«1992 թվականից գործող ՄԽ գործունեության նպատակներն էին՝ խաղաղության գործընթացի առաջմղումը՝ ԵԱՀԿ բազմազգ խաղաղապահ ուժերի տեղակայման միջոցով, հակամարտության կարգավորման համար համապատասխան շրջանակի ապահովումը՝ Մինսկի խմբի կողմից աջակցվող բանակցային գործընթացի միջոցով, զինված հակամարտության դադարեցման մասին համաձայնագրի կնքմանը հասնելը․․․։ Եվ, փաստորեն, այս ձևաչափից հրաժարումը հրաժարում է Արցախյան հակամարտությունից, Արցախյան հարցից՝ իր բոլոր կոմպոնենտներով»,- 168․am-ի հետ զրույցում նշեց Գոհար Մելոյանը։
Ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, Բաքվում տեղի է ունեցել «Հաղթանակի իրավունքը» խորագրով միջոցառում՝ նվիրված 2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախում իրականացված ադրբեջանական «հակաահաբեկչական օպերացիայի» 2 տարվան:
«Եթե իրենց նավթն ու գազը չվաճառվի, կարծում եմ՝ կընկալեն: Երբ Կասպից ծովում հայտնվի ՆԱՏՕ-ի ռազմաբազա, կընկալեն: Դժվար է պատկերացնել, որ նույնիսկ դրանից հետո չընկալեն: Այդ հեռանկարից խուսափելու հնարավորությունները շատ չեն, բայց կարծում եմ՝ պետք է վերադառնալ այն բանաձևին, որը կար մինչև խայտառակ 44-օրյա պատերազմը: Այդ ժամանակ որևէ մեկի մտքով չէր կարող անցնել, որ իրենք կհայտնվեն մի իրավիճակում, երբ Ադրբեջանն այդքան լկտի կվարվի իրենց հետ»:
«Մենք միանգամից տեսանք, որ Ադրբեջանը սկսեց Ստեփանակերտում եռակի արագությամբ քանդել հայկական հուշարձանները, արտգործնախարարության շենքը և այլն,- մանրամասնեց նա, ապա անդրադառնալով հարցին, թե ՄԽ լուծարումից հետո ի՞նչ միջազգային մեխանիզմներ կան արցախահայերի հավաքական վերադարձն ապահովելու համար, նկատեց,- Կան միջազգային վեճեր, որոնք սակայն ևս Փաշինյանը փորձում է հետ կանչել Ալիևի ճնշմամբ»։
«Ռիսկը շատ մեծ է, որն առաջին հերթին վերաբերում է նրանց կյանքի անվտանգությանը, որովհետև կալանավայրերում կալանավորների վրա ազդելու բազմաթիվ տեսանելի և ոչ տեսանելի եղանակներ կան։ Մեկ գործ ունեմ, որն Ուկրաինայի դեմ շահել եմ, որտեղ կալանավորին սնդիկով թունավորել էին, նա շատ լուրջ հիվանդություններով է հիվանդացել։ Նաև՝ անձանց իրենց պաշտպանությանը նախապատրաստելու իրավունքն է, որը նման պայմաններում ռեալ չէ»,- ընդգծեց Արա Ղազարյանը։
2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին կլրանա 44-օրյա պատերազմի 5-րդ տարելիցը: Պատերազմից 5 տարի անց ինչ կարող ենք արձանագրել և ինչ էր պետք արձանագրել՝ այս և այլ հարցերի շուրջ զրուցել ենք ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի հետ:
Խրիմյան Հայրիկը Հովհաննես Թումանյանի համար այն եզակի ազգային գործիչն էր իր ապրած դարաշրջանում, որ նրան նվիրել էր չորս գեղարվեստական ստեղծագործություն՝ երկու բանաստեղծություն՝ «Հայ ուխտավորին», «Կաղնի» և երկու արձակ երկ, որոնք տպագրվել են Խրիմյան Հայրիկի մահվան առիթով՝ «Երկու հայր», «Խրիմյան Հայրիկի օրերից մինը»…
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագիտության դոկտոր, ՀՀ Ազգային ժողովի նախկին նախագահ Տիգրան Թորոսյանն է։
Քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն այն կարծիքին է, որ Ալիևն ասում է այն, ինչ կա, իսկ Հայաստանի իշխանություններն իրենց քարոզիչներով փորձում են ուրիշ անվան տակ «Զանգեզուրի միջանցք»-ի հանձնումը վաճառել հասարակությանը:
«Նիկոլին հանել, հանել, հանել…,- հայկական Արցախի էջը վերաբացելու հնարավորությունների մասին 168.am-ի հարցին ի պատասխան՝ նշեց գրող, հրապարակախոս Լևոն Ջավախյանը և հավելեց,- Նիկոլ Փաշինյանն ասում է՝ եթե դուրներդ չի գալիս, հեղափոխություն արեք, որովհետև գիտի՝ ինքը զորք ունի, գիտի՝ ոստիկանություն ունի, զոմբիների բանակ ունի։ Բայց եթե ուզում ենք Արցախը սրտներիս մեջ պահենք, ապա պիտի էդ մարդը՝ Արցախի ողբերգության պատճառը, հեռացվի։ Էդ քանի հազար տարի էդ ժողովուրդը մնաց, դոնորի նման մնաց․ հիմա չկա։ Արցախի կորուստը հավիտյանս հավիտենից խարան է մնալու դրանց ճակատին»։
168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի հյուրը «Հայրենիք» կուսակցության գլխավոր քարտուղար Խաչիկ Գալստյանն է։
«Մենք պետք է դիմադրենք ու պայքարենք, որ Արցախը նորից հայությանը վերադարձվի։ Բայց այդ պայքարը պիտի լինի համայն հայության կողմից. Պայքար ոչ միայն՝ արցախցիների վերադարձի համար, այլև՝ Արցախը հայությանը վերադարձնելու համար»,- նշեց նա։
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի նախաձեռնությամբ անցկացվող «Արցախ․ չկարգավորված հակամարտություն, վերադարձի իրավունք» խորագրով միջազգային խորհրդաժողովի ժամանակ Արցախի ՄԻՊ Գեղամ Ստեփանյանը շեշտեց, որ արցախցիների վերադարձի իրավունքից չպետք է խոսել ինքնորոշման իրավունքի հաշվին:
«Այո՛, զենքերը կարող են առայժմ լռել, բայց արդյո՞ք սրտերն ապաքինվել են, վերքերը փակվել են, բռնի տեղահանվածները վերադարձել են տուն։ Եթե մենք խաղաղություն ենք ուզում, և ոչ թե պարզապես դադար, ապա պետք է ավելի խորը զննենք»,- մանրամասնել է նա։
«Ամեն անգամ ԱԺ նիստերին երբ ներկա էր գտնվում Արցախի նախագահը, իմ միակ հարցը եղել է՝ արդյո՞ք վստահ է, որ մինչև 2025թ. ռուս խաղաղապահները լինելու են Արցախում: Հիմա, այս հեռավորությունից ավելի պարզ եմ հասկանում, որ նույն տիպի պատասխաններ էի ստանում, ինչպես հիմա լրագրողների հարցերին պատասխանում են այս իշխանության ներկայացուցիչները՝ հիստերիայով, նյարդային: Նույն իրավիճակն է. այս իշխանությունների օրոք Ադրբեջանը ստանում է այն, ինչ ուզում է»:
Արցախի Հանրապետության ԱԺ պատգամավոր Արամայիս Աղաբեկյանը շոու է համարում իշխանությունների այն հայտարարությունները, թե օգոստոսի 8-ից խաղաղություն է հաստատվել: «Դա շոու է նրանով, որ նախ՝ այդ փաստաթղթի բովանդակությանը որ նայում ես՝ կարելի է ցանկացած կետ 10 տարբեր ձևերով մեկնաբանել: Օրինակ՝ երբ ասում են՝ անխոչընդոտ ճանապարհ, ամեն մեկն իր մեկնաբանությունն է տալիս անխոչընդոտ ճանապարհի: Արարատ Միրզոյանը Պետրոսի […]
Օգոստոսի 30-ը ամբողջ աշխարհում նշվում է՝ որպես «Անհայտ կորած անձանց միջազգային օրը» կամ՝ «Բռնի անհետացումների զոհերի միջազգային օր», որը 2010 թվականին սահմանվել է ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի կողմից՝ որպես բռնի և հարկադրված անհետացումների հետևանքով մարդու իրավունքների ոտնահարումների մասին հիշեցում։
Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանն Իրանում պաշտոնական այցով գտնվող Հայաստանի ԱԽ քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին փոխանցել է, որ Հայաստան-Իրան վերջին բարձրաստիճան շփումները և իր պաշտոնական այցը Երևան նպաստել են Թեհրանում առկա անորոշությունների արդյունավետ հասցեագրմանը:
«Ի՞նչ են պատրաստվում Ադրբեջանի հետ ստորագրել, ի՞նչ խաղաղություն, ո՞ր խաղաղության համար, որ մեր գերիներին ու պատանդներին արդեն հե՞տ են տվել, որ ՀՀ սուվերեն տարածքները վերադարձրե՞լ են, դրա համա՞ր են ստորագրում։ Ադրբեջանցին մտավ Կապան, մեր հային սպանեց, 2 օրում հանցագործին հետ տվեցին, բայց մեր անմեղ գերիներն ու ռազմագերիները մնացել են Բաքվում»։
Քաղաքագետ Թևան Պողոսյանի համար որևէ տարբերություն չկա այս և նախորդ տարիների օգոստոսի 8-երի միջև՝ չնայած իշխանությունների պնդումներին, որ օգոստոսի 8-ից ապրում են բոլորովին նոր Հայաստանում, և, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղություն է հաստատվել:
«Այնքան հուզական հայտարարությունների հավատացինք, որ 300 հազար քառակուսի կիլոմետր պատմական Հայաստանից մնաց մոտ 30 հազար, Նիկոլն էլ կամաց-կամաց հանձնում է: Արսեն Թորոսյանն էլ ասում է՝ քարտեզներին նայեք, Արևմտյան Հայաստան չկա: Կոլիզեումի քարտեզների վրա գնա նայիր, որ Թուրքիայի կեսից ավելին Հայաստան է: Այսպիսի բան միայն հայերի մեջ կա, մեզ թշնամիներ բացարձակ պետք չեն»:
Սովորաբար պատմությունը հարյուր տարին մեկ կրկնվում է կա՛մ ողբերգությամբ, կա՛մ կատակերգությամբ։
«Արցախն էլ է մերը եղել, Նախիջևանն էլ, ո՞վ է ասում, որ մերը չի եղել, թող հին քարտեզները հանեն ու տեսնեն, թե այդ ում հողերն են եղել։ Ադրբեջան պետություն չի եղել, հին քարտեզների վրա նման բան չի եղել, հեն ա Իտալիայում էլ հանեցին հին քարտեզները, Ադրբեջան պետություն չկա։ Հենց Իլհամ Ալիևն ինքը տեսավ, որ չկա նման պետություն, այդ ինչպե՞ս եղավ, որ Ղարաբաղը եղավ Ադրբեջանինը։ Դա ամբողջը ստալինյան, լենինյան կեղտերն են»։
«Տակ ենք տալիս, թոշակը ստանում տալիս ենք․ թոշակով ապրե՞մ, թե՞ պարարտանյութ առնեմ, սալյարկա առնե՞մ, պրեսի փողը տամ․ ո՞րն անեմ։ 40 հազարն ի՞նչ փող է։ Բա որ հանկարծ գլխացավի դեղ առար, ճնշման դեղ առար-խմեցիր, սոված պետք է մեռնես։ Ես երկու օր հաց չեմ ուտում, որ ճնշման դեղ առնեմ։ Գյուղացու օրը դժվար է»,- մանրամասնեցին գյուղացիները։
«Գնացել ես Ամերիկա, մինուսով վերադարձել ես, բայց ժպտում ես, իսկ մարդիկ տեսնում են՝ ինչ կատարվեց, դրա համար էլ խանդավառված չեն: Ալիևն օրերս մեզ հիվանդ ժողովուրդ անվանեց. Ո՞նց ես խաղաղություն բերում, որ նա ասում է՝ հիվանդ եք: Միջանցք տալը, Սյունիքն արդեն ազդակ էր՝ Երևանը հանձնելու, անխուսափելի է, մենք էլ ոչինչ չենք անում: Մի օր էլ ստիպված ենք լինելու Երևանից դուրս գալ, բայց արդյո՞ք կհասցնենք դուրս գալ… Կա՞ մի սրբություն, որ Նիկոլ Փաշինյանը չի պղծել: Աշխարհն էլ է զարմացած: Քո հոգևորականներին է այսօր դատում, եկեղեցու դեմ է դուրս եկել…»:
«Այս խմբակը ժողովրդավարության հետ ոչ մի կապ չունի, ոչ մի առնչություն չունի այն ամենի հետ, ինչը կոչվում է ժողովրդավարություն»,- 168․am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով քաղաքական համատեքստով վերջին դատավարություններին՝ նշեց հանրային, քաղաքական գործիչ, միջազգայնագետ Մենուա Սողոմոնյանը։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Աննա Մկրտչյանի գնահատմամբ՝ այսօր Հայաստանում տոտալ անազատության վիճակ է:
«Արար» քաղաքակրթական հետազոտությունների հիմնադրամի գործադիր տնօրեն Արմեն Խաչիկյանը 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ներկայացրեց իրենց վերջին սոցիոլոգիական հարցումների արդյունքները:
«Նրա համար կարմիր գծեր չկան։ Էս ինչքան ժամանակ ասում էր՝ «միջանցքը Հայաստանի համար կարմիր գիծ է», բայց մեկ էլ, պարզվում է՝ դա երջանկություն է, կանաչում է այդ գիծը։ Մինչև օրս չի հրապարակվում էդ «Զանգեզուրյան միջանցքի» կնքված փաստաթղթերը․ եթե դրա մտադրությունները կեղտոտ չի, եթե բան չկա, ինչի՞ չի հրապարակվում»։
«Ադրբեջանի ղեկավարը, երբ հայտարարում է, որ գնում են խաղաղության, հաջորդ օրը հայտարարում է, որ պետք է ցանկացած վայրկյանի պատրաստ լինեն պատերազմի»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ադրբեջանագետ, իրավաբան Արամ Փոլադյանը՝ ընդգծելով, որ ցանկացած սրացման պարագայում Ալիևն ուղիղ հրահանգում է խեղել հայկական կողմի ռազմական գործողությունների դաշտում գտնվող անձանց:
