Տևական ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանը խուսափում էր խոսել բյուջեի ընթացիկ հարկային եկամուտների վերաբերյալ։ Կառավարության նիստերը շոուների վերածելու սիրահար վարչապետը, որը նախկինում ամիսը չլրացած՝ հարկային մուտքերի ցուցանիշներ էր հրապարակում, «պատմական ու աննախադեպ» ռեկորդներ էր գրանցում, երկար ժամանակ հարկերի հավաքագրմանն ընդհանրապես մոտ չէր գալիս։ Բայց օրերս կրկին հիշել էր ու ֆեյսբուքյան գրառումով ավետել, որ նախորդ տարվա հունվար-ապրիլի համեմատ՝ այս տարվա հունվար-ապրիլին, պետական բյուջեի հարկային եկամուտներն ավելացել են 14․5 տոկոսով կամ 120 միլիարդ դրամով։
7 տարում 7 մլրդ դոլարի պարտք են կուտակել ու այդքանից հետո ո՛չ տնտեսությունն են զարգացրել, ո՛չ նոր արտադրություններ են ստեղծել, ո՛չ տնտեսության պոտենցիալն են ավելացրել, ո՛չ հասարակ քաղաքացու սոցիալական վիճակն են լավացրել, և ո՛չ էլ երկրի անվտանգության ու պաշտպանության խնդիրներն են լուծել։ Պարտքերի հաշվին՝ քաղաքական դեմագոգությամբ են զբաղվել ու խաբել հասարակությանը։
«Նրանք ինչպե՞ս են հանդուրժում այսպիսի բյուջետային օրակարգը, պարտքային և ծախսային դիզայնը, բայց ինչպես երևում է՝ այդ մարդկանց դա չի հետաքրքրում։ Իսկ կառավարությունը գործադիր մարմին է․ ինչքան շատ հավաքի, քերի, ինչքան շատ ծախսի, իր համար լավ է, քանի որ դա ինչ-որ տեղ նաև կորպորատիվ շահ է»,- հավելեց նա։
Չնայած գործունեության նախորդ ոչ ամբողջական 7 տարիներին Նիկոլ Փաշինյանն ու իր վարչախումբը հասցրել են հեղափոխական տեմպերով ավելացնել պետական պարտքը, այսօր էլ նրանք շարունակում են ակտիվությամբ պետության վրա նոր պարտքային պարտավորություններ կուտակել։
Ապօրինի գույքի բռնագանձման շրջանակներում 2-3 տարի է՝ 1.7 մլրդ դոլարի բացահայտումներից են խոսում։ Դեռ մեծ հարց է, թե վերջում ինչ կմնա այդ գումարից։ Իսկ որ 7 տարում 11 մլրդ դոլարը վատնել են, խոսքը չկա։
Հիփոթեքով բնակարան ձեռք բերելը վերջին տարիներին գայթակղիչ է եղել շատերի համար՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ պոպուլիզմով տառապող ՔՊ-ական իշխանությունը, քաղաքացիների որոշ խմբերին գայթակղելու համար, անտեսելով հնարավոր բոլոր ռիսկերը, պարտավորություն է ստանձնել՝ վերադարձնել վճարված եկամտային հարկի գումարները։
ՔՊ-ական վարչախումբը երբեմնի հպարտ քաղաքացուն հիշում է միայն հարկելուց ու տուգանելուց։ Ինչքան կարողանում են՝ ժողովրդին քերում են, չեն ուզում մի բանով էլ ժողովրդի ձեռքը բռնել։ Ժամանակին ժողովրդի կյանքը բարելավելու խոստումներ էին տալիս, այսօր ձեռքերը ծալած հետևում են, թե ինչպես են մարդիկ օր օրի աղքատանում։ Մի կողմից՝ ոչինչ չարեցին սոցիալապես անապահով քաղաքացիների եկամուտներն ավելացնելու համար, մյուս կողմից՝ գնալով ակտիվանում է գնաճը։
Տարեսկզբի առաջին 2 ամիսներին նույնիսկ կուտակային կենսաթոշակային ֆոնդերի մասնակիցների կենսաթոշակային հատկացումները չեն կատարել։ Խոսքը տասնյակ միլիարդավոր դրամների մասին է, որոնք պիտի նստեին կենսաթոշակային ֆոնդերի մասնակիցների հաշիվներին ու շրջանառվելով՝ եկամուտներ ապահովեին նրանց համար։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում, խոսելով Հայաստանի՝ ԵՄ անդամակցության հեռանկարի ու Ազգային ժողովի ընդունած օրենքի մասին, Հանրային ֆինանսների կառավարման միջազգային փորձագետ, «Վալլեքս» խմբի ընկերությունների ավագ փոխնախագահ Վարդան Արամյանը նախ ընդգծեց՝ Հայաստանի նախորդ իշխանությունը 2017 թվականին ստորագրել է CEPA համաձայնագիրը, որով էլ հենց կարգավորվում են Հայաստան-ԵՄ հարաբերությունները. այն ԵՄ-ի հետ համագործակցության խորացման մասին է։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը Վայոց ձորի նախկին մարզպետ, Լեհաստանում ՀՀ նախկին դեսպան Էդգար Ղազարյանը և Երևանի ավագանու ընդդիմադիր խմբակցության անդամ, տնտեսագիտության թեկնածու Մեսրոպ Մանուկյանն են։
Զարմանալի չէ, որ սոցիալական իրավիճակը երկրում գնալով վատանում է, աղքատությունը չի նվազում, խորանում է սոցիալական բևեռացումը։ Փոխարենը՝ սոցիալական հատվածի եկամուտներն ավելի արագ աճեն, պետական պաշտոնյաների ու առավել ապահովված խավերի եկամուտներն են արագ աճում։ Խզումն աղքատների ու հարուստների միջև խորանում է, ինչը տնտեսական արդյունքի ու պետության եկամուտների ոչ արդարացի, անհամաչափ բաշխման հետևանք է։
«Մեր պետության տակ դրվել է մի մեծ ռումբ, որը չունի ժամացույց, բայց ունի ճտիկ։ Եվ եթե այսօր այդ ճտիկն օգտագործվում է, օրինակ, հայ-֊ադրբեջանական «խաղաղության» պայմանագրի շրջանակներում ինչ-որ զիջումներ կորզելու համար, ապա վաղն այդ ճտիկը կարող է գործել, եթե ոմանց թվա, որ իրենք շատ ավելի արդյունավետ կարող են շահագործել մեր պղնձի ու մոլիբդենի հանքերը, Սևանի քաղցրահամ ջրի ռեսուրսը։ Եվ եթե մենք հանկարծ հաշվի չառնենք այդ կարծիքները, մեզ ընդամենը կզրկեն պարտք վերցնելու հնարավորությունից։ Սա է իրականությունը»։։
Երևանի քաղաքապետարանն աուդիտ կիրականացնի․ Երևան քաղաքի 2024 թվականի բյուջեի կատարման հաշվետվությունների հաշվեքննության ծառայությունների մատուցման համար մատակարար է ընտրվել «Թրասթ Աուդիտ» ՓԲԸ-ն։ Մատուցող ընկերության հետ, ըստ պետգնումների էլեկտրոնային համակարգի, հրատապ մեկ անձ ընթացակարգով իրականացված գնման պայմանագրի գինը 36 միլիոն դրամ է։
Իշխանությունները ժողովրդի գլխին ինչ խաղ ասես՝ խաղում են, ասում են՝ ժողովրդի համար ենք անում։ Իրենց աշխատավարձերը բարձրացնում են, ասում են՝ ժողովրդի համար ենք անում, անում ենք, որ կաշառք չվերցնենք։ Տրանսպորտը թանկացնում են, հարկերը բարձրացնում են, ամեն ինչ թանկացնում են, ասում են՝ ժողովրդի համար ենք անում։
2026 թվականի հերթական ընտրություններին ընդառաջ՝ պետական բյուջեն փաշինյանական Կառավարությունը որոշել է օգտագործել իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց աջակցության անվան տակ կաշառք բաժանելու նպատակով։
Հայաստանի Կառավարությունում անհանգստացած են տեղեկատվության արտահոսքերի և տեղեկատվության անվտանգության հետ կապված հարցերով, ուստի որոշել են գնել նոր և թանկ համակարգ՝ Կառավարության աշխատակազմի վարչական 3-րդ շենքի դահլիճի համար։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ Ազգային ժողովի (ԱԺ) «Պատիվ ունեմ» ընդդիմադիր խմբակցության քարտուղար, Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ Տիգրան Աբրահամյանն է։
«Հայաստանը ես եմ» նախաձեռնության ղեկավար Նաիրի Սարգսյանը վստահեցնում է՝ Հայաստանի Կառավարությունը, փորձելով ներդնել համընդհանուր հայտարարագրման համակարգը, ցանկանում է լուծել ընդամենը երկու խնդիր՝ բյուջետային մուտքերի սղության առաջ կանգնած պետբուջե լրացուցիչ գումարներ գանձել և երկրորդ՝ օգտագործել այս համակարգը՝ որպես քաղաքական մահակ՝ առավելապես ընդդիմադիր հայացքներ ունեցող ՀՀ քաղաքացիների դեմ։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գառնիկ Դանիելյանը վստահեցնում է՝ փաշինյանական իշխանության վարած քաղաքականության հետևանքով Հայաստանը կանգնելու է դեֆոլտի առաջ. պատճառը պետության վերցրած արտաքին պարտքի ծավալն է և դրա տոկոսների համար անհրաժեշտ միջոցների՝արդեն իսկ նկատվող սղությունը։
Նախատեսված էր հավաքել 2 տրիլիոն 614,1 մլրդ դրամ, կարողացել են հավաքել 2 տրիլիոն 390,9 մլրդ դրամ։ Թերակատարումը գերազանցում է 8,5 տոկոսը։ Անգամ վատագույն երազում դժվար էր պատկերացնել, որ բյուջեի ճեղքն այսքան կխորանար։ Պետեկամուտների կոմիտեն ու կառավարությունն ամբողջությամբ ձախողել է անցած տարվա պետական բյուջեի հարկային եկամուտների կատարողականը՝ անկախ նրանից, թե ինչ հիմնավորումներ ու պատճառաբանություններ կհորինեն դրա համար։
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերը «Հայաստանը ես եմ» նախաձեռնության ղեկավար, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն ու հասարակական–քաղաքական գործիչ Միքայել Նահապետյանն են։
Կշարունակեն ավելի վատ ապրել նաև հաջորդ տարի, քան ապրում էին այս տարի, քանի որ վարչախումբը, ինչպես այս տարի, բյուջեում միջոցներ չի գտել՝ այս մարդկանց կյանքը եթե ոչ՝ բարելավելու, ապա գոնե՝ չվատացնելու համար։
Նախկին իշխանությունների՝ Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման ժամանակ՝ 2018թ. աղքատության մակարդակը 23,5 տոկոս էր, իսկ Փաշինյանի իշխանության ժամանակ՝ 2023թ.՝ դարձել է 23,7 տոկոս։
«Այդ քաղաքականությունը մատնոցախաղ է հիշեցնում, դա քաղաքական հավկուրություն է․ եթե այլընտրանք չունես (իսկ մենք տեսնում ենք՝ Եվրոպական միությունը, ինչպես ասում են, գրկաբաց չի սպասում ու նույնիսկ Ուկրաինայի նման փլուզվող ու ջախջախված երկիրը ելք չունի դեպի եվրոպական շուկա), ինչի՞ մասին է խոսքը։ Պետք չէ՛ նման բաներով կերակրել հանրությանը»։
Նախատեսվածի համեմատ էապես պակաս հարկեր են հավաքել։ 11 ամսում հավաքել են 2 տրիլիոն 149 մլրդ դրամ։ Տարեկան ճշգրտված պլանը 2 տրիլիոն 614 մլրդ դրամ է։
Հոկտեմբերին տնտեսական ակտիվության աճը Հայաստանում կազմեց ընդամենը 4,2 տոկոս։ Սա այս տարվա ընթացքում մինչև հիմա գրանցված վատագույն ցուցանիշն է, բայց որպես այդպիսին, ամենևին էլ՝ ոչ վերջինը. Առաջիկա երկու ամիսներին շատ ավելի վատ ցուցանիշների ականատես կլինենք։
Նիկոլ Փաշինյանի ֆեյսբուքյան ակտիվացումը նոր դրսևորումներ է ունենում․ նախօրեին, օրինակ, նա ավետել է, թե Հայաստանի Հանրապետության ոչ մի ընտանիք իր կարիքների համար այնքան գումար չի ծախսում, որքան որ այդ նույն ընտանիքի կարիքների համար ծախսվում է պետական բյուջեից, ապա վստահեցրել՝ ստուգումների արդյունքում այդ թեզը կհաստատվի:
Կառավարությունը երկրորդ տարին անընդմեջ միջոցներ չի նախատեսում, որպեսզի ավելացնի սոցիալական խոցելի խավերի օժանդակությունները։ Այս մարդկանց համար բյուջեում փող չի գտնվում, մինչդեռ՝ գումարներ չեն խնայում իրենց հաճույքների վրա ճոխ ծախսեր անելու համար։
Կառավարության ուղիղ եթերով հեռարձակվող նիստերն ու պետական բյուջեն քարոզարշավի համար օգտագործող Նիկոլ Փաշինյանը, որի հրահանգով անտուն մնացած արցախցիներին Հայաստանի պետական բյուջեից այլևս ավելի քիչ գումար է հատկացվելու, որոշել է չբավարարվել «ասֆալտի» մասին քարոզով և անցնել փողով «ձայներ գնելու» մեթոդին՝ փողը վերցնելով պետական բյուջեից։
2025 թվականի հունվարի 1-ից փաստաբանի ծառայություններից օգտվելն առավել թանկ կլինի քաղաքացիների համար․ ահազանգում են հենց փաստաբանական շրջանակները։ Իսկ պատճառը նոր հարկատեսակն է, ինչը նախատեսում է 5 տոկոս շրջանառության հարկից տեղափոխություն ավելացված արժեքի հարկման դաշտ․ փաստաբանական ծառայություններ մատուցողների համար ԱԱՀ-ն կկազմի՝ 20, իսկ շահութահարկը՝ 18 տոկոս։
