Այս լուսանկարը համաշխարհային կինոյի մեծագույն Վարպետի վերջին ծննդյան օրվա վկայությունն է՝ արված 1990 թվականի հունվարի 9-ին՝ Թբիլիսիի իր տան առաջ: Լուսանկարում Սերգեյ Փարաջանովի հետ իր սիրելի կինն է՝ Սվետլանա Շչերբատյուկը, ում հետ ռեժիսորը ծանոթացել էր դեռևս 1950-ականների կեսերին՝ Կիևում ապրած տարիներին:
Մշակույթի շաբաթը կազմակերպվել է Ճապոնիայում Հայաստանի դեսպանության ջանքերով, Ճապոնիայի արտաքին գործերի նախարարության, Ճապոնիայի միջազգային համագործակցության գործակալության (JICA), համայնքային կառույցների, «Կոմիտաս» միության, «Գալերի Գինզա Իչոմե» և այլ ընկերությունների աջակցությամբ։
«Կադրերի բաժին N 168»-ում այս և առաջիկա շաբաթվա ընթացքում իր նախընտրած երկու ֆիլմերը կառաջարկի ժամանակակից գրող Արփի Ոսկանյանը: Գարնան միամսյակին նվիրված նրա առաջարկով մեր ընթերցողներն այս շաբաթ հնարավորություն ունեն ծանոթանալու բրիտանական արտադրության 106 րոպե տևողությամբ ֆիլմ-դրամայի, որ նկարահանվել է 2015 թվականին. ռեժիսոր Սառա Գավրոնի և դերակատարներ Քերի Մալիգանի, Հելենա Բոնեմ Քարթերի, Մերիլ Սթրիփի մասնակցությամբ:
Ս. Գրքի թարգմանությունը կատարվել է երկու փուլով` 406-412 թթ., իսկ երկրորդը` Եփեսոսի Տիեզերաժողովից հետո` 433-436 թթ.:
Ռոբերտ Էլիբեկյանը թերահավատորեն է մոտենում ներշնչանքի գաղափարին ու կեսկատակ նկատում է. «Չէ՜, ի՞նչ ներշնչանք, ի՞նչ բան… դա օդի մեջ մի բան է, բառերով անհնար է նկարագրել: Դա նույնն է, երբ հարցնում են՝ իսկ ինչպե՞ս ես դու ընտրել քո կողակցին, մի՞թե դա հնարավոր է բառերով բացատրել, դե արի ու բացատրի»:
Երևանի ավագանին մարտի 18-ին գումարված հերթական նիստում հավանություն է տվել աշխարհահռչակ կինոռեժիսոր ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ ՌԴ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ՀՀ Ժողովրդական արտիստ Արտավազդ Փելեշյանին՝ անհատույց սեփականության իրավունքով բնակարան տրամադրելու մասին որոշմանը:
Մարտի 31-ին կայանալիք միջոցառմանը Մեգ Ռայանը հայ գրողի ստեղծագործության հիման վրա նկարահանած ֆիլմի համար կարժանանա Sonoma Salute մրցանակին: Միջոցառումը կմեկնարկի «Իթաքա»-ի ցուցադրությամբ:
Տարիներ առաջ այս հարցը լրջորեն՝ պետական մակարդակով, բարձրացվեց, անցավ մի քանի լուրջ փուլեր, բայց, ի վերջո, լռեցին, որովհետև երևի գտան, որ մենք արժանի ենք մեր այսօրվա հիմնին: Ես կարծում եմ, որ այս առնչությամբ պետք է ստեղծվի նոր պրոֆեսիոնալ հանձնաժողով, որը կառաջարկի պայմանները, ու համապատասխան մարդիկ կսկսեն լրջորեն աշխատել այս ուղղությամբ: Ի վերջո, կարելի է առաջարկել օրհներգի մի քանի տարբերակներ և սահմանել քվեարկություն:
Ամենաշատը ես ոգեշնչվեցի ֆիլմի պատմությունից, այն ցավից, որ զգացին թե’ գլխավոր դերակատար Աբգարը, թե’ իր Ադրբեջանցի ընկեր Իբրահիմն իր ընտանիքի հետ: Շատ հուզիչ էր իրար հետ մեծացած 2 հոգու ընկերությունը, ովքեր միասին դաստիարակել էին երեխաներին, իսկ հիմա բաժանվել են պատերազմի անջրպետով:
Արվեստի նպատակն է՝ ստեղծել ինչ-որ նոր բան, որը դեռ չկա ու որը պետք է լինի քոնը։ Արվեստի մեջ ամենակարևորը սեփական տարածքի սեփականաշնորհումն է, թեկուզ՝ փոքր, և արվեստագետ կարող է համարվել այն մարդը, որն այդ սեփական տարածքը սեփականաշնորհել է։ Եվ ամենակարևոր սահմանումը. «արվեստը» խաղ է՝ դա մեր մանկական խաղերն են՝ մեծ տարիքում, լավագույն դեպքում՝ այն «չարություններն» են, որոնք «բարի չարություններ» են։
«Բոլորդ էլ նկատած կլինեք այն տխուր իրողությունը, որ հիմա նկարահանվող տեսահոլովակներում շատ հաճախ չի գրվում կոմպոզիտորի անունը, չի ասվում, թե ո՞վ է ստեղծել այդ երգը, փոխարենը՝ հիշատակվում է միայն երգչի անունը, իսկ կոմպոզիտորի՞նը, իսկ բանաստեղծի՞ անունը, ինչո՞ւ չի գրվում: Հեռուստատեսությամբ մի այդպիսի տեսահոլովակ նայելուց հետո ես զանգ տվեցի երգչուհուն և ասացի՝ Դո՞ւք եք այս երգի երաժշտության հեղինակը, ասաց՝ ո՛չ, ասում եմ՝ իսկ ինչո՞ւ չեք գրում հեղինակի անունը, որ տվյալ պարագայում ես էի»,- մտահոգություն հնչեցրեց կոմպոզիտոր Արամ Սաթյանը:
«Մրցույթի անցկացման համար տրամադրվել է ընդհանուր հաշվարկով՝ 42 մլն դրամ: Մենք մի նպատակ ենք հետապնդում՝ աշխուժացնել երկրում մտավոր կյանքը, աշխուժացնել ու բարձրացնել գիտական պոտենցիալը»:
Հին Երևանին մշակութային կյանքի պատմական նշանակությամբ հայտնի դրվագ է «Ինտուրիստ» (հետագայում այլ անուններով՝ «Երևան», «Golden Tulip», «Grand hotel Yerevan») հյուրանոցը՝ իր անվանի հյուրերով ու մշտական բնակիչներով:
Ճապոնիայի Sony կորպորացիան որոշել է 750 միլիոն դոլար վճարել այն ընկերությունում հանգուցյալ Մայքլ Ջեքսոնին պատկանող բաժնի համար, որը մի քանի միլիոն մեղեդիների եւ երգերի, այդ թվում՝ The Beatles-ի, Բոբ Դիլանի, Լեդի Գագայի, փոպ- եւ ռոք-երաժշտության այլ աստղերի մեղեդիների եւ երգերի իրավունքների սեփականատեր է:
Նշվում է, որ իր համերգի ընթացքում Մաքքարթնին կկատարի The Beatles-ի, ինչպես նաեւ Wings խմբի ամենահայտնի հիթերը, խումբ, որը նա հիմնել է 1971 թվականին՝ լեգենդար «լիվերպուլյան քառյակի» կազմալուծումից հետո, եւ որը գոյություն է ունեցել մինչեւ 1981 թվականը: Այնուամենայնիվ, ելույթի հիմնական մասը բացկացած կլինի հենց The Beatles-ի կոմպոզիցիաներից:
Կյանքի 79-րդ տարում մահացել է ՀՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ՀՀ պետական մրցանակի դափնեկիր, կինոռեժիսոր Հովիկ Հովհաննեսի Հախվերդյանը:
Մտավորականը երբեք չպիտի մտածի իր գնահատվածության մասին, նա պիտի զբաղվի իր աշխատանքով: Մտավորականի աշխատանքի գնահատականը տալիս է իր սպառողը:
«Այո, այդպես է: Ես էլ դա մի օր նկատեցի: Ձեզ շատ տարօրինակ բան կասեմ հիմա՝ ես կոնֆլիկտային մարդ չեմ, ես սկզբունքային եմ: Գուցե իմ սկզբունքայնությունը երբեմն բերում է կոնֆլիկտների, եթե ես գտնում եմ, որ որևէ բան պետք է այսպես լինի, և ես դրանում համոզված եմ: Թեև նման իրավիճակները հաճախակի չեն պատահում, որովհետև ես գիտեմ ու համոզված եմ, որ միանձնյա ճշմարտացի չլինելը սխալ մոտեցում է: Ընդհանուր առմամբ, ես աշխատում եմ բոլորի կարծիքը հաշվի առնելով՝ երբեք որևէ մեկի հետ հարաբերություններում չշահարկել ղեկավարի իմ դերը, և ես դա երբեք հատուկ չեմ արել, պարզապես ես այդպիսին եմ»:
«Լոտն ու նրա դուստրերը» կտավի վաճառքով զբաղվում է Christie’s աճուրդի տունը: Սպասվում է, որ կտավը կվաճառվի ավելի քան 20 միլիոն ֆունտ ստեռլինգով:
«Կադրերի բաժին N 168»-ում այս շաբաթ մեր ընթերցողներին իր նախընտրած ֆիլմն է առաջարկում դիտել ճանաչված հայազգի աստղաֆիզիկոս, Instituto de Astrofisica de Canarias (IAC)` Կանարյան կղզիների Աստղաֆիզիկայի ինստիտուտի աշխատակից, ֆիզիկամաթեմատիկական գիտությունների դոկտոր, «STARMUS» միջազգային գիտական փառատոնի հիմնադիր Գարիկ Իսրաելյանը:
Այսօր «Տեսակետ» մամուլի ակումբում «Երևանյան կրկես» մշակութային կենտրոնի գեղարվեստական ղեկավար, կրկեսային գործիչների միության նախագահ, պրոֆեսոր Սոս Պետրոսյանը լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում խոսեց վերանորոգվող կրկեսի և այնտեղ սպասվելիք նոր ծրագրերի մասին: Կարևորելով մոդեռնիզացված և նորագույն տեխնիկական հնարավորություններով հագեցած կրկեսն ու նորացված շենքային պայմանները, բանախոսն անդրադարձավ նաև կադրային խնդիրների թեմային:
«Հիմա ես ուզում եմ բարձրաձայն ասել՝ լավ կրկես կառուցելու համար ես իմ շնորհակալությունն եմ հայտնում «Տաշիր Գրուպին», որովհետև այդ մարդիկ կրկես են նվիրում մեր հանրապետությանը: Մեկ-մեկ ասում են, որ սա ռեկլամ է, բայց ես այդպես չեմ գտնում՝ այն պարզ պատճառով, որ մարդիկ լավ հասկանալով այն, որ կրկեսը բիզնեսի դաշտ չունի, երկրին կրկես են նվիրում: Շնորհակալություն նրանց»:
«Գուցե շատերը չգիտեն, բայց հայտնի փաստ է, որ Ենգիբարյանի ստեղծագործական կյանքը տևել է շատ կարճ՝ ընդամենը 10 տարի, և այս տարիների ընթացքում նա հասցրել է դառնալ դասական: Ռուսները համարում են, որ Ենգիբարյանը ռուսական ուղղվածության ծաղրածու է, մենք հայերս պնդում ենք՝ չէ´, հայկական է, Եվրոպական կրկեսային ասոցիացիան, որի անդամն եմ ես, ասում է, որ Ենգիբարյանը տիպիկ եվրոպական ուղղվածության կրող է: Եթե անկեղծ ասեմ՝ մինչև այս էլ ես չեմ կարողանում հասկանալ՝ ի վերջո, այդ տաղանդավոր մարդու ստեղծած արվեստի մեծությունը ո՞րն էր»:
Ինչպես նշել է Անուշ Նագգաշյանը, ձեռագիրն իր մոտ է հայտնվել պատահաբար. Անգլիայից Աբրահամ Մնացականյանի դուստրը այն գտել է իր բարեկամների տանը, որոնք էլ իրենց հերթին մոտ 40 տարի առաջ մի հայի տուն են վարձել: Վարձակալները գնել են տան սեղանը, որը գաղտնի դարակ է ունեցել: Հենց այդ դարակում էլ ընդամենը վերջերս հայտնաբերվել է տետրը, որի հետ նաև՝ Խրիմյան Հայրիկի լուսանկարն ու հայ որբերի լուսանկարներ:
Պարզվեց, որ ֆիլմի հայաստանյան մասը մեր դպրոցի մասին է նաև, որտեղ սովորել ենք ես ու ընկերուհիս: Չեխովի անվան դպրոցի մասին է խոսքը: Այս ամենն ինձ համար շատ կարևոր էր, ու ես ուրախացա, որ հենց իմ ընկերուհին ընտրվեց այդ դերի համար: Ի սկզբանե ֆիլմում նկարահանվելու առաջարկ չեմ ստացել, բայց նկարահանվեցի՝ մարմնավորելով մեր դպրոցի ռուսերենի ուսուցչուհուն, որին շատ էի սիրում: Ճիշտ է, փոքրիկ էպիզոդ էի խաղում, բայց ինձ համար դա այնքան ոգևորող էր, հուզիչ, և այնքան խորն էր»:
«Իմ հոգվույս հոգի» խորագրի ներքո «Գաֆէսճեան» արվեստի կենտրոնում տեղի ունեցավ համերգ բաղկացած խոշորագույն հայ կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանի՝ ալտի համար գրած ստեղծագործություններից:
Հարի Փոթերի մասին պատմող վերջին գիրքը լույս է տեսել 9 տարի առաջ, իսկ ֆիլմը` 5 տարի առաջ, սակայն «փոթերամոլուցքը» դեռ պահպանվում է նույն ուժգնությամբ: Նևադայում` Հենդերսոնում, Հարի Փոթերի թեմատիկայով բացված սրճարանի ակնթարթային մասսայականությունն այս ամենի ապացույցն է:
Ջորջ Մարտինն ամենատիտղոսավոր պրոդյուերներից մեկն էր պատմության մեջ: Նրա ակտիվում են 30 կոմպոզիցիաներ, որոնք հասել են բրիտանական հիթ-շքերթի գագաթին, եւ 23 երգեր, որոնք առաջին հորիզոնականներն են զբաղեցրել ամերիկյան չարտերում:
Վավերագրող ռեժիսոր Արման Երիցյանը կանանց միջազգային օրվա և միամսյակի առիթով էքսպրոմտ շնորհավորանք է հղել 168.am-ի ընթերցողներին:
Մոսկվաբնակ նկարիչ և մանրանկարիչ Արայ Ավետիսը հազվադեպ է զրուցում լրագրողների հետ: Կանանց միջազգային օրվա և միամսյակի առիթով, սակայն, Արայը շնորհավորում է 168.am-ի ընթերցողներին. «Ինձ համար կանանց ուշադրության կենտրոնում պահելու համար օրացույցային հատուկ օրեր չկան: Սրանով պայմանավորված՝ ես նրանց մշտապես մաղթում եմ առողջություն և սեր, դրանք ամենաթանկն են աշխարհում: Շրջապատն ու կյանքն առավել գեղեցիկ ու իմաստավորված են դառնում՝ ինքնավստահ, կրեատիվ, նպատակասլաց ու ոչ մեկին նմանվել չձգտող գեղեցիկ կանանց ներկայությամբ»:
