«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը փիլիսոփա, կրոնագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Վարդան Խաչատրյանն է։
Հայ-ադրբեջանական, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի տեքստի շուրջ բանակցություններն ավարտելու արձանագրումից և հայ-ադրբեջանական գործընթացում Թրամփի աշխատակազմի ակտիվությանը զուգահեռ՝ ադրբեջանական կողմը հայ-ադրբեջանական սահմանին լայնամասշտաբ լարվածության տպավորություն է փորձում ստեղծել։ Լրատվական դաշտում այդ ֆոնն ապահովելու համար Ադրբեջանի ՊՆ-ն, մի քանի օր է, օրը մի քանի անգամ ապատեղեկատվություն է տարածում՝ հայկական կողմին մեղադրելով հրադադարի ռեժիմի խախտման մեջ։ Բնականաբար, ՀՀ ՊՆ-ն ադրբեջանական բոլոր հաղորդագրությունները հերթով հերքում է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն է։
«Տպավորություն է, որ չնայած տեքստի համաձայնեցման մասին կողմերը հայտարարեցին, սակայն ինտրիգ կա, քանի որ կրկին լարված հայտարարություններ են հնչում։ Դա ցույց է տալիս, որ տեղի չի ունենում այն, ինչ պետք է տեղի ունենա կողմերի միջև իրական համաձայնության դեպքում, լարումը չի պակասում, վստահության որոշակի մթնոլորտ չի ձևավորվում, հիբրիդային պատերազմը չի դադարում»։
Քիչ առաջ 168.am-ը տեղեկացավ, որ Միջազգային իրավական հարցերով ներկայացուցչի գրեթե ողջ գրասենյակը՝ Եղիշե Կիրակոսյանի գլխավորությամբ, աշխատանքից ազատման դիմում է գրել: Պատճառը, ինչպես և ակնկալվում էր, Ադրբեջանի հերթական պահանջը, այն է՝ միջազգային դատական ատյաններից Ադրբեջանի դեմ Հայաստանի ներկայացրած հարցերի հետկանչի ուլտիմատումն է:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան, արևելագետ, կովկասագետ Ստանիսլավ Տարասովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ երկու հարցազրույցներում ընդհանուր առմամբ լուրջ տարաձայնություններ չեն երևում, հատկապես ՀՀ իշխանությունների կողմից Ալիևի պահանջներին դիմադրություն գրեթե չկա։
Ադրբեջանում անցկացվող զորավարժությունների, ինչպես նաև Թուրքիայի ԶՈՒ, Պակիստանի ու Իսրայելի բարձրաստիճան զինվորականների հետ ինտենսիվ երկխոսության ֆոնին Ադրբեջանի ղեկավար Իլհամ Ալիևը հարցազրույց է տվել և վերահաստատել է ադրբեջանական նախապայմանները, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի կնքմանն ընդառաջ։
Ադրբեջանը պաշտոնական և ոչ պաշտոնական մակարդակում շարունակում է հայատյաց քարոզչությունն ու քաղաքականությունը՝ ավելի անկանխատեսելի դարձնելով Երևան-Բաքու ապագա բանակցությունները։
«Ինձ համար անհասկանալի պատճառներով Ադրբեջանը բարձրացնում է հարց, որը թույլ չի տալիս համաձայնագիրը ստորագրել առաջիկայում։ Թե ինչպես կշարունակվեն բանակցությունները, կդժվարանամ ասել, քանի որ չի բացառվում նաև, որ այդ պահանջը դուրս գա, կամ Ադրբեջանը շարունակի պնդել, անկանխատեսելի է»,- նկատեց Տարասովը։
Մինչ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանի կարծր դիրքորոշումներն ընդունելը փորձում են փաթեթավորել ինչ-որ անհասկանալի բանակցային առաջընթացի մասին հայտարարություններով, Ադրբեջանի ԱԳ նախարարն իր օտարերկրյա գործընկերների հետ խոսում էՀՀ Սահմանադրությունը փոխելու անհրաժեշտության մասին՝ այն որակելով գործընթացի հիմնական խոչընդոտ։
Երևանն ու Բաքուն շարունակում են աշխատել չհամաձայնեցված կետերի ու ձևակերպումների շուրջ։ Այս մասին այսօր ԱԺ-ում 2025 թվականի բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ ասաց ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը։
ՀՀ իշխանություններն ամիսներ շարունակ հայտարարելով, թե պատրաստ են արդեն իսկ համաձայնեցված բովանդակությամբ ստորագրել Երևան-Բաքու համաձայնագիրը, այսօր հայտարարում են, թե մնացած կետերը համաձայնեցնելու հնարավորություն են տեսնում։ ԱԺ-ում լրագրողների հետ զրույցում Փաշինյանի աշխատակազմի ղեկավար Արայիկ Հարությունյանն ասել է, որ հայկական կողմն Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագրի չհամաձայնեցված կետերը համաձայնեցնելու հնարավորություն է տեսնում։
Երևան-Բաքու, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման գործընթացն առաջ մղելու մի քանի անհաջող փորձերից հետո ԱՄՆ-ը նոր՝ բարձրաստիճան, կոնկրետ նախաձեռնությամբ է հանդես գալիս Ջո Բայդենի անունից, որը, թերևս, կդառնա վերջինն այս վարչակազմի պաշտոնավարման ժամանակաշրջանում։
Մինչ Երևան-Բաքու բանակցային գործընթացը և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման գործընթացը փակուղում է՝ ծանր ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական հնարավոր զարգացումների ֆոնին, ՀՀ իշխանավորները չեն դադարում անել հայտարարություններ, որոնք ականջահաճո են Ադրբեջանին։
Նախօրեին Ստամբուլում կայացած «3+3» տարածաշրջանային խորհրդատվական հարթակի երրորդ նիստին Երևանին ու Բաքվին առաջարկվել է Խաղաղության համաձայնագիրը վերջնականացնել վերոնշյալ հարթակում։
Երևան-Բաքու խորացող տարաձայնությունների ու ռեգիոնալ լարվածության ֆոնին Միացյալ Նահանգների Պետդեպարտամենտը կարճ, սակայն բովանդակային անդրադարձ է կատարել Երևան-Բաքու գործընթացին՝ ըստ էության ընդունելով ԱՄՆ «անկարողությունը», որպես միջնորդ, բանակցային գործընթացում։
«ՀՀ Սահմանադրությունը կարող է հակասել ՀՀ-Ադրբեջան Խաղաղության համաձայնագրին»,- այս մասին 168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի ընթացքում ասել է ՌԴ ԱԳ նախարարի պաշտոնաթող ավագ խորհրդական Ալեքսանդր Անանևը՝ անդրադառնալով Փաշինյանի կողմից Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու հետևանքներին։
«Կարծում եմ՝ հասունացել էր այն փուլը, որպեսզի արևմտյան հարթակում գոնե մեկ պայմանավորվածություն տեղի ունենար ի օգուտ Հայաստանի, սակայն Արևմուտքը և մասնավորապես ԱՄՆ-ը չկարողացան Հայաստանի համար մեկ խնդիր լուծել և ՀՀ-ի առաջարկը՝ ստորագրել համաձայնեցված փաստաթուղթը, հնարավոր դարձնել։ Երևանը չստացավ Արևմուտքից այս ուղղությամբ այն, ինչ ակնկալում էր, թեև Արևմուտքի միջնորդությամբ Երևանը պատրաստ էր առաջ ընթանալ այնպիսի հարցերում, որոնք հայտարարում էր իբրև կարմիր գիծ բանակցություններում։
Փաշինյան-Էրդողան նյույորքյան հանդիպումը և Էրդողանի գաղտնազերծումը, թե Փաշինյանը դիմել է Թուրքիային Երևան-Բաքու միջնորդության համար, շարունակում է լայնորեն քննարկվել հայկական մամուլում։
ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի 79-րդ նստաշրջանի շրջանակում կայացած հանդիպումները կարծես առանցքային փուլ են խոստանում Հայաստանի շուրջ ծավալվող ռեգիոնալ զարգացումների կոնտեքստում։
«Եթե նույնիսկ ուշադրություն դարձնենք թուրքական հաղորդագրությանը, ապա դրա կեսը Երևան-Բաքու հարաբերությունների և ռեգիոնի մասին է»,- ասաց Արեշևը՝ ակնարկելով, որ դա նշանակում է՝ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման հարցում այդ օրակարգն ունի առանցքային դեր։
«Ադրբեջանն այս նուրբ փուլը շատ լավ է հասկանում, ուստի ձգձգում է՝ փորձելով ստանալ հնարավորն ու անհնարը, հատկապես, երբ չկան միջնորդներ, չկան զսպման արդյունավետ մեխանիզմներ, և գործընթացն արտաքին ազդեցության տարրերով, սակայն ընթանում է նաև իր տրամաբանությամբ ու իր խնդիրներով։ Ուստի երբեմն՝ կառավարելի, սակայն նաև անկառավարելի այս գործընթացով ռեգիոնն առայժմ հեռու է խաղաղության իրական օրակարգից»,- ասում է նա։
«ԼՂՀ հռչակումը դարձավ այն մեկնակետը, որից սկսվում է Արցախի նորագույն պատմության նոր փուլը։ Քաղաքական այդ կարևոր որոշմանը հաջորդած առաջին քայլերով Արցախի հայությունը պետք է դրսևորեր ինքնուրույն պետական հաստատություններ ձևավորելու իր ունակությունը, ինչը լուրջ փորձություն էր»,- ՀՀԿ նախաձեռնությամբ կազմակերպված «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության անկախության հիմնախնդիրն իրավական և քաղաքական հարթություններում» վերտառությամբ համաժողովի ընթացքում այս մասին ասաց ԱՀ ԱԺ նախկին նախագահ Աշոտ Ղուլյանը, ներկայացնելով «ԼՂ Հանրապետության հռչակումը ԽՍՀՄ փլուզման համատեքստում (1991թ. սեպտեմբերի 2-ից մինչև դեկտեմբերի 10)» զեկույցը։
Չի՛ կարելի. Փաշինյանն իր ընտանեկան կայքի լրագրողին Ռուսաստանի հետ խոսելու դաս է տալիս
Միացյալ Նահանգներում՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների բանակցությունների տապալման, իսկ Լոնդոնում՝ Փաշինյան-Ալիև հանդիպման չեղարկման ֆոնին Ռուսաստանը հայտարարում է՝ պատրաստ է իր հարթակը տրամադրել Ադրբեջանի և Հայաստանի ներկայացուցիչների միջև բանակցությունների համար։
«Այստեղ եմ, քանի որ Հայաստանը հնարավորության պատուհան ունի՝ կառուցելու բարեկեցություն, ամրապնդելու իր ժողովրդավարությունը և հասնելու այն խաղաղությանը, որի մասին մարդիկ այսքան երկար ժամանակ երազել են։ ԱՄՆ ՄԶԳ-ն պատրաստակամ է օգնել Հայաստանին առավելագույն օգուտ քաղել հնարավորության այս պատուհանից»,- այս մասին այսօր Երևանում լրագրողների հետ զրույցում հայտարարեց ԱՄՆ ՄԶԳ ղեկավար Սամանթա Փաուերը՝ ամփոփելով իր այցը Հայաստանի Հանրապետություն։
«Ներկայումս Հայաստանն ու Ադրբեջանն արտակարգ հնարավորություն ունեն խաղաղության համաձայնագիր կնքելու համար»,- այս մասին Բրուքինգսի ինստիտուտում իր ելույթի ժամանակ հայտարարել է ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը՝ պատասխանելով Հարավային Կովկասի մասին հարցին։ Պետքարտուղարի խոսքով, դա վերջ կտա տասնամյակներ շարունակվող հակամարտությանը։
Թեհրանում բանակցություններ են վարել Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար Ալի Բաղերի Քանին և ՌԴ ԱԳ նախարարի՝ ՀՀ և Ադրբեջանի միջև հարաբերությունների կարգավորման հարցով հատուկ ներկայացուցիչ Իգոր Խովաևը։ Այս մասին հայտնում է IRNA-ն։
ԱՄՆ-ը աջակցում է ՀՀ-Ադրբեջան տևական խաղաղության հաստատման ջանքերին։ Հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսության հանդիպման մեկնարկին այս մասին հայտարարեց ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը։
Այսօր ՀՀ-ն ու ԱՄՆ-ը նոր համաձայնագիր կստորագրեն։ Այս մասին այսօր հայ-ամերիկյան ռազմավարական երկխոսության հանդիպման մեկնարկին հայտարարեց ԱՄՆ պետքարտուղարի Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենը։
