Ամոթ էլ է ասել, թե ովքեր են այսօր Միքայել Նալբանդյանի, Րաֆֆու, Հովհաննես Թումանյանի, Վահան Տերյանի, Եղիշե Չարենցի, Ակսել Բակունցի, Հրանտ Մաթևոսյանի, Պարույր Սևակի, Սիլվա Կապուտիկյանի և մյուս տաղանդավոր գրողների գործի շարունակողները, Էդվարդ Միլիտոնյանն ու Հակոբ Մովսե՞սը․․․ Չի բացառվում, որ անտաղանդ բանաստեղծ Միքայել Նալբանդյանի հեղինակած հայոց օրհներգի տեքստի փոփոխությունը վարչապետ կոչեցյալը հանձնարարի հանճարեղ բանաստեղծներ Էդվարդ Միլիտոնյանին կամ Հակոբ Մովսեսին։
«Ղարաբաղյան հարցը դեռևս ավարտված չէ, այն դեռ երկար կմնա մեզ հետ»,- ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկին տված հարցազրույցում ասել է ԱՄՆ Պետքարտուղարի նախկին հատուկ խորհրդական (1990-ական թթ.), ԽՍՀՄ հարցերում մասնագիտացած ամերիկացի հեղինակավոր վերլուծաբան, ներկայումս՝ Վաշինգտոնի Համաշխարհային քաղաքականության ինստիտուտի պրոֆեսոր Փոլ Գոբլը՝ անդրադառնալով Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացին բացառապես Ադրբեջանի իշխանական թեզերի կոնտեքստում։
«Երբ Արցախը դատարկման շեմին էր կանգնած 2020-ից հետո, և մեծ վտանգ էր սպառնում, մեր ժողովուրդը և նույնիսկ արցախցիներն այս ամենը չէին պատկերացնում։ Բայց տեսեք՝ աշխարհում ինչեր են կատարվում։ Սիրիայում պատերազմ եղավ, առնվազն յոթ միլիոն փախստական տնավեր ու բնավեր եղավ։ Այս անարդար աշխարհի համար 120 հազարն ի՞նչ է։ Ուկրաինայի բնակչությունը կիսով չափ պակասել է։ Աշխարհն անարդար է»։
Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության խորհրդի անդամ Տիգրան Վարդանյանը համոզված է՝ այս իշխանությունների հեռացման պարագայում նոր հնարավորություն կստեղծվի հայկական Արցախի համար:
Ադրբեջանում գերության մեջ են գտնվում Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության մեծ թվով ներկայացուցիչներ, նախկին նախագահներ, պետնախարարներ։ Նրանք մարդիկ են, անուն-ազգանուններով, կենսագրությամբ, առողջական խնդիրներով, խեղված ճակատագրերով, իրենց սպասող ընտանիքներով։ Նրանց գերեվարման առաջին օրերին այդ լուրը փոթորկեց հասարակությանը, հուզումներ առաջացրեց, բայց ինչպես մյուս իրադարձությունների դեպքում, ժամանակի հետ մոռացության մատնվեց։
«Հայաստանում ստեղծվել է մի իշխանական համակարգ, որն աբսոլյուտ է, այսինքն՝ այն ունի բացարձակ իշխանություն. Սաուդյան Արաբիայի թագավորը երևի չունի այն իշխանությունը, ինչ այս անձը, ու այս պայմաններում, իհարկե, գաղտնի բանակցություններ են ընթանում,- 168.am-ի հետ զրույցում արձանագրեց միջազգայնագետ Արմեն Մանվելյանը՝ հավելելով, որ այս իշխանությունների օրոք ամեն ինչի մասին հանրությունը տեղեկացվել է միայն վերջին պահին,- Նախկինում, երբ, օրինակ, գնում էին Մինսկի խմբի շրջանակներում բանակցությունների, ժամանակ առ ժամանակ փորձագիտական հանրությանը ներկայացնում էին փաստաթղթեր, և մենք գիտեինք՝ ինչի մասին է խոսքը: Այժմ, երբ իրենք են եկել իշխանության, մենք ամեն ինչի մասին իմացել ենք վերջին պահին՝ երբ Արցախն է հանձնվում, երբ մեր դեմ հարձակվում են, երբ էթնիկ զտումներ ու Ցեղասպանություն է տեղի ունենում»:
ՀԱՊԿ-ից նման հայտարարություն, ըստ էության, չի եղել, հակառակը, երբեմն ձևակերպումներ են լինում, որոնցից կարելի է ենթադրել, որ ՀԱՊԿ-ը և ՌԴ-ն չեն պատրաստվում հանձնել Հարավային Կովկասն Արևմուտքին: Իսկ ՀՀ ղեկավարությունը՝ վարչապետից մինչև ՀՀ պաշտպանության նախարար, որոշել են բոյկոտել ՀԱՊԿ միջոցառումները: Այն, որ ՀԱՊԿ-ի և ՌԴ-ի հետ կապված խնդիրներ կան՝ ՀՀ-ի դեմ Ադրբեջանի 2021-2022թ. ռազմական գործողությունների համատեքստում, որևէ մեկը չի վիճարկում, նույնիսկ՝ հայամետ ռուս որոշ գործիչներ:
168.am-ի հետ զրույցում Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Տաթևիկ Հայրապետյանն անդրադառնալով Ադրբեջանի առաջարկին և Ալիևի հայտարարությանը, համոզմունք հայտնեց, որ Ադրբեջանի ղեկավարն այս փուլում որևէ թուղթ չի ստորագրելու Հայաստանի հետ։
Սեպտեմբերի 19-ին Ստեփանակերտը հարկադրաբար լքած ու Հայաստան եկած արցախցի մեր հայրենակից Գևորգ Խանումյանը 168.am-ին հայտնեց, որ ՀՀ սահմանն անցնելուց հետո ինքը ֆինանսական որևէ աջակցություն չի ստացել կառավարությունից:
Լուսինե Սեյրանյանի ընտանիքն Արցախում երկու անգամ է տեղահանվել իրենց բնակավայրից, առաջին անգամ Հադրութից են ստիպված եղել հեռանալ: Արցախցի մեր զրուցակիցը, հազիվ զսպելով արցունքները, հիշեց. տունը լքելուց րոպեներ առաջ հաց թխելիս է եղել: Չի կարողացել ավարտել.
Մեր երկիրը կորցրել է իր ազդեցությունն ու սուվերենությունը։ Երբ կար Արցախը, ունեինք բանակ ու դիվանագիտություն, մեզ հետ հաշվի էին նստում։ Հիմա այդպես չէ, այլ երկրներն են որոշում, թե մեր տարածքով միջանցքն ի՞նչ կարգավիճակ կունենա, կլինի արտատարածքայի՞ն, թե՞ ոչ, և այլն։ Շատ այլ օրինակներ էլ կան։ Սրանք ասում են, թե Հայաստանը պիտի դառնա չեզոք երկիր, որևէ դաշինքի հետ կապ չունենա։
Արցախցի մեր հայրենակից Սուսաննա Բեգլարյանի ամուսինը Հադրութի Քյուրաթաղ գյուղից է: Դեռ 2020 թվականին այնտեղից ստիպված են եղել հեռանալ՝ կորցնելով նաև ամբողջ ունեցվածքը՝ տուն, տնամերձ ու մեքենա:
«Ուզում եմ, որ խնդրին մեկ այլ տեսանկյունից նայենք, որը նպաստավոր է կամ բխում է միջին վիճակագրական հայի շահերից։ Այս տեսանկյունից, երբ Արևմուտքից հայտարարություններ են հնչում, ովքեր համարում են, որ Ռուսաստանն է հիմնական խոչընդոտը, Ռուսաստանն էլ հայտարարություններ է հնչեցնում, որ Արևմուտքն է գլխավոր խոչընդոտը։ Կարծում եմ՝ այս պետությունները, սուբյեկտները պետք է իրենց մոտեցումները պարզապես փոխեն, որովհետև ՀՀ-ում ապրող հայերին ցույց տալու համար, որ իրենք ավելի լավն են, այն մյուս սուբյեկտներն ավելի վատը՝ դա պարզապես յուրաքանչյուրը պետք է անի առարկայական քայլերով, իր վարած քաղաքականությամբ»,- նշեց Տիգրան Աբրահամյանը։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արծվիկ Մինասյանի համար մերժելի է ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի երեկվա հայտարարությունը, թե Արցախի պետական ինստիտուտները պահպանելն անվտանգային սպառնալիք է ՀՀ-ի համար: Ընդդիմադիր պատգամավորի գնահատմամբ՝ սա ՀՀ գործող իշխանության կողմից տարվող ազգակործան քաղաքականության շարունակությունն է:
Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) տարբեր ներկայացուցիչներ այս օրերին մարզերում հանդիպումներ են ունենում տեղի բնակչության, ինչպես նաև կուսակցության մարզային կառույցների անդամների հետ: Գեղարքունիքի մարզում առաջին կանգառը Սևանի ՀՀԿ շրջանային կազմակերպությունն էր:
«Երեկոյան ժամը 22:00-ից հետո կարող եք գնալ «Կիլիկիա» ավտոկայան, կտեսնեք ավտոբուսներում քնած լիքը տղամարդկանց, որովհետև այդ մարդիկ պարզապես քնելու տեղ չունեն»,- ասաց Մարինա Հարությունյանը՝ փաստելով, որ ՀՀ իշխանությունները միայն հայտարարում են, թե պատշաճ ընդունել են արցախցիներին՝ դա ծառայեցնելով իրենց նեղ շահերին:
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար, Պաշտպանության նախկին նախարար Սեյրան Օհանյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձավ ՀԱՊԿ միջոցառումներին Հայաստանի չմասնակցելու հնարավոր հետևանքներին։
Արցախից ՀՀ տեղափոխված Լուսինե Բաղդասարյանը զրկվել է շրջափակման ժամանակ խոստացված, իրեն ու որդուն հասանելիք միանվագ 40 հազարական դրամներից: Նա 168.am-ին պատմեց, որ գումարն իրենց խոստացվել էր տրամադրել դեռևս Արցախյան շրջափակման ժամանակ՝ որպես չաշխատող ու անչափահաս երեխա ունեցող ընտանիքի:
Ինչ վերաբերում է 168.am-ի հարցին, թե արդյո՞ք հետևում է Հայաստանի երիտասարդ երաժշտասեր սերնդի առաջընթացին ու պատրաստվո՞ւմ է առաջիկայում վարպետաց դասեր անցկացնել Հայաստանում՝ Համասյանը խոսեց այստեղ երաժշտական դպրոց հիմնելու անհրաժեշտության մասին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
ՀՀ-ից ԵԱՏՄ անդամ չհանդիսացող երկրներ հացահատիկի արտահանման արգելքը ևս 6 ամսով երկարաձգվել է. որոշումն ընդունվել է գործադիրի վերջին նիստի ժամանակ։ Ըստ հիմնավորման՝ առաջարկվում է արգելել ցորենի, մեսլինի, գարիի, եգիպտացորենի, հնդկացորենի, արևածաղկի սերմի, արևածաղկի ձեթի արտահանումը:
«Կարող եք գալ ու ինքներդ տեսնել, թե հիմա ինչ վիճակում ենք ապրում՝ առանց խոհանոց, առանց պարկետ, տաք ջուրն էլ ես եմ դրել: Հատակն ամբողջությամբ բետոն է, պատերն էլ՝ քայքայված: Ոչ մի բան չկա տանը: Անգամ սեղան չունենք, որ երեխաները նստեն ու դասերը սովորեն: Տանտերն այստեղ ջարդված մահճակալներ ուներ, մատրասներն էլ ամբողջությամբ քայքայված են»,- ասաց արցախցի մեր հայրենակիցը՝ նշելով, որ վերջին պատերազմից հետո Հադրութում թողած տունն ու ունեցվածքը կորցնելուց հետո էլ որևէ փոխհատուցում դեռևս չի ստացել:
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման 44-օրյա պատերազմում մեր պարտության պատճառներն են, կապիտուլյացիայի երրորդ տարելիցն ու սպասվող նոր զիջումների կանխման անհրաժեշտությունը։
Հայաստանի և Ռուսաստանի առաջին խոսափողները հերքել են երկու երկրների միջև լարված հարաբերությունների մասին դիտարկումները, բայց ժամանակ առ ժամանակ հանրությունն ականատես է լինում պարբերական լարումների, երբ երկու կողմերի տարբեր պաշտոնյաներ արձանագրում են այդ հարաբերություններում առկա խնդիրները:
«Դ-20 դիվիզիոնի կորուստները բացառապես դիվիզիոնի հրամանատարության թերացման արդյունք են: Ջալալ Հարությունյանը դրա հետ որևէ կապ չունի: Քրեաիրավական առումով այստեղ որևէ խնդիր՝ Ջալալ Հարությունյանի հետ կապված, չկա: Եվ այս մասին նաև ստացել եմ ԵՊՀ Իրավագիտության ֆակուլտետի քրեական իրավունքի ամբիոնի վարիչ Արա Գաբուզյանի գրավոր կարծիքը, ով նույնպես նշել է՝ Ջալալ Հարությունյանը որևէ հանցանք չի կատարել»,- ասաց Արսեն Սարդարյանը:
«GALLUP International Association»-ի Հայաստանում լիիրավ անդամ Էմ Փի ՋԻ ՍՊԸ տնօրեն Արամ Նավասարդյանն այսօր ներկայացրել է հերթական հարցումների արդյունքները: Հարցումներն իրականացվել են նոյեմբերի 1-4-ն ընկած ժամանակահատվածում՝ հանրապետության ամբողջ տարածքում: Հեռախոսային հարցմանը մասնակցել է 1100 քաղաքացի:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
«2022 թվականի ապրիլին նա հռչակեց Ղարաբաղի կարգավիճակի իջեցման նշաձող, որի էպոպեան դարձավ 2022 թվականի հոկտեմբերի 6-ի տխրահռչակ քառակողմ հայտարարությունը, որով ՀՀ-ն պաշտոնապես հայտարարեց, թե այլևս ԼՂ կարգավիճակի հարցում վեճ չունի Ադրբեջանի հետ, և այն ճանաչեց ունիտար Ադրբեջանի մաս:
«Հիմա պետք է ունենալ ոչ թե ուժեղ ընդդիմություն, այլ իրապես հզոր ու ազգային իշխանություն, որը կունենա Արցախը հետ բերելու գործուն ու ազգանվեր ծրագիրը»,- վստահություն հայտնեց Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը:
Հերթական նոյեմբերի 9-ը առիթ է ստեղծում վերլուծելու 44-օրյա պատերազմի ավարտն արձանագրող փաստաթղթի ազդեցությունն ու հետևանքները մեզ վրա: Ուղիղ 3 տարի առաջ հայ ժողովրդի համար շոկային էր եռակողմ հայտարարության բովանդակությունը, և Սերժ Սարգսյանի դիպուկ ձևակերպմամբ հայկական կողմից այն ստորագրող անձին ամուր կպավ «կապիտուլյանտ» բնորոշումը:
