«Այսօր ադրբեջանցի սահմանապահները հայտնվել են Սյունիքում, որովհետև դեկտեմբերի 18-ին եղել է զորքերի հետքաշման հրաման, որը նախատեսված չի եղել նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ: Զորքերի հետքաշման հրամանը եղել է բանավո՞ր, թե՞ գրավոր, ի՞նչ է այն մարդու անուն-ազգանունը, ով հնչեցրել է նման հրաման, արդյո՞ք ԱԽ նիստ տեղի է ունեցել՝ նման որոշում կայացնելուց առաջ»,- այսօր խորհրդարանում Նիկոլ Փաշինյանից հետաքրքրվեց «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Աննա Գրիգորյանը:
ԵՊՀ դասախոս, գրականագետ Սերժ Սրապիոնյանի կարծիքով՝ ՀՀ իշխանությունների կողմից ՄԻՊ Արման Թաթոյանի դեմ կազմակերպված արշավը պայմանավորված է նրանով, որ վերջին 3 տարվա ընթացքում ՄԻՊ-ը միակ կառույցն է, որը վարում է հայանպաստ քաղաքականություն, ազգային շահերն է պաշտպանում:
Թևան Պողոսյանի խոսքով՝ Ադրբեջանը հստակ նպատակ է դրել իր առաջ և գնում է այդ նպատակի իրականացմանը. «Մեր հարցն է մնում, թե մենք ոնց ենք դրան վերաբերվում, սկսած նրանից, թե ինչպես ենք քաղաքական ձևակերպում տալիս՝ որտե՞ղ է Ադրբեջանը զորավարժություններ անում, արդյո՞ք նշվում է՝ Արցախի Հանրապետության Բերձորի տարածաշրջան, որը օկուպացված է Ադրբեջանի զորքերի կողմից: Եթե այդպես ենք մեր մտահոգությունները հայտնելու, դա կլինի ճիշտ մոտեցում ապագայի համար, նաև՝ իրավական ձևակերպման շրջանակներում»:
«Ալիևի վերջին հայտարարությունը, որ իբր թե Իրանը և Հայաստանն օգտվել են Արցախի տարածքից՝ նարկոթրաֆիկի տրանզիտի համար, բավականին լուրջ քննադատության է արժանացել Իրանում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Կովկասի և Թուրքիայի հարցերով փորձագետ, Թեհրանի Հայ Դատի hանձնախմբի նախագահ Իսակ Յունանեսյանը:
Այո, իշխանությունները բավական սահուն իրականացնում են այն ծրագիրը, որն ունեն, և ընդդիմության գործն է՝ համազգային դիմադրություն կազմակերպել և ցույց տալ, որ ազգի նշանակալից մասի համար անթույլատրելի է նման քաղաքականությունը: Հարցն այնպիսին է, որ պետք է փորձել այնքան, մինչև հաջողենք»:
«Հայացք» վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Աննա Կարապետյանի համար ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի կողմից ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահների հետևողական աշխատանք է տարվում՝ հասնելու որոշակի ձևակերպումային փոփոխությունների:
«Ալենն այն բացառիկներից էր, որը կարողացել էր ընդունվել Բոստոնի համալսարան՝ երկու մագիստրոսական կոչմամբ՝ կրթության կառավարում և սոցիալական աշխատանք: Կամավորությունը, դիմացինին օգտակար լինելու հատկությունը նրա արյան յուրաքանչյուր բջիջում էր: Ունենալով նման բացառիկ, վաստակած շանս՝ պատվախնդիր ձևով չծառայել հայոց բանակում, ունենալ պետության կողմից տրամադրված այդ բացառիկ իրավունքը, նա կայացրեց իր որոշումը՝ պարտքը հանձնել հայրենիքի և ազգի առջև:
Բժիշկ-թերապևտ, «Ներքին հիվանդությունների բժշկության հայկական ասոցիացիա»-ի նախագահ Լամարա Մանուկյանի կարծիքով՝ գրագետ, ճիշտ, թափանցիկ և անկեղծ տեղեկատվությունն ավելի մեծ գործ կարող է անել, որպեսզի մարդիկ որոշեն պատվաստվել, քան՝ պարտադրանքը:
«Փաշինյանը մի քանի օր առաջ Լիտվայում հայտարարեց, որ Իրանի դեմ որևէ խաղի մեջ չեն մտնի, դա խոսքով պետք է լիներ, և սա լավ առիթ էր, որ երբ Իրանն իր օդը փակել էր, Հայաստանը նման քայլի չդիմեր և իր արարքով ապացուցեր, որ Իրանի դեմ խաղի մեջ չի մտնի: Կարող էր գոնե մեկ ամիս սպասել, նոր այս թույլտվությունը Ադրբեջանին տալ: Կարծում եմ՝ ինչպես միշտ, Փաշինյանը սրան գցել է, նրան գցել է, հիմա էլ այդ խոսքով և այդ արարքով Իրանին է գցում»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Կովկասի և Թուրքիայի հարցերով փորձագետ, Թեհրանի Հայ Դատի hանձնախմբի նախագահ Իսակ Յունանեսյանը:
«Այս ծրագիրը ռեալ չէ: Նախ՝ խոսքը չի կարող նոր ատոմակայանի մասին լինել, հավանաբար նոր ռեակտորի մասին է: 1 ռեակտորի գինը 5.5 մլրդ դոլար է: Խոսքը ռուսական ռեակտորների մասին է՝ ամենափոքրը 1000 մեգավատտ: Հետևաբար՝ 1000 մեգավատտանոց 1 ռեակտոր կառուցելու համար պետք է 5.5 մլրդ դոլար գումար: Չեմ կարծում՝ ինչ-որ մեկը, այն էլ՝ մասնավորը, ներդրում անի, որովհետև այդ գումարների հետբերելիությունը շատ քիչ է, այսինքն՝ անհնար է: Հայաստանի շուկան շատ փոքր է, որ դու 5 մլրդ դոլարի ատոմակայան կառուցես, հետո աշխատեցնես և այդ գումարը ետ բերես»:
«Շատ պայթյունավտանգ է, կարող է մեծ հրդեհ բռնկվել տարածաշրջանում, բայց Իրանի արտգործնախարարի այցը Ռուսաստան հենց դրա համար է, փորձում են դիվանագիտական ձևով Ռուսաստանի միջնորդությունով լարվածությունը թուլացնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Մինչ այս Ադրբեջանին տրված քարտեզների վերաբերյալ այնտեղից պաշտոնական մակարդակով հայտարարվել էր, որ դրանք 25 տոկոսով են համապատասխանում տեղանքին: Ի՞նչ իմանանք, որ նույն տրամաբանությամբ, երբ քարտեզները տրվեն ադրբեջանական կողմին, Ադրբեջանը պայման չի դնի՝ եկեք ստուգենք՝ տարածքները համապատասխանո՞ւմ են, թե՞ ոչ, հետո նոր գերիներին կտանք: Հետո կասի՝ չի համապատասխանում, գերիներին չենք տալիս: Երկրորդ՝ հաշվի առնելով այն քարոզչությունը, որ Ադրբեջանը տանում է ամիսներ շարունակ, մասնավորապես՝ նշելով, որ գերիներ չեն, այլ ահաբեկիչներ, ես չեմ կարծում, որ այս ամբողջն Ալիևը կդնի մի կողմ, և ինչ է թե Նիկոլ Փաշինյանի կողմից եղել է նման առաջարկ, կգնա զիջումների: Հատկապես այն, որ գերիների հարցը շատ է շահարկվում դիվանագիտական և քաղաքական ոլորտներում՝ Հայաստանին պարտադրելու, որպեսզի վերջինս զիջումների գնա»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Ադրբեջանում պահվող գերիներին քարտեզների դիմաց վերադարձնելու վերաբերյալ որևէ հանրայնացված փաստաթուղթ գոյություն չունի, ավելին՝ նոյեմբերի 9-ի հայտարարության համաձայն՝ Ադրբեջանը պետք է վերադարձներ մեր բոլոր գերիներին: Դա սակարկման, շանտաժի ենթակա թեմա չէր, առևտուր անելու թեմա չէր, բայց չգիտես ինչու՝ պատերազմի մեկնարկից մեկ տարի անց մենք եկանք այն իրավիճակին, երբ անընդհատ Ադրբեջանին ինչ-որ բաներ ենք առաջարկում, որը մեր պարտավորություններից դուրս է, որպեսզի Ադրբեջանն իր ամրագրված պարտավորությունները կատարի, բայց միևնույն է՝ չենք հաջողում դրանում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Անժելա Էլիբեգովան:
«Մեր շանսերն ավելի մեծ են, մենք մեր ուժը ցույց կտանք: Այսօրվա այն ուժերի ցանկից, որոնք մասնակցում են ընտրություններին, ոչ մի ուժ այդքան աշխատանք չի կատարել Գյումրիում, ինչքան ՀՀԿ-ի օրոք է կատարվել. 5000 բնակարան է կառուցվել՝ անօթևաններին բաժանվել, մինչ օրս ասֆալտապատման, բարեկարգման աշխատանքների գումարները քաղաքին ամբողջությամբ հատկացվել են դեռ Սերժ Սարգսյանի կառավարման օրոք: ՀՀԿ-ի ռեյտինգը գցել չի ստացվելու. Այսօր մի փոքր շտրիխ է հարկավոր, որ ժողովուրդը հիշի, թե ՀՀԿ-ի օրոք Գյումրին ինչ զարգացում է ապրել թե՛ տուրիզմի ոլորտում, թե՛ մշակութային ոլորտում, թե՛ սպորտային ոլորտում, թե՛ մյուս ոլորտներում»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Այս տարածաշրջանը ընդունվում է՝ որպես Ռուսաստանի տարածաշրջան, և Ռուսաստանը հատկապես Թուրքիային, այն էլ՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրին, չի ուզենա, որ մտնի այս տարածաշրջան: 44-օրյա պատերազմին և դրանից հետո Թուրքիան ինչ-որ կերպ սողոսկեց այս տարածաշրջան, և դա Ռուսաստանի դուրը չի գալիս, բայց շատ անելու բան չունի, որովհետև Ռուսաստանն այսօր բավականին թուլացած է»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ պետք է գլոբալ նայել:
ԵՊՀ դոցենտ Մենուա Սողոմոնյանի գնահատմամբ՝ ՔՊ-ի կողմից Մայր բուհի գրավման գործընթացը սկսվել է 2018թ. իշխանափոխությունից հետո, և ըստ նրա՝ ամբողջ գործընթացն ապօրինությունների շղթա է:
«Հիմա դու գնում ու հարաբերություններ ես մուրում մի պետության հետ, որի բայրաքթարներն են եղել քո պետության պարտության հիմնական պատճա՞ռը: Շուշիի դեկլարացիան ինքը կարդացե՞լ է, կամ որևէ մեկը ԱԳՆ-ում կամ ԱԽ-ում կարդացե՞լ է այդ դեկլարացիան, տեսե՞լ են՝ Թուրքիան ինչ է ուզում, Թուրքիային սպառնալիք համարո՞ւմ են, թե՞ ոչ, ի վերջո, սրանց համար պետությունը ազգային նկարագիր պետք է ունենա՞, թե՞ ոչ»։
«Հայացք» վերլուծական կենտրոնի տնօրեն Աննա Կարապետյանի կարծիքով՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների հանդիպման փաստն ինքնին կարևոր և բացառիկ է, որովհետև նախորդ տարվա Ադրբեջանի ագրեսիայից հետո սա ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահության ներքո երկու երկրների ԱԳ նախարարների առաջին հանդիպումն էր։
«Հենց հիմա մենք այդ տուրբուլենտ ժամանակաշրջանի միջով ենք անցնում: Այս ընթացքում մեր դիվանագիտության շնորհիվ պետք է փորձենք ցանկացած հնարավոր զարգացում ծառայեցնել ՀՀ-ին: Մասնավորապես, Իրանի և Ադրբեջանի միջև տեղի ունեցող նույնիսկ լոկալ զարգացումները պետք է դիվանագիտական խողովակներով ի շահ Հայաստանի ծառայեցնել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ տեղյակ չէ, թե ԱԳՆ-ն այս պահին ինչ հարաբերություններ ունի Իրանի հետ:
«Մահվան հաղթանակը միայն հարությամբ է լինում, ի՞նչ է արվում, որ հայ ժողովուրդը ունենա այդ հարությունը, որևէ բան արվո՞ւմ է, ի՞նչ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում անդրադառնալով միջոցառման ժամանակ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը, թե «պատմությունը ցույց է տվել, որ հաղթելու համար պարտադիր չէ, երբեմն նույնիսկ պետք չէ հաղթել ուրիշներին, հաղթել՝ նշանակում է՝ հաղթել հուսահատությանը, հաղթել անելանելիությանը, հաղթել ճակատագրին, հաղթել մահվանը», ասաց դիրիժորը:
«Նիկոլ Փաշինյանի մամուլի քարտուղարն իր խուսափողական պատասխանով հաստատեց, որ Փաշինյանը փորձել է գավառական շուստրիությամբ խաղ խաղալ, բայց աղվեսը երկու ոտքով է հայտնվում թակարդում, և Փաշինյանը հայտնվել է թակարդում, որովհետև սա ինքնին դիվանագիտական սկանդալ է, առնվազն այն առումով, որ փորձել է գաղտնի շփումներ հաստատել Թուրքիայի ղեկավարության հետ՝ շրջանցելով և՛ ռազմավարական դաշնակից Ռուսաստանին, և՛ ՄԽ համանախագահ երկրներին»:
ԱԺ-ում լրագրողների տեղաշարժը շարունակում է սահմանափակ մնալ: Չնայած լրագրողական տարբեր կազմակերպությունների, Հայաստանի ժուռնալիստների միության հայտարարություններին, լրագրողական համայնքի հանդիպում-քննարկումներին, իշխանություններին ուղղված կոչերին՝ լրագրողների աշխատանքն ԱԺ-ում ավելի համակարգված չի դարձել, ինչպես պնդում էր Ալեն Սիմոնյանը:
«Երբ ասվում էր, որ ոչինչ, Արցախի տարածքները տանք, իսկ երբ Հայաստանի տարածքին հասնի, Ադրբեջանը չի մտնի, ստացվում էր, որ միայն Հայաստանի կամ Արցախի մեղավորությունն էր այս ամբողջ հակամարտությունը: Իրականում հակառակն է եղել: Երբ մայիսին ադրբեջանցիները ՀՀ-ից տարածքներ վերցրին, Հայաստանից որևէ լուրջ արձագանք չեղավ, և հիմա դրա շարունակությունն է՝ Գորիս-Կապան հատվածում, որը վերջը չէ: Դա ընդամենը նրանց նվաճողական, ագրեսիվ, հակահայկական քաղաքականության, հայկական պետականության ոչնչացման քաղաքականության մի հատվածն է»,- 168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Եթե ամեն ինչ լավ է, ո՞ւմ է այսօր հաճելի, որ գնա՝ փողոցում ակցիա անի կամ երթևեկությանը խոչընդոտի, իր կյանքն էլ վտանգի: Ստիպված է, դա վերջին քայլն է, որին մարդը գնում է, որպեսզի մեր հարգարժան չինովնիկները հասկանան, որ խաղողագործը օդով չի կարող ապրել: Խաղողագործը քրտնում՝ ստեղծում է բարիք, բարի եղեք՝ պայմաններ ստեղծեք, որ մարդը կարողանա իր աճեցրած խաղողը վաճառել: Հոր խերի փող չի ուզում խաղողագործը. Ուզում է իր աշխատած քրտինքը վաճառել»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց խաղողագործների միության նախագահ Արտակ Սարգսյանը:
«Այս կապիտուլյանտ իշխանությունների պատճառով հայտնվել ենք մի իրավիճակում, երբ այն ավանդական ազգային օրակարգը՝ որպես պետական շահ, որ սպասարկել ենք տարիներ շարունակ, այդ թվում նաև՝ եվրոպական մայրաքաղաքներում, այսօր, ժողովրդական լեզվով ասած՝ չախվում է այս կառավարության կողմից»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը:
«Մնում է՝ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին նշանակեն նախագահ, և փազլը հավաքված կլինի: Նիկոլ Փաշինյանը՝ որպես քաղաքական գործիչ, ձևավորվել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանի գաղափարախոսության, քաղաքականության արեալի շրջանակներում: Լևոն Տեր-Պետրոսյանի մոտեցումների համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետությունը մեր տարածաշրջանում չի կարող խաղաղ գոյատևել՝ առանց Թուրքիայի հետ բարեկամական հարաբերություններ ունենալու, կամ գոնե ընդունելի մակարդակի փոխհարաբերություններ, բաց սահմաններ, դիվանագիտական ներկայացուցչություններ ունենալու»:
Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը վստահեցնում է՝ Արցախում կատարվող շինարարական աշխատանքները կապ չունեն բնակարանաշինության հետ, պարզապես գումարները ծախսվում են որոշակի շենքերի արտաքին հարդարումների համար, որովհետև ըստ նրա՝ Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանի շրջապատը նման բիզնես ունի:
«Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի» ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստան ունի հնարավորություն՝ Արցախի հարցի վերաբերյալ սպասվող բանակցություններում շահեկան դիրքերից հանդես գալու, բայց ըստ նրա՝ Հայաստանի ներկայիս իշխանությունները չեն օգտագործի այդ հնարավորությունը:
«Միայն Արցախում ունեցել ենք 38 հէկ, որն ամբողջությամբ Արցախի էլեկտրաէներգիայի ինքնաբավություն էր ապահովում, և որոշակի սեզոնի նաև Հայաստանին էին էլեկտրական հոսանք տալիս: 38 հէկ-ից մնացել է ընդամենը 10-ը, այսինքն՝ 28-ը հանձնվել է: Ամեն հէկ-ը միջինը մոտ 7-8 մլն դոլար է: Մոտ 150 մլն դոլարի ներդրում միայն հէկ-երի տեսքով ենք կորցրել:
«Հենակետ» վերլուծական կենտրոնի համահիմնադիր, ռազմական փորձագետ Վիտալի Մանգասարյանի կարծիքով՝ ՀՀ իշխանությունները բավարարվում են միայն ականջահաճո հայտարարություններով, իսկ գործնականում անլուրջ մոտեցում են ցուցաբերում, որն ըստ նրա՝ լավ տեղ չի տանելու:
