Արդյո՞ք Հայաստանի համար ընդունելի է մի փաստաթուղթ, որտեղ կլինի հետևյալ ձևակերպումը՝ ԼՂ հայերի անվտանգություն և իրավունքներ, որը կհամապատասխանի Ադրբեջանի սահմանադրությանը. վերջերս ընդդիմադիր դաշտից տարածվեց մի փաստաթուղթ, որը ըստ տարածողի՝ բանակցվող փաստաթղթերից է:
Հայաստանում է ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղար Անդերս Ֆոգ Ռասմուսենը: Նա հանդիպել է Պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ: Վերջինս ՆԱՏՕ-ի նախկին գլխավոր քարտուղարին է ներկայացրել տարածաշրջանի վերջին զարգացումները:
«2008թ. մարտի 1-ին ես եղել եմ ընդդիմադիրների շարքում, բայց 2009թ. իմ ֆիլմը էկրան է բարձրացել, և ո՛չ նախագահ Քոչարյանի, ո՛չ նախագահ Սարգսյանի մտքով երբեք չի անցել ինչ-որ բռնաճնշումներ իրականացնել իմ դեմ: Հայաստանում չկա որևէ նախագահ, որի հանդեպ մեծ համակրանք ունենամ, որովհետև աղքատ երկրում իշխանության հանդեպ համակրանք ունենալը նոնսենս է ստեղծագործողի համար, որովհետև ձեր հայրենակիցները թշվառ կյանքով են ապրում, իսկ իշխանությունն ապրում է երջանիկ»:
«Միամտություն կլինի կարծել, որ եթե մենք մեզ այլ կերպ դրսևորենք, Ադրբեջանը կփոխի իր մտադրությունները: Ադրբեջանը միշտ էլ առիթ գտնելու է՝ էլ ավելի խստացնելու իր մոտեցումները: Դրա համար, բազմիցս իշխանություններից պահանջել ենք՝ երբևէ չտրվել Ադրբեջանի պահանջներին, որովհետև այս ամենի հիմքում ընկած է նրանց միակ նպատակը՝ հայաթափել Արցախը, Արցախին տալ Նախիջևանի կարգավիճակ և Նախիջևանի բախտին արժանացնել»:
«Այն, ինչ արել են մեզ հետ «Եռաբլուրում», բնավ խոնարհում չէ, և ոչ էլ որևէ մեկին հարգանք է բերում: Ես այդպես էլ չեմ կարողանում հասկանալ իրենց որևէ գրառում, որևէ հայտարարություն: Խելացի մարդիկ չեն կարող հավատալ ո՛չ Նիկոլի, ո՛չ Աննայի ոչ մի բառին: Հայերի հանդեպ նրանք գործում են ոչ հայկական գործելաոճով: Բոլորս տեսնում ենք՝ այսօր Արցախն ու Հայաստանը, բանակն ինչ վիճակում են, հետևաբար՝ Փաշինյանի ասած բառերից որևէ մեկը չի համապատասխանում իրականությանը»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց 44-օրյա պատերազմում զոհված Ժորա Մարտիրոսյանի մայր Գայանե Հակոբյանը՝ անդրադառնալով Մարտի 8-ի առիթով Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձին:
Ռուսաստանն ամեն կերպ փորձում է չկատաղեցնելով Ադրբեջանին՝ ֆիքսել ադրբեջանցիների պատասխանատվության հարցը: Ադրբեջանն ինչո՞վ է շահագրգռված օր առաջ լուծել արցախահայության «ինտեգրման» հարցը: Իրեն պետք է, որ այս հարցը լուծի մինչև այն պահը, հենց Ռուսաստանը շուռ կտա դեպի այս տարածաշրջան, որովհետև ինքը հոյակապ հասկանում է, որ դրանից հետո արցախահայությունը կարող է վերածվել Ռուսաստանի ձեռքում շատ կոշտ մտրակի, որը կիջնի Ադրբեջանի գլխին»:
«Հայաստանի որևէ հայտարարություն Բաքվին չի կարող զսպել: Միջազգային մի քանի ուժեր կան, նույնիսկ՝ առանձին երկրներ, որոնք ցանկության դեպքում կարող են Ադրբեջանի սսկեցնել»,-«Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
Սովորական մարդկային հարաբերություններում էլ միայն այն ընկերությունն է ամուր, երբ ընկերակցող կողմերը գիտակցում են, որ ընկերությունը նաև փոխադարձ պատասխանատվություն է, փոխադարձ պարտավորություն է, և ոչ թե՝ դու միշտ տուր, տուր, տուր, իսկ ես ձեռքերս ծալեմ՝ անցնեմ-գնամ, մեկ ուրիշի հետ սկսեմ խոսել: Պետք է հասկանալ, որ միջազգային քաղաքականությունը շատ կոշտ, դաժան կողմեր ունի: Երբ տեսնում են, որ մարդ տեղից բան չի հասկանում, անմիջապես կուլ են տալիս:
«Պետք է փոխվի բանակցողը: Չի՛ կարող բանակցողը հասնել որևէ հաջողության, երբ դիմացինը հրապարակավ իրեն համեմատել է կեղտոտ լաթի, հարբած ծաղրածուի հետ: Այդպիսի մարդը ինչո՞ւ պետք է լրջորեն խոսի ինչ-որ բանի մասին: Այդպիսի մարդը միայն պետք է պահանջի»,- «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
«Դուք պետք է շատ պարզ ճշմարտություն հասկանաք, որ կանգնում են ոչ թե անձի կողքին, այլ այն գաղափարի կողքին, որ կրում է անձը: Լևոն Տեր Պետրոսյանը շատ լավ տեսնում էր, որ այո, ես կողմնակից եմ փոխզիջման, բայց այդ փոխզիջումը չի անցնում այն նվազագույն պայմանները, որ հնարավորություն կտար Լեռնային Ղարաբաղին և Հայաստանին՝ չլինեն ստորացված, որ հնարավորություն կտար արցախցիներին՝ ապրելու Ադրբեջանի կազմից դուրս»,- «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
«Մենք, այո, ունեցել ենք բանակ: Մեր բանակը դա ապացուցել է. ապացուցել է 1992-94թթ., ապացուցել է ընդհուպ մինչև 2018թ., 2016թ. այո, ապացուցել է: Գիտե՞ք, երկրի կառավարիչները հաճախ փորձում են ինչ-որ բան համեմատել ավտոմեքենայի հետ. մեր բանակը «Մերսեդես» չէր, դա անկասկած, և չէր էլ կարող լինել, որովհետև նույն «Մերսեդեսը» տասնամյակների պատմություն ունի, բայց մեր բանակը կարելի է համեմատել, ռուսերեն լավ բառ կա՝ «դաբրոտնի», նորմալ մեքենայի հետ, որ իր պարտականությունները կատարում էր»,- «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը չի կարողանում պատկերացնել, թե ինչու են իշխանությունները տարանջատում Արցախի հարցը՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացից:
«Ինձ հաճախ են հարցնում, թե երբ եմ գիրք կամ մեմուարներ գրելու, միշտ պատասխանում եմ՝ մոտ ժամանակներս չեմ պատրաստվում հուշեր գրել՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ինչպես նախկինում, այնպես էլ հիմա, ես ժամանակի սղության խնդիր ունեմ: Հատկապես հիմա, չեմ կարծում, որ դրա ժամանակն է, հիմա շատ ավելի կարևոր մտահոգություններ կան և այդ ուղղությամբ պետք է մտածել»,-«Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսի ժամանակ լրագրող, քաղաքագետ Արմեն Մինասյանը նշեց, որ իր համար տպավորիչ է եղել 2009թ. մայիսի 7-ին Պրահայում տեղի ունեցած ԱլԳ գագաթնաժողովի ժամանակ կայացած հանդիպումը, որն անցկացվում էր Չեխիայում ԱՄՆ դեսպանի կեցավայրում, որին ժամանել են նաև ադրբեջանցի լրագրողներ:
ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի «Բանակցային առաջնագծում» գրքի շնորհանդեսին ՀՀ նախկին արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը տեսագրությամբ խոսեց այն մասին, որ 2016թ. հոկտեմբերի 7-ի Ալիևի հայտարարությունը ցույց էր տալիս, որ եռանախագահող երկրները չեն կիսում Ադրբեջանի դիրքորոշումը, և որ նրանց մոտեցումները համահունչ են հայկական կողմի մոտեցումներին:
«Կին ազատամարտիկների միության» նախագահ, գնդապետ Աիդա Սերոբյանը պատահական չի համարում, որ Արցախում դիվերսիան տեղի ունեցավ սպարապետ Վազգեն Սարգսյանի ծննդյան օրը:
ՀՀԿ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի ղեկավար Լիլիթ Բեգլարյանն օրերս է վերադարձել Հելսինկիից, որտեղ ԵԺԿ երիտասարդական կազմակերպության խորհրդի հավաքի ընթացքում միաձայն ընդունվեց Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակումը դատապարտող բանաձև։
Իրանագետ, Միջին Արևելքի հարցերի փորձագետ Հարութ Արթին Առաքելյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը փորձում է Հայաստանը դնել հորիզոնական տնտեսական ուղիների վրա, իսկ այդ ուղիները, ըստ նրա՝ անցնում են հիմնականում թուրքալեզու երկրներով:
«Նիկոլ Փաշինյանն իր թուրք գործընկերների հետ յուրահատուկ ատելություն ունի Գրիգորի Խաչատուրովի հանդեպ, որովհետև մինչև 44-օրյա պատերազմը Խաչատուրովը բարձր մարտունակություն էր ստեղծել այն հատվածում, որտեղ ադրբեջանցիները հարձակվել էին մեզ վրա, և թուրքերին արժանի պատասխան էր տվել: Նաև 44-օրյա պատերազմի ժամանակ բազմաթիվ տեղեկություններ կան, որ Խաչատուրովն առաջարկել է այդ հատվածով Ադրբեջանին հարվածել և փորձել պատերազմի ելքը փոխել, […]
«Նա վախենում է, ենթադրում եմ՝ Ալիևը սպառնացել է, որ՝ դու այդ հարցը չբարձրացնես, թե չէ՝ այս կանենք, այն կանենք: Փաշինյանն էլ համարում է, որ դա ճիշտ է, և այդ հարցը պետք է կարգավորվի Ադրբեջանի և, ինչպես ինքն է ասում՝ ԼՂ հայության միջև երկխոսության միջոցով։ Այսինքն՝ կարծում է, որ այդտեղ Հայաստանն անելիք չունի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա:
«Նա հայհոյում է մի մարդու, ումից բազմիցս ինչ-որ բաներ է խնդրել, ում մոտ գնացել և փորձել է նրանից օգնություն ստանալ: Խոսքը Էդուարդ Շարմազանովի մասին է: Ով Էդուարդ Շարմազանովի մասին այդպիսի բաներ կարող է ասել, նա ինձ համար շան տղա է»,- նկատեց նա:
ՀՀԿ խորհրդի անդամ Հայկ Դերզյանն այն կարծիքին է, որ Հայաստանի իշխանությունները ոչ թե նպատակ են դրել փրկել Արցախում ապրող 120 հազար հայերին, այլ նպատակ են դրել վարկաբեկել Ռուսաստանին:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն այն կարծիքին է, որ Արցախում որոշում կայացնողն Արայիկ Հարությունյանն է, իսկ Հայաստանում՝ Նիկոլ Փաշինյանը, և, որ Արցախի նախագահն Արցախի ապաշրջափակմանն ուղղված քայլերն անում է այնպես, ինչպես դա հարմար կլինի ՀՀ իշխանություններին:
«Ես կարող եմ մոտավորապես շրջանակը գծել՝ ինչ է լինելու: Իրենք փորձելու են ներառել միջազգային մեխանիզմներ, որոնք ներառելու են Եվրոպայի խորհրդի ազգային փոքրամասնություններով համապատասխան ինստիտուտների օգտագործումը, ԵԱՀԿ-ում փոքրամասնություններով և նրանց իրավունքներով զբաղվող ինստիտուտը և այս ամենը՝ արևմտյան տարբերակով, որով խաչ է քաշվում Ղարաբաղի վրա»,- ասաց Արմեն Աշոտյանը:
Մոսկվայում Ադրբեջանի Միլի Մեջլիսի նախագահի հետ հանդիպման ժամանակ Ռուսաստանի խորհրդարանի Ստորին պալատի՝ Պետդումայի խոսնակ Վյաչեսլավ Վոլոդինը հայտարարել է, որ Եվրախորհրդարանի և ԵԽԽՎ ներգրավումը ղարաբաղյան հակամարտության լուծման գործընթացում նոր խնդիրներ կստեղծի. «Այն մարդիկ, որ ցանկանում են Եվրամիությունն ու Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը ներգրավել այս հարցում՝ Ուկրաինայի, Հարավսլավիայի, այլ երկրների օրինակից ելնելով, պետք է 10 անգամ մտածեն և ծանրութեթև անեն, թե ինչով կարող է ավարտվել այդ ամենը»:
«Հայաստանի իշխանությունները պարզ ասել են, որ Արցախի խնդիրները պետք է լուծեն Ադրբեջանը և Ռուսաստանը: Այս իշխանություններն Արցախի թեման իրենց համար վաղուց փակել են: Նրանք Արցախի ապագան չեն կապում ենթադրյալ խաղաղության խայմանագրի ստորագրման հետ»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ Արմինե Ադիբեկյանը:
Հայաստանի արտաքին գործերի նախկին փոխնախարար Շավարշ Քոչարյանն այն կարծիքին է, որ անհնարին է չտեսնել Թուրքիայում տեղի ունեցած երկրաշարժի քաղաքական բաղադրիչը: «Կիպրոսն առաջարկել է օգնություն՝ Թուրքիան չի ընդունել: Եթե մարդասիրական է, ինչո՞ւ չես ընդունում: Ես կասկած չունեմ, որ եթե Արցախն էլ լիներ, էլի չէր ընդունելու: Լավ, Հայաստանը գնում է այդ քայլին, դրանից հետո Էրդողանն ասում է, […]
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովն այն կարծիքին է, որ ԵՄ դիտորդական առաքելության նպատակը ոչ այնքան ադրբեջանական սպառնալիքը չեզոքացնելն է, որքան ռուսական ռազմական ներկայության շարժերը դիտարկելը:
«Բազմիցս ասել ենք, որ այս կառավարիչները, որոնք կան ՀՀ-ում, հրաժարվել են Արցախից: Դրա մասին բացահայտ խոսում է և՛ Ռուսաստանը, և՛ ՀՀ վարչապետի աթոռը զբաղեցնող անձը, և՛ ադրբեջանցիները, որ Պրահայում Նիկոլ Փաշինյանը եկել է համաձայնության»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ՀՀԿ խորհրդի անդամ Տիգրան Վարդանյանը:
Նիկոլ Փաշինյանն ամանորյա իր ուղերձում 2023 թվականը հայտարարել էր Չարենցի և Թումանյանի ռազմավարական գործերի ընթերցման տարի, իսկ նրա տիկինը՝ Աննա Հակոբյանը այս ընթացքում պարբերաբար գրառումներ է կատարում Չարենցի «Երկիր Նաիրի» վեպի վերաբերյալ: Ֆեյսբուքյան վերջին գրառման մեջ Հակոբյանը նշել էր, որ այն կարդալու ամեն էջի հետ իրեն պատած ծանր զգացողությունն ավելի ու ավելի էր ծանրանում և ի վերջո վերածվում սուր ամոթի զգացումի. «Ամոթ, հոգու ցավ, հուսահատություն, խաբվածություն, խղճահարություն, ցասում, բայց ամենակարևորը մեծ կռիվ՝ կռիվ սեփական ես-ի հետ»:
