«Միացյալ Թագավորությունը սատարում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի ջանքերն` ուղղված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորմանը»,- այսօր կազմակերպված «Անվտանգությունն և դիվանագիտությունը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունում. նոր փո՞ւլ» քննարկման ժամանակ այս մասին ասաց Հայաստանում Միացալ Թագավորության դեսպան Ջուդիթ Ֆարնուորթը:
«Ես կարծում եմ, որ իրոք սերնդափոխության խնդիրն էական դերակատարում ունի հանրային ընկալման ոլորտում։ Մենք ժամանակին գործ ունեինք սոցիալիստական աշխարհի հետ, և այդ աշխարհը քաղաքակրթվում էր Ռուսաստանի կողմից։ Երբ սոցիալիստական այդ ժամանակաշրջանն ավարտվեց, սոցիալիստական մոդեռն երևույթը դուրս եկավ, Ռուսաստանը չկարողացավ պահպանել իր՝ քաղաքակրթական կենտրոնի դերը։ Այդ կենտրոնը դարձավ Արևմուտքը։ Հայաստանում նույնպես հայտնվեցին շատ հասարակական խավեր, ում համար կենտրոնը դարձավ Արևմուտքը»։
«Մենք ավելի էինք ուզում ցույց տալ մեր ստրկությունը, քան Մոսկվան պահանջում էր՝ ռուսական դպրոցներ, ռուսական անվանումներով փողոցներ, քաղաքներ։ Դա մեր հպատակության արտահայտությունն էր։ Մեծ ու փոքր պետությունների մեջ, մանավանդ, երբ եղել ես նրա գաղութը, ինչքան շատ ես տալիս, այնքան շատ են ուզում։ Ես չեմ տեսել, որ այն ժամանակ որևէ ռուս պաշտոնյա ասեր, թե ռուսական դպրոցներ պետք է բացվեն Վրաստանում, իսկ մեզ ասում էին»։
Էկ Չուան առևտրի և կակաոյի հովանավոր աստվածն էր։ Էկ Չուային երկրպագում էին վաճառականները և կակաոյի հարուստ պլանտատորները, որովհետև նա իրենց մասնագիտության հովանավորն էր։ Հնարավոր է, որ Էկ Չուան կապված էր նաև մեղուների պաշտամունքի հետ, քանի որ նա պատկերվել է մեղուներին նվիրված կոդեքսներից մեկում։
«Փոքրուց սիրել եմ երգել. հաճախել եմ մանկական երգչախումբ, 7 տարեկանում ջութակի եմ գնացել, բայց ինչ-ինչ պատճառներով կիսատ եմ թողել։ Հետո սիրահարվեցի կիթառին. մոտ 6 տարի սիրողական էի նվագում, ինքնուս էի, բայց արդեն մոտ 2 տարի է՝ զբաղվում եմ պրոֆեսիոնալ կիթառով։ Տարիքիս պատճառով ինձ մի կերպ ընդունեցին Սպենդիարյանի անվան երաժշտական դպրոց»,- 168.am-ի հետ զրույցում պատմեց Դավիթը։
168.am-ը մաթեմատիկոս, ՀՌՀ դոցենտ Վաչագան Վահրադյանից հետաքրքրվեց, թե ի՞նչ նպատակ ունեն նմանատիպ պնդումները, երբ Քարահուջն ամբողջ աշխարհում հայտնի է՝ որպես հնագույն աստղադիտարան, ինչին ի պատասխան՝ նա ասաց, որ չի կարող ասել, թե որն է այդ պնդումների նպատակը։
«Նրանք նույնիսկ չգիտեին, որ դա բանավեճի հարթակ է, կարծիքներ պետք է փոխանակվեն, քննարկվեն խնդիրները: Կանոնադրությունը նույնիսկ դրա հնարավորությունը չի ստեղծում: Գավառական աշխատելաոճի ներքո նրանք ձեռքով են քվեարկում, պատկերացնո՞ւմ եք: Ձեռքով քվեարկելը ազդելու մեթոդ է: Քաղաքապետարանի ավագանին բացարձակ գավառական մի ժողովի տպավորություն է թողնում»:
«Եվրոպայի հետ ասոցիացման համաձայնագիր չստորագրելը քննադատվեց, բայց դա ճիշտ քաղաքականություն էր»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին հայտարարեց ՀՀԿ նախկին պատգամավոր Լեռնիկ Ալեքսանյանը։
«Սա է մեզ մնում, այլ ճանապարհ չեմ տեսնում դրան հակադրելու։ Այս գործընթացը ես գնահատում եմ բացասական՝ տարածաշրջանային տեսանկյունից, Հայաստանին մեկուսացնելու տեսանկյունից և, իհարկե, ռազմական իր բաղկացուցիչ մասի տեսանկյունից»:
Հասարակական-քաղաքական գործիչ Գուրգեն Եղիազարյանը կարծում է, որ «Ելք» դաշինքի առաջ քաշած փողոցների անվանափոխության հարցերը բլեֆի դաշտից են։
«Մենք չունենք ազգային իշխանություններ։ Գործող իշխանությունը բացարձակ կապ չունի հայ ազգի և նրա շահերի հետ։ Հետևաբար՝ մենք նրանցից ոչինչ չենք ակնկալում։ Մենք պետք է տապալենք գործող իշխանությունը»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում այս մասին հայտարարեց «Երկիր Ծիրանի» կուսակցության նախագահ Զարուհի Փոստանջյանը։
«Մենք կողմնակից չենք ինչ-որ կոսմետիկ փոփոխությունների։ Եթե դու մի քանի փողոցներ անվանափոխելու նախաձեռնությամբ ես հանդես գալիս, ապա նախ՝ ինչով ես փոխում, դա շատ կարևոր է»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում, խոսելով «Ելք» դաշինքի՝ փողոցների անվանափոխության նախաձեռնության մասին, նման կարծիք հայտնեց «Երկիր Ծիրանի» կուսակցության նախագահ Զարուհի Փոստանջյանը։
Այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում «Երկիր Ծիրանի» կուսակցության նախագահ Զարուհի Փոստանջյանը պարզաբանեց, թե ինչ նկատի ունեն, երբ կուսակցության գաղափարախոսության և սկզբունքների «Դատապարտում ենք» բաժնում, ի թիվս տարբեր բացասական երևույթների, նշված է, որ դատապարտում են Հայ Առաքելական եկեղեցու քաղաքական և տնտեսական իրավունք-մենաշնորհը (արտոնությունները)։
Մեր այս հարցադրումներին ի պատասխան՝ Ղուկասյանն ասաց, որ «Էլեկտրիկ-Երևան» շարժման ժամանակ եղել են այնտեղ, ուղղակի չեն երևացել. «Շարժման մասնակիցները մեզ լավ ճանաչում են։ Այս հարցն առաջին անգամն ենք բարձրաձայնում և պատրաստվում ենք տնտեսագետների հետ, օրինակ՝ այս հարցը բարձրացրած տնտեսագետ Թաթուլ Մանասերյանի հետ կապվել, և կարծում եմ, որ այո, մենք կփորձենք այդպիսի փաթեթ պատրաստել։ Կփորձենք նախաձեռնող լինել»։
Կրթության ազգային ինստիտուտի Ինֆորմատիկայի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների բաժնի վարիչ Ռուզաննա Ստեփանյանի խոսքով՝ այս տարի գրվել է նոր կրթակարգը, որտեղ մեծ փոփոխություններ են արված «Ինֆորմատիկա» առարկայի և դասագրքի հետ կապված։
«Համոզված եմ, որ օպերացիոն համակարգերի անվճար տարբերակներն ավելի լավն են։ Եթե Windows-ի պրոդուկտները դպրոցին ինչ-որ ձևով տրվում են անվճար, ապա Photoshop և Corel draw ծրագրերն ընդհանրապես չեն դիտարկվել, և երեխաներն ի սկզբանե տեսնում են, որ մենք գործ ենք ունենում ոչ արտոնագրված պրոդուկտի հետ։ Դա արդեն իսկ երեխաների դաստիարակության վրա բացասական է ազդում, որովհետև երեխան հասկանում է, որ կարելի է ինչ-որ ձևով շրջանցել օրենքները»։
«Առաջին շերտը շատ ավելի գլոբալ է. «Ինֆորմատիկայի» դասավանդման հետ խնդիր ոչ միայն Հայաստանում կա։ Համակարգչային հմտությունները երևի թե միակ առարկան է, որտեղ երեխաներն ավելի մեծ հմտություններ ունեն, քան ուսուցիչները։ Սա արդեն խնդիր է, թե ինչպես դասավանդել, որպեսզի դասատուի հեղինակությունը պահպանվի։ Սա լուրջ հարց է։ Մենք պետք է հաշվի առնենք սերնդի յուրահատկությունները»։
«Այո, տարօրինակ է, ու դա խոսում է երկակի ստանդարտների մասին, որը կիրառում է Ռուսաստանը։ Եվ ուզում եմ մի ճշտում անել ձեր ասածի մեջ՝ ոչ միայն մատակարարել է, այլև շարունակում է ծանր զենքեր մատակարարել Ադրբեջանին»։
«Ես չգիտեմ՝ այդ կինն ինչ իրավիճակում է եղել, կամ ոստիկաններն ինչու չեն զիջել։ Պարոն Գասպարյանը պետք է հասկանա, որ համակարգը փտում է։ Տեսուչները մեղավոր չեն։ Նույն վարորդի վրա ոնց է պլան դրված, այդպես էլ տեսուչների վրա է դրված»։
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը պետք է նախապատրաստական աշխատանքներ տանի, որ չհրաժարվելով անվտանգության ներկայիս համակարգից՝ համագործակցության ծրագրեր մշակի այլ անվտանգության համակարգերի հետ.
«Զարմանալի կլիներ, եթե քո դաշնակից պետությունն այդ ամենի վերաբերյալ իր տեսակետը չհայտներ, այլ հարց է, թե դու հաշվի կնստե՞ս դրա հետ, թե՞ ոչ։ Եթե հաշվի ես նստելու, ապա անեիր դա ժամանակին, որ նման տխմար իրավիճակ չլիներ, որովհետև, եթե որոշել եք՝ գնացեք, դա ձեր սուվերեն իրավունքն է։ Եթե ունեք պարտավորություններ ձեր գործընկերների նկատմամբ, ուրեմն մի արեք այն քայլը, որը չի ընդունվելու։ Եթե միացել եք մի բլոկի, էլ խաղեր մի տվեք, սա է հարցը»։
«Ես չեմ կարծում, թե ինչ-որ հանդիպմամբ կարելի է փոխել արցախյան կոնֆլիկտի զարգացումների ֆորմատը։ Ընդհանուր առմամբ, արդեն մի քանի տարի է՝ բանակցային գործընթացում կոնֆլիկտի կարգավորման մասին խոսք չկա, խոսվում է միայն մենեջմենթի մասին, այն մասին, որ փորձում են նվազեցնել բռնությունների մակարդակը Արցախի սահմանին»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպման ընթացքում անդրադառնալով Հայաստանի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների սեպտեմբերին կայանալիք հանդիպմանը՝ այս մասին ասաց քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանը։
«Ե՛վ ՆԱՏՕ-ում են ամեն ինչ շատ լավ հասկանում, և՛ Ռուսաստանում, և՛ Հայաստանում. նորմալ քաղաքական գործընթաց է։ Դա ոչ մի կերպ չի ազդի Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերությունների վրա, տարօրինակ կլիներ, եթե ազդեր։ Ես չեմ կարծում, թե դա կարևոր իրադարձություն է, դա «մեդիա-փուչիկ» է»։
«Վարժություններն օգտակար են Հայաստանի համար, դրանք կատարելագործում են զինվորականների մասնագիտական ունակությունները»։
Նրա խոսքով՝ Հայաստանը փոքրիկ պետություն է՝ քիչ ռեսուրսներով, և չի կարող լուծել անգամ սեփական խնդիրները, ուր մնաց թե՝ կապող օղակ դառնա ԵՄ-ի և ԵՏՄ-ի միջև. «Նախ պետք է լուծել ներքին խնդիրները, հասկանալ՝ ինչ ես դու ուզում, հետո նոր սկսես հետաքրքրվել մյուսների խնդիրներով»։
«ԵՏՄ-ին անդամակցելուց հետո ունենք ամենակարևոր կորուստը՝ Հայաստանի զարգացման, բարեփոխումների, արդիականացման շանսի բացթողումը։ Ասոցացման համաձայնագիրն այդ ամենն էր, և մենք այդ ժամանակ բաց թողեցինք մեր զարգացման տեմպերը»:
Այսօր «Մեդիա-կենտրոնում» կազմակերպված «Զարգացումներ և փոփոխություններ Մաքսային միությանն անդամակցելու հայտարարությունից 4 տարի անց» թեմայով քննարկման ժամանակ «Մոդուս վիվենդի» կենտրոնի հիմնադիր-նախագահ, արտակարգ և լիազոր դեսպան Արա Պապյանն ասաց, որ միությանն անդամակցության ժամանակ մի քանի օր խոսվում էր բացահայտ սպառնալիքի մասին, թե՝ եթե չանդամակցենք ԵՏՄ-ին, ապա Հայաստանն Ուկրաինայի օրը կընկնի.
«Մոսկվան նույնիսկ հայտարարել էր, որ Վրաստանում անցկացվելիք զորավարժություններն ապակառուցողական են և ուղղված են Ռուսաստանի ազգային անվտանգության դեմ։ Հիմա պատկերացրեք նրանց ընկալումը, եթե ԵՏՄ անդամ երկրներից մեկը, որը նաև իրենց ռազմավարական դաշնակիցն է, մասնակցում է այն զորավարժություններին, որը նրանք պաշտոնապես սպառնալիք են անվանել։ Հետևաբար՝ ես համոզված եմ, որ այդ ճնշումը եղել է»։
«Բայց ինձ համար խնդիրը նաև այլ դաշտում է՝ ինչքա՞ն է Հայաստանը պատրաստվում բոլոր եղած շանսերը, որ ստանում է սեփական հզորությունը զարգացնելու համար, բաց թողնել, կորցնել, չօգտագործել։ Ես այս հրաժարումը դիտարկում եմ՝ հերթական մեկ շանսի բացթողում, որը կօգներ Հայաստանին ինչ-որ չափով հզորանալ, զարգանալ, ամրանալ, ավելի ուժեղանալ»։
«Ես զարմանում եմ, որ Գյուղատնտեսության նախարարությունը մինչև այսօր չի հայտարարել, որ մեզ մոտ երաշտ է։ Պրակտիկայում այսպես է՝ եթե 21 օր տեղումներ չեն լինում, կարող ես հայտարարել երաշտ։ Վերջին երկու ամսվա ընթացքում մի երկու անգամ է տեղում եղել, և մեզ մոտ միանշանակ երաշտ է»:
