«Ես մի բան գիտեմ՝ եթե Տավուշի գյուղերն են հրամցնում, էլ ինչի՞ մասին է խոսքը՝ ի՞նչ գազ։ Գազ-գազ՝ Իրանից թող վերցնեն այդ գազը, անպայմա՞ն է Ադրբեջանից ստանան»,- նշեց մեր համաքաղաքացիներից մեկը։
168․am-ի հետ զրույցում «Միջազգային և համեմատական իրավունքի հայկական կենտրոնի» նախագահ, իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը, անդրադառնալով տարածվող ոչ պաշտոնական լուրերին, թե գուցե Արցախի նախկին պետնախարարն ազատ արձակվի, ասաց, որ որևէ պաշտոնական տեղեկատվություն չի ստացվել թե՛ Ռուբեն Վարդանյանի, և թե՛ անազատության մեջ պահվող մյուս անձանց մասով։
«Սա պետք է շատ հստակ արձանագրվի՝ մեր ժողովուրդն ընդունո՞ւմ է, որ իր երաշխավորը պիտի լինի թուրք-ադրբեջանական տանդեմը: Այդպիսի ապագա ինքն իր համար պատկերացնո՞ւմ է: Սա նույնն է, ոնց որ գառանը հանձնես գայլին, որ պահի գառան անվտանգությունը»,- շեշտել է նա՝ հավելելով, որ հայ ազգը պետք է ապացուցի, որ որպես ազգ՝ կենսունակ է, և իր հայ տեսակը պահպանելու ռեսուրս և ուժի աղբյուրներ ունի:
Հայաստանի մարտահրավերներին և դրանց հաղթահարման ուղիներին նվիրված Դիվանագետների համահայկական խորհրդի քննարկմանը ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար Արա Այվազյանը նշել է, որ խաղաղության մասին Երևանի, Անկարայի, Թուրքիայի պատկերացումները տարբեր են, և, որ չնայած ռազմական գործողությունների ժամանակավոր դադարեցմանը, պատերազմը չի ավարտվել:
«Ռեգիոնալ գլխավոր հարցը, որն աշխարհաքաղաքական մրցակցության առաջիկա ամենասուր թեման է դառնալու՝ ճանապարհների հարցն է։ Աշխարհաքաղաքական ո՞ր կենտրոններն են մասնակցելու համաձայնեցման գործընթացներին, ի՞նչ երթուղիներ, ի՞նչ կարգավիճակով են համաձայնեցվելու, և ո՞վ է դրանց նկատմամբ լուրջ վերահսկողություն ունենալու։ Սրանք առաջիկա գլխավոր հարցերն են և, կարծում եմ՝ Ռուսաստանը ևս պետք է որ փորձի մասնակցել։
Էդգար Ղազարյանն ու Դավիթ Սարգսյանը «Երկու ճակատ» պոդկաստի հերթական թողարկմանն անդրադառնում են անցնող շաբաթվա կարևորագույն իրադարձություններին։
Հայաստանի խորհրդարանի նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում անդրադարձել է Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացին, կիսել իր ուրախությունը, որ եկել ու հասել են նրան, որ արդեն սյուներ են տեղադրվում՝ սահման է ֆիքսվում և՛ հայկական, և՛ ադրբեջանական կողմի համար:
Հայաստան-Ադրբեջան գործընթացում մերժելով բոլոր միջնորդների առաջարկները՝ սկզբից՝ Արևելքից, հետո՝ Արևմուտքից՝ ԵՄ, ԱՄՆ, Գերմանիա, Ֆրանսիա, Ալիևը, գոհունակություն հայտնելով մեկնարկած, այսպես կոչված, սահմանազատման գործընթացից, որով հայկական կողմը միակողմանիորեն տարածքներ հանձնեց Ադրբեջանին, ազդարարում է՝ Հայաստանին ու Ադրբեջանին միջնորդներ պետք չեն։
«Մենք հիմա այդ փուլում ենք. սա մեզ համար շատ կարևոր ընտրության հարց է, որը բառիս բուն իմաստով ամիսների խնդիր է՝ կամ կարող ենք կասեցնել, կամ հետո ուշ կլինի»,- հավելեց նա:
2024 թվականի ապրիլի 24-ը՝ Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը, տարբերվում է անցած ավելի քան 100 տարիներին Ցեղասպանության զոհերի հիշատակի ոգեկոչման արարողություններից։ Ոչ միայն նրանով, որ այս ապրիլի 24-ին Հայաստանն առավել քան թուլացած է ու պառակտված, անարգվող անցյալով, նվաստացած ներկայով ու խավար ապագայով։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
Ջահերով երթին մասնակցող ՀՀ ԶՈՒ ԳՇ պետի նախկին տեղակալ, գեներալ-լեյտենանտ Տիրան Խաչատրյանը լրագրողների հետ զրույցում անդրադառնալով Տավուշում սահմանազատման և սահմանագծման գործընթացին՝ նշել է. «Կարծիքս վատ է, գնահատականս՝ բացասական»:
«Մեզ Թուրքիայի հետ միավորում է ոչ միայն դաշինքի հռչակագիրը, այլև բազմաթիվ այլ հարցեր։ Թուրքիայի և Ադրբեջանի միասնությունը տարածաշրջանային անվտանգության և կայունության կարևոր չափանիշ է»,- AZERTAC-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին ապրիլի 23-ին հայտարարել է Իլհամ Ալիևը՝ ելույթ ունենալով ADA համալսարանում կազմակերպված «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումում։
«Մինչև COP29 համաժողովը Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև համաձայնության ձեռքբերումը՝ թեկուզ հիմնարար սկզբունքների շուրջ, միանգամայն իրատեսական է թվում»,- AZERTAC-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին ապրիլի 23-ին հայտարարել է նախագահ Իլհամ Ալիևը՝ ելույթ ունենալով ADA համալսարանում կազմակերպված «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումում։
« Չորս գյուղերի հարցը Ղարաբաղյան Երկրորդ պատերազմից անմիջապես հետո մենք բարձրացրեցինք։ Իրականում մենք երբեք չենք մոռացել այս գյուղերի մասին»,- AZERTAC-ի փոխանցմամբ՝ այս մասին Իլհամ Ալիևն ասել է ապրիլի 23-ին՝ ADA համալսարանում կազմակերպված «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումում ունեցած ելույթում։
«Այժմ մենք ընդհանուր պատկերացում ունենք, թե ինչպիսին պետք է լինի խաղաղության համաձայնագիրը»,- ադրբեջանական լրատվամիջոցների փոխանցմամբ, այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ելույթ ունենալով ADA համալսարանում։
«Մենք ավելի մոտ ենք խնդրի լուծմանը, քան երբևէ։ Նախկինում մենք շատ հեռու էինք սրանից։ Այն ժամանակ մենք նույնիսկ չկարողացանք պայմանավորվել հիմնարար սկզբունքների շուրջ»,- ադրբեջանական ԶԼՄ-ների փոխանցմամբ, այս մասին ապրիլի 23-ին՝ Մոսկվա կատարած աշխատանքային այցից հետո, հայտարարել է Իլհամ Ալիևը՝ ելույթ ունենալով ADA համալսարանում կազմակերպված «COP29 և կանաչ տեսլականը Ադրբեջանի համար» թեմայով միջազգային ֆորումում։
Ամեն ինչը դյուրին չսկսվեց, բայց ժամանակի ընթացքում կարողացանք աստիճանաբար իրար հասկանալ, սակայն, դժբախտաբար, 2018 թվականից հետո և, մասնավորաբար, 2020 թվականից սկսած՝ Հայաստան-Սփյուռք հարաբերություններում ճեղքեր առաջացան, իրարից հեռացանք, և այսօր այդ դիրքի վրա ենք. այնտեղ չենք, ուր պետք է լինենք»:
«Հայաստանի համար այն, ինչ ընդունելի չէ Ռուսաստանի դեպքում, ընդունելի է Արևմուտքի դեպքում։ Սա չափազանց էական հանգամանք է, այսինքն՝ ՀՀ-ն ոչ թե ինչ-որ պատճառով դժգոհ է Ռուսաստանից, քանի որ կան պատճառներ, այլ պարզապես ցանկանում է անել աշխարհաքաղաքական շրջադարձը՝ դրա ողջ պատասխանատվությունը բարդելով Ռուսաստանի վրա։ Եթե հայկական կողմն ինքն է արձանագրում, որ առաջին անգամ լինելու է սահմանազատված սահման, ի՞նչ էին ակնկալում Ռուսաստանից, որ ի՞նչ հայտարարեր Ռուսաստանը։ Օդի մեջ կարելի է շատ բան ճանաչել, այստեղ հստակ չէ՝ ի՞նչ է ճանաչել ԵՄ-ն, ու ի՞նչ չէր ճանաչել Ռուսաստանը»։
Երեկ Ադրբեջանի ձեռքը, բացի միակողմանի զիջումներից, տվեցին նաև պատերազմի բարաթ. հիմա եթե իսկապես երկրում ընդվզում լինի, և, օրինակ, մինչև մայիսի 15-ն ինչ-որ համաձայնություններ չկայացվեն, ազգակործան պատուհասը պատերազմի վերսկսման պատասխանատվությունը դնելու է Հայաստանի ու հայ ժողովրդի վրա»։
Արևմուտքը, մասնավորապես՝ ԱՄՆ Պետքարտուղարությունն ու ԵՄ-ն, ողջունում են ըստ էության ապրիլի 5-ի հանդիպմանը հաջորդած ՀՀ իշխանությունների միակողմանի զիջումն Ադրբեջանին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարի եթերում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թյուրքագետ, պատմական գիտությունների թեկնածու Վարուժան Գեղամյանն է։
Աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունների պայմաններում մեկ անգամ չէ, որ գրել ենք` ենթակառուցվածքների վերահսկողության համար գլխավոր խաղացողների մրցակցությունը սրվելու է՝ միջանցքային ճանապարհներ, էներգետիկ ենթակառուցվածքներ և այլն: Սրան զուգահեռ՝ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը շարունակում է իր պահանջը՝ կապված Մեծամորի ատոմակայանի հետ:
«Տավուշ. Արտաքի՞ն, թե՞ ներքին դիմադրության շարժում» թեմայով քննարկմանը ՀՀ նախկին փոխարտգործնախարար, արտակարգ և լիազոր դեսպան Ավետ Ադոնցը նշել է, որ Ադրբեջանն ԱՄՆ-ի հետ ունի շատ հստակ ձևավորված անվտանգությանը վերաբերող օրակարգ, որը ԱՄՆ-ը նաև մեր հաշվին է լոբբինգ անում:
«Տավուշ. Արտաքի՞ն, թե՞ ներքին դիմադրության շարժում» թեմայով քննարկմանը «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանն արձանագրել է պետականության լուրջ ճգնաժամ, որի դրսևորումները և լուծումը Տավուշում չեն:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պետական կառավարման մասնագետ, տնտեսագետ Հովհաննես Ավետիսյանն է։
Արցախից ռուս խաղաղապահների դուրսբերման մեկնարկին զուգահեռ՝ տեղեկություններ են տարածվում Աղդամում ռուս-թուրքական համատեղ մոնիտորինգային կենտրոնի գործունեության դադարեցման մասին։ Այս մասին հաղորդում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները՝ հղում անելով Թուրքիայի պաշտպանության նախարարության աղբյուրներին։
Այս իրականության խտացված աբսուրդն այն է, որ հիմա, իշխանությունից բացի, Հայաստանում գրեթե բոլորը նույն իշխանության դեմ մղում են ճիշտ նույն պայքարը, ինչ տասնամյակներ շարունակ մղել են Ադրբեջանի ու Թուրքիայի քաղաքական, հանրային, դիվանագիտական ներկայացուցիչների դեմ։ Դա մի կողմից՝ առաջացնում է այն, ինչն անվանում են կոգնիտիվ դիսոնանս, մյուս կողմից՝ անհեթեթ է դարձնում քաղաքական, ինտելեկտուալ պայքարն ինքնին, որովհետև իշխանությունը ընդդիմախոսներին մղում է հայաստանյան իսկ օրակարգում ապացուցել այն, ինչի մասին խոսակցությունն անգամ ծառայում է թշնամական օրակարգերին։
Նախկինում մեր զորավարժությունները վտանգ էին ներկայացնում հակառակորդի համար, այս համատեքստում հիշենք 2014 թվականի նոյեմբերի 12-ին՝ արցախաադրբեջանական սահմանագծին և վերևում նշված զորավարժությունների համատեքստում Մի-24 ուղղաթիռի խոցումը Ադրբեջանի զինուժի կողմից: Այսինքն, Անդրանիկ Քոչարյանի պնդումը, որ նախկինում զորավարժությունները թղթի վրա են եղել, ոչ միայն չի համապատասխանում իրականությանը, այլև այս կերպ փորձում են քողարկել իրենց անգործությունը:
Փաստաբանությունը վճարովի ծառայություն է։ Ինչպես որ վճարովի զբաղմունք է լոբբիզմը՝ այլոց շահերի առաջմղումը։ Միջազգային փաստաբանությունն ու լոբբիզմը վճարովի են առավել ևս ու արժեն աստղաբաշխական գումարներ։ Այդ ծառայություններից օգտվում են կա՛մ համաշխարհային մասշտաբի մեծահարուստներն ու խոշոր կորպորացիաները, կա՛մ պետությունները՝ իրենց քաղաքական ու տնտեսական շահերը պաշտպանելու, առաջ մղելու համար։
