Սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանը լայնամասշտաբ հարձակում սկսեց Արցախի դեմ՝ փորձելով հասնել հայկական երկրորդ պետության ամբողջական կապիտուլյացիայի և հայաթափման, որն ինչ-որ առումով հաջողվել է: Եվ այս ամենը՝ «հակաահաբեկչական օպերացիայի» անվան տակ: Այսինքն, ցեղասպանական-պատերազմական գործողություններով թուրք-ադրբեջանական տանդեմը փորձում է վերջնականապես փակել Արցախի հարցը: Իսկ առջևում Սյունիքի, առհասարակ, Հայաստանի հետ կապված հարցերն են:
«Այս պահի դրությամբ Արցախում մարդկանց մոտ անորոշ վիճակ է. մարդիկ պետությունից սպասում են ինչ-որ նորության,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Ստեփանակերտում տիրող այս պահի վիճակին՝ նշեց արցախցի Աննա Մ.-ն՝ հավելելով, որ այս պահին գյուղերից տարհանված շատ մարդիկ ուղղակի անօթևան են,- Գյուղերից տարհանված մարդիկ փողոցներում են, ինչքան կարողանում ենք, շենքի բնակիչներով փորձում ենք այդ մարդկանց օգնել. բակերում կրակներ են վառում՝ ում տանն ինչ կա, դնում են սեղաններին, հագուստներ են տալիս:
Նիկոլ Փաշինյանը երեկ իր հերթական ուղերձի ժամանակ հայտարարել է, որ Արցախի քաղաքացիական բնակչությանն ուղիղ սպառնալիք չկա:
«Դեռևս սեպտեմբերի 19-ին՝ գործողությունների մեկնարկի օրը, ես հանձնարարական եմ տվել փոխվարչապետ Տիգրան Խաչատրյանին, որպեսզի կառավարության գործընկերների հետ քննարկի՝ դեպի ՀՀ մարդկանց հնարավոր հոսքի դեպքում՝ ինչպես, ինչով և որտեղ ենք աջակցելու մեր հայրենակիցներին»,- կառավարության նիստի մեկնարկին հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ դարձյալ կրկնելով 40 հազար տեղերի նախապատրաստության մասին իր նախկին հայտարարությունը։
«Էրդողանն ասեց, չէ, որ Սյունիքի համար պայմանավորվել են, ուրեմն պատերազմ է լինելու այնտեղ: Ընդ որում, Նիկոլ Փաշինյանը մինչև հիմա ոչ թե ստորագրում ու տալիս է, այլ ինքը համաձայնվում է, հետո աչքերը փակում է, երբ սկսվում են ռազմական գործողություններ, հետո ասում է՝ բա ի՞նչ անեմ: Այսինքն, Նիկոլ Փաշինյանի դեպքում մենք անընդհատ ունենալու ենք պատերազմ և Հայաստանի կործանում: Այդ թարախից պետք է ազատվել»,- շարունակել է ՀՀ նախկին վարչապետը՝ հավելելով, որ ընդդիմությունը վճռական է, խելոք մարդիկ կան, և այս պայմաններում հաղթանակն ապահովված է:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը բողոքի ակցիաների շրջանակում լրագրողների հետ զրույցում նշել է, որ այս իշխանությունները, բացի վտանգից, պատերազմից, մահից, մեր երկրին ոչինչ չեն բերել:
Այսօր Եվլախում տեղի ունեցած Ադրբեջանի և Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչների հանդիպումից մեկ օր առաջ՝ սեպտեմբերի 20-ին, հայտնի դարձավ, որ Արցախում ռուս խաղաղապահներ են զոհվել: Մասնավորապես, ՌԴ ՊՆ-ն հաղորդագրություն տարածեց, որ դիտակետից վերադարձող խաղաղապահների ավտոմեքենայի վրա են կրակել Արցախի Ջանյաթաղի շրջանում:
Վավերագրող Արամ Շահբազյանը, ով հասցրել է մասնակցել 90-ականների Արցախյան պատերազմին, ինչպես նաև 44-օրյային, Եռաբլուրում 168.am-ի հետ զրույցում նշել է, որ Արցախում ստեղծված իրավիճակի համար մեղավոր է ամբողջ ազգը՝ սկզբից մինչև վերջ:
Մինչ Եվլախում մեկնարկել էր Լեռնային Ղարաբաղի և Ադրբեջանի ներկայացուցիչների հանդիպումը, Ադրբեջանը, խախտելով հրադադարի մասին պայմանավորվածությունը, Ստեփանակերտի հարակից տարածքներից հրաձգային տարբեր զինատեսակներից կրակում է նաև Ստեփանակերտի ուղղությամբ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայ ազգային կոնգրես (ՀԱԿ) կուսակցության փոխնախագահ Լևոն Զուրաբյանն է:
Վաղը՝ սեպտեմբերի 21-ին, կմահանա Հայաստանի 3-րդ Հանրապետությունը. Արցախի ոչնչացմամբ վաղը կդադարի գոյություն ունենալ Հայաստանի Հանրապետությունը, որի կայացման հիմքում ղարաբաղյան շարժման քաղաքական, քաղաքակրթական և մշակութային հիմքերն էին։ Այլևս մենք ապրում ենք անցման մի ռեժիմում, և հայտնի չէ, թե ի՞նչ կծնվի 3-րդ Հանրապետության վախճանից հետո։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել է, որ Հայաստանի իշխանությունը քաղաքական կոմպետենտություն է ցուցաբերել Ղարաբաղի հետ կապված իրավիճակում:
Հայաստանի նախկին վարչապետ Վազգեն Մանուկյանը Հանրապետության հրապարակում հրավիրված հանրահավաքի ժամանակ հայտարարել է՝ Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն ասել է, որ Նիկոլ Փաշինյանի հետ պայմանավորվածություններ ունի Սյունիքի, անկլավների վերաբերյալ:
168.am-ը մոտ մեկ շաբաթ առաջ անդրադարձել էր Էրդողան-Փաշինյան հեռախոսազրույցին, դրա ազդեցությանը, և դրան հնարավոր հաջորդելիք զարգացմանը:
Հասարակական-քաղաքական գործիչ Ավետիք Չալաբյանը Հանրապետության հրապարակում հայտարարել է, որ այն, ինչ երեկ տեղի ունեցավ Արցախում, Ռուսաստանի համար մեծագույն խայտառակություն էր:
ՀՅԴ ԳՄ անդամ, ԱԺ պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանը Հանրապետության հրապարակում լրագրողների հետ զրույցում ասաց, որ երեկ ՀՅԴ գրասենյակում հրավիրված փակ խորհրդակցությանը շուրջ 3 տասնյակ քաղաքական ուժ է մասնակցել, և, որ ստեղծված իրավիճակից դուրս գալու ճանապարհային քարտեզի շուրջ ծավալուն քննարկում է եղել:
«Քիչ առաջ ԼՂ պաշտոնական տեղեկատվական էջերից իմացանք, որ ԼՂ իշխանություններն ընդունել են ռուսական խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարության առաջարկությունը կրակի դադարեցման վերաբերյալ: Սա վերաբերում է երեկ կեսօրից Ադրբեջանի կողմից մեկնարկած հարձակման հետևանքով բռնկված ռազմական գործողություններին:
ՀՀ ԶՈՒ գլխավոր շտաբի նախկին պետ, նախկին գլխավոր ռազմական տեսուչ, գեներալ-գնդապետ Մովսես Հակոբյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Արցախում Ադրբեջանի սանձազերծած պատերազմին, ցեղասպան քաղաքականությանը՝ նկատեց, որ երկու տարի անընդմեջ ասել է՝ ՀՀ վարած քաղաքականությունը բերելու է սրան:
Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը վստահեցնում է՝ Ալիևը սկսեց հերթական պատերազմն ընդդեմ Արցախի, քանի որ հասկանում է՝ իր համար Փաշինյանի պաշտոնավարման ժամանակաշրջանը ոսկե ժամանակաշրջան է. այն, ինչ Հայաստանից և Արցախից կարող է պոկել ու ստանալ հիմա, երբեք չի կարող ստանալ Հայաստանի ազգային իշխանություն լինելու դեպքում։
Քաղաքագետ Բենիամին Մաթևոսյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի իշխանությունների կողմից Արցախն Ադրբեջանի մաս ճանաչելն Ադրբեջան ձեռքերն ազատում է տարբեր տիպի գործողություններ իրականացնելու համար:
Շուրջ 3 ժամ առաջ Ադրբեջանը շաբաթներ շարունակ տևող տեղեկատվական դիվերսիայից հետո լայնածավալ պատերազմ սկսեց Արցախի սահմանների ողջ երկայնով՝ հրետակոծելով անգամ մայրաքաղաք Ստեփանակերտը: Արդեն կան զոհեր, վիրավոր երեխաներ, թիրախավորվում են քաղաքացիական օբյեկտներն ու բնակչությունը:
Մի քանի ժամ է` ադրբեջանական զինուժը ռմբակոծում է Արցախը. պաշտոնական տեղեկություններին զուգահեռ՝ քաղաքացիներն են նշում, որ Արցախում այս պահին իրավիճակը ծանր է, մարդիկ ապաստարաններում են:
«Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ Նաիրա Կարապետյանն անտեղի է համարում քննադատությունները, թե ինչու են Արցախի իշխանությունները համաձայնել, որ Բերձորի միջանցքին զուգահեռ՝ Ակնա-Ստեփանակերտ ճանապարհով ևս արտասահմանյան բեռներ մտնեն Արցախ:
«Փաշինյանի գլխավոր նպատակը, որը նա երբեք չի թաքցրել, Արցախն իր եղբորը նվիրելն է, հիմա դժվարացավ այդ գործընթացը, և այստեղ ինքը ճիշտ է ասում՝ շնորհավորելու առանձնապես բան չկա, որովհետև իր պլաններն են ձախողվում»:
Ասֆալտների, համերգների, դպրոցների ու մանկապարտեզների` իշխանությունների օրակարգին զուգահեռ՝ Արցախում 120.000 հայ շարունակում է շրջափակման մեջ մնալ, ՀՀ ինքնիշխան սահմաններն ամենօրյա ռեժիմով շարունակում են թիրախավորվել թշնամու կողմից:
Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը, որ «ռեկորդային» ցուցանիշների համար բաց չի թողնում որևէ ցուցահանդես, որևէ գործուղում, որ ջանք ու եռանդ չի խնայում տարատեսակ փառատոներով՝ ուտել-խմելու, ոչխար խուզելու և այլն, բարձրացնել մեր երկրի գրավչությունը, միայն օգոստոս ամսին այս նպատակով պետական բյուջեից միլիոնավոր դրամների երկու դրամաշնորհի պայմանագիր է կնքել:
Եթե Հայաստանը լիներ իրական ժողովրդավարական պետություն, ինչպես պնդում է Փաշինյանն ամեն առիթով, ապա նա իշխանությունից հեռացված կլիներ այն պահին, երբ հայտարարեց Արցախի հարցում «նշաձողն իջեցնելու մասին», իսկ նախորդ տարվա հոկտեմբերին Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը ճանաչելուց հետո նրա պաշտոնանկությունը պետք է ժամերի հարց լիներ։
«Ես հասկանում եմ, որ նիկոլականների անբարոյական ցինիզմը սահմաններ չունի, բայց չի նշանակում, որ մենք էլ այդ ցինիզմի մեջ պետք է տեղավորվենք և իրենց տրամաբանությամբ աշխատենք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանը՝ անդրադառնալով իշխանականների արձագանքներին:
Օգոստոսի 5-ին Գյումրիում Համահայկական 8-րդ խաղերի բացման ժամանակ, երբ Ստեփանակերտի թիմը մտել էր դաշտ, Արցախի հերոս, 44-օրյա պատերազմի մասնակից, 30-ամյա Գոռ Մուրադյանը՝ «դավաճան» վերտառությամբ պաստառով, մտել էր դաշտ ու պարզել այն տրիբունայի դիմաց, որտեղ նստած է եղել Նիկոլ Փաշինյանը՝ ՔՊ-ական այլ իշխանավորների հետ։
Արցախյան հարցի հետ կապված ցանկացած ելույթում, հարցազրույցում անցած 30 տարիների բանակցային գործընթացից, ներպետական ու միջպետական փաստաթղթերից, օրենքներից, հայտարարություններից, որոշումներից Փաշինյանը բծախնդրորեն ընտրում է հատկապես նրանք, որոնք որևէ կերպ չեն բխում Արցախի ու Հայաստանի շահերից ու ամբողջությամբ համապատասխանում են Ադրբեջանի շահերին։
