Ըստ ադրբեջանական Report-ի՝ ՊԲ նախկին հրամանատար, գեներալ Լևոն Մնացականյանն իր ցուցմունքում հաստատել է իր մասնակցությունը Ադրբեջանի դեմ պատերազմին Հայաստանի կանոնավոր բանակի կազմում։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Միջազգային դատական հայցերը, վեճերը խաղաղ ճանապարհով լուծելու մեխանիզմ են։ Ինչո՞ւ հրաժարվենք մեր այդ իրավունքից։ Ունե՞նք այն ռեսուրսը, որ կարողանանք մարտի դաշտում պատերազմել Ադրբեջանի ու Թուրքիայի հետ միասին։ Ուրեմն ինչո՞ւ հրաժարվել միջազգային հայցերից։
Ադրբեջանցի գործիչները շտապում էին ամեն ինչ անել, որպեսզի Արցախը դարձնեին Ադրբեջանի մշտական մաս։ Հասկանալի էր, որ Արցախն Ադրբեջանին կցելուց հետո հաջորդ փուլով ամեն ինչ արվելու էր, որպեսզի Սյունիքը ևս կցվի Ադրբեջանին։ Նահանգապետ դառնալուն պես Սուլթանովը սկսում է ճնշումներ գործադրել Արցախի հայ բնակչության դեմ:
2020 թվականի 44-օրյա պատերազմից հետո Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը մի քանի անգամ Երևանին ու Բաքվին առաջարկել է Իրանի աջակցությունը խաղաղության հաստատման գործընթացում։ Ինչպես ցույց տվեցին հենց վերջին տարիների իրադարձությունները, Իրանի այս առաջարկները, մեղմ ասած, չընդունվեցին, թեև դժվար է թերագնահատել Իրանի դերակատարությունն այս տարիներին ՀՀ անվտանգության ապահովման հարցում՝ հաշվի առնելով Իրանի ռեգիոնալ «կարմիր գծերը», որոնք ներկայումս պահպանվում են։
Մենք կոչ ենք անում միջազգային հանրությանը, իրավապաշտպան կազմակերպություններին և պետություններին վճռական դիրքորոշում որդեգրել Ադրբեջանի Հանրապետության նկատմամբ՝ պահանջելով դադարեցնել մարդու իրավունքների և միջազգային մարդասիրական իրավունքի համակարգային խախտումները: Միջազգային արձագանքի բացակայությունը կնպաստի անպատժելիության մթնոլորտի խորացմանը և կարող է հանգեցնել անդառնալի հետևանքների:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանի կարծիքով՝ ցեղասպանությունների ճանաչման միջազգայնացման գործընթացը, որը Հայաստանը մի քանի տասնամյակ տարել է, գործող իշխանությունների օրոք անտեսվում է:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Դի-ԷՍ-ԷՅ Խորհրդատվական խումբ» ընկերության գլխավոր տնօրեն, ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախկին ղեկավար, տնտեսագետ Դավիթ Անանյանն է։
«Չեմ հասկանում՝ ի՞նչն է այստեղ անհասկանալի, հետևապես, Մարիա Կարապետյանի ասածը տեղավորվում է հերթական մոլորությունների համատեքստում։ Դա քաղաքական ժանգլյորություն է և ոչ տաղանդավոր. ինչպես անում են, գցում են իրենց ոտքերին,- ասաց Մամիջանյանը՝ հավելելով,- Լավ, ուզում եմ հասկանալ՝ ինչո՞ւ պետք է այս ու հայանպաստ այս թեզերը, հայկականությունը ես պաշտպանեմ ոչ թե ադրբեջանցիներից, այլ Մարիա Կարապետյանից»։
Հասկանալի է, որ միջազգային կառույցների վրա հույս դնելը անհեռանկար քայլ է, սակայն ամբողջովին ադրբեջանական հանցավոր կամայականություններն անտեսելու դեպքում, առնվազն դժվար է լինելու հետագայում հաղթահարել ստեղծված խութերը։
«Երբեմն հեռախոսով հաջողվում էր կապ հաստատել Սումգայիթում մեր հարազատների, բարեկամների հետ, նրանք էինք վախեցած, կցկտուր տեղեկություններ հաղորդում։ Տեղեկատվության պակասի պատճառով մենք այդ օրերին չգիտեինք՝ իրականում ինչ է կատարվում Սումգայիթում, հետագայում էլ՝ արդեն Բաքվում։ Հետո մեր հարենակիցները մազապուրծ վերադարձան Արցախ, Հայաստան, նրանցից արդեն իմացանք ահասարսուռ դեպքերի մասին, կային վկայող լուսանկաներ, տեսանյութեր»։
Քաղաքացիները ներկայացնում են իրենց մտահոգությունները երկրում ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ:«Ապագա կան»-ն լոզունգ էր, լոզունգ էլ մնաց. Ոչ մի տեղ չկա էդ ապագան:
«Այս թեման գոնե անհատները, հասարակական կազմակերպությունները պետք է միջազգային հարթակներում միշտ բարձրացնեն, որպեսզի Ադրբեջանը գոնե զգուշավորություն ցուցաբերի ռազմագերիների նկատմամբ վերաբերմունքի հարցում։ Ուզում եմ հիշեցնել մի իրադարձության մասին, որը տեղի ունեցավ Արցախի բլոկադայի ժամանակ, երբ ՄԱԿ միջազգային դատարանը որոշում կայացրեց, սակայն ադրբեջանական կողմն ուղղակի թքած ունեցավ դրա վրա ու շարունակում էր ճանապարհը փակ պահել։
«Այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքի» բացմանը հարցը միշտ էլ եղել է թուրք-ադրբեջանական տանդեմի օրակարգում և այսօր էլ շարունակում է մնալ։ Արցախյան բռնկումը նաև դրա մասին էր, որպեսզի կարողանային թուրքական աշխարհը Սյունիքով կապեին միմյանց»,- այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Ադրբեջանի հարցերով փորձագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Գրիգորի Այվազյանը՝ խոսելով Ադրբեջանի ռազմատենչ հայտարարությունների՝ «Զանգեզուրի միջանցքը» բացելու, և հայկական կողմից դրանց չհակադարձելու մասին։
«Սա մի փաստաթուղթ է, որը կփոփոխի գոյություն ունեցող իրավական հիմքը և կխորացնի երկկողմ հարաբերությունները: Հենց այս գործընթացն ավարտվի, և նոր նկրտումների շուրջ համաձայնությունների գանք, նոր նշաձող կսահմանենք մեր համագործակցության համար», Երևանում Հայաստան-ԵՄ խորհրդարանական գործընկերության կոմիտեի երևանյան նիստում հայտաարարել է Հայաստանի փոխարտգործնախարար Հովհաննիսյանը:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն այն կարծիքին է, որ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 19-ի երեկոյան ներկայացրեց իր «փտած գաղափարախոսական կետերը», որպեսզի ցույց տա, թե արցախյան շարժման մեկնարկի 37-ամյակին մեռնում է հին գաղափարախոսությունը և թևակոխում ենք նոր դարաշրջան:
Ի դեպ, եթե մի փոքր էլ փորձենք ուղղակի, թե անուղղակի «պրոյեկցել» Գերմանիայում ներքաղաքական ստատուս-քվոն հայաստանյան իրականության վրա, ապա այստեղ թերևս ուշադրության է արժանի այն, որ Քրիստոնեդեմոկրատների հետ լավ հարաբերություն է ունեցել ՀՀԿ-ն:
«Դասեր» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն իրավապաշտպան, «Միջազգային և համեմատական իրավունքի» կենտրոնի նախագահ, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում (ՄԻԵԴ) հայ գերիների ներկայուցիչ Սիրանուշ Սահակյանը և փաստաբան, միջազգային իրավունքի, տեսության մասնագետ, Ազզային ժողովի (ԱԺ) նախկին պատգամավոր Տարոն Սիմոնյանն են։
«Ես մուտք չունեի Արցախ, Ադրբեջանն ինձ արգելել էր մտնել Արցախ (ցուցակներ էին տվել, թե ովքեր չեն կարող մուտք գործել), որովհետև բարձրաստիճան սպայի կին էի։ Վերջին անգամ որ Տիգրանս ինձ զանգեց, ասաց. «Մամ, ես ոնց նայում եմ, մենք էլ իրար չենք տեսնի․ քեզ չեն թողնում՝ գաս Արցախ, ես էլ չեմ կարող գալ»,- ասաց Ադելինա Ավետիսյանը:
Փետրվարի 10-ին Ելիսեյան պալատում կայացել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի և Հայաստանի վարչապետի հանդիպումը: Վարչապետի կարգավիճակով նրա թվով 9-րդ այցը Փարիզ հերթական անգամ նշանավորվեց հայ-ֆրանսիական հարաբերությունները նոր մակարդակի դուրս բերելու բավական հավակնոտ հայտարարություններով:
«Դասեր» հաղորդաշարում Արցախի Հանրապետության «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը, անդրադարձավ Արցախյան 44-օրյա պատերազմի օրերին Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի Արցախ այցին ու Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովի պատգամավորների հետ փակ հանդիպմանը:
«Մինչև 2018թ. մենք բոլորս վստահ էինք, որ եթե որևէ իշխանության օրոք մենք Արցախը կորցնենք, այդ իշխանությունը, եթե ոչ այդ օրը, ապա հաջորդ օրն արդեն չէր լինի… Բայց կյանքը ցույց տվեց, որ մենք սխալ պատկերացում ունեինք՝ ինչպես մեր հասարակության, այնպես էլ՝ նրա ընկալումներում Արցախի դերի մասին»,- նշեց Բենիամին Պողոսյանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Գերմանիայի քաղաքական, դաշնային և նահանգային պետական կառույցներում հանրային կապերի խորհրդատու, դասախոս, դոկտոր, PR մասնագետ, ճառագիր (speechmaker), Սաքսոնիայի թագավորական ընտանիքի Սբ. Հայնրիհ Ուխտի ասպետ Վազրիկ Բազիլն է։
«Ես ասել եմ՝ Արմեն Աշոտյանի ձայնն ավելի զրնգուն է հնչելու, այդպես էլ եղավ, դա բնական օրենք է: Տանը երեխային եթե շատ ես փորձում ճնշել, հետո իր որևէ գործողություն կամ խոսք ավելի ցավոտ է լինում: Նույնն էլ քաղաքական կյանքում է, միջազգային հարաբերություններում է: Երբ մի ազգի շատ են ճնշում, հետո ավելի ուժեղ է պայթյունը լինում: Բնության օրենքների դեմ շատ դժվար է գնալը: Հիմա պարզապես ռեպրեսիոն ինստիտուտն է աշխատում և գնալով ավելի է շատանալու, հատկապես, որ սպասվում են ինչ-որ պրոցեսներ»:
Շատ օտարերկրացիներ մեզ ասում են՝ մեզնից ի՞նչ եք ուզում, երբ դուք Պրահայում ընդունել եք, որ Արցախի հետ գործ չունեք։
Առաջիկա արտահերթ հնարավոր կամ հերթական ընտրություններից առաջ կրկին քաղաքական դիսկուրսում հայտնվել են ծանոթ կաղապարները, որոնցով, ի թիվս այլ մանիպուլյացիաների, մերձիշխանական քարոզչությունն ապահովում է փաշինյանական իշխանության ամրությունը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) Գործադիր մարմնի (ԳՄ) անդամ, Ազգային ժողովի (ԱԺ) նախկին փոխնախագահ Էդուարդ Շարմազանովն է։
«Այս թիմն ուզում է ուղղակի ոչնչացնել ազգը: Երիտասարդ քաղաքագետներ էլ կան, որ խոսում են պետության մասին՝ առանց ազգի: Շատ կներեք, էդ որտե՞ղ եք սովորել: Այս ամբողջն արվում է, որովհետև իրենք եկել են այդ գաղափարախոսությամբ՝ հանձնել Արցախն Ադրբեջանին և Հայաստանը դարձնել վիլայեթ: Պետությունն առանց ազգի, ազգայինի՝ այլ պետության միավոր է դառնում: Եթե մինչ այսօր մարդիկ դա չեն հասկացել, ես ցավակցում եմ նրանց»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը:
Ընդդիմադիր գործչի կարծիքով՝ Նիկոլ Փաշինյանը Միացյալ Նահանգներ այցից հետո հասկացել է, որ ո՛չ Արևմուտքը, ո՛չ Ռուսաստանն այլևս չեն կարող իրեն իշխանությունը պահելու և ֆիզիկական անվտանգությունն ապահովելու երաշխիքներ տալ, այժմ փորձում է դա անել Հայաստանի Երրորդ Հանրապետությունը փակելու ճանապարհով։
Այսօր Կառավարության հերթական նիստից հետո Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանին լրագրողները հարց ուղղեցին Արցախի վերաբերյալ։
