#Արցախ

Քաղաքագետ Վազգեն Հովհաննիսյանի կարծիքով՝ անկախությունը և սուվերենությունը փոխկապակցված են, և դա ունակություն է պետության դիմադրողականության:

Հույների առավել մեծ հոսք դեպի Հայաստան և Արցախ, սակայն, տեղի է ունեցել 18-րդ դարում: Առաջին հույները Հայաստան և Արցախ են եկել Տիգրան Մեծի օրոք, որոնց Կիլիկիայից դեպի նոր կառուցված մայրաքաղաք Տիգրանակերտ և մի շարք այլ բնակավայրեր բերեց Տիգրան Մեծը: Հույների ամենամեծ հոսքը Հայաստան եղել է 1760-ականներին:

«Արցախի հանձնողը հենց ինքը՝ վարչապետ Փաշինյանն է, որ Պրահայում Ալիևի հետ հայտարարեց՝ Արցախը պատկանում է Ադրբեջանին, հետևաբար՝ Նիկոլ Փաշինյանն իրավունք չունի ո՛չ նախկիններին մեղադրելու, և ո՛չ էլ Արցախի այդ օրերի իշխանություններին»,- 168.am-ի հետ զրույցում նշեց «Կալիֆոռնիա Կուրիեր» թերթի գլխավոր խմբագիր, ամերիկահայ գործիչ Հարութ Սասունյանը՝ արձագանքելով ՀՀ իշխանական բուրգից հնչող տարատեսակ հայտարարություններին, որոնցով Արցախի կորստի բեռը փորձում են դնել Արցախի իշխանությունների ուսերին։

Նիկոլ Փաշինյանն ու Ադրբեջանի քննիչները, ենթադրաբար, նրանց հատուկ ծառայությունների աշխատակիցները, աշխատում են նույն նպատակադրմամբ, երկուսին էլ միավորում է Ռուբեն Վարդանյանին ու մյուս հայ ռազմագերիներին ադրբեջանական բանտում պահելու նպատակը։

«Այդ երևույթներին մենք գնահատական տալիս ենք, բայց գրեթե չեն անդրադառնում իրավապաշտպաններ, մարդու իրավունքներով զբաղվող տարբեր միջազգային կազմակերպություններ, որոնց պարտավորությունն է դրանով զբաղվել: Իրենք չնկատելու են տալիս այդ խնդիրը, որ Հայաստանում այսօր սարսափելի անառողջ ատելության մթնոլորտ է էթնիկ հայերի հանդեպ՝ զուտ ծննդյած վայրով պայմանավորված»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց նա՝ ընդգծելով, որ ՀՀ իշխանություններն Ադրբեջանի հետ զուգահեռ՝ ուղղորդված հակաարցախյան աշխատանք են տանում:

«Սեպտեմբերի 19-ին Արցախի ողբերգության առաջին տարելիցը լրացավ, բազմաթիվ քաղաքացիներ, Արցախի իշխանության ներկայացուցիչներ այցելեցին «Եռաբլուր», որտե՞ղ էր ՀՀ իշխանությունը, որևէ մեկը «Եռաբլուր» չգնաց, չհարգեց տղաների հիշատակը։ Իսկապես  չեմ հասկանում, թե այս իշխանությունն ինչպես է մտածում, թեպետ արդեն չեմ զարմանում։ Իշխանությունը նախ առաջինը ժողովրդի ձայնը պետք է լսի ու այդ ձայնը հասցնի միջազգային հարթակներ»,- շեշտեց Վիտյա Ավանեսյանը։

Նիկոլի օրոք հարամ են եղել բոլոր տոնական և հիշատակի օրերը․ ոչ մի տոնական օր այլևս տոնական չէ, ոչ մի սգո և հիշատակի օր վաղուց սգո և հիշատակի չեն․ սգո և հիշատակի օրերը վաղուց պղծված են, տոնական օրերը վաղուց արժեզրկված են։

Զախարովան ասաց, որ Ադրբեջանի և Ռուսաստանի գլխավոր դատախազությունները և քննչական մարմինները սերտ կապի մեջ են այս հարցի շուրջ, հետաքննությունն ընթանում է քրեական գործերի շրջանակներում, մանրամասն տեղեկություններ կհրապարակվեն ավելի ուշ։

«Նիկոլ Փաշինյանի հետ ամեն ինչ պարզ է. նա փորձում է ամեն կերպ Արցախի հանձնումը, իր հանցանքը, 5000 հոգու նահատակումը, Արցախի հայաթափումը ներկայացնել՝ որպես անխուսափելի իրողություն, որի համար բոլորը մեղավոր են՝ Ադամից, Եվայից մինչև նախկիններ, ռուսներ, Մարսի և Յուպիտերի բնակիչներ. Բոլորը՝ բացի իրենից ու իր ՔՊ-ից»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց ՀՀԿ ԳՄ անդամ Էդուարդ Շարմազանովը:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Paris Pantheon Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին փոխքարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն է։

«Արցախը Հայաստանի իշխանությունը հանձնել է գիտակցված՝ ունենալով հակառակի այլընտրանքը։ Առանց Հայաստանի իշխանության հետ գործակցության, Ադրբեջանը չէր կարող Արցախը հայաթափել։ Իսկ ինչ վերաբերում է ՀՀ դե ֆակտո վարչապետի կողմից օգտագործվող ձևակերպումներին, ապա դրանք պատկանում են նրա հոգևոր հորը, որը ժամանակին ասել էր՝ Արցախը պատրաստ էր ճանաչել Ադրբեջանի կազմում՝ սակայն որոշակի ինքնավարությամբ։ Հետևապես, Փաշինյանն ու Լևոն Տեր-Պետրոսյանը ծագումնաբանական առումով նույն էլիտայի էվոլյուցիան են»,- ասաց Էլբակյանը։

Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ֆյոդոր Լուկիանովը 168.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ ԼՂ հայության վերադարձի պահանջի ձևակերպումը, եթե այդպիսի ցանկություն կա, իրավական և առավելապես քաղաքական-դիվանագիտական հարց է, որը ներկայումս բավականին բարդ հարցերի հետ կապ ունի։

Արցախի Հանրապետության մայրաքաղաք Ստեփանակերտից մեկ տարի առաջ բռնի տեղահանված Սերժիկ Գրիգորյանը հույս ունի՝ հրաշք է լինելու, և Արցախից բռնի տեղահանվածները վերադառնալու են հայկական Արցախ։

Աղավնոյի գյուղապետ Անդրանիկ Չավուշյանն այսօր լրագրողների հետ զրույցում անդրադառնալով մեկ տարի առաջ Արցախում մեկնարկած ողբերգական իրադարձություններին՝ նշեց․ «Մենք Արցախում էինք, որ սկսվեց էդ ամեն ինչը, և սպասելի չէր, քանի որ հերթական անգամ խաբում էին, որ ամեն ինչ լավ է լինելու․ ճանապարհը բացվելու է, հումանիտար օգնություններ են ուղարկում։

Սուրբ Խաչ եկեղեցում Արցախի անկման և նահատակների հիշատակի համար մատուցված պատարագից առաջ 168․am-ը «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանից հետաքրքրվեց, թե ինչո՞ւ են իշխանություններն այսօր լռություն պահպանում, ինչո՞ւ գործադիրի նիստում չեն հնչում օրվա խորհրդին համահունչ հայտարարություններ, և փոխարենը՝ խոսում են ասֆալտի, մեքենաների ու ծառերի մասին․ արդյո՞ք նաև ամոթի զգացումն է պատճառը։

Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանը նախորդ տարի Արցախում տեղի ունեցածը համարում է, առաջին հերթին, ՀՀ իշխանությունների ճակատին դրոշմված ամոթ և խայտառակություն, ովքեր, ըստ նրա՝ հանցավոր անտարբերությամբ հետևեցին Արցախում տեղի ունեցող ցեղասպանությանն ու գաղթին:

«ԵՄ-ն ՀՀ-ի հետ ուս ուսի է կանգնած»,- այս մասին այսօր ՀՀ-Սփյուռք համաժողովի ընթացքում «Սփյուռք-Հայաստան համագործակցություն, կայուն զարգացում և կարողությունների զարգացում» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավար, արտակարգ և լիազոր դեսպան Վասիլիս Մարագոսը՝ խոսելով ՀՀ-ԵՄ համագործակցության ներկայիս փուլի մասին։

Արցախը Հայաստանի իշխանության կողմից նվիրվել է թշնամուն. Արցախը չի՛ բռնազավթվել. Գալստյան

Արցախի կորստից մեկ տարի անց ՀՀ իշխանությունները շարունակում են Արցախի կորստի մեջ մեղադրել Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանին՝ Արցախի լուծարման հրամանագիրը ստորագրելու համար:

Այսօր Արցախի դեմ ադրբեջանական ագրեսիայի ու արցախահայերի նկատմամբ էթնիկ զտման, բռնի տեղահանության առաջին տարելիցն է։ 2023-ի այս օրը սկսված դժոխային իրադարձություններին զոհ դարձած հարյուրավոր արցախահայերի մահվան տարելիցը։ Հայ ժողովրդի հազարամյա պատմության մեջ ամենաողբերգական ու խայտառակ կորստի տարելիցը։ Սեփական հայրենակիցներին անօգնական թողնելու ու թշնամական վայրագությունների վտանգին հանձնելու ամոթի տարելիցը։

ՀՀԿ ԵԿ փոխնախագահ Աշոտ Անդրեասյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը հոգեխանգարված է և ցանկացած պահի կարող է ցանկացած բան անել, որ ոչ մի ադեկվատ մարդ չէր անի:

«Մեկ տարի առանց Արցախի. Վիճակագրություն և ռազմավարական հեռանկար» խորագրով կոնֆերանսի ժամանակ Արցախի Հանրապետության նախկին պետնախարար և Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը հիշեցրել է 2022 ապրիլի 13-ին Ազգային ժողովի ամբիոնից Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունը, որ միջազգային հանրությունն ասում է՝ մի փոքր իջեցրեք Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում ձեր նշաձողը, և միջազգային մեծ կոնսոլիդացիա կապահովենք Հայաստանի ու Արցախի շուրջ:

Արցախցի սորոսական, մոլի հակառուս գործիչ, Արցախի հեղափոխական կուսակցության նախագահ Արթուր Օսիպյանը դիմել է Նիկոլ Փաշինյանին, ում իշխանության գալուց հետո ինքը ևս Արցախում փորձել էր նախաձեռնել իշխանափոխության գործընթաց Հայաստանի օրինակով:

Արվեստագետը «Ռևանշ լինելու է» խորագրով շարք է անում այն հույսով, որ մի օր ռևանշ իսկապես լինելու է. «Ես փորձում եմ արթուն պահել ռևանշի գաղափարը, որովհետև այն կենսակերպ է: Եթե դա էլ վերանա, մենք դառնալու ենք գնչու կամ վերանալու ենք ընդհանրապես: Ռևանշն այն է, որ մենք պետք է պատրաստվենք հարատև կռվի, և դա այսօր կամ 5 տարի հետո չի լինելու, այդ ռևանշը չգիտեմ՝ երբ է լինելու, բայց իմ խնդիրը քարոզն է»:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պատմական գիտությունների դոկտոր, թուրքագետ Վահրամ Տեր-Մաթևոսյանն է։

ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության ղեկավար Սեյրան Օհանյանն այսօր խորհրդարանական խմբակցությունների ճեպազրույցների ժամանակ հիշեցրեց, որ շուտով լրանալու է Արցախի ամբողջական օկուպացիայի ու արցախահայերի բռնի գաղթի մեկ տարին։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում  Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ակադեմիկոս, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանն է։

«Ադրբեջանում ապօրինաբար պահվող հայ գերիներին վերադարձնելու խնդրի առաջնային հասցեատերը հենց պետությունն է, որովհետև իր քաղաքական պաշտպանության տակ գտնվող անձանց վերադարձի հարցն է, և քանի որ խնդիրը նաև միջազգային հարաբերություններին է առնչվում»,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց «Իրավական ուղի» ՀԿ-ի համահիմնադիր, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը՝ արձագանքելով մեր այն արձանագրմանը, որ այս օրերին հնչում են տեսակետներ, ինչով փորձ է արվում կառավարության կոնկրետ պարտականությունն անորոշաբար դնել հայ ժողովրդի ուսերին: 

«Այս վարչախումբն արդեն քանի տարի է՝ զբաղված է Հայաստանի անվտանգային համակարգի կազմաքանդմամբ։ Կա՛ այլընտրանք, և դա բաղկացած է մի շարք տարրերից։ Մեր պաշտպանական համակարգը պետք է օգտագործի երկրի ներսում առկա ներուժը, օրինակ՝ ներգրավի ՊԲ նախկին զինծառայողներին, զարգացնի տեղական ռազմարդյունաբերությունը, ստեղծի պահեստազոր, և այլն»։

Անցնող շաբաթ ԱԺ քառօրյա հերթական նիստը մեծ մասամբ իշխող՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավորների կողմից՝ ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի գլխավորությամբ, նվիրված էր հակաարցախյան ելույթներին։