Ս. Սարգսյան. Մենք գրեթե ամեն օր, իսկ վերջին օրերին՝ հատկապես, նորանոր ապացույցներ ենք ստանում այն իրողության, թե 21 տարի առաջ որքան ճիշտ էր Արցախի ժողովրդի ընտրությունը
Համացանցում հայտնվել է Ադրբեջանի արդարադատության նախարարության պաշտոնական նամակը Հունգարիայի ԱԳՆ-ին, որտեղ ադրբեջանցիները հավաստիացնում են, որ Սաֆարովը շարունակելու է կրել պատիժը Ադրբեջանում։
«Քանի դեռ Հայաստանում չի գործում դատական իշխանությունը, նրան փոխարինելու կգան հասարակական քննարկման և դատապարտման նախաձեռնություններ»:
ԼՂՀ-ն պատերազմ է հաղթել, ունի սահմանադրություն, այնտեղ կատարվում է իշխանության ռոտացիա, ոչ ակտիվ, բայց, այնուամենայնիվ, ունի նաև ընդդիմություն: Իսկանդարյանը կոչ է անում ԼՂՀ-ին՝ չմոռանալ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև ռազմաքաղաքական բալանսի պահպանման կարևորության մասին:
Ի վերջո, սա այն եզակի դեպքերից է, որ քաղաքական ուժերը պետք է կարողանան վեր կանգնել իրենց շահերից և պետական շահերից բխող լուծումներ գտնեն: Նույն ՀՅԴ-ի առաջարկը գուցե արժանի է լուրջ քննարկման՝ դրա կատարման հնարավոր հետևանքները հաշվարկելու և արտաքին քաղաքականության ընդհանուր հայեցակարգում կիրառելու կամ մերժելու համար: Այսինքն` պետության խնդիրը պետք է լինի ստեղծված իրավիճակը ներքաղաքական նպատակներով օգտագործելու որևէ փորձ բացառելը:
«Սա Հաագայի տրիբունալի գործ է, մանավանդ, եթե համադրվի այլ փաստերի հետ` մեր զինվորների սպանությունները սահմանին, Ադրբեջանի դպրոցական ծրագրերը, երբ դպրոցական հասակից երեխային ներշնչում են, թե հայը սատանայից մի քիչ այն կողմ մի բան է: Ադրբեջանի թուրքալեզուներին փորձում են կոդավորել որպես հակահայ և հասցնել հայասպան վիճակի, բայց անգամ այդ դեպքում ժողովուրդը չի ենթարկվում այդ քարոզչությանը, քանի որ ժողովուրդներն իրենց մեջ այդպիսին չեն»:
Պուտինը փորձել է սրանով Սերժ Սարգսյանին բարոյապես ոչնչացնել կամ հասարակության աչքից գցել, որպեսզի իր ուզած ֆիգուրին բերի իշխանության: Կամ էլ` Սերժ Սարգսյանին ուզում է ասել` այնպես կանեմ, որ կգաս ու իմ ուզածները մինչև վերջ կանես, եթե ոչ` այնքան կնսեմացնեմ, կզրկեմ իշխանությունից, կամ կդառնաս դավաճան քո ժողովրդի մեջ, չես էլ կարա որպես սովորական քաղաքացի ապրես: Սա է եղել Պուտինի ձգտումը:
«Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության Երիտասարդների Միությունը հայտարարություն է տարածել, որտեղ խստորեն դատապարտում է Հունգարիայի Հանրապետության իշխանությունների կողմից 2004 թվականին Բուդապեշտում հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին սպանած և ցմահ ազատազրկման դատապարտված ադրբեջանցի սպա Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու և այնտեղ մարդասպանին ներում շնորհելու փաստը:
«Որովհետև թե՛ Լևոն Հակոբի Տեր-Պետրոսյանի, թե՛ Ռոբերտ Քոչարյանի ներդրումը Արցախի ազատագրման գործում ուրանալ չի կարելի: Եվ այս առումով, ժամն է համախմբվելու, մեր վճռական խոսքն ասելու: Օտար ուժերը չպետք է օգտվեն առիթից և գոյություն ունեցող անհամաձայնությունների մեջ սողոսկելով՝ փորձեն ազգը ներսից պառակտել»,- հայտարարել է Արտաշես Գեղամյանը:
Ակցիայի մասնակիցները Հայաստանի եւ Վրաստանի դրոշներով հավաքվել են դեսպանատան շենքի առջեւ` «Հունգարական իշխանությունները պատիվը վաճառել են նավթի դիմաց», «Քնած հայ սպային սպանած ադրբեջանցի հրեշն ազգային հերոս է դարձել» անգլերեն պաստառներով:
Մարդասպանին Ադրբեջանին արտահանձնելու փաստի կապակցությամն հայտարարություն է տարածել նաև «Սարդարապատ» շարժումը: Հայտարարության մեջ մասնավորապես նշված է…
Նախ ԵՀՄՖ-ն դատապարտում է ՀՀ ԱԳ նախարարության արտառոց պասիվ գործունեությունը կապված վերոհիշյալ հարցի շուրջ: Անհասկանալի է, թե ինչ դատողությունների շնորհիվ ԱԳ նախարար Էդուարդ Նալբանդյանը և վերջին վեց տարիների ընթացքում Հունգարիայի դեսպան, այսօր ԱԳ փոխնախարար Աշոտ Հովակիմյանը վստահել են հունգար կոլեգաներին և չեն դիմել պատշաճ միջոցների սպասվելիք ակտը կասեցնելու համար:
«Ադրբեջանի հետ, որտեղ ֆաշիզմը դարձել է պետական գաղափարախոսություն, մենք կարող ենք խոսել միայն մեկ լեզվով՝ հզորացնելով մեր պետությունը, բանակը, տնտեսությունը: Իսկ Սաֆարովին արտահանձնելու կապակցությամբ ես ունեմ փոքր-ինչ տարբերվող տեսակետ: Դա ոչ թե Ադրբեջանի հաղթանակն է, այլ՝ ամենամեծ պարտությունը: Նրանք կուռք, հերոս են դարձնում մի տականքի, հանցագործի, որը քնած մարդ է սպանել»:
Չի բացառվում, որ սեպտեմբերի 5-ին հրավիրվի Ազգային ժողովի արտահերթ նիստ` Հունգարիայի մայրաքաղաք Բուդապեշտում ՀՀ ԶՈՒ սպա Գուրգեն Մարգարյանին 2004թ.-ին ազգային ատելության հողի վրա դաժանաբար սպանած Ադրբեջանի ԶՈՒ սպա Ռամիլ Սաֆարովին պատիժը կրելու համար Ադրբեջան տեղափոխելու և Հեյդար Ալիևի կողմից նրան ներում շնորհելու հետ կապված հարցը քննարկելու նպատակով:
Ջաբարը նաև գրում է, որ մարդասպանին «հերոս» կարգելու նման գործողությունից հետո ոչ մի ուղղադավան մահմեդական հարկ չի համարի նրանց կողքին կանգնել, քանզի ասված է Ղուրանում…
Փարիզում Մամեդյարովը կհանդիպի Մինսկի ԵԱՀԿ խմբի անդամների հետ և կքննարկի Լեռնային Ղարաբաղի հարցում հայ-ադրբեջանական հակամարտության կարգավորման խնդիրները:
Հունգարական խորհրդարանի ընդդիմադիր խմբակցությունները կառավարությունից պահանջում են ներկայացնել Ռամիլ Սաֆարովի արտահանձնման պատճառները: Նրանցից մի քանիսն անգամ պահանջել են արդարադատության նախարարի հրաժարականը: Այս կապակցությամբ «Արմենպրես» գործակալությունը տեղեկացել է երեք ընդդիմադիր կուսակցությունների տեսակետներին:
Հարց է առաջանում` ինչո՞վ էին զբաղված երկրի հատուկ ծառայությունները, Ազգային անվտանգության խորհուրդը, Արտաքին գործերի նախարարությունը և դիվանագիտական ներկայացուցչությունները, եթե որևէ պաշտոնական նախազգուշացում կամ հայտարարություն, իսկ ավելի ճիշտ` անհրաժեշտ գործողություններ, մինչ խայտառակ փաստի կայացումը, չեն արել:
«Ռամիլ Սաֆարովի արտահանձնման հարցում ինչպես Հունգարիան, այնպես էլ Ադրբեջանը հետևել են դատապարտյալների արտահանձնման Եվրոպական կոնվենցիայի դրույթներին»,- հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահի աշխատակազմի իրավապահ մարմինների հետ աշխատանքների բաժնի ղեկավար Ֆուադ Ալեսկերովը:
Ընդդիմադիրները հարձակումներ գործելով նման օբեկտների վրա, նպատակ ունեն սահմանափակել կառավարական ուժերի կողմից մարտական ինքնաթիռների և ուղղաթիռների կիրառումը ցամաքային գործողություններին օժանդակելիս:
ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարը մի քանի օրից գալու է Երևան, և Հայաստանը կարող է և պետք է պահանջի ՆԱՏՕ-ից՝ խստորեն դատապարտել այս արտահանձնումը, հատկապես, երբ այդ հանցագործությունը տեղի է ունեցել Բուդապեշտում լեզվի դասընթացներ անցնելու ժամանակ` ՆԱՏՕ-ի` «Գործընկերություն հանուն խաղաղության» ծրագրի շրջանակներում:
Ախթալայում գույքը դիտավորությամբ ոչնչացնելու կամ վնասելու հատկանիշներով հարուցված գործի շրջանակներում ձերբակալվել է Կարեն Խաչիկյանը` Վազգեն Խաչիկյանի եղբայրը, իսկ Էդգար Հախվերդյանը կալանավորվել է:
Ցանկացած պետություն գոյատևման երկու պայման ունի. կա՛մ հարգանք, կա՛մ վախ: Եթե այդ երկուսը բացակայում են, ապա այդտեղ պետություն գոյություն չունի: Այդ դեպքում` որևէ «կոզր» չի կարող գոյություն ունենալ, երբ այն չի օգտագործվում: Ո՞ւմ ձեռքին պետք է լինի «կոզր»` պետությա՞ն: Եթե պետություն չկա, ապա չկա ոչ մի «կոզր»: Ենթադրենք` բոլոր խաղաթղթերը թափված են, ու վերցնողը չկա` ինչպե՞ս կարող ես ասել, որ այն օգուտ է»
Ստեղծված կացությունից ելքը հասարակության լայն շրջանակների, քաղաքական ուժերի, սփյուռքի հետ համագործակցաբար` Հայաստանում և հայության մեջ ազգային ու բարոյահոգեբանական առողջ մթնոլորտ ձևավորելու նախադրյալների ստեղծումն է, ինչը հնարավորություն կտա տարածաշրջանում և աշխարհում մեծացնել մեր պետականության կշիռն ու ազդեցությունը
«Ընտրություններին հայեր շատ են ներկայացված, բայց պատգամավոր դառնալու ռեալ հնարավորություն ունեն չորս հայ»,- պարզաբանել է Ջավախահայերի միության ղեկավարը:
Այս իրավիճակի նրբությունն այն է, սակայն, որ Ռուսաստանի համար կարող է գործել նաև բումերանգի էֆեկտը, և դա այսօր մեծապես կախված է Արևմուտքի վերաբերմունքից ու գործողություններից: Այսինքն` եթե միջազգային հանրությունը` նույն ԵՄ-ն, ՆԱՏՕ-ն, ԱՄՆ-ը համարժեք արձագանքեն Սերժ Սարգսյանի ուղերձներին, դա կարող է փոխել ոչ միայն հասարակական տրամադրությունները, այլև, այսպես ասած` «համարձակություն հաղորդել» իշխանություններին` Ռուսաստանին «ոչ» ասելու և Հայաստանը Ռուսաստանի ազդեցությունից դուրս բերելու անիրականանալի թվացող գործում:
շատ ծանր ու շատ դժվար կլինի բանակցել մի երկրի հետ, որտեղ մարդասպանին հասարակությանը ներկայացնում են օրինակելի կերպարով: Հայկական կողմը պետք է զգուշավոր ու պահպանողական կեցվածք ընդունի: Չեմ պատկերացնում, որ սրանից հետո, օրինակ, բանակցությունների սեղանի շուրջ նստենք Ի. Ալիևի հետ:
Հայ սպա Գուրգեն Մարգարյանին կացնահարած Ռամիլ Սաֆարովին Ադրբեջանին արտահանձնելու Հունգարիայի Կառավարության որոշումը քննարկելու համար Ագային Ժողովի արտահերթ նիստ հրավիրելու առիթով արդեն ստորագրահավաք է անցկացվում: 168.am-ին այս մասին հայտնեց ՀՀԿ փոխնախագահ Գալուստ Սահակյանը:
Կարծում եմ, որ նախապայմաններից մեկը պետք է լինի այն, որ Հունգարական կառավարությունը Ռամիլ Սաֆարովին հայտարարի միջազգային հետախուզում, որպես իր երկրի տարածքում հանցագործություն գործած և Հունգարական իրավասու դատարանի կողմից ցմահ ազատազրկման դատապարտված անձի, որն իր պատիժը չի կրել ոչ Հունգարիայում ոչ էլ այլ պետության տարածքում:
Ստեղծված իրավիճակում համարժեք գործելու դեպքում՝ հայկական կողմը ղարաբաղյան հակամարտության հարցում կարող է կատարվածից որոշակի դիվիդենտներ ստանալ: Սակայն հայկական դիվանագիտության անգործությունն արդարացնելու և դեմքը փրկելու նպատակով հրապարակայնորեն նման գնահատականներ հնչեցնելը, մեղմ ասած, կոռեկտ չէ և բացահայտում է ստեղծված իրավիճակից ևս քարոզչական օգուտներ ստանալու՝ իշխանության մտադրությունը:
