«Գուցե շատերը չգիտեն, բայց հայտնի փաստ է, որ Ենգիբարյանի ստեղծագործական կյանքը տևել է շատ կարճ՝ ընդամենը 10 տարի, և այս տարիների ընթացքում նա հասցրել է դառնալ դասական: Ռուսները համարում են, որ Ենգիբարյանը ռուսական ուղղվածության ծաղրածու է, մենք հայերս պնդում ենք՝ չէ´, հայկական է, Եվրոպական կրկեսային ասոցիացիան, որի անդամն եմ ես, ասում է, որ Ենգիբարյանը տիպիկ եվրոպական ուղղվածության կրող է: Եթե անկեղծ ասեմ՝ մինչև այս էլ ես չեմ կարողանում հասկանալ՝ ի վերջո, այդ տաղանդավոր մարդու ստեղծած արվեստի մեծությունը ո՞րն էր»:
Ինչպես նշել է Անուշ Նագգաշյանը, ձեռագիրն իր մոտ է հայտնվել պատահաբար. Անգլիայից Աբրահամ Մնացականյանի դուստրը այն գտել է իր բարեկամների տանը, որոնք էլ իրենց հերթին մոտ 40 տարի առաջ մի հայի տուն են վարձել: Վարձակալները գնել են տան սեղանը, որը գաղտնի դարակ է ունեցել: Հենց այդ դարակում էլ ընդամենը վերջերս հայտնաբերվել է տետրը, որի հետ նաև՝ Խրիմյան Հայրիկի լուսանկարն ու հայ որբերի լուսանկարներ:
Պարզվեց, որ ֆիլմի հայաստանյան մասը մեր դպրոցի մասին է նաև, որտեղ սովորել ենք ես ու ընկերուհիս: Չեխովի անվան դպրոցի մասին է խոսքը: Այս ամենն ինձ համար շատ կարևոր էր, ու ես ուրախացա, որ հենց իմ ընկերուհին ընտրվեց այդ դերի համար: Ի սկզբանե ֆիլմում նկարահանվելու առաջարկ չեմ ստացել, բայց նկարահանվեցի՝ մարմնավորելով մեր դպրոցի ռուսերենի ուսուցչուհուն, որին շատ էի սիրում: Ճիշտ է, փոքրիկ էպիզոդ էի խաղում, բայց ինձ համար դա այնքան ոգևորող էր, հուզիչ, և այնքան խորն էր»:
«Իմ հոգվույս հոգի» խորագրի ներքո «Գաֆէսճեան» արվեստի կենտրոնում տեղի ունեցավ համերգ բաղկացած խոշորագույն հայ կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանի՝ ալտի համար գրած ստեղծագործություններից:
Հարի Փոթերի մասին պատմող վերջին գիրքը լույս է տեսել 9 տարի առաջ, իսկ ֆիլմը` 5 տարի առաջ, սակայն «փոթերամոլուցքը» դեռ պահպանվում է նույն ուժգնությամբ: Նևադայում` Հենդերսոնում, Հարի Փոթերի թեմատիկայով բացված սրճարանի ակնթարթային մասսայականությունն այս ամենի ապացույցն է:
Ջորջ Մարտինն ամենատիտղոսավոր պրոդյուերներից մեկն էր պատմության մեջ: Նրա ակտիվում են 30 կոմպոզիցիաներ, որոնք հասել են բրիտանական հիթ-շքերթի գագաթին, եւ 23 երգեր, որոնք առաջին հորիզոնականներն են զբաղեցրել ամերիկյան չարտերում:
Վավերագրող ռեժիսոր Արման Երիցյանը կանանց միջազգային օրվա և միամսյակի առիթով էքսպրոմտ շնորհավորանք է հղել 168.am-ի ընթերցողներին:
Մոսկվաբնակ նկարիչ և մանրանկարիչ Արայ Ավետիսը հազվադեպ է զրուցում լրագրողների հետ: Կանանց միջազգային օրվա և միամսյակի առիթով, սակայն, Արայը շնորհավորում է 168.am-ի ընթերցողներին. «Ինձ համար կանանց ուշադրության կենտրոնում պահելու համար օրացույցային հատուկ օրեր չկան: Սրանով պայմանավորված՝ ես նրանց մշտապես մաղթում եմ առողջություն և սեր, դրանք ամենաթանկն են աշխարհում: Շրջապատն ու կյանքն առավել գեղեցիկ ու իմաստավորված են դառնում՝ ինքնավստահ, կրեատիվ, նպատակասլաց ու ոչ մեկին նմանվել չձգտող գեղեցիկ կանանց ներկայությամբ»:
Տարիներ շարունակ մարտի 8-ը նշվում է՝ որպես Կանանց միջազգային օր: Աշխարհի տարբեր երկրներում այս օրը տարբեր նշանակություն ունի: Այսպես, օրինակ՝ մարտի 8-ն Իտալիայում համարվում է աշխատանքային օր: Այս օրն Իտալիայում տղամարդիկ և կանայք առանձին են նշում: Կանայք աշխատանքից հետո գնում են ինչ-որ ռեստորան՝ անցկացնելու իրենց ոչ այնքան «միջազգային» երեկոն: Ֆրանսիայում մարտի 8-ին կազմակերպվում են կոնֆերանսներ, ցույցեր, երթեր՝ կապված կանանց իրավունքների պաշտպանության խնդիրների հետ: Հայաստանում մարտի 8-ը համարվում է Կանանց, գեղեցկության և մայրության միջազգային օր, սակայն մեր երկրում տոն է ոչ միայն՝ այս օրը, այլև, ի ուրախություն հայ կանանց՝ մարտի 8-ից սկսած՝ մինչ ապրիլի 7-ը:
«Ես դեմ եմ սովետականը հիշեցնող և այդ ոգով շարունակվող ցանկացած տոնակատարություններին, որովհետև չեմ ուզում, որ գալիք սերունդն այդ երկրի շինծու ավանդույթների շարունակողը դառնա: Հետևաբար, անդրադառնալով գեղեցիկ սեռի միամսյակին, ուզում եմ հեռու մնալ կոմունիստական, սոցիալիստական ընկալումներից և շնորհավորել ուղղակի գարնան 8-րդ օրը»:
Բասկովի կենդանի հնչողությամբ համերգային շոուն, ինչպես միշտ, շատ գեղեցիկ էր կազմակերպված, երգիչը ոչ միայն պրոֆեսիոնալ կատարումներով էր հիացրել հանդիսատեսին, այլև իր հետ հանդես եկող պարային խմբով և բեմական արտիստիզմով: Նա և շփվում էր հանդիսատեսի հետ, և կատակում, պատմություններ պատմում իր և ռուսաստանյան շոու-բիզնեսի այլ արտիստների կյանքից:
«Ազատությունը չափանիշներ չունի: Սակայն կա մի ճշմարտություն՝ իմ ազատությունը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սկսվում է դիմացինիս ազատությունը, և հակառակը՝ դիմացինս ազատ է՝ մինչև այն տարածքը, որտեղից սկսվում է իմ ազատությունը»:
«Դոգմա»-ն չի սիրում օգտագործել ավանդական ազգային գործիքները: Վարդանի կարծիքով`պարտադիր չէ քամանչա ու թառ նվագել, որպեսզի երաժշտությունը լինի հայկական: Էթնիկ երաժշտություն կարելի է նվագել նաև ժամանակակից գործիքներով, այդպես անում են նաև եվրոպական շատ խմբեր: «Կա ուղղակի ֆոլկ կամ էթնիկ երաժշտություն, բայց մերը դա չէ. մերը մոդեռն խումբ է, և էթնիկն էլ մեզ հարազատ է»,- ասում են խմբի անդամները:
Ստեղծագործական առումով հիմա կատարյալ զրո շրջան է, որովհետև ես ոգևորությամբ պատրաստեցի օրորների մի ողջ շարք, գրեցի, հորինեցի, մշակեցի, բայց ոչ մի հնարավորություն չունեմ ստուդիա մտնելու, երաժիշտներ վարձելու: Ֆինանսական խնդիրներ ունեմ, և դա անորոշ ժամանակով դրված է դարակում, իսկ ուրիշ բան անելու ցանկությունը մարում է, անկեղծ ասած:
Բրիտանացի երաժիշտ Էլթոն Ջոնը ելույթ կունենա հին հռոմեական Պոմպեոս քաղաքում, հայտնում է Reuters-ը՝ հղում կատարելով իտալացի պրոմոութեր Ալեսանդրո Գալիին:
«Կադրերի բաժին N 168»-ում այս շաբաթ մեծանուն կոմպոզիտոր Տիգրան Մանսուրյանի կինոառաջարկն է: Սիրով ներկայացնում ենք իտալացի ռեժիսոր Պաոլո Սորենտինոյի «Երիտասարդություն» (Paolo Sorrentino, «La giovinezza») հայտնի դրաման՝ նկարահանված բոլորովին վերջերս՝ 2015-ին, Իտալիայում, որը, ինչպես «168 Ժամի» հետ զրույցում նշեց Մաեստրո Մանսուրյանը՝ հասցրել է նայել արդեն երևի 7-րդ անգամ:
Այնուամենայնիվ, հանդիպումը բացառություն եղավ Բրոդսկու համար, այն ավարտվեց առանց ծեծ ու ջարդի, և նույնիսկ՝ ընդհակառակը… Երկու մեծանուն արվեստագետների 1972թ. հիշարժան հանդիպման մասին մանրամասներ ստանալու նպատակով օրերս 168.am-ը հեռախոսազրույց ունեցավ Կանադայում բնակվող քանդակագործ Արտո Չաքմաքչյանի հետ:
Շատ փորձագետների կողմից Բենքսին համարվում է համաշխարհային սթրիթ-արտի եւ քաղաքական ակտիվիզմի առավել ցայտուն ներկայացուցիչը: Նկարչի աշխատանքներն իրենցից ներկայացնում են գծանկարչական գործեր՝ ստորագրված Բենքսի կեղծանվամբ: Նկարչի որոշ գործեր գնահատվում են մեկ միլիոն դոլար:
Այսօր Նկարիչների միությունում մեկնարկեց Հանրապետության Նախագահի 2015 թվականի մրցանակի համար նախատեսված կերպարվեստի աշխատանքների ցուցադրությունը, որ կազմակերպվում է «Հայաստան» Համահայկական հիմնադրամի կողմից:
«Այսօր չկա կինոմթնոլորտ, որովհետև չկա կինոքննադատ: Հիմա կինոքննադատներ պետք չեն: Հետևաբար՝ այն, ինչ ամեն օր տեսնում ենք այսօրվա սերիալներում, մի՞թե դրանք մարդ դաստիարակելու համար չեն: Համակարգը քանդվել է նաև այս պատճառներով: Այսօրվա հերոսը դարձել է օլիգարխը, որին ես խնայում եմ, որովհետև խղճում եմ: Նա դժբախտ մարդ է ու այդ մասին չգիտի: Մինչև չգա սեփականության վերջը, համարեք, որ մարդը կորած է: Այսօր արդեն ապացուցվեց, և մենք համոզվեցինք, որ կապիտալիզմը նույնքան վատ դրսևորում է, որքան սոցիալիզմն էր»:
«Հիմա ես փորձում եմ Անտոնիոնիի ուշադրությունը շեղել Մատենադարանով, որ մոռանա Բյուրականի մասին, որովհետև «կոմանդ» (հրահանգ) էր եկել՝ ոչ մի դեպքում Բյուրական չտանել նրան, բայց երկար ժամանակ չէր ստացվում: Ի վերջո, Անտոնիոնին Հայաստանից գնաց՝ մտածելով, որ ես կապ ունեմ КГБ-ի հետ»:
«Թումո»-ի դասընթացավար Ռուբեն Մալայանը հավատում է, որ դիզայնի հաջողությունը պայմանավորված է արձանիկի էմոցիոնալ ազդեցությունը գիտակցելով: «Կուզեի, որ աշխատարանի վերջում ուսանողները հասկանան, թե ինչ է նշանակում հայ: Իրական հերոսություն սպասվում է մեզանից յուրաքանչյուրից, ու այս մրցանակը հենց դա է ներկայացնում»:
Անգլիայի Էյվոնի Ստրատֆորդ քաղաքում ռադարի միջոցով սքանավորվել է բանաստեղծ եւ դրամատուրգ Ուիլյամ Շեքսպիրի շիրիմը: Այս մասին հաղորդել է Մեծ Բրիտանիայի BBC հեռուսառադիոհաղորդումների կորպորացիան:
Չգիտես ինչո՞ւ՝ դեռևս սովետական ժամանակաշրջանից չափանիշ է դարձել, որ արվեստագետը չխմանված արտաքինով, անհայտ տարիքի, միայն իրեն հասկանալի ոճ ունեցող անձնավորություն է, ով ապրում է իր գաղտնի աշխարհում: Իսկ երբ հանդիպում ես բարետես, խնամված, էլեգանտ մի կնոջ, ով նաև ստեղծագործում է՝ անպետք, մոռացված առարկաներից ստանալով ամբողջական գեղագիտական պատկերներ, կոլաժներ, «հաճելիորեն» գիտակցում ես, որ կարծրատիպերով ես ապրում:
Վերջերս դերասան Աշոտ Ղազարյանին հազվադեպ ենք տեսնում հեռուստատեսությամբ: Ո՞ւր է նա և ի՞նչ գործունեություն է ծավալում այսօր Հայաստանում և Հայաստանից դուրս:
«Դպրոցական տարիներին մենք դպրոցում ընդունված չէինք, մեր մասին միշտ լսում էինք՝ սրանք հայեր են, գյավուրներ են, հեռու մնացեք սրանցից… Ես դպրոցը չավարտեցի և ստիպված էի 5-րդ դասարանից դուրս գալ ու աշխատել՝ օգնելով ծնողներիս՝ հոգալու առօրյա ընտանեկան հոգսերը: Միայն հետո, շատ տարիներ անց մենք հասկացանք, թե ի՞նչ է նշանակում՝ լինել հայ, և ես որոշեցի մկրտվել՝ վերադառնալ իմ ինքնությանը: Մեր ընտանիքում միայն կինս էր դժգոհ այդ որոշումից, թեև ինքը ևս հայ էր»:
Լաուրա Պաչենտին նշեց նաև, որ Հայաստանում աշխատելիս շատ է շփվում հայ կանանց հետ, գիտե նրանց խնդիրները և նաև դա հաշվի առնելով է ընտրվել ֆիլմերի ցանկը: «Կարծում եմ՝ թեև իտալացի կանայք չէ, որ պետք է ինչ-որ բան սովորեցնեն հայ կանանց, պարզապես դիտելով այս ֆիլմերը՝ հայ կանայք կարող են տեսնել հենց իրենց հուզող խնդիրները»,- ասաց դեսպանատան մշակութային հարցերի պատասխանատուն:
Նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր շնորհավորական հեռագիր է հղել Հայաստանի Հանրապետության արվեստի վաստակավոր գործիչ Արա Երնջակյանին՝ ծննդյան 65-րդ տարեդարձի առթիվ, մաղթել նրան քաջառողջություն, ստեղծագործական նորանոր նվաճումներ և ամենայն բարիք:
Երբ լուրեր տարածվեցին, որ Սարոյանի տունը հերթական անգամ աճուրդի է հանվել, և ճակատագիրը վտանգված է, պարոն Ջանիբեկյանը որոշեց, որ ճիշտ կլինի այն ձեռք բերել, քանի որ ինքն անձամբ շատ բարձր է գնահատում Վիլյամ Սարոյանի գրական ժառանգությունը:
Հայաստանի պետական երիտասարդական նվագախմբի գեղարվեստական ղեկավար և գլխավոր դիրիժոր Սերգեյ Սմբատյանը դարձել է հեղինակավոր Swiss Gart (Swiss Global Art Management Gart) կազմակերպության արտիստ։
