#Ալիև

1988 թվականի այս օրերին Արցախյան շարժումը խեղդելու նպատակով՝ Սումգայիթում (Ադրբեջան) սկսվեցին հայկական եռօրյա ծրագրված ջարդերը (փետրվարի 27-29-ը), իսկ հետո ադրբեջանական իշխանություններն ընտրեցին այլ թիրախներ՝ Գանձակ, Բաքու, Մարաղա և այլն:

Երեքուկես ամսվա դադարից հետո Ադրբեջանն արձագանքել է, այսպես կոչված, Խաղաղության համաձայնագրի հետ կապված ՀՀ իշխանությունների առաջարկներին։

Պաշտոնական Երեւանը երեկ հայտարարեց, որ ստացել են խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ Բաքվի պատասխանը, որին սպասում էին երեքուկես ամիս, բայց չի գաղտնազերծվում՝ ինչ պատասխան են ստացել: Փաշինյանը երեկ ասաց,որ համաձայնության չեն եկել, ոչ էլ կարող է ասել, թե մերժել են:

Հայաստանը շարունակում է առաջ քաշել Ադրբեջանին ուղղված առաջարկը՝ կնքել սպառազինությունների փոխադարձ վերահսկման երկկողմ պայմանագիր: Սրա մասին ՄԱԿ մարդու իրավունքների խորհրդի 58-րդ նստաշրջանի բարձրաստիճան հատվածում հերթական անգամ խոսել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։

Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 19-ի երեկոյան ներկայացրեց իր «փտած գաղափարախոսական կետերը», որպեսզի ցույց տա, թե արցախյան շարժման մեկնարկի 37-ամյակին մեռնում է հին գաղափարախոսությունը և թևակոխում ենք նոր դարաշրջան:

Փաշինյանն Ալիևի թութակի նվաստացուցիչ դերն է կատարում, և ընդհանրապես, մենք ազգային հատկանիշ ունեցող իշխանություն չունենք: Ունենք Փաշինյան՝ Ալիևի փոխանորդի կարգավիճակով, և մեր հասարակությունը պետք է իմանա, որ եթե աջակցում է Փաշինյանին կամ ՔՊ-ին, ինքն աջակցում է ադրբեջանական ենթապետություն դառնալու հեռանկարին: Երկրորդ՝ մարդ է խոսում գաղափարախոսության մասին, որն իզմ-երի մերժման ջատագովն էր: Երրորդ՝ ես ուզում եմ հիշեցնել՝ դեմոկրատական երկրները վերևից պարտադրված ազգային գաղափարախոսություն չեն ունենում. Վերևից պարտադրված ազգային գաղափարախոսություն ունենում են ավտորիտար կամ իդեոլոգիկ երկրները»:

Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովը կոլեգիայի նիստ է հրավիրել, որտեղ ներկայացվել է գերատեսչության 2024 թվականի հաշվետվությունը:

«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն իրավապաշտպան, «Միջազգային և համեմատական իրավունքի» կենտրոնի նախագահ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ գերիների ներկայուցիչ Սիրանուշ Սահակյանը և փաստաբան, միջազգային իրավունքի, տեսության մասնագետ, Ազզային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Տարոն Սիմոնյանն են։

«Ես ասել եմ՝ Արմեն Աշոտյանի ձայնն ավելի զրնգուն է հնչելու, այդպես էլ եղավ, դա բնական օրենք է: Տանը երեխային եթե շատ ես փորձում ճնշել, հետո իր որևէ գործողություն կամ խոսք ավելի ցավոտ է լինում: Նույնն էլ քաղաքական կյանքում է, միջազգային հարաբերություններում է: Երբ մի ազգի շատ են ճնշում, հետո ավելի ուժեղ է պայթյունը լինում: Բնության օրենքների դեմ շատ դժվար է գնալը: Հիմա պարզապես ռեպրեսիոն ինստիտուտն է աշխատում և գնալով ավելի է շատանալու, հատկապես, որ սպասվում են ինչ-որ պրոցեսներ»:

«Դժվար է համեմատել ՌԴ-ի և ԱՄՆ-ի դերակատարումը, համապատասխանաբար, հայ-ադրբեջանական և ռուս-ուկրաինական հակամարտություններում։ ՌԴ-ն մեզ չի ասել՝ հարձակվեք Ադրբեջանի վրա, որ ՀԱՊԿ-ի կամ ԵԱՏՄ-ի անդամ դառնաք։ ՌԴ-ն մեզ չի սադրել հարձակվելու, թեև մեզ չի պաշտպանել այնքան ակտիվորեն, որքան պետք էր։ Մենք տապալեցինք մեր հարաբերությունները ՌԴ-ի հետ։ Առաջին, Երկրորդ և Երրորդ նախագահների օրոք այսպիսի բան չէր եղել»։

«Ես չեմ տեսել մի երկրի ղեկավար, որն իր պետության քարտեզը դնի գրպանն ու գնա աշխարհին այն ներկայացնելու, հետևապես, չունեմ ցանկություն նրա անհեթեթությունները մեկնաբանելու, կուզեմ, սակայն, անդրադառնալ նրա վաշինգտոնյան այցին և այն մարդկանց, որոնք Վաշինգտոնում հանդիպեցին Փաշինյանին. այդ հանդիպումը ներկայացվեց՝ որպես հանդիպում հայ համայնքի հետ»,- ասաց կանադահայ գործիչը՝ շեշտելով՝ իրականում Փաշինյանը հանդիպել է ոչ թե ԱՄՆ-ի հայ համայնքի ներկայացուցիչների, այլ դիվանագիտական կորպուսը ներկայացնողների հետ, որոնք կազմում էին նրա հետ հանդիպման գնացած մարդկանց կեսից ավելին։

2024 թվականի հունվարի 18-ին Արդարադատության նախարարությունում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանը նոր Սահմանադրության կարիք ունի:

Այս օրերին աշխարհն ականատես է հիրավի պատմական, բեկումնային աշխարհաքաղաքական զարգացումների, որոնք ծավալվում են Ռուսաստանի, Միացյալ Նահանգների նոր վարչակազմի, Ուկրաինայի ղեկավարության ու եվրոպական երկրների առաջնորդների միջև՝ մի շարք այլ առանցքային դերակատարների ներգրավմամբ։

Ռուս-ամերիկյան հարաբերություններում տեղի ունեցող վերափոխումներից, Ուկրաինայի հարցում Թրամփի վարչակազմի մոտցումներից ի՞նչ հետևություններ պետք է անեն Հայաստանի իշխանությունները: Երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանն իր ասուլիսի ժամանակ նշել էր, որ ՀՀ իշխանությունները աշխարհաքաղաքական վեկտոր փոխելու համար շատ սխալ պահ են ընտրել, և չնայած՝ նա  չի կասկածում՝ մոտ ապագայում Նիկոլ Փաշինյանը շատ արագ կոշիկները փոխելու է, զանգելու է ՌԴ նախագահին, և, ասես բան չի պատահել, սկսելու է կենացներ ասել հայ-ռուսական դարավոր բարեկամության մասին: Հետաքրքրվեցինք՝ ի՞նչ կանխատեսումներ ունի Հայկ Խալաթյանն այս ուղղությամբ:

Մինչ միջազգային հանրությունն ուշադրությունը սևեռել է ԱՄՆ-ՌԴ գլոբալ բանակցությունների մեկնարկային գործընթացի վրա, Ադրբեջանի իշխանություններն օտարերկրյա ակտիվ այցեր են իրականացնում:

Երկար դադարից հետո ՌԴ-ԱՄՆ ղեկավարների՝ Թրամփ-Պուտին հեռախոսազրույցը, ԱՄՆ փոխնախագահի մյունխենյան պատմական ելույթը, Թրամփ-Պուտին բանակցությունների սպասումը Սաուդիան Արաբիայում, Թրամփի աշխարհաքաղաքական մոտեցումները՝ հատկապես ԵՄ-ի, ՆԱՏՕ-ի ու Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերաբերյալ աշխարհաքաղաքական առանցքային փոփոխություններ և վերադիրքավորումներ են խոստանում։

168.am-ը հիշեցրեց Ադրբեջանի նախագահի խոսքերը, որ «Զանգեզուրի միջանցքը» բացվելու է ամեն գնով, և ՀՀ երկրորդ նախագահից հետաքրքրվել՝ արդյո՞ք ՀՀ իշխանություններն ունի բավարար քաղաքական կամք միջանցքը չբացելու համար, և եթե այն, ամեն դեպքում, բացվի, ինչ է սպասվում Հայաստանին:

Դիտարկմանը՝ Ադրբեջանի պահանջն է, նա արձագանքեց. «Ադրբեջանը պահանջո՞ւմ է, դու չես կատարում և մնում է ՄԽ-ն: Իսկ դուք մտածում եք՝ Ադրբեջանի բոլոր պահանջները ՀՀ-ն պետք է կատարի՞: Այդ դեպքում ի՞նչ բանակցություններ, էն գլխից թող ասի՝ ես չոքած եմ: Էլ խաղաղության թուղթ էլ պետք չի: Հեն ա, սաղ Հայաստանը միջանցք սարքեք, էդ ճանապարհի վրա եք: Մեղրիից մինչև Ամասիա: Օքե՞յ եք դրա հետ»:

«Դա անելու են այնքան ժամանակ, ինչքան ես լինեմ քաղաքականության մեջ, այնքան ժամանակ, ինչքան ես ունենամ լսարան, այդ թեման շահարկվելու է: Ես միգուցե, թեման ամբողջական փակելու համար… Մենք Ալիևի հետ  մի քանի անգամ հանդիպել ենք մինչև այդ ամերիկյան պատվիրակությունը: Ես ոչ մեկին չեմ պատմել, կարևորը ինձ համար, որ ինքը սկսի այդ թեման քննարկել ամերիկացիների, ռուսների, ֆրանսիացիների հետ: Ես սա համարում էի շրջադարձային մի երևույթ, որը մեր շահերից է բխում»:

Նախօրեին տեղի ունեցավ Պուտին-Թրամփ հեռախոսազրույցն ԱՄՆ նախագահի պաշտոնում Թրամփի երդմնակալությունից, ըստ էության, 20 օր անց։ Դատելով կողմերի տարածած հաղորդագրություններից, ինչպես նաև արած բարձրաստիճան մեկնաբանություններից՝ Ռուսաստանի ու ԱՄՆ-ի ղեկավարները զրուցել են մոտավորապես 1 ժամ, ունեցել արդյունավետ և կառուցողական խոսակցություն, պայմանավորվել վերսկսել փոխայցերը, բանակցությունները, ինչպես նաև՝ ունենալ հանդիպում։

«Ուշադրություն հրավիրեմ այն հանգամանքի վրա, որ Ադրբեջանը նաև չի ցանկանում ռուսական միջնորդություն, հետևաբար՝ նաև նոյեմբերի 9-ի փաստաթղթի համաձայն՝ ռեգիոնալ ապաշրջափակում։ Ադրբեջանը նաև վստահաբար նախընտրում է Հայաստանի տարածքով կապվել Նախիջևանին, սակայն ընդհանուր առմամբ ռեգիոնում կոնսենսուս չկա։ Դա է պատճառը, որ Ադրբեջանի հարաբերությունները լարված էին Իրանի հետ, ներկայումս էլ՝ Ռուսաստանի հետ, այսինքն՝ ռեգիոնում ակտիվ գործընթացներ են»,- նման կարծիք հայտնեց վերլուծաբանը։

ՀՀԿ Գործադիր մարմնի անդամ Էդուարդ Շարմազանովը պատասխանել է ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանի հիստերիկ դրսևորումներին.

ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Ռուստամյանի խոսքով՝ ամենամեծ ռիսկայնությունն այն է, երբ Հայաստանի իշխանությունը համաձայնում է առանց միջնորդների բանակցել Ադրբեջանի հետ։

«Փաշինյանը որևէ մեկին հետաքրքիր չէ. չունի կրթութուն, արժանիքներ… Փաշինյանն ամբողջ հայկական աշխարհ քանդել է, կռվացրել բոլորին բոլորի հետ, դրա համար նրա թիկունքում ուժ չկա։ Նա կորցրել է ազդեցությունը դրսում, հիմա՝ նաև ներսում։ Նա փակուղում է. ելք  չունի, որովհետև հույսը դրել էր արտաքին ուժերի վրա, որոնք իրենից ձեռք են քաշել»,- խոսքը եզրափակեց Ավետիք Չալաբյանը։

Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) իմքայլական նախկին պատգամավոր Տաթևիկ Հայրապետյանն իր տելեգրամյան ալիքում հրապարակել է ադրբեջանական վերլուծական մի հաղորդումից հատված, որում հստակ երևում է՝ ինչու է Ադրբեջանը Հայաստանին կոնկրետ պահանջներ ներկայացնում, և ինչու են դրանք՝ որպես հետևանք, կատարվում անմիջապես:

Փետրվարի 14-16-ը Գերմանիայում կանցկացվի Մյունխենի անվտանգության 61-րդ միջազգային համաժողովը, որին կմասնակցեն երկրների և կառավարությունների ավելի քան 60 ղեկավարներ։ Այնտեղ՝ Մյունխենի Bayerischer Hof հյուրանոցում, համաժողովը կնախագահի Մյունխենի անվտանգության համաժողովի նախագահ Քրիստոֆ Հոյսգենը, իսկ բացումը կիրականացնի Գերմանիայի նախագահ Ֆրանկ-Վալտեր Շտայնմայերը։

«Ասում են՝ պատերազմ եք ուզում. ո՛չ, չենք ուզում, բայց Նիկոլի բերած խաղաղությունն էլ չենք ուզում։ Արցախում էլ հիմա խաղաղություն է, բայց հայ չկա։ Ալիևին իր ուզածը տվեց, Էրդողանին էլ՝ իր ուզածը, տակը Հայաստան չի մնալու, այնպես որ, թող իր իրերը հավաքի, գնա տուն, տեսնենք, Հայաստանը մնո՞ւմ է, թե՞ ոչ։ Հայաստանի թիվ մեկ սպառնալիքը նիկոլիզմն է՝ Ալիևին և Էրդողանին հավասար սպառնալիք»,- խոսքը եզրափակեց Էդուարդ Շարմազանովը։

«Նիկոլ Փաշինյանը քաղաքական առումով այլևս փակուղու մեջ է, նա հայտնվել է իր իսկ հյուսած թակարդում և ուստի անում է ցայտնոտային քայլեր, որոնք ավելի են վատթարացնում ոչ միայն իր, այլև, ցավոք, Հայաստանի վիճակը»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում շեշտեց Զոհրաբյանը՝ վկայակոչելով միջազգային տարբեր կենտրոնների վերլուծություններ՝ 2025-ին Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից ագրեսիայի կանխատեսումներով:

Ռուսաստանը կողմ է, որպեսզի հայկական և ադրբեջանական կողմերը մշակեն խաղաղության պայմանագիր, որը ճանապարհ կբացի և կնշանակի հարաբերությունների կայուն երկարաժամկետ կարգավորում և «ական» չի դնի ապագա սերունդների համար։ Այս մասին «Известия»-ին տված հարցազրույցում հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ ղեկավարի տեղակալ Միխայիլ Գալուզինը՝ անդրադառնալով Երևան-Բաքու բանակցություններին։ ՌԴ ԱԳ փոխնախարարի խոսքով, ՌԴ-ն միշտ պատրաստ է նպաստել առաջընթացին։