Տարածաշրջան

Թբիլիսիում անշարժ գույքի վարձակալության գինը մեկ քառակուսի մետրի համար կազմել է 12,4 դոլար, ինչը 35 տոկոսով գերազանցում է 2022 թվականի սեպտեմբերի ցուցանիշը։

Սովորաբար պատմությունը հարյուր տարին մեկ կրկնվում է կա՛մ ողբերգությամբ, կա՛մ կատակերգությամբ։ Մեր ճակատագրին, պատմությանը կարծես տրված է, որ հարյուր տարին մեկ նույն ողբերգությունը կատարվի։ Այո՛, կատարվեց համարյա նույն ողբերգությունը։ 1920 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Կարսը հանձնվեց առանց մարտի։ Մի քանի սպաներ՝ Հովհաննես Մազմանյանը և չորս այլ անձինք, ինքնասպանություն գործեցին, հիմա դա էլ չեղավ։ Առաջին համաշխարհային պատերազմում և ՀՀ բանակում մոտ յոթ հազար սպաներ կային, նրանցից առնվազն հինգը, որոնցից երեքը, այդ թվում՝ Հովհաննես Մազմանյանը, լուսանկարներ էլ ունեն, ինքնասպանություն գործեցին։

2022 թվականին Պրահայում Արցախն Ադրբեջանի կազմում ճանաչած և Արցախի հայաթափման հիմքը դրած Նիկոլ Փաշինյանը մեկ անգամ չէ, որ Արցախն Ադրբեջան դարձնելու պատասխանատու է կարգել նախկին իշխանություններին։

Նիկոլի գնահատականները Թուրքիային և Ադրբեջանին երբեք այնքան կտրուկ ու նույնիսկ թշնամական չեն, որքան Ռուսաստանին։ Եվրախորհրդարանի բարձր ամբիոնից անգամ նա ոչ թե Ադրբեջանի ցեղասպան գործողությունների մասին է խոսում, այլ դաշնակցի անգործությունից՝ այդկերպ արժանանալով եվրախորհրդարանականների հոտնկայս ծափահարություններին։

Նշվում է, որ ԱՄՆ-ն և Եվրամիությունը հավատարիմ են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության խթանմանը, որը հիմնված է ինքնիշխանության, սահմանների անխախտելիության և տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ճանաչման վրա:

Իրանցի վերլուծաբան Ալի Սալամին 168․am-ի հետ զրույցում ասաց, որ տարածաշրջանային գրեթե բոլոր երկրներն ունեն կոնսենսուս 3+3 ձևաչափի շուրջ։ Սա, նրա խոսքով, տրամաբանական է, քանի որ չեն ցանկանում ռեգիոնում այլ ուժերի ակտիվություն։ Այլ ուժեր ասելով, ըստ նրա՝ նկատի է առնվում Արևմուտքը։

Այսօր ամբողջ աշխարհում մենք տեսնում ենք մեր անցյալը մոռանալու հետևանքները։

Խորհուրդը արձանագրել է, որ Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակումը շարունակական հումանիտար ճգնաժամ է առաջացրել Լեռնային Ղարաբաղում էթնիկ հայերի համար, Ադրբեջանի վերջին չհրահրված հարձակումները հանգեցրել են քաղաքացիական բնակչության մահվան և մոտ 120 000 հայերի էթնիկ զտման, Ադրբեջանի կողմից հրադադարի ռեժիմի խախտումներից և միջնորդական անհաջող ջանքերից հետո լարվածությունը սպառնում է Ադրբեջանի կողմից Հայաստան ներխուժմամբ։

Էջմիածնի «Քիմիկների զորամասի» անհետ կորած զինծառայողների ծնողներին, արդեն երեք տարի է՝ Արցախի 44-օրյա պատերազմից հետո պետական մի գերատեսչությունից ուղարկում են մեկ այլ գերատեսչություն։ Քննչական կոմիտեն ուղարկում է ԱԱԾ, ԱԱԾ-ից ուղարկում են ՊՆ, սակայն ծնողներին այդպես էլ չի հաջողվում որևէ լուր իմանալ իրենց որդիների մասին։

Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցների, ինչպես նաև Արցախի Հանրապետության ճակատագրին վերաբերող հարցերը, անկասկած, դառնալու են քաղաքական առաջիկա զարգացումների հիմնական թեմաները։ Որքան էլ ՀՀ կառավարությունը փորձի հանրային ուշադրություն շեղել կարևոր խնդիրներներից և այդ քողի ներքո «բաժանիր, որ տիրես» սկզբունքով իշխանություն պահել, այնուամենայնիվ Արցախի ձայնը հնարավորչ չի լինելու խլացնել և դեռ ավելին՝ ուշ թե շուտ հայ ժողովուրդը կանգնելու է լուրջ որոշումներ կայացնելու անհրաժեշտության առջև։

ՀՀԿ ԵԿ նախագահ Հենրիխ Դանիելյանը ՀՀ-ում Արցախի ներկայացուցչության դիմաց տեղի ունեցած երեկվա իրադարձությունների մասնակիցներին կոչ արեց որևէ դեպքում գործիք չդառնալ Նիկոլ Փաշինյանի ձևավորած օրակարգի՝ սևերի ու սպիտակների կործանարար թեզի տարածման հարցում:

Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախումբը (ANCA) կոչ է արել Իսրայելում ԱՄՆ դեսպանի թեկնածու Ջեյքոբ Լյուին օգնել դադարեցնել իսրայելական զենքի վաճառքն Ադրբեջանին։ Այս մասին հաղորդում է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի X-ի միկրոբլոգը։

Ըստ իս, ձեւաչափերին պետք է մոտենալ այդ տրամաբանությամբ. եթե դու չես զբաղվում դրանցով, դրանք քեզանով միեւնույն է զբաղվում են: 

Թուրքիայի Բողազիչի համալսարանի ակադեմիկոս, դոցենտ Դողան Քալաֆաթը հայտարարել է, որ մոտ ապագայում Ստամբուլում հնարավոր տեղի ունենալիք երկրաշարժը կարող է հանգեցնել ցունամիի:

Հոկտեմբերի 23-25-ին Ադրբեջանում տեղի կունենան թուրք-ադրբեջանական հերթական զորավարժությունները։

Իրանում 2022 թվականին մահացած ակտիվիստ Մահսա Ամինին և իրանցի կանանց ազատության համար պայքարող «Կանանց կյանքի ազատություն» շարժումը դարձել են ակադեմիկոս Անդրեյ Սախարովի անվան Եվրախորհրդարանի 2023 թվականի մրցանակի դափնեկիրներ։

2023 թվականի երրորդ եռամսյակի՝ հուլիս, օգոստոս, սեպտեմբեր ամիսների տվյալներով, Վրաստանում որպես ապաստան հայցող է գրանցվել 221 օտարերկրացի, ըստ aliq.ge-ի՝ այս մասին տեղեկացնում է Վրաստանի ներքին գործերի նախարարությունը (ՆԳՆ)։

Իշխանությունները ցուցադրաբար իբրև թե զբաղվում են արցախահայերի աջակցության ծրագրերով, ավելի շատ գովադզում են դրանք, քան անում են իրականում: Նրանք սովոր են հարկատուների գումարներով քաղաքացիներին իբրև թե օգնել ու դա ներկայացնել՝ որպես իրենց արժանիք: Բայց չնայած արտաքուստ այս հանդարտությանը կամ նախկին կյանքի շարունակության իմիտացիային, իրականությունն այլ է: Հենց այն պարզ պատճառով, որ նախկին կյանք այլևս չի կարող լինել անգամ ըստ սահմանման, որովհետև չկա նախկին այն հայկական իրականությունը, որի անբաժան մասն էր Արցախը:

2023 թվականի հունվար-սեպտեմբեր ամիսներին Վրաստանից Հայաստան արտահանումը կազմել է 601 մլն 525 հազար 700 դոլար, հայտնում է Վրաստանի ազգային վիճակագրական ծառայությունը (Geostat):

Մինչ Ուկրաինայում և Մերձավոր Արևելքում շարունակվում են պատերազմները, Ջո Բայդենը կոչ է անում սատարել Ուկրաինային և Իսրայելին, փորձագետներն արձանագրում՝ մեկնարկում է Երրորդ համաշխարհային պատերազմը, Հարավային Կովկասն ապրում է իր ավանդական խնդիրների ու Արևմուտք-ՌԴ առճակատման տրամաբանության շրջանակում։

«Հիմա 1 ամիս անցել է: Արդյո՞ք տեսել եք, որ ՀՀ ԱԺ-ն կանչի իր կոլեգաներին և հանդիպում ունենա: Դրա փոխարեն՝ գործող կառավարության ղեկավարը չշնորհավորեց Արցախի նախագահին՝ ասելով՝ դե, շնորհավորելու բան չկա, և այլն: Բա այդ ինչի՞ մի հատ ռիսկ չեն անում: Վա՞խ կա, որ կարող է ինչ-որ մեկն իրենց ծեծի, թե՞ խոստումներ ունեն տված»,- ասաց նա:

«Երաշխավորության գաղափարն այն մասին չէ, որ դատավորը պարտադիր պետք է ճանաչի երաշխավորներին: Ի՞նչ կարող է լինել առավել մեծ հեղինակության մասին, քան Կոլումբիայի նման երկրում նախագահ դառնալը: Մարդն ասում է՝ ես իմ խոսքն եմ դնում սեղանին: Բավականին մեծ գումար առաջարկված գրավը, երաշխավորների անձը, տնային կալանքը, որը գրեթե կալանքին հավասար բան է, փաստորեն որևէ նշանակություն չունեցան: Էլ չենք խոսում առհասարակ Արմեն Աշոտյանի անձի ու նրա հեղինակության մասին»,- ասաց Ռուբեն Մելիքյանը:

«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլի ձեռամբ հրահրվող ներազգային թշնամանքն է, ընդ որում՝ ոչ միայն արցախցիների և հայաստանցիների միջև, այլև՝ հենց արցախցիների ներսում։

Հայաստանում Արցախի ներկայացուցչության շենքի մոտ այսօր իրավիճակը լարված էր։ Մի խումբ արցախցիներ բողոքի ակցիա էին իրականացնում շենքի բակում, ապա ներխուժեցին շենք և Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանից սկսեցին պահանջել իրենց խնդիրների լուծումն այն դեպքում, երբ Արցախն Ադրբեջանի մաս է ճանաչել ոչ թե Սամվել Շահրամանյանը, այլ Նիկոլ Փաշինյանը՝ դեռևս 2022 թվականի հոկտեմբերին Պրահայում։

Հոկտեմբերի 19-ին Արցախի տեղեկատվական շտաբը հաղորդագրություն էր տարածել, որ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանն արցախցիներին հուզող մի շարք հարցերի վերաբերյալ հրապարակային մեկնաբանությամբ է հանդես գալու:

Հոկտեմբերի 20-ին Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը հեռախոսազրույց է ունեցել Ադրբեջանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Ջեյհուն Բայրամովի հետ:

ԱԳ փոխնախարար Վահան Կոստանյանը հայտարարել է, թե Երևանը ստացել է խաղաղության պայմանագրի վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի առաջարկները։

«Բրյուսելյան հանդիպման հստակ օր նշելու համար, կարծում եմ, անհրաժեշտ է, որ ադրբեջանական կողմը նախ հաստատի իր մասնակցությունը»,- հայտարարել է Հայաստանի ԱԳ փոխնախարար Վահան Կոստանյանը։

Հայաստանի և Ադրբեջանի` միմյանց տարածքային ամբողջականության ճանաչումը որևէ կերպ չպետք է ոտնահարեր Լեռնային Ղարաբաղում հայերի անվտանգության և իրավունքների երաշխավորման գործընթացը, ինչն Ադրբեջանի խաթարվեց ագրեսիայի կիրառմամբ։ Լրագրողների հետ ճեպազրույցում հայտնեց ՀՀ արտաքին գործերի նախարարի տեղակալ Վահան Կոստանյանը։

Ադրբեջանական լրատվամիջոցները, հղում անելով դիվանագիտական աղբյուրներին, հայտնել էին, որ Հայաստանի, Ադրբեջանի, Վրաստանի, Թուրքիայի, Ռուսաստանի և Իրանի արտգործնախարարները առաջիկայում կհանդիպեն Թեհրանում։