«Միացյալ Նահանգների նպատակն է, որ այստեղ տիրի Թուրքիան ու ՆԱՏՕ-ն։ 30 տարուց ավելի ԱՄՆ-ը Մինսկի խմբի համանախագահող երկիր էր, մասնակցում էր բանակցային գործընթացին ու հայտարարում, որ հարցը չպետք է ուժի կիրառմամբ լուծվի, բայց այսօր ամեն ինչ մոռացել է։ ՀՀ «ծախու կլոուները»՝ իշխանությունները, ասում են, որ Արևմուտքը մեզ կօգնի, եթե չլինենք Ռուսաստանի դաշնակիցը, բայց այդ օգնությունը, ինչպես տեսնում ենք, չի լինելու»,- հավելեց Արթուր Խաչիկյանը։
Դեկտեմբերի 19-ին Նիկոլ Փաշինյանը Հ1-ով Պետրոս Ղազարյանին տված հարցազրույցի ժամանակ հարցին՝ «Ռուսաստանի Դաշնության արտգործնախարարության խոսնակն ասաց, որ նոյեմբերի 9-ի պայմանավորվածությունները մեծ մասամբ հենց Հայաստանի պատճառով չեն կատարվել», պատասխանել է.
«Ես Խորիկին 5 մատիս պես գիտեմ: Ես գիտեմ՝ ինչպես և ինչու իրեն պարզապես զրկեցին հայկական ֆուտբոլից Կարեն Դեմիրճյանի մակարդակով: Շատ չեմ ուզում ծավալվել, պարզապես թող ինքը չշարունակի նման բաներ անել: Ես էլ եմ միշտ իրեն մեծարել, բայց ինքը միշտ սխալ ճանապարհով է գնացել: Ինչ ինքն «Արարատում» էր, ինքն էր որոշում՝ ով պիտի խաղա, ով՝ ոչ: Թիմում միշտ անառողջ մթնոլորտ էր»,- ասաց Սուրեն Բաղդասարյանը:
Հայաստանում արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունների մասին պաշտոնական որևէ պարզաբանում չկա, սակայն քննարկումներ կան, թե իշխանությունը նախապատրաստական աշխատանքներ է իրականացնում այդ ուղղությամբ:
«Ընդհանրապես, նման խոսույթն է արհեստական, որովհետև դու ձախողել ես քո քաղաքականությունը, հիմա դրսում մեղավորներ ես փնտրում,- ասաց Սուրենյանցը, ապա հիշեցրեց,- Երբ երեկ նա խոսում էր մեր պետականության սխալ հիմքերի մասին, երբ պետության հիմնադիր հայրերին խոսույթ էր վերագրում, որի կրողը նրանք երբեք չեն եղել, երբ ասում էր՝ ԼՂ խնդիրն անլուծելի է, հարվածում էր պետության հիմքերին, այսինքն՝ հող էր նախապատրաստում Երրորդ Հանրապետության ապալեգիտիմացման համար:
Ռազմական փորձագետ Կարեն Վրթանեսյանի գնահատմամբ, Հայաստանում այսօր տեղի է ունենում մարդկանց իրենց քաղաքական իրավունքներից, այդ թվում՝ ՀՀ քաղաքացի լինելու իրավունքից զանգվածաբար զրկելու գործողություն:
«ՀՀ քաղաքացուց՝ փախստական. արցախցիների իրավունքների զանգվածային ոտնահարում» խորագիրը կրող պանելային քննարկման ժամանակ Արցախի Հանրապետության ՄԻՊ Գեղամ Ստեփանյանը խոսեց ՀՀ անձնագրայիններում արձանագրված մեծ հերթերից:
Ամենավերջինն ու ինտեգրալը՝ Նիկոլ Փաշինյանի ինքնագոհ հայտարարությունն է այն մասին, թե ինչպես է Հայաստանի իշխանությունը հերոսաբար, առանց վրանային քաղաք կառուցելու կարողացել ընդունել 100 հազարից ավելի արցախահայերի։ Կարո՞ղ է արդյոք բարոյականության հետ որևէ աղերս ունենալ պարագան, երբ մեկը, ում մեղքով 100 հազարից ավելի մարդ զրկվել է հայրենիքից ու ենթարկվել էթնիկ զտման, հպարտանում է, որ այդ նույն մարդկանց ընդունել է առանց վրանների։ Եվ նա դա ասում է այդ մարդկանցից շնորհակալություն սպասողի ու անգամ նեղացածի տոնով։
Դեռևս այս տարվա հոկտեմբերի 17-ին Նիկոլ Փաշինյանը Եվրախորհրդարանի բարձր ամբիոնից բարձրագոչ հայտարարություններ էր անում Հայաստանի «ժողովրդավարության» մասին: Երկարաշունչ ելույթ հնչեց նաև այն մասին, թե ինչպես «ՀՀ կառավարությունն ու ժողովուրդը համախմբվեցին» Արցախում էթնիկ զտումների զոհ դարձած ավելի քան 100.000 հայերին ընդունելու, ապաստան տալու խնդրի լուծման շուրջ՝ այդ գործը «պատվով կատարելով»:
Դեկտեմբերի 18-ին Նիկոլ Փաշինյանը մասնակցել է Ամանորի և Սուրբ Ծննդյան տոների առթիվ Արտաքին գործերի նախարարությունում կազմակերպված ընդունելությանը: Իր ելույթում, ըստ էության, Փաշինյանը ցույց է տվել իր իշխանության արտաքին քաղաքականության կամ դիվանագիտության ձախողումները: Մասնավորապես, խոսելով Արցախի հայաթափումից, Փաշինյանն ասել է.
«Ամեն ինչ առնում ենք: Ոչ մի բան չենք կարողացել բերել Արցախից: Էս տունը, որ մեզ են տվել, դատարկ է եղել: Ջրառատ, Մալոչնի ենք ապրում: Այն գումարներն էլ, որ կառավարությունից տվել են, տան համար պարագաներ ենք առել, որ գոնե մի կերպ կարողանանք գոյատևել: Դե պատկերացրեք՝ 8 երեխաներով, ընտանիքում՝ 10 հոգի: Դատարկ պատերի մեջ չէինք կարող ապրել, չէ՞: Բայց մեկ է, հիմա անգամ դարակներ չունենք: Ոչ մի նորմալ ապրանք չկա տանը: Մի հատ փոքր շկաֆ է, 10 հոգու հագուստ չենք կարողանում դնել մեջը: Այս ամբողջ ընթացքում միայն մեկ անգամ եմ օգնություն ստացել: Լեժանկա եմ գրել՝ չեն տվել»:
«Երբ աշխատում ես խմբի հետ, մթնոլորտն առաջին տեղում է: Եվրո 2012 թվականին ու դրան հաջորդած շրջանում հավաքականի շուրջ մթնոլորտը՝ երկրպագուներ, ղեկավարներ, տարբեր ֆուտբոլային մասնագետներ, այնպիսին էր, որ բոլորը միևնույն բանն էին ուզում. միասնություն կար: Այդ հավաքականի հիմնական ուժը դա էր: Իհարկե, կային լավ ու որակյալ ֆուտբոլիստներ, ու դա այն դեպքն էր, երբ կարող ենք ասել՝ բոլորը ճիշտ տեղում ու ճիշտ ժամանակին էին հավաքվել, բայց հենց այդ մթնոլորտի ու միասնության շնորհիվ ունեցանք այդ շրջանը: Մարզչի գործոնը կարևոր է, բայց միայն մարզչով ոչինչ չէր ստացվելու»:
ՀՀԿ ԳՄ անդամների ու Ամասիայի բնակիչների հանդիպման մասնակիցներին միավորող կարևորագույն հարցերը կրկին երկրի անվտանգությունն էր ու դրանից բխող հետևանքների գիտակցումն արթնացնելը: Հավաքվել էին, որպեսզի միասին տարբերակ գտնեն՝ դրանցից խուսափելու համար:
«Հայաստանի կառավարությունը եղել է, կա և կլինի Արցախի կողքին, Արցախի ժողովրդի կողքին։ Հավաստենք, որ անմնացորդ նվիրված ենք Արցախի մեր եղբայրներին ու քույրերին և Արցախի խնդրի արդարացի կարգավորմանը»։
«Դրանք Բիլդերբերգյան հայտնի ակումբի՝ փողի տոպրակների հավաքածուի դրածոներն են, որոնք ոչ միայն ներում են, այլև ընդունում ու իրենք էլ մասնակցում են բոլոր այն ցեղասպանական գործողություններին, որոնք Ադրբեջանն իրականացնում է արցախահայերի նկատմամբ: Այդ գործիչները նպաաստում են նրան, որ Ադրբեջանը, քողարկվելով, այսպես կոչված, տարածքային ամոբղջականության սկզբունքով, իրականացնի Ցեղասպանություն:
Այդպես էլ հայտնի չդարձավ՝ ո՞րն էր հայ ռազմագերիների հայրենադարձման գինը, ի՞նչ նոր բանավոր խոստումներ է տվել Փաշինյանն Ալիևին։
ՀՀԿ ԳՄ անդամների 7 մարզեր կատարած այցերի ընթացքում քննարկվել են ամենատարբեր օրակարգային խնդիրներ՝ անվտանգային հարցերից մինչև սոցիալական: Այս անգամ Շիրակի մարզի Ախուրյան համայնքի բնակիչների հետ հանդիպեցին: Մարզային այցելությունների նպատակն է՝ հենց տեղում լսել մարդկանց երկրում առկա խնդիրների և ստեղծված իրավիճակի մասին, նրանց կարծիքն ու մոտեցումներն իմանալ հնարավոր սպառնալիքները միասնաբար կանխելու ու դրանց դեմ պայքարելու համար:
ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանն իրատեսական չի համարում մինչև տարեվերջ «խաղաղության» պայմանագրի կնքման հավանականությունը՝ այդուհանդերձ արձանագրելով, որ հայկական կողմը հասկանում է՝ դրա ուշացումն ի վնաս ՀՀ ինքնիշխանության է:
«Ես ուզում եմ դիմել Բաբկեն Թունյանի հարևան Պողոսին. բարև, Պողո՛ս, հույս ունեմ, որ Դուք ևս հետևում եք եթերին, որովհետև ես հիմա մի քանի հայտարարություն ունեմ անելու, Պողոս, որոնք ուղղակիորեն վերաբերում են քեզ,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ հայտարարեց ԱԺ նախկին պատգամավոր Նաիրա Զոհրաբյանը և հավելեց,- Իհարկե, ես քեզ չեմ ասի՝ «անգրագետ Պողոս», ինչպես քեզ ասում էր քո հարևան Բաբկեն Թունյանը, ուղղակի ես շատ եմ ուզում, որ իմ մի քանի հայտարարությունները լսես դու և Բաբկեն Թունյանի մնացած հարևանները»։
Պատմությանը հայտնի են նաև այդպիսի փորձ ունեցող երկրներ, որոնք հիմնականում ունեցել են ողբերգական ավարտ։ Հենց այդպիսի երկրների շարքին կարելի է դասել Հայաստանը, որի ղեկավարը պետական կառավարումն իրականացնում է հենց «փորձելու և սխալվելու» սկզբունքով, ու վերջին 5 տարիներին բոլոր կենսական ուղղություններով նրա փորձերը միայն սխալ արդյունք են ունեցել՝ հանգեցնելով ողբերգական հետևանքների։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
«Սա ոչ թե հների ու գործող իշխանությունների պայքար է, ոչ թե նախկինների ու ներկաների պայքար է, ոչ էլ զուտ իշխանություն վերադարձնելու կռիվ է: Սա բավականին լուրջ, շատ ծանր, կարելի է ասել, ճակատագրական նշանակություն ունեցող խնդիրների վերաբերյալ հանրային երկխոսության օրակարգ է»,- ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը:
«Հրապարակ» օրաթերթը գրել էր, որ ԱՀ անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանը 44-օրյա պատերազմի և 2020թ. նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ հայտարարության առնչությամբ ԱՀ դատախազությունում հարուցված քրեական վարույթի շրջանակում հարցաքննվել է: Լրատվամիջոցն այդ հարցաքննությունից արդեն որոշ դրվագներ ներկայացրել է:
Արցախում ադրբեջանական ցեղասպանական գործողությունների հետևանքով բռնի տեղահանված պահեստազորային սպա, մայոր Սլավիկ Իսրայելյանը համոզված է, որ ՀՀ իշխանությունները բավարար քայլեր չեն իրականացնում՝ Ադրբեջանում գտնվող մեր հայրենակիցներին վերադարձնելու ուղղությամբ:
«Միկրոֆոնը չլիներ՝ ուրիշ բան կասեի, բայց գլուխը պատին է տվել: Ո՞նց կարող է Արցախն Ադրբեջանի տարածք լինել: Մեզ համար Արցախը Հայաստանի մի կտորն է, մեր հայրենիքի մի մասն է: Մենք հո թո՞ւրք չենք»,- վրդովված ասացին քաղաքացիները:
Արմինե Ադիբեկյանը չի բացառում, որ ադրբեջանական կողմը ներկայացրել է այն մարդկանց ցուցակը, որոնք Ալիևի տեսանկյունից վտանգում են նրա նվաճումների ամրապնդումը, ու նրանց մեկուսացնելով՝ Փաշինյանն անկաշկանդ կշարունակի ոչնչացնել Հայաստանն աշխարհի քաղաքական քարտեզից:
Իշխանությունը սարսափում է այդ հեռանկարից, որովհետև այդ անցման ժամանակ պարզվելու է, որ դրա թիվ մեկ խանգարողն իշխանությունն է։ Իսկ դա այն անցումներից չէ, որոնց ժամանակ ձիերին չեն փոխում։ Հատկապես, որ ձիերը ներսում հանդես են գալիս՝ առյուծի, դրսում՝ նապաստակի կերպարանքով։
Փաշինյանին չի հուզում, որ այդ նախագծի իրագործման համար բացակայում են անհրաժեշտ նվազագույն պայմանները՝ տարածաշրջանային խաղացողների շահերի համընկնումը, այդ ծրագրի միջոցով ռեգիոնալ ու աշխարհաքաղաքական շահերի հավասարակշռման հնարավորությունները, պահանջվող հսկայական ֆինանսական ներդրումների աղբյուրները և այլն։
Արցախից բռնի տեղահանված և Գյումրիում հաստատված Գաբրիելյանների ընտանիքը բախվում է տարրական կենցաղային խնդիրների: Ընտանիքում 4 երեխա կա: Երեխաների երկու ծնողներն էլ մահացած են: Ամբողջ հոգսը նրանց տատիկի՝ Արևիկ Գաբրիելյանի վրա է: 168.am-ի հետ զրույցում Արևիկ տատը հայտնեց, որ իրենց տանը ձմռան շեմին անգամ նորմալ վերմակներ չկան, որ երեխաները գիշերը կարողանան ծածկվել ու չմրսել:
«Մեր ժողովուրդը մի լավ ասացվածք ունի՝ գող, սիրտը դող. հասկանալի է, որ մարդիկ, որոնք իրենց իշխանության հինգ տարիների ընթացքում կարողացան ամբողջապես տապալել Արցախի հարցի կարգավորումը և հասան Արցախի հայաթափմանը, այժմ պետք է սեփական ինքնապահպանության բնազդից ելնելով՝ փորձեն ուրիշներին մեղադրել»,- ԱԺ բակում 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Հայաքվե» նախաձեռնության համակարգող Ավետիք Չալաբյանը՝ անդրադառնալով պետական-իրավական հարցերի մշտական հանձնաժողովի նիստի ժամանակ իշխանական պատգամավորների՝ նախկիններին հիշելու ավանդույթին: