Օգոստոսի 29-ին, թուրքական և ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, Թուրքիայի պաշտպանության նախարար Յաշար Գյուլերն իր ղեկավարած գերատեսչության շենքում հանդիպում է ունեցել«Ղարաբաղյան պատերազմում զոհվածների ընտանիքների անդամների հետ»:
«Խաչակնքվելով եմ հետևել Փաշինյանի ասուլիսին, որովհետև, դժբախտաբար, ուղերձները, որոնք ավանդաբար Փաշինյանն իր ասուլիսների ժամանակ ունենում է, այսպես ասած, միստիկ նշանակություն են ունենում մեր հասարակության և պետության համար: Փաշինյանը կարծես թե ներկայացնում է այն պլանները, որոնցով ցանկանում է կազմաքանդել մեր պետությունը»
Արցախցիների՝ Արցախ վերադառնալու հարցը Փաշինյանը Հայաստանի պետական շահին դեմ է համարում
Ադրբեջանի հետ երկկողմ ձևաչափը արդյունավետ է. Փաշինյանը հրաժարվում է ռուսական միջնորդությունից
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Երևանի և Բաքվի միջև բանակցություններն առաջ մղելու ջանքերի ֆոնին կրկին ակտիվացել է թեման, թե ինչ դիրքորոշում ունի Ռուսաստանն առանցքային հարցերից մեկի՝ ՀՀ տարածքով Ադրբեջանը Նախիջևանին կապող ճանապարհի վերաբերյալ։
Ադրբեջանի՝ հրադադարի ռեժիմի խախտման վերաբերյալ ՀՀ պաշտպանության նախարարության վերջին պատասխան հայտարարություններում ավելացել է հետևյալ պարբերությունը.
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը չի դադարեցնում ակտիվությունը հարավկովկասյան ռեգիոնում, մասնավորապես՝ Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացում, որպես միջնորդ, հաստատվելու և ՌԴ կենսական շահերն իրագործելու ուղղությամբ։ Օգոստոսի 18-ին Ադրբեջան կատարած պետական այցից, օգոստոսի 23-ին Փաշինյանի հետ հեռախոսազրույցից և օգոստոսի 27-ին Ադրբեջանի ԱԳ նախարար Ջեյհուն Բայրամովի՝ Թուրքիա կատարած այցից և այնտեղ Բայրամով-Ֆիդան բանակցություններից հետո Վլադիմիր Պուտինը հեռախոսազրույց է ունեցել նաև Իլհամ Ալիևի հետ։
Օրերս Հայաստանի և Արցախի քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչները գրեթե 2,5 ժամ քննարկում են ունեցել Միջազգային քրեական դատարանի նախկին գլխավոր դատախազ Լուիս Մորենո Օկամպոյի հետ։
Դուք կարծում եք՝ ՔՊ-ական մեծահարուստ պատգամավորներն օրուգիշեր ձեր խնդիրներո՞վ են ապրում կամ մտահոգվում՝ Արցախը հանձնելու, արցախցիներին անտուն դարձնելու, Բաքվի բանտերը հայ ռազմագերիներով ու Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությամբ լցնելու, Տավուշից և Հայաստանի այլ հատվածներից տարածքներ թշնամուն հանձնելու, Հայաստանի սուվերեն տարածքներում թշնամու զորքի գտնվելու, ՀՀ հպարտ քաղաքացու անվտանգության, սպասվող նոր պատերազմի մասին..
Ադրբեջանը շարունակում է հայ-ադրբեջանական սահմանին կրակահերթերի վերաբերյալ ապատեղեկատվություն տարածելու արատավոր քաղաքականությունը, չնայած հանգամանքին, որ սահմանի հայկական կողմում պարեկություն են իրականացնում եվրոպացի դիտորդները՝ տիրապետելով, ըստ էության, իրավիճակի բոլոր մանրամասներին։
Ադրբեջանի նախագահի հատուկ հանձնարարություններով ներկայացուցիչ Էլչին Ամիրբեկովը հերթական անգամ անդրադարձել է ՀՀ Սահմանադրությանը՝ հայտարարելով, որ «Հայաստանի հետ «Խաղաղության պայմանագրի» խոչընդոտողը ՀՀ Սահմանադրությունն է»։ Այս նույն հայտարարությունը որոշ ժամանակ առաջ արել էր նաև Ալիևը։
ՀՀ իշխանությունները դեռ չեն հստակեցնում՝ արդյո՞ք ընդունում են ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի առաջարկը՝ նպաստել Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացին և, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրմանը։
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Ադրբեջան կատարած այցից օրեր անց՝ օգոստոսի 27-ին, Ադրբեջանի արտգործնախարար Ջեյհուն Բայրամովն այցելել է Թուրքիա։
2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից Արցախի Հանրապետության դեմ սանձազերծված պատերազմից հետո, Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը և նրանց հետ շարքային քաղաքացիներ, զինվորականներ գտնվում են ադրբեջանական գերության մեջ։
«Հայաստանի Հանրապետության վերջին արձագանքները կարելի է ընկալել՝ որպես մերժում Ռուսաստանին, այդ մասին ուղիղ չի հայտարարվում, սակայն արձագանքները թույլ են տալիս ենթադրել, որ Հայաստանը հետարքրքված չէ Ռուսաստանի նախաձեռնություններով, սա արվում է՝ ցույց տալով հիասթափություն և ընթացք դեպի Արևմուտք այդ ֆոնին։ Եթե Ռուսաստանը մեծ հետևողականություն չցուցաբերի, և ես կարծում եմ՝ չի ցուցաբերի, ապա այս առաջարկն այդպես էլ կմնա առաջարկի փուլում և չի վերաճի եռակողմ հանդիպման նախաձեռնության։
Օգոստոսի 23-ին տեղի էր ունեցել Նիկոլ Փաշինյանի և Վլադիմիր Պուտինի հեռախոսազրույցը, որի ընթացքում, ինչպես խոստացվել էր, ՌԴ նախագահը Փաշինյանին տեղեկացրել է նախորդ շաբաթ Ադրբեջան կատարած իր այցի տպավորությունների մասին:
«ՀՀ իշխանությունները դա չէին կարող հերքել, փորձեինք հերքել՝ Ադրբեջանը ձայնագրություն կհրապարակեր: Նիկոլը շատ լավ գիտի, որ իր բոլոր կապերը Բաքվի հետ ձայնագրվում են: Ինքը էդքան չկա, որ հերքի Ալիևին»,- ասաց նա:
«Ակնհայտ է, որ դրանում առկա է Արևմուտքի մեծ ազդեցությունը, որը հատկապես ներկայումս Երևանին թույլ չի տալու ազատություն ռուսական ուղղությամբ, չեմ կարծում, որ Երևանն էլ առանձնապես ցանկանում է կոնտակտներ ունենալ Մոսկվայի հետ։ Սակայն Երևանում հասկանում են նաև, որ որոշակի շփումներ պահել հարկավոր է, ելնելով ողջախոհության անհրաժեշտությունից, քանի որ աշխարհաքաղաքական իրողությունները կարող են արմատականորեն փոխվել, այդ թվում՝ Հարավային Կովկասում էականորեն»,- նման կարծիք հայտնեց քաղաքագետը։
Այսօր առավոտյան տեղի է ունեցել Փաշինյան-Պուտին հեռախոսազրույցը։ Ինչպես ավելի վաղ Բաքու կատարած պետական այցի ընթացքում հաղորդել էր ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ բանակցությունների արդյունքները ՀՀ-Ադրբեջան գործընթացի վերաբերյալ կներկայացնի նաև Նիկոլ Փաշինյանին հեռախոսազրույցի միջոցով։
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի Բաքու այցից հետո ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան ևս հայտարարեց՝ ՌԴ-ն պատրաստ է օգնել Երևանին և Բաքվին բարձր մակարդակով եռակողմ պայմանավորվածությունների համալիրի բոլոր ուղղություններով։
«Յուրաքանչյուրը փորձում է իր քաշին և իր ազդեցությանը համապատասխան՝ ոչ միայն սեփական դիրքավորում ապահովել, այլև որոշակի ծառայություններ մատուցել իր դաշնակիցներին: Ես կարծում եմ, որ թե՛ Շոյգուի, թե՛ Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պայմանավորված էր ոչ միայն տարածաշրջանում ՌԴ դիրքերի ճշտմամբ, այլ նաև ՌԴ-ն ինչ-որ չափով փորձում է երաշխավոր լինել Իրանի առջև՝ առնվազն Ադրբեջանի չեզոքության առումով հնարավոր զարգացումների ժամանակ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ՌԴ նախագահի այցն Ադրբեջան տեղավորվում է ՌԴ արտաքին քաղաքականությունը դեպի Արևելք փոխադրելու ռազմավարական ընտրության շրջանակում։
«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Շիրազ Խաչատրյանի դիտարկմամբ, վերջին ամիսների ընթացքում աշխարհում, նաև՝ տարածաշրջանում բազմաթիվ կարևոր իրադարձություններ են տեղի ունեցել, ուստի ՌԴ նախագահի՝ Ադրբեջան կատարած պետական այցը պետք է ոչ թե առանձին դիտարկել, այլ՝ որպես ընդհանուր պրոցեսների շղթայի մի մասնիկ։
«Հայաստանի իշխանությունների այն քաղաքականությունը, որ, պատկերավոր ասած՝ եթե նապաստակն իրեն խելոք պահի, գայլն իրեն չի ուտելու, դա որևէ արդյունք տալ չի կարող: Այսինքն՝ ցանկացած պահի, անկախ Հայաստանի իշխանությունների դիրքորոշումից, եթե Ադրբեջանին պետք լինի, կարող են սրել իրավիճակը, անգամ՝ ռազմական գործողություններ հրահրել»։
Մոտ մեկ շաբաթ Ադրբեջանը քարոզչական դաշտում փորձում էր Իրանի հայացքը սևեռել Հայաստանի վրա՝ առաջ տանելով ՀՀ-ում ԱՄՆ ռազմական ներկայության մասին թեզը, ըստ էության, երկրի ղեկավարության հրահանգով: Եվ անգամ ԱՄՆ դեսպանատան հերքումը չէր բավարարել ադրբեջանական կողմին, նրանք պահանջում էին ՀՀ պաշտպանության նախարարության և Իրանի հերքումը: Հայաստանի պաշտպանական գերատեսչությունը պահպանեց լռությունը, սակայն Իրանն օրեր անց պաշտոնապես արձագանքել է:
Վերլուծաբանը գտնում է, որ գործընթացը հայ-ադրբեջանական հարթությունում այնքան բարդ ու բազմաշերտ է, որ նույնիսկ համաձայնությունները կարող են ոչինչ չնշանակել։ «Ուստի այս պահին մենք գնահատում ենք դեռ գործընթացը, մտադրությունները, սակայն վերջնարդյունքի հարցում ոչինչ չենք կարող ասել»,- ասաց Լուկիանովը։
«Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը շարունակում են քննարկել Արցախում ՌԴ գլխավոր հյուպատոսություն բացելու հնարավորության հարցը»,- ՏԱՍՍ-ին տված հարցազրույցում ասել է Մոսկվայում Ադրբեջանի դեսպան Փոլադ Բյուլբյուլօղլուն։
«Ալիևը գիտի, որ Հայաստանում Փաշինյանի դեմքով ունի մի վիզավի, որը պատրաստ է զիջումների: Մի կողմից՝ նրանք բեռնաթափում են խաղաղության պայմանագիրը՝ բոլոր կարևոր հարցերը դրանից դուրս թողնելով, մյուս կողմից՝ ամեն ինչ անում են խաղաղության պայմանագիր չստորագրելու համար»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Տարածաշրջանում լարված իրավիճակ է, Հայաստանը գրեթե շրջապատված է պատերազմական օղակով, և այս իրավիճակում ոչ ադեկվատ, ոչ համարժեք վերաբերմունքն այն անձանց, ովքեր ներկայացնում են Հայաստանի Հանրապետության իշխանությունը, ինձ համար զարմանալի չէ: Իրականում, այդ մարդիկ իշխանություն չեն, իրենք խամաճիկ են, դրածո, և իրենց տիկնիկի պես դրել են այդ տեղերում ու ասում են՝ հանգիստ նստեք, երբ ասենք՝ հեծանիվ քշեք՝ կգնաք՝ հեծանիվ կքշեք, երբ ասենք՝ գնացեք՝ ուրիշի փաթաթած տոլման ու եփած խաշլաման ցուցադրեք, դա կանեք, երբ ասենք՝ հեծանիվից իջեք՝ էշ քշեք, կիջնեն՝ էշ կքշեն»։
«Ադրբեջանի ահաբեկչական ռազմաքաղաքական ղեկավարությունը գիտակցում է, որ մարդկության դեմ հանցագործություն կատարելը չի կարող չհանգեցնել պատասխանատվության: Սրան զուգահեռ՝ COP29-ին ընդառաջ Ադրբեջանի ղեկավարությունը ջանում է «մարդասեր» ձևանալ և փորձել խաղալ այն խաղը, որը իրենց թույլ կտա որպես քաղաքական մեծ թատերաբեմում դեռևս որոշ ժամանակ պատասխանատվության չենթարկված և բռնապետության անունը կրող երկիր հանդես չգալ»:
