Հեղինակներ

ՀՀ Կենտրոնական բանկը 2014 թվականի վերջին փոփոխեց ՀՀ տարածքում գործող բանկերի ընդհանուր կապիտալի նվազագույն շեմը և 5 մլրդ դրամից դարձրեց 30 մլրդ դրամ։ Գործող 21 բանկերը 2 տարի ժամանակ ունեին և պետք է իրենց կապիտալն արդեն 2017թ. հունվար 1-ի դրությամբ համապատասխանեցնեին ԿԲ նոր պահանջին։

2016 տնտեսական տարին հաջող չէր. գրանցվեց տնտեսական ակտիվության թույլ՝ 0,5%-անոց աճ, իսկ ՀՆԱ իրական աճը կանխատվեսվող 2,2%-ի փոխարեն՝ կազմեց ընդամենը 0,2%։

Այս տարվա առաջին 2 ամիսների տնտեսական ակտիվության աճը տպավորիչ էր՝ 6%-ի միջակայքում։ Տպավորիչ էին նաև արդյունաբերության և ծառայությունների ոլորտի երկնիշ աճի, արտաքին առևտրի ցուցանիշները։

Կառավարությունը ցանկանում է ամեն գնով պահպանել վստահության մակարդակը՝ ֆիքսել այն որոշակի նիշի վրա և թույլ չտալ, որ իջնի։ Իսկ դրա համար ձեռքբերումները պետք է ներկայացնել առանց շտապելու, ճիշտ ժամանակին և մաս-մաս։

ՀՀ պետական պարտքը 2017 թվականի փետրվարի վերջի դրությամբ կազմել է 2 տրիլիոն 901.3 մլրդ դրամ կամ 5 մլրդ 961.2 մլն ԱՄՆ դոլար։ Տարվա սկզբի համեմատ ՀՀ պետական պարտքն աճել է 25.7 մլրդ դրամով։ Այդ թվում՝ կառավարության արտաքին պարտքը դոլարային արտահայտությամբ գրեթե չի փոխվել և մնացել է 4.3 մլրդ դոլարի սահմաններում։

Հայաստանի Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը հաշվարկել է ապրիլի 2-ին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրությունների նախնական արդյունքները` բոլոր 2009 տեղամասերի նախնական տվյալներով:

Նախորդ համարում անդրադարձել էինք Հայաստանի տնտեսության մեջ կատարվելիք (ըստ խոստումների) օտարերկրյա ներդրումներին և որոշ համեմատություններ բերել՝ նախորդ տարիների և մեր հարևան երկրների հետ։

Այս ընտրարշավի ամենամոդայիկ խոստումներից մեկը դարձել են օտարերկրյա ներդրումները։ Գրեթե բոլորը ներդրումներ են խոստանում. ոմանք՝ շատ, ոմանք՝ քիչ, ոմանք կոնկրետ թվեր են նշում, ոմանք՝ ոչ։

Վարսավիրին հարցնում են՝ քաղցկեղն ինչի՞ց է առաջանում, պատասխանում է՝ տանը սափրվելուց։ Այս կարճ անեկդոտի օգնությանը նախկինում նույնպես մի քանի անգամ դիմել ենք, որպեսզի ցույց տանք, թե պատճառահետևանքային կապ ասվածն ինչպես կարող է խեղաթյուրվել և ներկայացվել` ըստ նպատակահարմարության։

2 տարվա անկումային շրջանից հետո բանկային համակարգի միջոցով ֆիզիկական անձանց կողմից Հայաստան ուղարկվող դրամական փոխանցումները (կամ ինչպես ընդունված է ասել՝ տրանսֆերտները) կարծես թե վերականգնման նշաններ են ցույց տալիս։

Շաբաթվա սկզբից մայրաքաղաքում միանգամից նկատվեց իրանցի զբոսաշրջիկների առատությունը։ Նրանց Հայաստան է բերել Նովրուզ-Բայրամ տոնը՝ իրանցիների ամանորը, որը սկսվում է մարտի չորրորդ շաբաթվանից և տևում 13 օր։ Ընդամենը այդ 2 շաբաթվա ընթացքում Հայաստանն ընդունում է 20-25 հազար իրանցիների։

Ճիշտ է, հունվարին աճի տեմպն ավելի բարձր էր՝ 6.4%, սակայն 6.2%-անոց ցուցանիշն էլ վատ չէ։ Մանավանդ, եթե հաշվի առնենք, որ նախորդ տարվա առաջին ամիսներին բավականին բարձր աճի ցուցանիշ ունեինք (այսինքն՝ համեմատության բազան բարձր էր)։

Որքան էլ քննադատաբար մոտենանք ՀՀ իշխանություններին, անհավատալի է, որ ռուսները ցանկանում են և պատրաստ են հայաստանցուն էժան գազ վաճառել, իսկ ՀՀ իշխանությունները՝ ոչ։ Ավելին՝ ՀՀ իշխանությունները թույլ չեն տալիս (այն էլ՝ այս նախընտրական շրջանում)։

Խոշոր ընկերությունների պարտադիր աուդիտի պահանջը վերադառնում է։ Այսինքն՝ խոշոր ընկերությունները կրկին պարտավոր կլինեն իրենց հաշվետվությունները հրապարակել՝ անկախ աուդիտորի կողմից ուսումնասիրություն անցնելուց հետո։ Սա բավականին կարևոր իրադարձություն է տնտեսական կյանքում, որը մնացել է նախընտրական թոհուբոհի ստվերում։

Ավելի նախանձելի վիճակ իշխող կուսակցության համար դժվար էր պատկերացնել։ Այն աստիճանի նախանձելի, որ ՀՀԿ-ն անգամ չի արձագանքում անիրատեսական խոստումներ տվող ուժերին՝ թույլ տալով, որ դրանով զբաղվեն ուրիշները, իսկ ինքը հանգիստ զբաղվում է իր «գլամուրային» արշավով։

Կոռուպցիայի և մենաշնորհների դեմ պայքարը բոլոր քաղաքական ուժերի ամենասիրած թեման է՝ թե՛ իշխանական, թե՛ ընդդիմադիր։ Այժմ էլ ապրիլի 2-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող ուժերի մեծ մասը խոստանում է պայքարել այս երևույթների դեմ։

Ապրիլի 2-ին կայանալիք խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող 5 կուսակցություններն ու 4 դաշինքները լրացրել են գույքի և եկամուտների հայտարարագրերը, որոնք տեղադրված են Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի պաշտոնական կայքում։

2016 թվականին հայրենի կառավարությունը նախատեսում էր 2.2% տնտեսական աճ։ Տարվա կեսից ակնհայտ դարձավ, որ դժվար թե հնարավոր լինի նման աճ ապահովել։ Վերջին ամիսներին արդեն պարզ էր, որ 1% տնտեսական աճն անգամ հերոսություն կլինի։

10 օր առաջ ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը հրապարակեց 2017 թվականի հունվարի նախնական մակրոտնտեսական ցուցանիշները, որոնց համաձայն` Հայաստանի տնտեսական ակտիվության աճը նախորդ տարվա հունվարի համեմատ կազմել էր 6.5%։

ՀՀ վարչապետ Կարեն Կարապետյանը ֆեյսբուքյան իր էջում օրերս անդրադարձել էր Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) օպտիմալացմանը և հարկային ցուցանիշներին։

2016 թվականին Հայաստանի մակրոտնտեսական ցուցանիշները հիմնականում տխուր էին։ Քիչ թե շատ ուրախալի էին միայն արտաքին առևտրաշրջանառության տվյալները։ 2016 թվականին արտահանումն աճել է 20%-ով և կազմել 1 մլրդ 782.9 մլն դոլար։ Այդ թվում` զգալիորեն աճել է արտահանումը դեպի Եվրասիական տնտեսական միության երկրներ։

Ի՞նչ եք կարծում` եթե խորհրդարանական ընտրություններին մասնակցող ուժերից մեկը հայտարարի, որ իշխանության գալու դեպքում կենսաթոշակը կդարձնի 500 հազար դրամ, ուսուցիչների աշխատավարձը` 1 մլն դրամ, կիսով չափ կնվազեցնի սպառողական ապրանքների գները, իսկ հանրային ծառայությունները (գազ, էլեկտրաէներգիա, ջուր) կդարձնի անվճար` ի՞նչ տեղի կունենա դրանից հետո։

2017 թվականի առաջին տվյալներն արդեն հայտնի են. ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայությունը երեկ հրապարակեց 2017 թվականի հունվարի նախնական (շտապ հավաքագրված) մակրոտնտեսական ցուցանիշները։

Տնտեսական ազատության 2017թ. ինդեքսով Հայաստանը 70.3 միավորով զբաղեցրել է 33-րդ տեղը 180 գնահատված երկրների շարքում` ընդգրկվելով Առավելապես ազատ երկրների խմբում։ 2016թ. համեմատ` ՀՀ-ն առաջադիմել է 21 հորիզոնականով։

Կարեն Կարապետյանի նշանակվելուց հետո մինչև տարեվերջ` 3 ամսվա ընթացքում, ԿԲ-ն 3 փուլով իջեցրել էր տոկոսադրույքն ընդհանուր առմամբ 1 տոկոսային կետով, ինչը քիչ փոփոխություն չէ։

Ինչպե՞ս են ազդում ընտրությունները տնտեսության վրա։ Սովորաբար ընդունված է համարել` ոչ դրական։ Ընտրությունը որոշակի առումով նշանակում է` անորոշություն։ Իսկ անորոշությունը ստեղծում է սպասողական տրամադրություններ։

Հայաստանի մասին խոսելիս, երբ ցանկանում ենք ընդգծել մեր երկրի զբոսաշրջային առավելությունները, գրեթե միշտ շեշտում ենք, որ այստեղ ապահով է. հանցավորության մակարդակը ցածր է։

Ռուսաստանից կատարված դրամական փոխանցումների ծավալը 2016-ին` 2015թ. համեմատ, նվազել է 111.7 մլն դոլարով կամ 11.1%-ով։ Ռուսաստանը շարունակում է մնալ տրանսֆերտների թիվ մեկ աղբյուրը, բայց դրա տեսակարար կշիռը գնալով նվազում է։ 2016 թվականի արդյունքներով` Ռուսաստանից կատարվող դրամական փոխանցումների կշիռն ընդհանուր ներհոսքի մեջ 58.5% է։

2008թ. նոյեմբերի 12-ին ՀՀ այն ժամանակվա վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը ելույթ էր ունենում ԱԺ-ում` 2009թ. պետական բյուջեի նախագծի ներկայացման կապակցությամբ։ Ֆինանսական ճգնաժամն այն ժամանակ աշխարհում արդեն իր սև գործն արել էր, սակայն Հայաստանի տնտեսության վրա դեռ ամբողջ թափով չէր ազդել։

Շինարարության ոլորտի անկումն արդեն այնքան սովորական է դարձել, որ այդ մասին արդեն գրեթե չենք էլ խոսում։ Տնտեսության երբեմնի շարժիչ ուժը 2009 թվականից ի վեր սկսեց գահավիժել, և այդ պրոցեսը շարունակվում է նաև այժմ։