Մինչ Հայաստանի հանրային, քաղաքական կյանքն ալեկոծված է Գյումրիում տեղի ունեցած ընտրությունների արդյունքներով, մինչ մի մասը շունչը պահած սպասում է ընդդիմության միասնական որոշմանը, իշխանությունները՝ դրա տապալմանը, աղմուկի արքա Նիկոլ Փաշինյանը գրեթե լուռ է։
«Խաղաղություն լինում է միայն իրական ուժային բալանսի պարագայում, կամ, եթե նույնիսկ այդ ուժային բալանսը երկուսի միջև հնարավոր չէ շատ մոտեցնել, ապա հենց դրա համար էլ գոյություն ունեն դաշնակիցներ, դիվանագիտություն: Փաշինյանը սա շատ լավ հասկանում է, ուղղակի խաղաղության պայմանագիր կամ համաձայնագիր անվանումն ունեցող որևէ փաստաթուղթ իրեն պետք է զուտ իր ներքին քաղաքական հեռանկարների համար»:
Նա վստահ է՝ Նիկոլ Փաշինյանն ի սկզբանե իմացել է, որ Ալիևը ոչ մի թուղթ չի ստորագրելու, բայց մտել է պրոցեսի մեջ. «Նա այդ թեման օգտագործեց վերընտրվելու համար: Տեսեք՝ այդ խաղաղության պայմանագրի բովանդակությունն ինչ փոփոխություններ է կրել: Այդ ամբողջ ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը զիջելով խաղաքարտեր ու զոհելով մարդկային կյանքեր, կոնկրետ պետության տարածք, ասում է՝ դե էս է: Ալիևի նպատակը Հայաստանի չգոյությունն է: Հայաստանի իշխանություններն իրենց գործողություններով արձակում են Ալիևի ձեռքերը»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքական վերլուծաբան Արման Աբովյանն է։
«Մելանի Ժոլին ինքը կարծես ՀՀ ԱԳ նախարարը լինի: Փակ դռների հետևում եղած բանակցություններում նա միշտ հանդիպում է ՀՀ իշխանությունների լռությանը: Եվ բնական է, որ մարդիկ պետք է ասեն՝ լավ, մենք ամեն ինչ անում ենք ձեզ համար՝ իբրև կանադահայ համայնքի, բայց եթե Հայաստանը մնում է միտումնավոր լռության մեջ, շատ մեծ ճամփա չենք կարող գնալ»:
Հայաստանում վերջին տարիներին արձանագրվող տնտեսական աճերն իշխանությունները փորձում են որպես մեծագույն ձեռքբերում՝ մատուցել հասարակությանը։ Բայց խուսափում են խորանալ այդ աճերի կառուցվածքի մեջ։ Խուսափում են, որովհետև խորանալու դեպքում կպարզվի, որ գործ ունենք լավ փչված փուչիկի հետ, որ ցանկացած պահի կարող է պայթել։
«Գիտե՞ք ինչ․ աշխարհում կա 200 պետություն։ «Իրական Ֆրանսիա», «Իրական Գերմանիա» ե՞ն ասում, դա ի՞նչ բան է ընդհանրապես, դա կեղծ խոսք է։ Չի՛ կարելի նման բան ասել։ Ամեն ազգ պետք է իր անցյալը հիշի, որ մնա։ Իր ասելով՝ երբ ասում ես՝ «իրական», նշանակում է՝ պետք է մինչև 2018 թվականն ինչ եղել է, ջնջես։ Ամո՛թ է, լա՛վ է»,- հարցմանը զայրույթով արձագանքեց մեր համաքաղաքացիներից մեկը։
Պարզ է, որ Փաշինյանը գիտակցում է իր քայլերի այս հակասականությունը և «Իրական Հայաստանի» գաղափարախոսության իր՝ ներքին կամ այլոց՝ արտաքին մտասևեռումն իրականացնելու ճանապարհին կարող էր որոշում ստորագրել ընդհանրապես Ազգային անվտանգության ռազմավարություն չունենալու մասին։
«Այս թիմն ուզում է ուղղակի ոչնչացնել ազգը: Երիտասարդ քաղաքագետներ էլ կան, որ խոսում են պետության մասին՝ առանց ազգի: Շատ կներեք, էդ որտե՞ղ եք սովորել: Այս ամբողջն արվում է, որովհետև իրենք եկել են այդ գաղափարախոսությամբ՝ հանձնել Արցախն Ադրբեջանին և Հայաստանը դարձնել վիլայեթ: Պետությունն առանց ազգի, ազգայինի՝ այլ պետության միավոր է դառնում: Եթե մինչ այսօր մարդիկ դա չեն հասկացել, ես ցավակցում եմ նրանց»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը:
Առաջին հայացքից իսկապես ծուղակային թվացող այս իրավիճակից ելքը, ի թիվս այլ նոր շեշտադրումների, կարող է լինել ոչ թե «իրական Հայաստանին» «պատմական Հայաստանը» հակադրելու մեխանիկան, այլ այնպիսի ինտելեկտուալ ու գաղափարական աշխատանքը, որը ցույց կտա, որ իրական և պատմական հայաստանները ոչ թե հակադրվում են, ինչպես ներկայացնում է իշխանությունը, այլ չեն կարող գոյություն ունենալ առանց մեկը մյուսի, առանց փոխլրացնելու ու առանց գոյակցության։ Այսինքն՝ իրական Հայաստանը, այդ թվում ու առաջին հերթին՝ պատմական Հայաստանն է՝ պատմական հիշողությամբ, հազարամյա ավանդույթներով, նախնիների պաշտամունքով։
Այսօր խորհրդարանում Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ, երբ «իրական Հայաստան»-ի կոնցեպտը գրավոր տեսք ստանա, ինքն իրեն կարձանագրի՝ որպես այդ գաղափարախոսության համախոհ, և դրանով գնա ժողովրդի մոտ ու համախոհություն ձևակերպի այդ գաղափարախոսության նկատմամբ:
Մարդը, ում իշխանության ժամանակաշրջանում և ում իշխանության, ամենաքիչը, անփութության պատճառով հայ ժողովուրդը վերջին հարյուր տարվա ընթացքում ամենաշատ նահատակներն է ունեցել, այլևս չի ուզում նահատակ լինել։ Ու դա ասում է այնպես, կարծես մոտ 5000 նահատակները զոհվելու անդիմադրելի ցանկություն ունեին, մինչդեռ ինքը, ահա, հասկացել է, որ ապրելն ավելի լավ է, քան նահատակվելը։
«Ամբողջ հարցը հենց դրա մեջ է. այո, կարծում ենք, որ խնդիրը մեր մեջ է և մեր աշխարհընկալման մեջ է, և ոչ միայն անձամբ իմ, բայց նաև անձամբ իմ»,- այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Նիկոլ Փաշինյանը՝ նշելով, որ թեև իր մեջ է խնդիրը, բայց իր միջի խնդիրը բոլորի մեջ արտահայտվում է:
Դիտարկմանը՝ Նիկոլ Փաշինյանը պնդում է, որ իրենք բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն են վարում, նա արձագանքեց, որ եթե այդպես լիներ, ապա սահմաններում խնդիրներ չէինք ունենա, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» և «Արևմտյան Ադրբեջանի» մասին չէին խոսի, խաղաղապահները կլինեին Արցախում, արցախցիները կլինեին այնտեղ, ավելին՝ 44-օրյա պատերազմը կկանգներ 4-5 օրում. «Նիկոլ, դու քո էությամբ դիսբալանս ես, ո՞նց կարող ես բալանսավորված քաղաքականություն իրականացնել»:
«Արտաքին և ներքին քաղաքականության հետ կապված բոլոր լուծումները, որ մենք առաջարկում են ՀՀ քաղաքացիներին և միջազգային գործընկերներին, հենվում է «իրական Հայաստանի» հայեցակարգի վրա»,- ԱԺ-ում հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը՝ ընդգծելով, որ իրենք իրականացնում են բալանսավորված արտաքին քաղաքականություն:
Հերթական շոուում Նիկոլ Փաշինյանն ու Աննա Հակոբյանը քննարկել են 2025 թվականի նորամուտի Նիկոլ Փաշինյանի ուղերձը, իսկ թե ինչու են ընտրել հենց այդ ուղերձը՝ հարցի պատասխանը հնչեցնում են հպարտ դիտարկմամբ, որ ըստ ֆեյսբուքյան էջի վիճակագրության՝ դա ամենադիտվածն է։
Իշխանությունը, օրինակ, հայտարարում է, որ գերնպատակն Ադրբեջանի հետ խաղաղության հաստատումն է, չի հայտարարում, բայց հասկանալի է, որ էլ ավելի կարևոր նպատակ է ինքնին իրենց իշխանության պահպանումը, և դրանց հասնելու ճանապարհին չի խորշում ոչնչից՝ սկսած պետական մակարդակով նվաստացումից՝ մինչև ազգային արժեքների, անցյալի ուրացում, իշխանությանն ընդդիմացողների ապօրինի ազատազրկումներից՝ մինչև հենց իշխանական անհնազանդների անձնական կյանքի հրապարակայնացում։
«Գլոբալ անվտանգություն և աշխարհաքաղաքական մարտահրավերներ» խորագրով միջազգային համաժողովի շրջանակում APRI գիտահետազոտական կենտրոնի փորձագետ, միջազգայնագետ, իսրայելագետ Սերգեյ Մելքոնյանը 168.am-ի խնդրանքով անդրադարձավ Նիկոլ Փաշինյանի՝ Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցի այն հատվածին, որտեղ նա հավասարության նշան է դնում «Արևմտյան Հայաստանի» և «Արևմտյան Ադրբեջանի» միջև:
Շատերին թվում է, թե Նիկոլ Փաշինյանը միայն վերջին շրջանում է պետության լինել-չլինելու կամ պետության գոյության հարցը շրջանառում, երբեմն այն կապելով 44-օրյա պատերազմից հետո աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային անվտանգային նոր իրողություններին և ձևավորված միջավայրին: Սակայն նա տարբեր առիթներով հայտարարել էր, որ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում հնարավորություն ընձեռվեց ունենալ «Իրական Հայաստան»:
Արցախի հայկականության ոչնչացումն իրականում հայ-ադրբեջանական համատեղ օպերացիա է, որում Ադրբեջանը զբաղված է հայկական մշակութային ժառանգության, հուշարձանների, գերեզմանատների ֆիզիկական ոչնչացմամբ, իսկ Հայաստանի իշխանությունը ստանձնել է հայ հասարակության հիշողությունից դրանք ջնջելու ստորագույն պարտականությունը, որը Նիկոլ Փաշինյանը ձևակերպում է՝ որպես «սոցիալ-հոգեբանության փոփոխություն»։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
«Եթե կողմերը դեռ չեն ավարտել համաձայնագրի վրա աշխատանքը ու կարող էին այն ստորագրել նույնիսկ ամիսներ առաջ, ինչո՞ւ են հիմա որոշում օրակարգում ավելացնել ինչ-որ նոր բան՝ ռազմավարական գործարք, ի՞նչ է դա իրենից ներկայացնելու, բարդ է հասկանալ, թե ինչո՞ւ է առաջացել դրա անհրաժեշտությունը, ևս պարզ չէ, ի՞նչ խնդիր է այն լուծելու․․․ հարցերը չափազանց շատ են։ Ինչո՞ւ է այս թեման բացվում, երբ կողմերը դեռ չեն ավարտել խաղաղության համաձայնագրի համաձայնեցումը և չեն ստորագրել այն»։
«Եթե Երևանում բնակվող ՀՀ քաղաքացին առավոտ լսել է, օրինակ, կառավարության նիստը, հասկացել է, որ իր գույքահարկը թանկանալու է, հասկացել է, որ այսուհետ տրանսպորտի տոմս առնելու համար պետք է նույնականացում անի՝ անձնագրի հետ նկարվի, մի հատ մասնավոր ընկերության իր բոլոր տվյալները տա, և երեք անգամ տրանսպորտի գինը թանկանա, մի խոսքով՝ դեպրեսիայից ուզում է դուրս գալ՝ քաղաքում զբոսնի, ու հանկարծ այդ օրն էլ անձրև է եկել, այս մարդն ի՞նչ պատկերի է ականատես լինում. դուրս է գալիս, մի հատ ջրհեղեղի մեջ է ընկնում, չի հասկանում՝ ոնց շրջանցի այդ ջրափոսերով լցված տարածքները»:
Եթե, օրինակ, արտասանեն «Ես իմ անուշ Հայաստանի» բանաստեղծությունը և հասնեն այն տողին, որ՝ «Աշխարհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկա, որպես անհաս փառքի ճամփա, ես իմ Մասիս սարն եմ սիրում», ո՞նց թե քո Մասիս սարը, ո՞վ ասեց, որ այս Մասիս սարը քոնն է։ Իսկ եթե շատ ես ուզում քո սերն արտահայտել Մասիսի նկատմամբ, ասա, որ ես «թուրքերի Մասիս» սարն եմ սիրում, կլինի շատ ճիշտ ու որևէ խնդիր չի առաջացնի հարևանների հետ»,- շեշտեց նա։
Նոյեմբերի 7-ը Շուշիի իրական անկման օրն է, տարելիցը։ Ուղիղ 4 տարի առաջ այս օրը՝ 2020թ․ նոյեմբերի 7-ին, Շուշին ամբողջությամբ անցավ ադրբեջանական ուժերի վերահսկողության տակ։ Բայց այդ մասին հայտնի էր լինելու տևական ժամանակ հետո, որովհետև մինչև այսօր համացանցում՝ ՀՀ Կառավարության պաշտոնական էջում, պահպանվում է 2020թ․ նոյեմբերի 9-ի ժամը 19։19-ի հրապարակումը․ «Շուշիի համար մարտերը շարունակվում են, Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ»։
Այսօր Կառավարության հետ հարցուպատասխանին ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը եկել էր Արցախի Տիգրանակերտից պեղումների ժամանակ հայտնաբերված նռով։ Նա ասաց, որ Նիկոլ Փաշինյանն ամեն տեղ քարտեզի մակետով է գնում, ինքն էլ որոշել է ամեն անգամ դատարկաձեռն չգալ հարցուպատասխանին։
Պատմական գիտությունների թեկնածու, պատմական ժողովրդագրության մասնագետ Միքայել Մալխասյանը ֆեյսբուքյան իր էջում անդրադարձել էր Նիկոլ Փաշինյանի կողմից Պապ թագավորի մասին հերթական էժանագին հայտարարություններին:
«Նիկոլ Փաշինյանն իրական Հայաստանը վեր է ածում պատմականի ու հանձնում է թշնամուն»,-այսօրվա դատական նիստից հետո ավանդական կարճատև հարցուպատասխանի ժամանակ ասաց Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանը՝ պատասխանելով 168.am-ի հարցերին:
