունը փորձում է ողջ պատասխանատվությունը գցել ֆերմերների վրա: Իսկ նախարարության երիտասարդները գիտե՞ն, որ հնարավոր չէ սառած հողը կրկնավար անել: Իրենց առաջարկածը պայքար չի, և մենք այդ ձևով հաջողության չենք հասնի:
Վերջին 3–4 նախարարները պատահական մարդիկ են, որի պատճառով էլ բնագավառում բարձիթողի վիճակ է:
Այս ընթացքում կարտոֆիլի ցանքատարածքները պակասել են 3500 հեկտարով, այսինքն՝ 15 %–ով: Երբ գարնանը մենք դիմեցինք նախարարությանը, որ կարտոֆիլի սերմացուն պակասություն է անելու և խնդրեցինք ֆերմերներին օգնել՝ անտոկոս վարկեր տրամադրել տնկանյութ ձեռք բերելու համար, կառավարությունը չընդառաջեց: Փոխարենը անորակ գարի բերեցին, ինչը մնաց պահեստներում, մի մասը փչացավ, մի մասը մկները կերան, պետությանը հասցվեց 240 միլիոն դրամի վնաս:
Բայց դրա համար ոչ մեկը պատասխանատվության չենթարկվեց կամ չդատվեց: Այդ գարին մինչև հիմա պահեստներում է, իսկ քանի որ կարտոֆիլի սերմացուի պահանջն այդպես էլ չբավարարվեց, բնական է, որ ցանքատարածությունները պետք է պակասեին և բերքն էլ քիչ լիներ»,– ասաց Հ. Բերբերյանը:
Այս ամենին գումարվել են նաև եղանակային անբարենպաստ պայմանները, և հիմա ունենք այն, ինչ ունենք: Պարզ հաշվարկներով 3 մլն ազգաբնակչություն ունեցող երկրում կարտոֆիլի միջին պահանջարկը 450 հազար տոննա է: Դրանից մոտ 120 հազարը հաջորդ տարվա տնկանյութն է, իսկ մնացածը սպառում է ժողովուրդը: Վարկածը, թե ֆերմերները կարտոֆիլը շուկա չեն հանում, որպեսզի ձմռան ամիսներին ավելի թանկ գնով իրացնեն, Բերբերյանը լուրջ չի համարում, քանի որ այն պահեստներում պահելն ավելի թանկ հաճույք է:
«Գյուղացիներն այս ընթացքում գումարներ են փնտրում, որ իրենց վարկերը փակեն: Ուստի հիմնականում ավելի շահագրգռված են ստացված բերքն արագ վաճառել: Բացի այդ, երկարատև պահպանելու ընթացքում ֆերմերները կորուստներ են ունենում: Եվ ես չեմ կարծում, որ կարտոֆիլի արտադրությամբ զբաղվող ֆերմերներն այսօր նստած սպասում են, թե երբ է կարտոֆիլը թանկանալու, որ վաճառեն: Ընդհակառակը՝ գյուղացուն ձեռնտու է, որ հենց դաշտից վաճառի, ոչ թե հավելյալ գումարներ ծախսի, որ հետագայում այն ավելի թանկ վաճառի»,- ասաց Հ. Բերբերյանը:
Կազմակերպության ղեկավարը նշեց նաև, որ գյուղատնտեսությունն արտադրություն է բաց երկնքի տակ: Այն բավականին բարդ ու բազմաճյուղ ոլորտ է, ուստի դրանով պետք է հետևողականորեն զբաղվել: Ոլորտին մատների արանքով նայելը, ըստ Բերբերյանի, առնվազն, անբարոյականություն է: Ինչ վերաբերում է կարտոֆիլի գնաճին, ապա Բերբերյանի կանխատեսումներով, հունվարին 1 կիլոգրամի արժեքը կհասնի 350 դրամի: Եվ, որպեսզի հաջորդ տարի էլ նման խնդիրներ չլինեն, պետք է այսօրվանից պատրաստվել, մինչդեռ ոլորտի պատասխանատուներն այս ուղղությամբ ոչինչ էլ չեն ձեռնարկում»:
Ամբողջությամբ կարող եք կարդալ թերթի այսօրվա համարում:
