Երբ ես կարդում էի իր հրապարակած տեքստը, և հետո համացանցում հայտնվեց հայտարարության նախնական տարբերակը, իմ մտքով առաջինն անցավ, որ պարոն Փաշինյանը հրաժարական է տալու, ինքն է նախաձեռնելու, որ հիմնական բանակցողը փոխվի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ՀՀԿ երիտասարդական կազմակերպության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը:
«Նոյեմբերի 8-ին առավոտյան քայլելով Ստեփանակերտի հրապարակում ես նշել եմ, որ եղել է իմ կյանքի ամենածանր գիշերներից մեկը և ամենածանր լուսաբացներից մեկը. ինչո՞ւ եմ հայտարարել՝ չբացելով փակագիծը, որովհետև նոյեմբերի 7-ին մենք ամբողջությամբ կորցրել ենք վերահսկողությունը Շուշի քաղաքի նկատմամբ»,- իր ուղերձում այս մասին նշեց Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը:
«Դա է պատճառը, որ Շուշիի «գրավումը» ներկայացնում են՝ որպես «հաղթական» պատերազմի ավարտ։ Սա ոչ միայն ուղերձ է սեփական հասարակությանը, այլև միջազգային հանրությանը առ այն, որ ադրբեջանական կողմը պատրաստ է կանգնեցնել պատերազմը, հետագա գործընթացները տեղափոխել դիվանագիտական հարթություն»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ սցենարը վաղուց է գծված, բայց գործողությունները չեն համապատասխանում այդ սցենարին։
«Իրենք փորձում են համոզել թե՛ ներքին լսարանին, թե՛ ամբողջ աշխարհին, որ դրա իրավունքն ունեն, սա է ամենակարևորը, որի վրա քիչ են ուշադրություն դարձնում: Այստեղ է ինձ համար զարմանալի, երբ անգամ դիվանագիտական, քաղաքական, պետական գործիչներն ասում են, որ սպառված է դիվանագիտությունը. Չի՛ արվել անգամ 10 տոկոսն այն աշխատանքի, որը պետք է արվեր՝ լինի դիվանագիտական, քաղաքական, պառլամենտական: Ես մերժում եմ այդ մոտեցումը: Չգիտես ինչու՝ պետական գործիչներն ասում են, որ ամեն ինչ լուծվում է ռազմի դաշտում. դա բացարձակապես ընդունելի չէ: Ռազմի դաշտում մենք լուծում ենք մի խնդիր, որը գոյամարտ է, հերոսամարտ է, բոլորովին այլ է, բայց խնդիրը, որը ծառացած է ազգի առջև, պետք է լուծվի քաղաքական և պետական մակարդակներով: Դա ի՞նչ ձեռքերը լվանալու կեցվածք է, դա ի՞նչ պատասխանատվությունից խուսափելու կեցվածք է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ երկիրը պատերազմի մեջ է, և հայտարարված է ռազմական դրություն, իսկ հակառակորդը գտնվում է Շուշիի մատույցներում, այս մասին խոսելն անպարկեշտություն է, կարելի է ասել` մեղավորների փնտրտուք»:
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանի կարծիքով՝ իրանական կողմի ակնարկները չափազանց բարդ են և բազմաշերտ, և ըստ այդմ՝ ըստ նրա՝ երբ Իրանի նախագահ Հասան Ռուհանին հույս է հայտնում, որ Արցախում ծավալված պատերազմի արդյունքում երկրների աշխարհագրական սահմանները չեն փոխվի, ակնարկում է, որ հնարավոր է՝ թուրք-ադրբեջանական դաշինքը որոշակի սադրանքների գնա Մեղրիի տարածաշրջանի նկատմամբ: «Եթե ուշադիր լինենք իրանցի պաշտոնյաների հայտարարություններին, նաև […]
Արաբագետ, միջազգայնագետ Արարատ Կոստանյանի կարծիքով՝ Հայաստանը պետք է միանա Եգիպտոսի, Ֆրանսիայի, Հունաստանի և Կիպրոսի ձևավորած հակաթուրքական ալյանսին:
«Այսինքն՝ այն, ինչ արվում է հիմա: Իսկ ընդհանուր առմամբ, կարող է զսպել նաև ռազմական գործողությունների երկարումը: Թեև մեր ռազմական փորձագետներն էլ նշում են, որ նրանք գուցե ունեն պլան Բ, բայց ըստ էության, իրենք ծրագրել են արագ պատերազմ, որը հիմա չկա, և հռետորաբանության կոշտացումը, նաև՝ ռազմաճակատում օգտագործվող սպառազինության տեսակները, խոսում են այն մասին, որ չունեն այն ցանկալի արդյունքը, որը ծրագրում էին ունենալ՝ գոնե այս ժամանակահատվածի համար»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ պատերազմի ամեն օրն աշխատում է Ալիևի իշխանության և Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական ղեկավարության դեմ:
«Պետք էր ավելի շուտ դիմել, երբ առաջին հարվածները եղան ՀՀ տարածքին և հատկապես՝ հոկտեմբերի 10-ին, երբ Բաքուն պաշտոնապես ինքը հաստատեց, որ Հայաստանի տարածքում ռազմական օբյեկտներին հարվածներ է հասցրել: Մենք պետք է դիմեինք Մոսկվային, մանավանդ, հաշվի առնելով, որ ամսի 7-ին՝ իր ծննդյան օրը, Վլադիմիր Պուտինը հարցազրույցում նշեց, որ ունեն պարտավորություններ Երևանի նկատմամբ և պատրաստ են ամբողջությամբ կատարել դրանք, և պետք էր օգտագործել այդ պահը: Ես չգիտեմ՝ ինչու այն ժամանակ չդիմեցինք, բայց լավ է ուշ, քան երբեք, դիմել ենք: Ռուսական կողմի պատասխանը շատ նորմալ էր, ուրիշ բան պետք չէր ակնկալել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման շրջանակում զրուցել ենք ՊՆ ներկայացուցիչ Արծրուն Հովհաննիսյանի հետ:
Մեդիափորձագետ Տիգրան Քոչարյանի կարծիքով՝ միջազգային հանրությունը պարզապես բարձրաձայնեց տարածաշրջանում ահաբեկիչների առկայության մասին, բայց որևէ գործնական քայլ չարեց, ինչն էլ բերեց նրան, որ հիմա Ֆրանսիայում է ահաբեկչություն տեղի ունենում: «Չգիտես ինչու՝ արդեն վայ-վույները սկսվել են: Դրանք երկակի ստանդարտներ են: Հիշո՞ւմ եք՝ երբ Փարիզի Աստվածամոր տաճարը վառվեց՝ ամբողջ աշխարհով մեկ լացուկոծ էր, Շուշիի տաճարը երկու անգամ ռմբահարվեց՝ […]
Կարծում եմ, որ ՄԱԿ-ը միշտ պատրաստ է խաղաղապահներ ուղարկել հակամարտության գոտիներ՝ խաղաղություն ապահովելու համար: Հաճախ խաղաղապահների ներկայությունն օգնում է մարդկանց խուսափել հրետակոծությունից, հարգել միջազգային իրավունքը կամ զինադադարի համաձայնագիրը: Կարծում եմ, որ բացի ՄԱԿ-ից, աշխարհի գերտերությունները՝ ԱՄՆ-ը և ՌԴ-ն, պետք է իրապես փորձեն միջնորդել ու կողմերին պարտադրել հրադադար, քանի որ նրանք առավել ազդեցիկ են, քան ցանկացած միջազգային կազմակերպություն:
«Արցախի վրա Ադրբեջանի անարդարացի հարձակումը սեպտեմբերի 27-ին պետք է դատապարտվի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում այս մասին ասաց Եվրոպայի ժողովրդավարական երիտասարդական համայնքի նախագահ Խավիեր Ուրտադո Միրան:
ԱԺ-ում «Վարձկանների հավաքագրման, օգտագործման, ֆինանսավորման և ուսուցման դեմ» միջազգային կոնվենցիան վավերացնելու մասին օրենքի նախագծի քննարկման ժամանակ «Լուսավոր Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Անի Սամսոնյանն Արդարադատության նախարարի տեղակալ Քրիստինե Գրիգորյանից հետաքրքրվեց. «Եթե բոլոր ապացույցները հավաքագրելով՝ դիմում ենք ՄԱԿ-ի Մարդու իրավունքների խորհրդի մոնիտորինգային խմբին և որպես պետություն՝ հայտ ենք ներկայացնում, որ իրենք ուղարկեն համապատասխան խումբ՝ ուսումնասիրություններ կատարելու, այդ հայտը պարտադիր բավարարման ենթակա՞ է, թե՞ ՄԱԿ-ը կարող է ասել՝ գիտե՞ք ինչ՝ բավարար չեն ապացույցները, դուք թերի եք ներկայացրել, կամ ժամկետների ձգձգում լինի, և այլն»:
«Եթե աշխարհազորում ընդգրկվելու են այն մարդիկ, որոնք զորակոչի ենթակա չեն, օրինակ՝ որոնք իրենց աշխատանքի բերումով չեն զորակոչվում, բայց իրենք կարող են ընդգրկվել աշխարհազորում: Աշխարհազորը ձևավորում են նաև տարիքային պատճառներից, որ չեն կարող զորակոչվել, այդ մեր քաղաքացիներից ձևավորվում է աշխարհազոր՝ համայնքային ենթակայության»,- ԱԺ-ում այս մասին ասաց «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը:
«Որևէ մեկի համար դա գաղտնիք չէ. առաջին երկու հրադադարից հետո Թուրքիան իր բացասական վերաբերմունքը հայտնեց: ՄԽ-ն կամ գերտերություններից որևէ մեկը, կամ բոլորը միասին առաջին հերթին պետք է ճնշեն Թուրքիային և ստիպեն՝ դադարեցնել պատերազմը: Արդեն այսօր պարզ է, որ Ալիևը պարզապես խամաճիկ է, և ինչպես հիմա սրամտորեն ասում են՝ Էրդողանն ասել է՝ մենք կպատերազմենք մինչև վերջին ադրբեջանցին»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
Էդուարդ Շարմազանովը նկատեց՝ փաստն այն է, որ Հարավային Կովկասում ՀՀ-ն և Արցախը բախվել են ոչ միայն Ադրբեջանի, այլև համաթուրքական շահերի հետ, պանթուրքիզմի հետ. «Եթե նայեք, Էրդողանի և Ալիևի հայտարարությունները գրեթե ոչնչով չեն տարբերվում, ավելին՝ տեղ-տեղ Էրդողանն ավելի ագրեսիվ է խոսում:
«Պատերազմն իսկապես մտածելու տեղիք տվեց: Ես կուզեմ մի դրվագ հիշեցնել՝ երբ ամիսներ առաջ ՀՀ նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանն ահազանգ հնչեցրեց, ասաց՝ այս, այս, այս քայլերը, որ արվում են մեր իրականության մեջ, թուլացնում են մեր պետությունը, և ասաց՝ ոնց որ թուրքերին հրավիրենք մեզ վրա հարձակվելու: Մեր քաղաքական ակտիվը, ստատուս գրողները փոխանակ ասեին՝ այս մարդը վարչապետ է եղել, նրա վարչապետության ժամանակ պատերազմ ենք հաղթել, եկեք ճշտենք, թե կոնկրետ ինչ նկատի ունի, բայց հազարներով այդ մարդու հետևից ընկան, ասացին՝ դու ծախված ես, Ալիևի մարդն ես…»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց գրող, քաղաքական վերլուծաբան Արծրուն Պեպանյանը՝ ընդգծելով՝ առ այսօր շատերը շարունակում են հալածել Հրանտ Բագրատյանին:
Վերջին օրերին կորոնավիրուսով վարակման դեպքերը Հայաստանում ավելանում են հարյուրներով, նույնիսկ՝ հազարներով: Հայաստանում հոկտեմբերի 23-ի դրությամբ հաստատվել է կորոնավիրուսով վարակման 2474 նոր դեպք, վարակվածների ընդհանուր թիվը հասել է 73 310-ի: Բժիշկ-համաճարակաբան Արման Բադալյանի կարծիքով՝ այսօր վարակն արդեն անկառավարելի է:
«Այն, որ հոկտեմբերին սպասվում էր թվերի աճ, պարզ էր դեռևս օգոստոսին, երբ սկսեց նվազել թվերը. դրա մասին մեր վերլուծություններում խոսել ենք: Համենայնդեպս, այն, ինչ եղավ՝ եղավ, մենք ունենք թվերի աճ, և որքան շատ հետազոտենք, այնքան շատ կհայտնաբերենք այսօր: 5000 թեստ մենք երբևէ չենք արել, դրա համար չենք կարող ասել՝ հուլիսի բարձրացման ժամանակ եթե կատարեինք 5000 թեստ, ինչքան հայտնաբերված դեպք կունենայինք»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց բժիշկ-համաճարակաբան Էդուարդ Հովհաննիսյանը:
Վավերագրական ֆիլմերի ռեժիսոր Հովհաննես Իշխանյանը կոչով դիմել է Հայաստանի իշխանությանը՝ համախմբել բոլորին պետության շուրջ և ընդունել 14 կուսակցությունների՝ այս իրավիճակից միասնաբար ելքեր գտնելու առաջարկը:
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը կառավարությունում արտախորհրդարանական ուժերի և վարչապետի հանդիպումից առաջ լրագրողներին ասաց, որ հրավերը կառավարության կողմից է եղել, իսկ հանդիպման օրակարգում Արցախի հարցն է և ռազմական գործողությունները:
«Թիկունքը պետք է սառնասրտություն պահպանի և տարբեր տեսակի բամբասանքների նմանվող լուրերի չհավատա: Սա շատ-շատ կարևոր է, որովհետև սառնասրտությունը բերում է ճիշտ դատողության, և խուճապային տրամադրությունները պակաս վտանգավոր չեն, քան թշնամին, և թշնամու նպատակը հենց դա է, որ թիկունքում խուճապ առաջացնի: Այնպես որ, կարծում եմ՝ ամենակարևորը խուճապային տրամադրությունների բացառումն է, երկրորդը՝ միասնությունը տարբեր ոլորտներում: Քաղաքական գզվռտոցները պետք է մի կողմ դրվեն, միասնություն լինի, որ կարողանանք այս ամենից դուրս գալ: Մեզ վրա իսկապես ծանր է նստում պատերազմը, և Աստված մի արասցե, եթե պառակտում լինի մեր մեջ, շատ ավելի թանկ է նստելու մեզ վրա պատերազմը»,- նշեց նա:
Վարուժան Սիրափյանն ընդգծեց՝ Պուտինին զանգահարելով՝ Էրդողանը ցանկացել է ուղիղ Ռուսաստանի հետ խոսել Արցախի հարցի վերաբերյալ՝ այդպիսով փորձելով բարձրացնել իր դերը. «Չեմ կարծում, որ իր դերի բարձրացումը կհաջողվի Թուրքիային, բայց Էրդողանն ուղիղ խառնվել է այդ գործընթացի մեջ: Դա անկարելի է: Չմոռանանք, որ բոլոր երկրները գոնե խոսքով ասացին, որ այս պատերազմը պետք է դադարի և խոսակցության անցնեն, միակ երկիրը, որ դա չասաց՝ Թուրքիան էր, որն ուզում է կրակի վրա յուղ լցնել և շարունակել»:
«Երկու պետություններ, որ այս տարածաշրջանում ունեն զգալի հետաքրքրություններ և բախվող շահեր, պերմանենտ բանակցությունների մեջ են՝ քննարկելու դիրքորոշումները: Այսպիսի գործակցության ձևաչափ մենք տեսել ենք նաև այլ տարածաշրջանների պարագայում՝ Սիրիա, Լիբիա և այլն, և կարծում եմ՝ երեկվա տեղի ունեցածը հենց այս տրամաբանության մեջ է պետք դիտարկել: Միևնույն ժամանակ, պատահական չէ Էրդողանի զանգի ժամը. այն տեղի է ունեցել անմիջապես վարչապետ Փաշինյանի ուղերձից հետո, որն ուղղված էր, առաջին հերթին, դրսի լսարանին: Այնտեղ հստակ կային ուղերձներ միջազգային հանրությանը, դեպի այն երկրներ, որոնք այս տարածաշրջանում ներգրավվածություն ունեին, և, ըստ էության, այդ զանգը նաև դրա տրամաբանական շարունակությունը կարելի է համարել»:
«Եվ դեռևս որևէ առաջարկ, որը եղել է, ներկա պահին Հայաստանի համար ընդունելի չէ: Այսինքն՝ ուղերձի հիմնական մասը դա էր: Սպասվում էր, որ Արցախի ճանաչման հարցը կդրվի. կարելի է ասել՝ դա էլ շոշափվեց, այսինքն՝ դեռևս բացահայտ դա չարվեց, բայց իմ կարծիքով՝ դա ժամերի կամ օրերի հարց է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Ղարաբաղի հարցի բանակցային գործընթացում Ադրբեջանը քայլ առ քայլ հասել էր մի կետի, որտեղ ըստ էության, հայ ժողովրդի առաջ, Ղարաբաղի հայության առաջ դնում էր սեփական իրավունքներից հրաժարվելու պահանջ: Այդ պահանջի էությունը հետևյալն էր՝ անհապաղ Ադրբեջանին հանձնել 7 տարածքներից 5-ը, ներկայացնել մնացյալ 2 տարածքները հանձնելու կոնկրետ ժամանակացույց և արձանագրել, որ Լեռնային Ղարաբաղի որևէ կարգավիճակ պետք է լինի Ադրբեջանի կազմում: Ընդ որում՝ Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի ճշգրտումը որևէ պատճառահետևանքային կապի մեջ չպետք է լիներ տարածքների հանձնման պրոցեսի հետ»,-այսօր իր տեսաուղերձում ասաց ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ ընդգծելով՝ այսինքն՝ տարածքներ պետք է հանձնվեին ոչ թե կարգավիճակի, այլ խաղաղության դիմաց:
«Նախահարձակ եղող կողմը՝ Ադրբեջանը, չէր հասել այն նպատակներին, մինչև այս պահն էլ երևի չի հասել, որոնք դրված էին իր առջև ի սկզբանե: Այն, որ ռազմական նպատակների մի մասն ակնհայտորեն ձախողված է, փաստ է: Բայց, միևնույն ժամանակ, մենք տեսնում ենք, որ դեռ ռազմականը մի կողմ՝ իրենց խաղադրույքը նրա վրա է, որ փոքր ռազմական հաջողություններից հետո փորձել դա քաղաքական առումով կապիտալիզացնել, բայց դա էլ չի ստացվում, որովհետև հայկական կողմից կա ներազգային, ներհասարակական կոնսոլիդացիա, կա պայքարելու վճռականություն: Այս առումով՝ փակուղային իրավիճակ է, և այլ բան անել Ադրբեջանի կողմից, քան շարունակել ագրեսիան ամսի 10-ի դրությամբ, չէր մնում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Թուրքիան բազում դրդապատճառներ ունի. սա հստակորեն պանթուրքիստական, պանիսլամիստական, պանթուրանիստական շարժման ծրագրի տեղափոխումն է Անդրկովկաս: Թուրքիան, թեև այսօր ռազմական ներկայություն ունի Սիրիայում, բայց քանի դեռ Սիրիան իր բանակով և իր դաշնակիցներով կարողացավ 90 տոկոսով պահել Սիրիան մասնատումից, Թուրքիան այնտեղ կրեց պարտություն: Հետո փորձեց մուտք գործել Լիբիա, բայց այնտեղ էլ պարտություն կրեց: Միջազգային ասպարեզում չմեկուսանալու համար Թուրքիան փորձեց Ադրբեջանին օգտագործելով՝ մուտք գործել տարածաշրջան»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Առնվազն ՀՀԿ-ն 2․5 տարի շարունակ քննադատել է իշխող քաղաքական ուժի գործունեությունը Արցախի հարցում․ այսօր էլ մեր կարծիքները, գնահատականները տարբեր են»: