#գյուղատնտեսություն

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ գյուղատնտեսության նախկին փոխնախարար Աշոտ Հարությունյանն է։

«Եթե չեմ սխալվում, Վանաձորում կարկտապաշտպան ցանցեր կան, կարող են այնտեղից գնել, բայց այնպես չլինի՝ էժան գնեն, բերեն գյուղացու վրա թանկ վաճառեն։ Այո, կա մտավախություն, որ այդ ցանցերը կարող են շատ թանկացնել ու բարդել գյուղացու գլխին։ Սրանք գնացել էին ինչ-որ «չնթռլո» կազմակերպություններից սելիտրա էին բերել ու վաճառում էին գյուղացուն, կյանքում նման սելիտրա տեսած չկայի, դրա համար եմ ասում, նույնը հիմա չանեն»,- շեշտեց Հրաչ Բերբերյանը։

Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշն 9 ամսում աճել է 8.7 տոկոսով․ Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած վերջին տվյալներն են։ Իսկ քանի դեռ հայրենի իշխանությունները չեն սկսել ներբողել հերթական աճի մասին ցուցանիշը, տնտեսագետ Վարդան Բոստանջյանը 168․am-ի հետ զրույցում հարկ է համարում հիշեցնել․ «Տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը տնտեսությունը բնութագրող ցուցանիշ չէ, այն իմպերատիվ չէ և չի կարող արտացոլել տնտեսության իրական զարգացումը, աճը»։

«Ատե՛ք ռուսներին, ինչ ուզում եք՝ արեք, բայց ի՞նչ է նշանակում ռուսական շուկայում առևտուր չանելու պահանջը, չէ՞ որ ռուսական շուկան հայ տնտեսվարողի համար ուղղակի դրախտ է, այլընտրանք չունի, որովհետև հայկական արտադրանքը ոչ միայն չի բավարարում եվրոպական ստանդարտները, այլ նաև մեր տնտեսվարողն արտահանելու բան էլ չունի։ Այս խնդիրներին ավելանում է նաև լոգիստիկան. ճանապարհածախսն այնքան մեծ է, որ մինչև այդ ապրանքը Հայաստանից հասնի Եվրոպա, կդառնա ոչ մրցունակ։ Հետևապես, կրկնում եմ՝ եղե՛ք հակառուս, բայց ի՞նչն է խանգարում ձեզ ապրանք արտահանել ռուսական շուկա»,- ասաց Մնացականյանը։

Փաշինյանը բառացի արտաբերեց դասական քաղաքագիտության ռահվիրաներին իրենց դագաղներում անվերջ պտտացնելու հսկայական ներուժ ունեցող կարծիք, այն է՝ «Եթե անվտանգության թիվ 1 գործիքը բանակն ա, ուրեմն անվտանգություն չունես», ու զարդարեց մտքերի այդ գոհարը նույնքան պրիմիտիվ և տխմար «օրինակներով»։

Հանրապետական անասնաբուժասանիտարական և բուսասանիտարական լաբորատոր ծառայությունների կենտրոն ՊՈԱԿ-ը 2021 թվականից սկսած՝ վարչապետի աշխատակազմից խոշոր դրամաշնորհներ է ստանում տարբեր միջոցառումների համատեքստում։ Պետգնումների էլեկտրոնային armeps համակարգից տեղեկանում ենք, որ 2021 թվականի դեկտեմբերից մինչև այս հոկտեմբեր ՊՈԱԿ-ին տրամադրվել է տասնյակ-միլիոնավոր դրամների 18 դրամաշնորհ։

Շիրակցի ֆերմեր Տիգրան Ավագյանի խոսքով՝ ՀՀ օրվա իշխանությունների շնորհիվ այսօր գյուղացին մնացել է միայնակ իր խնդիրների հետ։ Գյուղատնտեսության համար տարին ոչ բարենպաստ է համարում, շեշտելով՝ միակ լավ բանն այս տարի պարարտանյութի աննշան էժանացումն էր՝ պայմանավորված նրանով, որ այս տարի դաշտերը քիչ հատված էինմշակված, նաև ռուբլու կուրսի ցածր լինելն է նպաստել դրան։

Ռուսաստանի անասնաբուժական և բուսասանիտարական վերահսկողության դաշնային ծառայության կողմից Հայաստանից արտահանվող պտուղ-բանջարեղենի ապրիլ-հունիս խմբաքանակներում խախտումների արձնագրումն ու ժամանակավոր սահմանափակումներ կիրառելու որոշումը հայաստանյան հանրային շրջանակները տարբեր կերպ մեկնաբանեցին՝ չբացառելով քաղաքական համատեքստը։

Այն, ինչ արել է այս իշխանությունը ու դեռ փորձում է անել, արդարացում չունի։ Ամբողջությամբ ձախողել են պետական կառավարումը։ Վեց տարի երկիրը պահել են ստի ու կեղծիքի մեջ։

«Էդ ի՞նչ են արտադրում, ի՞նչ վերլուծություն ու տեխնոլոգիա ունեն, որ Եվրոպա են արտահանելու: Իբր սովորական մեքենայով կարողանում էին հասցնել 1000 կմ այն կողմ՝ ռուսական շուկա, որտեղ ՀՀ արտահանողների համար կանաչ լույս էր. երկու անգամ Լարսում ստուգում արեցին, եղած գյուղմթերքը չէր համապատասխանում ստանդարտին, ի՞նչ Եվրոպա: Եվրոպա ի՞նչ ճանապարհով են տանելու. պատկերացնո՞ւմ են այդ խոսողները, կամ՝ էդ ի՞նչ ունենք արտադրած, որ կողքի շուկաներում չեք կարողանում իրացնել, տանում եք Եվրոպա»:

Հաշվեքննիչ պալատը հանրայնացրել է Էկոնոմիկայի նախարարությունում 2023 թվականի պետական բյուջեի 9 ամիսների կատարման հաշվեքննության արդյունքները:

«Սոթքը չի աշխատում, հանքերը կիսատ են աշխատում, հանքերի մեծ մասում 50 տոկոս փայատերեր են, ընդերքն օգտագործվում է, բայց այդ գումարները չեն ներմուծվում պետական բյուջե: Ի՞նչ տնտեսական աճի մասին է խոսքը: Իսկ թանկությո՞ւնը… կենսաթոշակը… կիսատ-պռատ խոսք է տալիս մինիմալ զամբյուղ փոխել՝ դա էլ չեն կատարում: Ժողովրդին ո՞ւր են տանում՝ չգիտեմ: Կոմունալ ծախսերը… ով եկավ՝ ջրի գին բարձրացրեց, ով եկավ՝ գազ գին բարձրացրեց, լույսի  գին բարձրացրեց… »,- մեզ հետ զրույցում ասում էին մեր հայրենակիցները:

Ի՞նչ անել տոնական ուտելիքների հետ․ խուսափե՛ք արագ փչացող բաղադրիչներ պարունակող աղցանների օգտագործումից։ Գնում, տեսնում եք, որ թթվասերով, մայոնեզով աղցան է, ջուրն էլ՝ արդեն տակը․ դուք էլ 6-ին եք գնացել, և հավանականությունը, որ աղցանն առավոտվա 10-ից դրված է, մեծ է։ Աշխատեք օգտվել այն աղցաններից, որոնք բուսական ծագում ունեն․  օրինակ՝լոբով, բանջարեղենային աղցան, որտեղ ձու և արագ փչացող բաղադրիչներ չկան։

«Ցորենի ինքնարժեքը ոչ սուբսիդավորվածների մոտ բարձր է, բայց քանի որ այսօր ՌԴ-ում բերքն առատ է և էժան ցորեն է ներկրվում, այստեղ ցորենի շուկայում գին գոյություն չունի. 70-80 դրամ՝ 1 կիլոգրամի համար,  ինքնարժեքից ցածր է: Էլ ո՞վ կցանի: Որոնք իրենց հացի խնդիրն են լուծելու, գյուղաբնակները, նրանք են հիմնականում ցանել»,- պարզաբանեց գյուղատնտեսը:

«Թուրքիան նույնիսկ առանց ջեռուցման լոլիկ ու վարունգ է արտադրում՝ ինքնարժեքից շատ ցածր, այնպես որ՝ չեն կարողանալու նրանց հետ մրցել։ Ունենք լուրջ մրցակիցներ, որոնք մեզ կարող են հաղթել»,- նշեց Հրաչ Բերբերյանը՝ հավելելով, որ իշխանությունների չհաշվարկված ու սխալ քայլերի արդյունքում տուժում են սովորական քաղաքացիները։

ՀՀԿ Գործադիր մարմնի անդամներն այս անգամ Արագածոտնի մարզի Ծաղկահովիտ գյուղում էին: Եկել էին հենց տեղում ծանոթանալու մարդկանց անհանգստացնող խնդիրներին: Լսելու ու  պարզաբանելու, քննարկելու ու միասին գտնելու առաջնահերթ խնդիրների լուծումները:

ՀՀ-ից ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներ հացահատիկի արտահանման արգելքը ևս 6 ամսով երկարաձգվել է.  որոշումն ընդունվել է գործադիրի վերջին նիստի ժամանակ։ Ըստ հիմնավորման՝ առաջարկվում է արգելել  ցորենի, մեսլինի, գարիի, եգիպտացորենի, հնդկացորենի, արևածաղկի սերմի, արևածաղկի ձեթի արտահանումը:

ՀՀ ֆինանսների նախարարի նախկին առաջին տեղակալ Պավել Սաֆարյանի գնահատմամբ՝ 2024 թվականի բյուջեի նախագծով եկամտային և ծախսային քաղաքականության բնագավառներում, բացի քանակական ավելացումներից, անելիքների տեսակետից էական կառուցվածքային և բովանդակային փոփոխություններ տեսանելի չեն:

«Եթե տնտեսական հեռանկարների մասին ենք խոսում, ապա և՛ մակրոտնտեսական ցուցանիշները, և՛ կառավարության ու Կենտրոնական բանկի, և՛ միջազգային վարկանիշային գործակալությունների կողմից վերջին շրջանում թարմացվող գնահատականների տրամաբանությունը շարունակում է մնալ լավատեսական,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց տնտեսագետ Լիլյա Ամիրխանյանը՝ պարզաբանելով,- Դրա հիմքում մակրոտնտեսական ցուցանիշներն են, որոնք արձանագրում են տնտեսությունում տեղի ունեցող շարժը:

Խաղողագործներին համատարած սնանկացում է սպասվում։ Սա գուցե դեռ չի երևում, բայց ամեն ինչ տանում է դրան։

Գյուղացին կրկին կոտրած տաշտակի առաջ է. քիչ է` կարկուտն է ոչնչացնում բերքը, եղածն էլ չեն կարողանում նորմալ գնով իրացնել։

Հայաստանում 2023-ի առաջին եռամսյակում տնտեսական ակտիվությունն աճել է 12,2%-ով. Վիճակագրական կոմիտեն է հրապարակել սոցիալ-տնտեսական վիճակը բնութագրող ընթացիկ-օպերատիվ ամփոփմամբ ստացված նախնական հիմնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները:

Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը տնտեսության ոլորտում երկու հիմնական թիրախներ է դրել՝ վերափոխել տնտեսության կառուցվածքը, որպեսզի հնարավոր լինի տնտեսական աճը ապահովել ոչ թե սպառման, այլ ներդրումների միջոցով և հասնել աշխատանքի արտադրողականության ու ընկերությունների արդյունավետության բարձրացմանը։ Երկու թիրախներն էլ ձախողել են։ Ո՛չ տնտեսության կառուցվածքներ է բարելավել, և ո՛չ էլ արտադրողականությունն է բարձրացել։ Տարիներ շարունակ Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը խոսում […]

Մարտի 10-12-ը Կարեն Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում անցկացվեց «ԴիջիԹեք 2022» համաժողովը, որի շրջանակներում բացվեց նաև տարածաշրջանում ամենածավալուն տեխնոլոգիական՝ «ԴիջիԹեք 2022» ցուցահանդեսը։

Հայաստանի 2022 թվականի ՀՆԱ ցուցանիշը 8 տրլն 496 մլրդ 777 միլիոն դրամ է: Նախորդ տարվա համեմատ՝ ՀՆԱ-ն աճել է 12.6 տոկոսով: Ամենաբարձր աճ արձանագրած ոլորտներն են՝ ֆինանսական և ապահովագրական գործունեությունը, տեղեկատվությունն ու կապը, ինչպես նաև՝ փոխադրումներն ու պահեստային տնտեսությունը:

Գործարար, ֆերմեր Հարություն Մնացականյանը, 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով քննարկվող նախագծին, նկատեց. «Այդ նույն կերպ՝ պաթոսախառն, իրենք 2018 թվականին էին գյուղատնտեսության զարգացման ծրագիր գրել: Հստակ պետք է գործառույթները ցույց տան՝ ինչ միջոցներով են անում, ինչքան, ինչպես ու ինչ մեթոդաբանությամբ:

Հոկտեմբերին ՏԱՑ-ը կազմել է 117.5%, իսկ 2022թ. առաջին 10 ամիսներին` 114.5%: Մինչ պաշտոնական շրջանակները ոգևորությամբ հրապարակում են իրավիճակային տնտեսական աճի մասին փաստող այս հերթական ցուցանիշը, իսկ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն արձանագրում է, թե «տնտեսությունն արագ վերականգնվեց սեպտեմբերյան շոկից հետո», մասնագետները շարունակում են արձանագրել՝ տնտեսության մեջ շոկը պահպանվում է:

«Փաշինյանի նման ձևակերպումը խայտառակ դիլետանտ և մակերեսային դիտարկում է, ու վատն այն է, որ Փաշինյանի կողքին չկա գոնե մեկ նորմալ մասնագետ, որը ասի՝ էս ինչե՞ր ես ասում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց գործարար, ֆերմեր Հարություն Մնացականյանը՝ անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի այն հայտարարությանը, թե Ագրարային համալսարանը չպետք է բժշկական կենտրոններով կամ այլ շենքերով շրջապատված լինի, այլ պետք է հեկտարներով վարելահողեր լինեն, ֆերմաներ լինեն, լաբորատորիաներ լինեն, փորձարարական արտադրություն լինի:

«Փաշինյանի իշխանության տարիներին մեր երկրի գյուղատնտեսության զարգացման և գյուղացուն աջակցելու նպատակներով պետբյուջեից հսկայական գումար է ծախսվել, սակայն դրա մեծ մասն օգտագործվել է ոչ նպատակային և անարդյունավետ: «Թավշյա հեղափոխության» օրերին հեղափոխական Փաշինյանն անխնա քննադատում էր նախկին իշխանությունների իրականացրած սխալ ագրարային քաղաքականությունը, մասնավորապես՝ նշելով, որ բազմաթիվ մշակելի հողեր են դեգրադացվել (մշակելի հողերի կեսից ավելին դարձել է անմշակ): Նա գյուղացիներին և ոլորտի մասնագետներին խոստանում էր իրականացնել հեղափոխություն գյուղատնտեսության բնագավառում:

Հոկտեմբերի 16-ը Պարենի միջազգային օրն է. մասնագետներն արձանագրում են՝ պարենային անվտանգության առկա խնդիրներն առավել են սրվել համաշխարհային մարտահրավերների պայմաններում: