Հիմա արդեն Արգիշտի Քյարամյանի գլխավորած ՀՀ քննչական կոմիտեի՝ սեւով սպիտակի վրա գրությամբ փաստվում է, որ դեռ 2020 թվականի դեկտեմբերին Նիկոլը Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերության եթերում, ի լուր հայության ՍՏԵԼ է. դավաճան է հռչակել, 44-օրյա պատերազմի պատասխանատու է հայտարարել չեղած ՄԵԿԻՆ։
«Ամեն ինչ հնարավոր է անենք, պետք է կազմակերպենք, ու բնակիչները, որոնք տարբեր տեղերում են՝ հավաքենք, Ներքին Սուս անունով գոնե թաղամաս ստեղծենք։ Բնակիչներն էլ ուզում են, որ բոլորս մի տեղում լինենք»,- նշեց Վ. Ներսիսյանը։
Սա ենթադրում է և՛ համակարգային, և՛ գաղափարական, և՛ գլխավոր դերակատարների ռադիկալ փոփոխություն»։
Վերոհիշյալ փաստերի արձանագրումը թույլ է տալիս քիչ թե շատ ռացիոնալ պատկերացում կազմել «Ի՞նչ կլիներ, եթե․․․» հարցի հավանական պատասխանի վերաբերյալ, նաև պնդել, որ առնվազն հնարավոր կլիներ կանգնեցնել փլուզումների շղթան, բարեկամներին, թշնամիներին ու միջազգային հանրությանը ներկայանալ նոր՝ պարտության հետ չասոցացվող դեմքով։
«2021թ. ընտրություններից առաջ ասում էին՝ տագնապում էին այսօրվա մասին, և մենք ունեցանք այն, ինչ ունենք: Պարզապես, այն ժամանակ երկրում պետք էր քաղաքական իշխանության փոփոխություն, որովհետև մենք տեսանք՝ 2018թ. մայիսին իշխանության եկածներն ինչ արեցին, ինչի հասցրին երկիրը, և եթե չէինք ուզում, որ այդ վիճակը շարունակվեր ու ավելի ահավոր դառնար, պետք է փոփոխության գնայինք, բայց մենք ընտրեցինք նույնը, և այսօրը սպասելի էր: Ամեն ինչ ավելի անկառավարելի է դառնալու, որովհետև այս իշխանությունն անկարող է իր բոլոր միջոցներով որևէ բան անել: Երկրում ամեն ինչ քանդուքարափ է եղել»:
Ինչպես Նիկոլ Փաշինյանը տարավ պարտության. Էդգար Ղազարյանի բացահայտումները. ՈւՂԻՂ
«Փաշինյանն աղետների անոնսը տալիս է վախերով, ահաբեկչություններով։ Մենք ի վերջո մեր շեմը, կարմիր գծերը հասկանո՞ւմ ենք։ Ինքն այս գործընթացը շարունակելու է։ Փաշինյանն առայսօր իշխանության է մնում իր պատվերի շնորհիվ։ Նա միակ մարդն է, որը վարչապետի պաշտոնից երկու անգամ հրաժարական է տվել և շարունակել է մնալ պաշտոնակատար։ Մենք պետք է հասկանանք, որ պատերազմ չի լինի միայն, եթե թուրքը հասկանա, որ այստեղ իշխանություն է փոխվել»։
Հիմա հաստատվել են Էջմիածնում, Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցու հարևանությամբ: Բնակվում են վարձով: Կարմիր խաչը երկու ամիս 70 000 դրամ գումար պետք է տա, դրանով վարձը կտա: Երեխայի դպրոցը տանից հեռու է, ամսական 25 000 դրամ միայն դպրոց տանել-բերելու համար կծախսվի: Ամուսինը հաշմանդամ է, դեղորայքի խնդիր ունեն:
Սույն խմբակցությունը, ռուսական խաղաղապահ զորախմբի հետ ցուցադրական հանդիպում նախաձեռնելու փոխարեն, կարող է մանրամասն պարզաբանումներ ստանալ իր նախընտրական ցուցակը գլխավորած, ռուսական և ադրբեջանական կողմի հետ բանակցություններ վարող ու համաձայնություններ ստորագրող ԱԽ քարտուղարից։
։ «Արցախի իշխանությունները գիտեն այն, ինչ գիտեն։ Ես չեմ կարծում, որ իրենք բավարար չափով տեղեկացված են, Փաշինյանն ամեն բան չէ, որ տեղյակ է պահում Արայիկ Հարությունյանին, որովհետեւ եղել են դեպքեր, երբ փաստի առաջ ենք կանգնել»։
ՄԻԵԴ-ը նաեւ արձանագրել է, որ ՀՀ կառավարության վկայակոչած իրադարձությունների, այն է՝ խաղաղ բնակավայրերի ուղղությամբ իրականացվող զինված հարձակումներ, Բերձոր եւ Աղավնո համայնքների բնակչության տեղահանման սպառնալիքներ, նկատմամբ կիրառելի է 2020 թվականի սեպտեմբերի 29-ի կայացված եւ մինչ օրս ուժի մեջ գտնվող որոշումը:
Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության ղեկավար Դավիթ Գալստյանի խոսքով՝ ռուս խաղաղապահների հրամանատարությունն առաջիկայում կհանդիպի Արցախի ԱԺ երեք ընդդիմադիր՝ «Արդարություն», ՀՅԴ, «Արցախի ժողովրդավարական կուսակցություն» ուժերի հետ։
2021թ. դեկտեմբերի 1-ին ԱՀ գլխավոր դատախազությունից ԱՀ ազգային անվտանգության ծառայություն էր ուղարկվել ՀՀ քաղաքացի Ռոման Բաղդասարյանի մասնակցությամբ տեսանյութը, որում վերջինս հայտարարել էր Արցախի պաշտպանության բանակի սպաների, նախկին գեներալների կողմից պատերազմի ընթացքում սպանություններ կատարելու, նման արարքներ կատարելու հրամաններ տալու և այլ ենթադրյալ հանցավոր դեպքերի վերաբերյալ:
«Մարդասիրության համաշխարհային օրն ամենամյա հիշեցում է, որ պետք է գործել հանուն տառապանքների մեղմացման` անկախ մարդու ծագումից, համոզմունքից և այլ հանգամանքներից: Ամեն տարի Մարդասիրության համաշխարհային օրը համախմբում է մարդասիրության համակարգի գործընկերներին աջակցելու ճգնաժամից տուժած անձանց, նրանց գոյատևման, բարեկեցության և արժանապատվության համար:
Արցախի Հանրապետության Բերձոր քաղաքի հետ միասին, Աղավնո և Ներքին Սուս գյուղերն օգոստոսի 25-ից կհանձնվեն թշնամուն։ Օգոստոսի 5-ից սկսած բնակիչները սկսել են իրենց իրերը տեղափոխել Հայաստանի ու Արցախի այն վայրերը, որտեղ պատրաստվում են բնակվել:
Նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից շուրջ մեկ ամիս անց՝ 2020թ-ի դեկտեմբերի 3-ին Տիրանայում շատ կարևոր հայտարարություն տարածեցին ԵԱՀԿ ՄԽ համանախագահող երկրների պատվիրակությունների ղեկավարները՝ ՌԴ ԱԳ նախարար Լավրովը, ԱՄՆ փոխպետքարտուղար Ստեֆան Բիգանը և Ֆրանսիայի ԱԳ նախարար Լե Դրիանը։
Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարար Դավիթ Բաբայանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է. «Կան բարդագույն և շատ ցավոտ գործընթացները, որոնց միջով պետք է անցնի ժողովուրդը, հասարակությունը ինքնամաքրման և վերածննդի համար։
Հովհաննես Գալստյանը չի կարծում, թե տարբեր հայտարարություններով իշխանությունները հասարակությանը շեղելու կարիք ունեն. «Մենք ամեն օր արթնանում ենք, և ավելի ուժեղ կատաստրոֆա է լինում, քան նախորդ օրը: Միգուցե դիտավորություն կա, միգուցե՝ ոչ, բայց եթե չշեղեին, ի՞նչ պետք է լիներ: Մի խումբ մարդիկ պետք է խելագարության հասնեին Ֆեյսբուքում, ինտերվյուներում, հասկանալով, որ մեր թշնամին մեր մսից կտրում է, այն մյուս մարդիկ գնալու էին կարուսելներով պտտվելու, սուրճ խմելու, ի՞նչ պետք է լիներ»:
Արցախի ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանը տեղին չի համարում քննադատությունները՝ ուղղված Աղավնոյում իրենց տներն այրող բնակիչներին: Նրանք դա անում են սրտի կսկիծով, անզորությունից ու ցավից դրդված։
Արցախի Հանրապետության Աղավնո գյուղում երեկ իր տունն այրած բնակիչն Արման Հայրապետյանն է։
«Բնակիչների մի մասն իրերի մի հատվածը տեղափոխել է, իսկ այժմ եկել է մյուս իրերի հետևից, առանձնահատուկ իրավիճակ չկա»,- նշեց Բերձորի քաղաքապետը։
Բերձորի Սուրբ Համբարձման եկեղեցում ՀԱԵ Արցախի թեմի առաջնորդ Տեր Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյանի հանդիսապետությամբ և արժանապատիվ Տեր Բենիամին քահանա Ծատուրյանի ձեռամբ օգոստոսի 18-ին Սուրբ և Անմահ Պատարագ է մատուցվել:
Ադրբեջանական Haqqin.az-ի խմբագիր Էյնուլա Ֆաթուլաևը տեղեկություն էր հրապարակել, թե իր գլխավորած լրատվամիջոցի նկարահանող խումբն այս պահին գտնվում է հայկական ղեկավարության շտաբում և առաջիկա օրերին ռեպորտաժների շարք են հրապարակելու Բերձորից ու Աղավնոյից բնակչության տարհանման վերաբերյալ։
Ռուս խաղաղապահները ոչ մի սանտիմետր չեն տեղաշարժվի Լաչինի գործող միջանցքից, քանի դեռ նոր ճանապարհը չի շահագործվել. «Ազատության» հետ զրույցում հայտարարեց Երևանում Ռուսաստանի դեսպանության խորհրդական-դեսպանորդ Մաքսիմ Սելեզնյովը։
Ադրբեջանական Haqqin.az-ի խմբագիր Էյնուլա Ֆաթուլաևը տեղեկություն է հրապարակել, թե իր գլխավորած լրատվամիջոցի նկարահանող խումբն այս պահին գտնվում է հայկական ղեկավարության շտաբում և առաջիկա օրերին ռեպորտաժների շարք են հրապարակելու Բերձորից ու Աղավնոյից բնակչության տարհանման վերաբերյալ։
Մենք մշտապես ընդունել ենք, որ սա գծային գործընթաց չի լինելու։ Հավատացած ենք, որ շարունակական երկխոսության, ներգրավման՝ այդ թվում և ամենաբարձր մակարդակներով, շնորհիվ կկարողանանք անել հնարավոր ամեն բան՝ օգնելու առաջ տանել երկարաժամկետ համապարփակ խաղաղությունը
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱԺ նախկին նախագահ, քաղաքագիտության դոկտոր Տիգրան Թորոսյանն է:
Արցախի Ազգային ժողովի նախագահ Արթուր Թովմասյանը Մարտունի բերդաքաղաքի Վերածննդի օրվա առթիվ ուղերձ է հղել՝ նշելով, որ 2007 թվականից օգոստոսի 17-ը Արցախի Հանրապետության Մարտունի քաղաքի ավագանու որոշմամբ նշվում է Մարտունու Վերածննդի օր։ Այս մասին տեղեկացրին Արցախի Հանրապետության Ազգային ժողովից։
Արցախը Հայաստանին կապող Լաչինի միջանցքի երեք հայկական գյուղերից շուրջ 150 ընտանիքների տարհանման Ադրբեջանի հրամանը խիստ անհանգստացրել է աշխարհասփյուռ հայությանը։
«Այս պահին ես ու մեր պատասխանատու պաշտոնյաները դեռ ժամանակ չունենք մտածելու, թե ո՞ւր ենք գնալու և ի՞նչ ենք անելու։ Երբ այս իրավիճակը հանդարտվի, այդ ժամանակ գուցե հասկանանք, գուցե առհասարակ չգնանք, մնանք այստեղ»,- եզրափակեց Մուշեղ Ալավերդյանը։