Նախկինում մեր զորավարժությունները վտանգ էին ներկայացնում հակառակորդի համար, այս համատեքստում հիշենք 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին՝ արցախաադրբեջանական սահմանագծին և վերևում նշված զորավարժությունների համատեքստում Մի-24 ուղղաթիռի խոցումը Ադրբեջանի զինուժի կողմից: Այսինքն, Անդրանիկ Քոչարյանի պնդումը, որ նախկինում զորավարժությունները թղթի վրա են եղել, ոչ միայն չի համապատասխանում իրականությանը, այլև այս կերպ փորձում են քողարկել իրենց անգործությունը:
Փաշինյանն իր հայտնի հարցազրույցում Ադրբեջանին համեմատում էր ցլի հետ՝ ասելով, որ մենք մեր վրայից «կարմիր շորը» պիտի հանենք, որ առճակատում չունենանք, այդ դեպքում ի՞նչ տրամաբանությամբ է ցլի հետ առճակատում չուզեցող մարդը փորձում հակամարտության մեջ մտնել կատաղած արջի հետ, ի՞նչ ուժերով, ռեսուրսներով: Այս առճակատումն այս փուլում չի բխում ՀՀ շահերից:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, ռազմական փորձագետ Վիտալի Մանգասարյանն է։
«Ադրբեջանը հասավ իր նպատակին, և լիովին կազմաքանդեց Արցախի պաշտպանության բանակը, և հենց սա հանգեցրեց Արցախի լիակատար հայաթափմանը: Մենք կորցրեցինք հայկական զինված ուժերի ամենամարտունակ ստորաբաժանումներից մեկը: Տարվա ընթացքում մեկ անգամ չէ, որ ձեզ հետ զրույցում նշել եմ, որ Ադրբեջանը ցանկանում է կազմաքանդել ՊԲ-ն, ինչը, ցավոք, նրանց հաջողվեց»,- նշեց ռազմական փորձագետը:
Դեկտեմբերի 13-ին ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն Էստոնիայի ԱԳ նախարարի հետ համատեղ մամուլի ասուլիսի ժամանակ հիշեցրել էր Ադրբեջանին արված հայկական կողմի առաջարկը՝ հայ-ադրբեջանական սահմանից հետ քաշել զորքերը, որպեսզի հնարավոր լինի կանխել էսկալացիաները:
Որպեսզի Հայաստանը համահունչ շարժվի ստեղծված ռազմաքաղաքական և աշխարհաքաղաքական իրողություններին, պետք է կարողանա ճկուն և արդյունավետ քաղաքականություն իրականացնել: Կարողանո՞ւմ է արդյոք իրականացնել, կարծում եմ, դրա պատասխանն արտահայտվում է Արցախի վերջնական կորստով, ՀՀ սուվեներեն տարածքում ադրբեջանական կողմի գտնվելով:
Ֆրանսիայի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության պայմանագիրը կարող է շատ բան տալ հայկական կողմին և մեծացնել պաշտպանական հնարավորությունները, այլ հարց է, թե ինչ մասշտաբների և ինչ ժամանակահատվածում Ֆրանսիան կիրականացնի մատակարարումները: Խոսքը, գիտեք, որ հիմնականում ՀՕՊ և ռադիոլոկացիոն միջոցների մասին է, դրանց տեղափոխումը լոգիստիկ խնդիրների է բախվելու, որոնց կարգավորումից հետո անձնակազմի պատրաստման հարցեր պիտի հնարավորինս արագ լուծվեն: Որովհետև այլ հարց է զինտեխնիկա ունենալը, մեկ այլ հարց՝ դրա գրագետ և արդյունավետ կիրառումն ապահովող անձնակազմի առկայությունը, ինչը կարճաժամկետ խնդիր չէ:
Նիկոլ Փաշինյանի ընտանեկան թերթը գրել էր, որ՝ «ըստ շրջանառվող տեղեկությունների՝ ռուսական կողմը Ադրբեջանին տրամադրել է ԼՂ-ում բոլոր դիրքերի, տեխնիկայի տեղակայման վայրերի կոորդինատները ու հեռացել նշված վայրերից, և Ադրբեջանը սկսել է զանգվածային հրետակոծությունը»:
Գործող ղեկավարության նյարդերը կարող են տեղի տալ, և ինչ-որ պահի նրանք հասկանան, որ պատերազմ վարելու ունակությունները նրանց մոտ թույլ են, և իշխանության գան այնպիսի մարդիկ, դերակատարներ, որոնք ունակ են միջնաժամկետ և երկարաժամկետ պատերազմ վարել: Սա չափազանց մեծ ռիսկեր է պարունակում Ադրբեջանի համար, որովհետև այդ դեպքում շատ դժվար է կանխատեսել, թե ինչ ելք կլինի, եթե 2 տարի պատերազմի մեջ լինեն, լինենք: Չեմ կարծում, որ Ադրբեջանն այդ արկածախնդրությանը կգնա, որովհետև մեծ հավանականությամբ կարող են խաղաքարտեր խառնվել, ինչի դեպքում Ադրբեջանը մեծ խնդիրների առջև կկանգնի:
«Փաստացի, եթե հրաժարվում ենք Արցախից, ամեն հարցում ասում ենք՝ գնացեք՝ ինչ ուզում եք՝ արեք, իրավիճակն ավելի է վատթարանում: Ադրբեջանի իշխանական էլիտայի ներկայացուցիչներն են արդեն հարցազրույցներում «Վրեժ 3» գործողության մասին խոսում, նույնիսկ տպավորություն է ստեղծվում, թե փորձում են իշխանություններին ցույց տալ, որ իրենք մի բան էլ ուշացնում են այդ գործողություններն իրականացնելու պրոցեսը: Դաշտը ստեղծում են և ինչ-որ փուլում փորձելու են դա իրականացնել, և հարց է առաջանում, թե մենք ինչ պետք է անենք»:
Օրեր առաջ ՀՀ-ում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպան Քրիստինա Քվինը Պետրոս Ղազարյանի հարցազրույցում անդրադարձել էր նաև Երասխում կառուցվող մետալուրգիական գործարանի՝ Ադրբեջանի կողմից թիրախավորման և դրա տարածքում Հայաստանի և ԱՄՆ դրոշների բարձրացման փաստին:
«Փաստացի, իշխանությունները տեղյակ են եղել, որ Տեղ գյուղում նման գործողություններ պետք է իրականացվեն, և բերել վերջին օրը ծառայողական քննություններ անցկացնել ու մեղավորներ փնտրել, պարզ է, չէ՞, որ մինչև այդ եթե պլան է եղել, որ այնտեղ պետք է դիրքեր տեղադրվեն, պետք էր հետևողական լինել և ստուգել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանը՝ հղում անելով Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե հանձնարարական են տվել, բայց ինչ-որ մարդիկ թերացել են:
«Իհարկե, այդտեղ ռիսկ կա, փաստացի մենք թուլացնում ենք այդ հատվածը, քանի որ սահմանապահների ֆունկցիոնալությունը, կահավորանքը, զինտեխնիկայի ընդհանուր հագեցվածությունն այլ է: Այսինքն, ՊՆ ստորաբաժանումներն ավելի մարտունակ են և խնդիր լուծող: Եվ սա այն դեպքում, երբ Ադրբեջանն իր բանակային ստորաբաժանումներն է բերում և տեղակայում: Ստացվում է՝ իրենք ուժեղացնում են, մենք՝ զուգահեռ թուլացնում»:
Դա չափազանց վտանգավոր հայտարարություն է, այս պահի դրությամբ շատ հնարավոր է, որ Արցախում նման խմբեր չլինեն, նման խոսակցությունը տեղի չունենա Արցախում, բայց այս հայտարարությունից հետո արդեն մարդկանց խոսույթի մեջ առնվազն այդ թեզերը գեներացվում են: Այս իմաստով Արցախի ղեկավարությունն ավելի հստակ պետք է սահմանի՝ ինչ խնդիր է փորձում լուծել:
168.am-ի հետ զրույցում «Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանը նշեց, որ Ադրբեջանի պաշտպանական գերատեսչության վերջին օրերի հաղորդագրություններից հստակ երևում է՝ թշնամին հետագա սադրանքների համար պարարտ հող է նախապատրաստում:
Արցախը ՀՀ-ին կապող միակ ճանապարհի փակվելուց հետո ակտիվացան նոր պատերազմի հավանականության մասին խոսակցությունները, թեպետ մինչ այդ՝ 2022 թվականի սեպտեմբերյան մարտերից հետո, ոչ միայն փորձագիտական շրջանակները, այլև իշխանության ներկայացուցիչներն էին հայտարարում Ադրբեջանի կողմից նոր հնարավոր հարձակման մասին, մասնավորապես՝ Նախիջևանի ուղղությամբ:
«Մասնավորապես, արդյո՞ք պատերազմի ծանր օրերին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, թե ով ունի տանը սաղավարտ, զրահաբաճկոն, տաք վերարկուներ, թող տանի-թողնի կենտրոնական հավաքակայան, կամ վերցնի և մեկնի մարտի դաշտ, առնվազն հոգեբանական ազդեցություն չի ունեցել մեր զինված ուժերի ստորաբաժանումների վրա, ինչն իր հերթին՝ հանգեցրել է ծանր հետևանքների:
«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար Վիտալի Մանգասարյանի դիտարկմամբ՝ ցանկացած պետություն ուզում է ունենալ արտաքին հետախուզական հզոր ծառայություն, և դա նորմալ է, սակայն ամբողջ հարցն այն է, թե որքանո՞վ է նպատակահարմար այս փուլում նման գործընթաց սկսել, և ամենակարևորը՝ ովքե՞ր են զբաղվելու այդ ծառայության ստեղծման գործով:
