Ազատ Արշակյանն այս իրավիճակի լուծումը համարում է ՀՀԿ-ի լուծարումը: Դիմելով Ս. Ավետիսյանին՝ ասաց. «Եթե գտնում եք, որ ձեր իշխանության օրոք կյանքը լավացել է, մի երկու բան թվարկեք՝ մարդիկ իմանան»: «Շատ երկար կտևի»,- պատասխանեց Ս. Ավետիսյանը:
Սուքիաս Ավետիսյանը, սակայն, նկատեց՝ նախագահն ընդամենն արձանագրել է փաստը, ինչից հետո, ըստ նրա՝ բազմիցս լսել ենք պաշտպանական գերատեսչությունների ղեկավարների կարծիքը, որ մեկ օր բոլորս կտեսնենք, որ այդ տարածքները նորից վերադարձվել են տիրոջը՝ Արցախի ժողովրդին կամ Արցախին:
«Ովքեր զիջումների, փոխզիջումների հարցը բարձրացնում են, ուղղակի սադրում են: Ես չգիտեմ՝ ի՞նչ նպատակ են հետապնդում: Նորից եմ կրկնում՝ Արցախի հարցը լուծված է: Միջազգային հանրության համար էլ Արցախի հարցն օրակարգային չէ. կա Ուկրաինայի հարցը, Սիրիայի հարցը և այլն: Ղարաբաղի հարցն աշխարհի առաջ դրված չէ»:
«Պատերազմը միայն մեկ գործոնի ուժով չէ, որ տեղի է ունենում, դա գործոնների համախմբում է: Մի գործոնի առկայությունը բավարար չէ՝ ասելու համար, որ այդպիսի ռիսկ կա: Իհարկե, ԼՂՀ պաշտպանության նախարարն իրավունք չունի ասելու, որ պատերազմի ռիսկ չկա: Հասկանում եմ, որ եթե անգամ մինչև տարեվերջ այդպիսի ռիսկեր չկան, կամ այդ ռիսկերը պայմանավորող բոլոր գործոնները չկան, այնուամենայնիվ, դա չի նշանակում, թե այն միջնաժամկետ հեռանկարում չկա»:
«ԱՄՆ-ը տեսնում է, որ Ռուսաստանը փորձում է վերմակն իր վրա քաշել, ողջունում են, որ բանակցային գործընթացն ակտիվանում է, բայց նաև դրա հետ միասին անպայման այս հայտարարության կողքին նշում են, որ հակամարտությունը պետք է լուծվի երեք համանախագահ երկրների երաշխավորության ներքո»:
«Այսօր Թուրքիայի նկատմամբ շատ ճնշումներ կան Արևմուտքի կողմից, և Ռուսաստանի կողմից կային, բայց հիմա Ռուսաստանի և Թուրքիայի շահերը համընկնում են: Չեմ կարծում, թե դա ռազմավարական է, հեռահար, համենայնդեպս՝ այս ժամանակահատվածում, այս իրավիճակում Ռուսաստանի և Թուրքիայի շահերը համընկնում են, ինչը կապում եմ Իրանի ակտիվացման հետ»:
«Ժառանգության» բոլոր անդամներն այս պահին ազատության մեջ են, ու այսօրվա ասուլիսին լրագրողները Դավիթ Սանասարյանից ու Հովսեփ Խուրշուդյանից հետաքրքրվեցին՝ «Ժառանգությունը» վերանայելո՞ւ է ՏԻՄ ընտրություններին չմասնակցելու որոշումը: Դ. Սանասարյանն ասաց, որ այսօր երեկոյան վարչության նիստ է լինելու, որտեղ այդ հարցով որոշում կկայացվի:
Դավիթ Սանասարյանի խոսքով՝ երբ Արմեն Մարտիրոսյանն ու Լևոն Բարսեղյանն այնտեղ բանակցում էին ոստիկանների հրամանատարության հետ, ներքևից քաղաքացիական հագուստներով անձիք քարերով խփում էին քաղաքացիներին. «Երբ ինձ ասացին այդ մասին, գնացի ու քարն ուղիղ ինձ վրա էր գալիս: Ուղղակիորեն մոտեցա այն ժամանակվա Երևանի ոստիկանապետին ու ասացի՝ պարոն Կարապետյան, քարերը մեզ վրա են գալիս, ասաց՝ ես հիմա կկարգավորեմ: Այսինքն՝ իրենք գիտեին, որ քարերը գալիս են ու կարգավորում էին՝ խփե՞լ, թե՞ ոչ: Անիմջապես ոստիկանների հետևից քարեր էին նետում»:
Դեսպանն ընդգծեց, որ տեղի է ունեցել միջազգային իրավունքի կոպիտ խախտում Թուրքիայի կողմից. «Սա ռազմական ագրեսիա է, ու երկու խոշոր պետություններ՝ ԱՄՆ-ը և ՌԴ-ն, հետաքրքիր դիրքորոշում են գրավել: Ռուսաստանը կոտրեց ԻԼԻՊ-ի ողնաշարը, որը հնարավորություն տվեց թուրքական ուժերին շարժվել այդ ուղղությամբ, իսկ ԱՄՆ-ը հետաքրքիր դիրքորոշում գրավեց այն առումով, որ, փաստորեն, կանգնեց Թուրքիայի կողքին, ու կարծես թե քրդերի նկատմամբ փոխում է իր վերաբերմունքը: Ունենալով Ռուսաստանի լռակյաց դիրքորոշումը, ԱՄՆ աջակցությունը, թուրքերն արեցին այն, ինչ երկար ժամանակ պլանավորել էին: Այսօր կանգնած ենք լուրջ ռազմական գործողությունների առաջ»:
«Վաշինգտոնը ժամանակին փորձում էր Ասադին հեռացնել, բայց այդ ժամանակ դեռևս իսլամական ծայրահեղական վտանգ չկար: Հետևաբար, կարծում եմ, որ և՛ ներսիրիական, և՛ արտասիրիական հակամարտող կողմերը իրավիճակային խնդիրներ են լուծում: Խորը ռազմավարական ծրագրեր մշակելն անիմաստ է, որովհետև դա կարող է ուղղակի վտանգել քո սեփական շահերը: Այս միջադեպն էլ է դա վկայում. Թուրքիան հիմնականում քրդերի հարցն է լուծում: Ճնշելով քրդերին Սիրիայում՝ ճնշում ես նրանց նաև Թուրքիայում, այսինքն՝ թուլացնում ես նաև PKK-ն»:
Հրաչ Բերբերյանը նկատեց՝ ինչպե՞ս է ստացվում, որ մեկ կիլոգրամ հացը վաճառում են 450 դրամով, իսկ ցորենն այդքան էժանով են ձեռք բերում.«Վերամշակող կազմակերպությունները գյուղացու հաշվին գերշահույթ են ստանում: Հացի գինը թող էժանացնեն, այսօրվա մեր հաշվարկներով՝ հացի գինը 250 դրամից չպետք է անցնի, բայց մինչև 450-500 դրամով են վաճառում: Կազմակերպված գյուղացու թալան է գնում»:
168.am-ի դիտարկմանը՝ նշվում է բնակիչներին ցույց տրված օգնությունների մասին, բայց երբ Արթիկում էինք, բնակիչների մեծ մասը դժգոհում էր այդ օգնությունից՝ նշելով, որ այդ գումարներով նույնիսկ այգին նորոգել չեն կարող, ուր մնաց՝ բնակարանները վերանորոգեն:
Արթիկի ՀՀԿ-ական քաղաքապետ Արսեն Աբրահամյանն այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում հայտարարեց, որ Արթիկի ջրհեղեղի ժամանակ հանքարդյունաբերության արդյունքում գոյացած թափոնները սելավի հետ լցվել են քաղաք:
«Բանակցային գործընթացում Թուրքիայի մասնակցության վերաբերյալ խոսք անգամ լինել չի կարող: ՄԽ ֆորմատը կմնա երեք համանախագահների շրջանակներում՝ Ֆրանսիա, ՌԴ և ԱՄՆ: Ովքեր զբաղվում են այս կոնֆլիկտով, մի նպատակ ունեն՝ թույլ չտալ ռազմական գործողությունների վերսկսում: Ադրբեջանն աշխատում է սպառնալ այդ ռազմական գործողություններով: ԱՄՆ-ը, Ֆրանսիան և Ռուսաստանն աշխատում են, որ դա չլինի»:
Լրագրողի հարցին՝ Հայաստանի բոլոր իշխանությունները խոսել են փոխզիջումներից, այն պարագայում, երբ Ադրբեջանը մշտապես կոշտ դիրքորոշում է ունեցել, ու հիմա կրկին բարդ վիճակի առջև ենք կանգնած, գուցե դա՞ էր մեր խնդիրը, նա պատասխանեց. «Տարածքներ կորցրած երկիրը, գոնե լեքսիկոնի առումով, չի կարող կոշտ չլինել: Իրենց մոտ միշտ խոսքն էր, մեզ մոտ`գործը: Բայց հիմա մերոնք էլ են սկսել խոսել: Գործի առումով է, որ մենք ձախողումների գնացինք: Ապրիլը փաստ չէ՞ր: Էս իշխանությունները հետևություններ արեցի՞ն»:
«Սովետը չուներ այդպիսի բաներ: Սա համարձակ, գրագետ, մշակված փաստաթուղթ էր: Այս փաստաթուղթը հարկավոր է սիրել, գուրգուրել, պահպանել և իրականացնել սրա բոլոր դրույթները: Աղոթենք Աստծուն, որպեսզի շուտ այս իշխանություններից պրծնենք, և գա մի իշխանություն, որը գործով պահպանի անկախությունը: Սա բանաստեղծություն չի, սա խելքի գործ է: Անկախությունը պետք է պահես, փայփայես: Երեխա մեծացնելու նման է. կարո՞ղ ես երեխա մեծացնել, եթե փող չունես, եթե շոր չես հագցնում, եթե սնունդ ու կրթություն չես տալիս»:
«Այն օրվանից, երբ ի հայտ են եկել մադրիդյան սկզբունքները, ինչ-որ նոր բան եղե՞լ է: Փոխվե՞լ է ինչ-որ բան այն առաջարկներում, որոնք դրված են բանակցային սեղանին, ո՛չ: Դրանք բոլորը մադրիդյան սկզբունքներն են։ Ոչ մի խոսակցություն կամ փաստաթուղթ, որ Ադրբեջանը ճանաչում է ԼՂՀ- ն, իսկ փոխարենը՝ մենք ոչինչ չենք տալիս, գոյություն չունի»։
«Եթե Ռուսաստանից է, ուրեմն՝ ավելի շատ Վրաստանում կայանալիք ընտրությունների հետ կարող է կապված լինել: Այս պահին ուղղակի պաշտոնական տեղեկատվությունը շատ սահմանափակ է»:
«Ընտրովի արդարադատությունը դրսևորվում է տարբեր մասնակիցների նկատմամբ: Բայց հիմնական տենդենցը, որն ընդհանուր է, ապօրինի հետապնդումն է, այդ թվում՝ խոշտանգման հասնող վերաբերմունքը, որովհետև պատշաճ բժշկական ծառայություն չտրամադրելը համարվում է վատ վերաբերմունք»,- ասաց նա:
«Ղարաբաղյան հարցի լուծումը 1994թ. տրված էր. երբ Ադրբեջանը զինադադար խնդրեց, ինչ պետք էր հայ ժողովրդին, այդ պահանջները չդրվեցին: Ղարաբաղը թողեցին թրի բերան: Լևոն Տեր-Պետրոսյանը կուրծքը պատռելով դեմ տվեց՝ փրկեց Ադրբեջանը: Մեր ծրագիրն այն էր, որ պետք է հասնեինք Քուռ գետ, կամուրջները պայթեցնեինք, հետո գրավեինք Նախիջևանը. Ադրբեջանը գոյություն չէր ունենա»,- այս մասին այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում ասաց Թալին ջոկատի հրամանատար Սարգիս Կարապետյանը:
«Սասնա ծռեր» խմբի 5 անդամների փաստաբան Ինեսսա Պետրոսյանը լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նշեց, որ այսօր եղել է Դատապարտյալների հիվանդանոց ՔԿՀ-ում ու ականատես է եղել մի խնդրի, որն իրեն շատ է մտահոգել և հուզել, և որը նա գնահատեց՝ մարդու իրավունքների կոպիտ խախտում.
«Սասնա ծռերի» կատարած գործը չեմ արդարացնում, բայց նրանց համար պատրաստ եմ կյանքս տալ: Այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում նշեց Թալին ջոկատի հրամանատար Սարգիս Կարապետյանը՝ միևնույն ժամանակ նկատելով, որ այնտեղ դավադրություն կար. ««Սասնա ծռերի» կատարած գործողություններից հետո Հայաստանը կանգնած էր քաղաքացիական պատերազմի եզրին. Գասպարյան Վովայի բանակը՝ մի կողմ, ժողովուրդը՝ մի կողմ՝ երկու շաբաթից ավելի իրար ծեծում, ջարդում ու սպանում էին: Սրանք սպասում էին, որ կարող է ինձ նման տղաները հավաքեն իրենց մարտական ընկերներին, գնան այնտեղ, բայց չստացվեց»:
Իրանագետ Կարեն Մկրտչյանն այսօրվա ասուլիսին, պաատասխանելով 168.am-ի հարցին՝ հաշվի առնելով իրանա-ադրբեջանական մերձեցումը, Ղարաբաղի հարցում Իրանն ի՞նչ դիրքորոշում կորդեգրի, Իրանը մինչև այժմ դեմ է եղել նաև մադրիդյան սկզբունքներին ու խաղաղապահների մուտքին՝ Արցախ, հնարավո՞ր է, որ սա բացասական ազդեցություն ունենա ռուս-իրանական հարաբերությունների վրա, քանի որ հակասում է ՌԴ պլաններին Ղարաբաղի հարցում, նշեց, որ Իրանը ձգտում է տարածաշրջանում խաղաղության պահպանմանը.
Ըստ իրանագետի՝ հաշվի առնելով, որ Հայաստանում գտնվում է ռուսական ռազմաբազան ու հայ-ռուսական ռազմաքաղաքական համագործակցություն ունի երկար դարերի պատմություն, տարածաշրջանում ՌԴ ամրապնդվելն ու ծավալվելը նպաստավոր է նաև ՀՀ-ի համար: Նա նաև նշեց, որ Թուրքիան տարածաշրջանում մղվում է երկրորդ պլան ու նրա լուրջ մրցակիցը դառնում է Իրանը:
«Ես կարող եմ բաց ճակատով իմ մոտեցումն ասել: Ես հետևից չեմ խոսում, անազատության մեջ գտնվող անձի հետևից չեմ խոսում: Իմ գործունեության ընթացքում բոլորը գիտեն, որ ես բացառապես քաղաքական գործունեություն եմ իրականացրել, ոչ թե ասել եմ այն, ինչի համար գումար են տվել, մեկին քննադատել կամ վիրավորել եմ: Ես բիզնեսներ չունեմ, զբաղվում եմ քաղաքական ու մանկավարժական գործունեությամբ. դրա մասին բոլորը գիտեն»:
«Բացառապես քաղաքական հետապնդում էր: Ինքներդ տեսել ու արձանագրել եք՝ մենք ինչ ենք արել, սադրիչներն ովքեր էին, իշխանությունների հետ ինչ կապ ունեին, ոստիկանապետի թիկնազորի ներկայացուցիչը՝ քարը ձեռքին,ւնեցածը ինչ օպերատիվ ծառայություն էր այնտեղ իրականացնում, քաղաքացիական անձանց խմբավորումներ էին ոստիկանների ետևում գործում՝ ձեռքներին տարբեր տեսակի ձողեր: Ձեր նկարած կադրերի շնորհիվ ապացուցվել է ոչ միայն իմ, այլև մյուս քաղաքական բանտարկյալների անմեղությունը»:
«Նիկոլ Փաշինյանը մտահոգություն էր հայտնել, թե ինչ եմ ես նկատի ունեցել, երբ ասել եմ, որ այդ զենքը պետք է վերահսկողության տակ լինի: Բարեբախտաբար, կա ամբողջական հարցազրույցը: Ես իմ խորը մտահոգությունն եմ հայտնել, որ ժողովուրդը հանկարծ այդ ուղղությամբ գնա, ասել եմ, որ դեմ եմ: Պատասխանեմ Փաշինյանի հարցադրմանը, թե ինչ եմ նկատի ունեցել, երբ ասել եմ, որ չեմ ցանկանա, որ հանկարծ զենքը կրիմինալի ձեռքն անցնի, բա ո՞ւմ ձեռքում դա պետք է լիներ»:
Քաղաքագետի կարծիքով՝ անկախ ամեն ինչից՝ հայ ժողովուրդը պետք է ունենա մեկ դիրքորոշում. «Ոչ մի թիզ հող»: Նրա խոսքով՝ Հայաստանում օդը լցված է դիվերսիոն գաղափարական հակամարտություններով. «Ոչ մեկը չգիտի՝ ինչ են տալու, բայց բոլորը տալուց են խոսում: Հայության մտքով 200 տարի է՝ վերցնելը չի անցնում, ինքը պատրաստ է ամեն ինչ տալու»:
Անդրադառնալով ՊՊԾ գնդում սպանված 3 ոստիկանների մահվան համար պատասխանատվություն կրելու խնդրին, նա ասաց, որ նրանցից մեկի սպանությունը կապ չունի «Սասնա ծռերի» հետ. «Նրանց գործողությունների արդյունքում չի զոհվել: Մյուս երկու ոստիկաններն իրենց վերքերը ստացել են փոխհրաձգության ժամանակ: Այսինքն՝ պաշտպանության արդյունքում զոհվել է երկու ոստիկան»:
«Այն ինքնավստահությունը, որ կար մեր իշխանությունների մոտ, թե մեր դեմ խաղ չկա, այդ իրավիճակը լրիվ փոխվել է: Այդ ինքնավստահությունը չկա ռեժիմի մոտ, բայց կա ժողովրդի մոտ: Վարչախմբի ունեցած զինանոցն էապես խարխլված է: Այսօր նա շարունակում է հենվել ընդամենը մեկ ինստիտուտի վրա, որը ոստիկանական պատժիչ ուժերն են, բայց այնտեղ էլ հստակորեն երևում են ցնցումներ. Ոստիկանության շարքերից հարյուրավոր դիմումներ են ներկայացվում այնտեղից դուրս գալու համար»:
