Եթե այսօր Հայաստանի տնտեսական վիճակագրությունից դուրս բերենք շահումով խաղերի և, այսպես կոչված, վերաարտահանման բաղադրիչները, ապա Հայաստանի տնտեսության պատկերը կլինի, մեղմ ասած, անմխիթար:
Roots Furniture կահույքի ընտանեկան արտադրությունը, որը սպառողին առավել հայտնի է Acobian Furniture ապրանքանիշով, երկու տասնամյակից ավելի պատմություն ունի. բոլոր ավանդույթները փոխանցվել են ընկերության տնօրեն Լևոն Ստեփանյանի պապիկից։
Հայաստանի խոշորագույն հարկատուներից մեկը՝ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը, օրերս հանրությանը ներկայացրեց կայուն զարգացման վերաբերյալ իր ամենամյա զեկույցը: Այն պարզապես կոմբինատի գործունեության, դրա տնտեսական գործունեությանը զուգահեռ՝ բնապահպանական և սոցիալական բաղադրիչների ներդաշնակ կառավարման մասին չէ: Զեկույցի հանգամանքն ինքնին ունի ավելի լայն նշանակություն, իսկ Հայաստանի համար՝ համակարգային և ընդհուպ՝ մշակութային նշանակություն:
Տնտեսագետ, ԱԺ ընդդիմադիր պատգամավոր Թադևոս Ավետիսյանը 168․am-ի հետ զրույցում այս առնչությամբ հիշեցրեց Փաշինյանի ու նրա թիմի դեռ իշխանամուտի խոստումների բույլը՝ քաղաքացուն աղքատության ճիրաններից ազատելու, նպաստից դեպի աշխատանքի դաշտ բերելու մասին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ նախկին վարչապետ, «Ազատություն» կուսակցության նախագահ, «Միասին» շարժման համանախագահ, պրոֆեսոր Հրանտ Բագրատյանն է։
Ինչպես և հնարավոր էր կանխատեսել Ադրբեջանում կայանալիք COP29 գագաթնաժողովի առնչությամբ, Բաքուն այդ հարթակն օգտագործելու է Հայաստանի հանդեպ ոչ միայն քաղաքական առավելապաշտության, այլ նաև տնտեսական գրոհի համար: Գագաթնաժողովի մեկնարկի իր ելույթում Իլհամ Ալիևը մեղադրել է Հայաստանին՝ ռեգիոնալի շրջակա միջավայրը վտանգելու համար:
2018 թվականի «թավշյա հեղափոխության» հերթական շահառուն Տիգրան Ավինյանն է․ նա հենց թավշյա աժիոտաժից հետո Երևան քաղաքի ավագանու անդամից միանգամից դարձավ փոխվարչապետ, հետո արդեն՝ փոխքաղաքապետ ու քաղաքապետ։ Ի դեպ, 2019-23 թթ․-ին թավշյա պաշտոնյան համատեղությամբ ԱՆԻՖ-ի տնօրենների խորհրդի նախագահն էր, որն իր գործունեության մեկնարկից կարճ ժամանակ անց հայտնվեց կոռուպցիոն սկանդալների կենտրոնում։
Այսօրվա պաշտոնյաներից ում հայտարարագիրը բարձրացնում ես՝ պետական բյուջեի հաշվին միլիոնների եկամուտներ են ստացել, միլիոններ են կուտակել, բնակարաններ ու ավտոմեքենաներ են գնել։ Իսկ քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը շարունակում է հազիվ գոյատևել։ Երեք միլիոնանոց երկրում 200 հազար մարդ աղքատ է։
Տաքսիների վրա հարկային բեռ դնելով՝ կառավարությունը փորձում է ավելացնել այս ոլորտից գանձվող հարկերը։ Սա նոր ֆինանսական ծանրություն է, որն ինչ-որ մեկը պետք է վճարի։
Դուք կարծում եք՝ ՔՊ-ական մեծահարուստ պատգամավորներն օրուգիշեր ձեր խնդիրներո՞վ են ապրում կամ մտահոգվում՝ Արցախը հանձնելու, արցախցիներին անտուն դարձնելու, Բաքվի բանտերը հայ ռազմագերիներով ու Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությամբ լցնելու, Տավուշից և Հայաստանի այլ հատվածներից տարածքներ թշնամուն հանձնելու, Հայաստանի սուվերեն տարածքներում թշնամու զորքի գտնվելու, ՀՀ հպարտ քաղաքացու անվտանգության, սպասվող նոր պատերազմի մասին..
Գաղտնիք չէ, որ իշխանության մեջ բոլոր հարցերը վճռում է անձամբ Նիկոլ Փաշինյանը՝ սկսած արտաքին քաղաքականությունից, վերջացրած տնտեսությամբ, սոցիալականով, կենցաղային, այդ թվում՝ մանր-մունր խնդիրներով։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը Եվրոպական-ասիական հետազոտությունների կենտրոնի տնօրեն Անդրեյ Ռուսակովն է:
Երևան, Բայրոն 1. մայրաքաղաքի կենտրոնում Յունիբանկն արդեն նոր հասցե ունի։ «Բայրոն» մասնաճյուղում, ինչպես և բանկի բոլոր 50 մասնաճյուղերում, ստեղծված են անհրաժեշտ պայմանները` հաճախորդների արագ, բարձրորակ և հարմարավետ սպասարկման համար:
Անկախ նրանից, թե ինչ կասեն, չեն ասի իշխանություններն ու նրանց քաղաքական կամքը կատարող պետական կառույցները Հայաստանում սկսված բռնաճնշումների վերաբերյալ, դրանք մեկ նպատակ ունեն՝ վախեցնել և հետ պահել երկրի ապագայով մտահոգ քաղաքացիներին քաղաքական գործընթացներից։ Մարդիկ մտահոգված են երկրի ապագայով ու այլ ճանապարհ չտեսնելով՝ ստիպված են իրենց մտահոգությունները փողոցում արտահայտել, խաղաղ անհնազանդության ակցիաների, սեփական կարծիքն արտահայտելու միջոցով։
168.am-ի տեղեկություններով, Նիկոլ Փաշինյանը որոշել է նվեր մատուցել Ուկրաինայում և Մոլդովայում ՀՀ արտակարգ և լիազոր դեսպան Վլադիմիր Կարապետյանին և նրան տեղափոխել Իտալիայում աշխատանքը շարունակելու: Արտգործնախարարության մեր աղբյուրներն ասում են, որ Վլադիմիր Կարապետյանին այդպիսով Փաշինյանն ուղարկում է «վաստակած հանգստի»:
«Սա ծեծված պոպուլիզմ է և մերկապարանոց: «Հարստացիր՝ հարստացրու»-ն արդյո՞ք հնարավոր է ակնհայտ հարկային տեռորի պայմաններում,- շարունակեց մասնագետը ու նորից կրկնեց,- 2022-2023 թվականի տնտեսական աճի վրա իշխանությունն այնքան ազդեցություն ունի, որքան Զամբիայի կամ Չիլիի իշխանությունները»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն Աուդիտորների պալատի նախագահ, տնտեսագետ Նաիրի Սարգսյանն է։
Այն, որ Բարձրագույն դատական խորհրդի (ԲԴԽ) նախագահ Կարեն Անդրեասյանի համար սովորական բան է քաղաքական հայտարարություններ անելը, ակնհայտ է ու ինչ-որ տեղ բնական:
«Ձեռ ե՞ք առնում, լավ, խայտառակություն է, անհարմար է: Պետական մարմիններում նայեք՝ «Սիլ» ջուրը 200 անգամ քիչ կլինի, քան վաճառվող մնացած ջրերը: Էդ նշանակում ա՝ էդ ընտանիքը պետք է Հայաստանից թողնի գնա:
Երեկ՝ երեկոյան, 168.am-ը ներկայացրել էր ««Team»-ի համահիմնադիրներ Եսայան եղբայրների վերաբերյալ քրեական վարույթ կա. նրանք երկրում չեն» վերտառությամբ հրապարակումը:
Կառավարության 3-րդ մասնաշենքի դիմաց բողոքի ակցիա իրականացնող ձկնաբույծների գնահատմամբ՝ երկրի ներկա կառավարության անդամները դեռևս տարիներ առաջ գործարարներին հրավիրում էին Հայաստան՝ ներդրում իրականացնելու, սակայն որևէ ձևով չեն աջակցել նրանց: Հիմա էլ կոչ են անում այդ նույն կառավարությանը՝ օգնելու փոխարեն՝ չխոչընդոտել իրենց աշխատանքը:
Այժմ այդ թույլտվությունը, օրենքի փոփոխությամբ արդեն համապատասխանության գնահատման փոխարեն՝ հավատարմագրման, մոտավորապես լիցենզավորման է ենթարկվում: Այսինքն՝ եթե նախկին կարգի դեպքում հնարավոր է եղել, օրինակ, ճկուն ֆինանսիստի, իրավաբանի խորհրդի արդյունքում համապատասխանություն ստանալ արտահանել, հիմա ավելի են ցանկանում պահանջները խստացնել, որ այդ արտահանումը տեղի չունենա»:
Արցախի նախագահ Արայիկ Հարությունյանը հայտարարել է Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում մեկնարկած նստացույցին միանալու մասին, իր աշխատասենյակը տեղափոխել է հատուկ այդ նպատակով կահավորված վրան և սպառնացել է, որ մեկ շաբաթ անց դիմելու է ծայրահեղ քայլերի: Էմոցիոնալ մակարդակում ոմանք դրական են գնահատել Արցախի նախագահի այս քայլը, ավելի իրատեսները հասկացել են դրա վտանգավորությունը, իսկ արկածների սիրահարները սպասում են մեկ շաբաթ հետո նրա կողմից իրականացվելիք ծայրահեղ քայլերին:
Wishful thinking, կամ՝ ցանկալին իրականության տեղ դնելու հակում. այս հասկացությունն իր տիպական դրսևորումն է գտել մեր իրականության մեջ՝ գործող իշխանությունների ձեռամբ:
«Մենք պետք է գյուղատնտեսությանը նայենք՝ որպես բիզնես, և բիզնեսմենը պետք է հաշվի իր ծախսերը, իր եկամուտը, եթե դա ձեռք չի տալիս՝ չանի»,- Կառավարության այսօրվա նիստից հետո լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց Էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանը:
Կար ժամանակ, երբ Նիկոլ Փաշինյանը հպարտանում էր, թե Հայաստանում վերացրել է համակարգային կոռուպցիան։ Հիմա այդ մասին այլևս նախկին էնտուզիազմով չեն խոսում։
Վիճակագրական ծառայությունը հերթական անգամ արձանագրել է հանրապետությունում առաջին անհրաժեշտության ապրանքների թանկացում. 2023թ. հունվարին 2022թ. հունվարի համեմատ հանրապետությունում արձանագրվել է սննդամթերքի և ոչ ալկոհոլային խմիչքի՝ 9.4%, իսկ 2022թ. դեկտեմբերի համեմատ՝ 3.3% գնաճ:
«Կառուցապատողների հայկական ասոցիացիա» ՀԿ խորհրդի անդամ Արմեն Սաքապետոյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով առաջարկվող փոփոխություններին՝ խոսեց ոլորտի վրա դրա հետևանքների մասին:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը տնտեսագետ, պետական կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է:
Բոլոր կախվածությունների դեպքում էլ ընտանիքի անդամների, հարազատների մեջ ձևավորված է լինում յուրահատուկ գերհուզական վերաբերմունք այդ երևույթների հանդեպ, ինչը հաճախ վերածվում է համակախվածության։ Սա այլ, բարդ հոգեբանական առանձին աշխատանք ենթադրող խնդիր է։ Էլի չբացառելով ընտանիքի անդամների կամ հարազատների օգնությամբ այս խնդիրը հաղթահարելու շատ հազվադեպ հնարավորությունը, այնուամենայնիվ, կյանքը ցույց է տալիս, որ սովորաբար հնարավոր չի լինում։ Սակայն այս առումով պետք է նշեմ, որ շատ կարևոր է հարազատների աջակցությունը խնդրի հաղթահարման ընթացքում։