«Գյուղում դեռ կարողանում ենք եղած խնդիրները լուծել։ Բնականաբար, Լաչինի միջանցքի փակ լինելը տարբեր խնդիրներ է ստեղծում բոլորիս համար, բայց դեռ այնպես է, որ կարողանում ենք խնդիրը լուծել, չգիտեմ՝ որքան այսպես կշարունակվի, ու մենք որքան ի վիճակի կլինենք առաջ գնալու»,- նշեց Կիչանի գյուղապետը։
Դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից Արցախի շրջափակման արդյունքում բազմաթիվ ընտանիքներ, ուսանողներ, երեխաներ չեն կարողանում Երևանից հասել իրենց տուն՝ Արցախ։ Մարդկանց մի մասը Երևան էր եկել բուժման կամ այլ նպատակներով։ Նրանք արդեն 16-րդ օրն է՝ զրկված են իրենց ընտանիքի մյուս անդամներին միանալու հնարավորությունից։
«Միանշանակ Հայաստանում, սփյուռքում և առհասարակ հայությունը պետք է անի այն, ինչ այսօր անում է արցախցին։ Իսկ Հայաստանը պետք է իր ամբողջ կարողությունները, ջանքերը ներդնի, որպեսզի միջագային հանրության վրա բավարար ճնշում գործադրի, որ նա իրեն հասանելիք գործողություններն իրականացնի՝ Արցախը շրջափակումից դուրս բերելու համար»։
Կարծում եմ՝ որոշ չափով մեսիջ հասավ նաև ԱՄՆ-ին ու Եվրոպային, բայց ինձ զարմացրեց, որ Հայաստանի պետական հեռուստաալիքը՝ Հանրային հեռուստաընկերությունը, առհասարակ արհամարհեց հանրահավաքը և որևէ ուղիղ եթեր չապահովեց։ Ինձ հետաքրքիր էր, թե ի՞նչն էր խնդիրը, որ Հայաստանի բնակչությանը, որը հատկապես գյուղերում է բնակվում, զրկեցին այդ հանրահավաքը նայելու հնարավորությունից, որ տեսնեին՝ արցախահայությունը համախմբված ու պահանջատեր է։
«Այս պահին իրավիճակը դեռևս նորմալ է։ Այստեղ բանջարեղեն չունենք, դեղորայքը երևի կունենանք, նման խնդիրներով բնակիչները դեռևս չեն դիմել մեզ։ Այսպես ասեմ՝ եղած խնդիրները դեռ կարողանում ենք լուծել։
Դեկտեմբերի 22-ին ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի մշտական հանձնաժողովի հերթական նիստում հանձնաժողովի անդամները քննարկեցին ու ընդունեցին մի շարք նախագծեր։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության Բերձորի քաղաքապետ Նարեկ Ալեքսանյանն ասաց, որ օգոստոսի 25-ին Բերձորի հանձնումից առաջ ու հետո էլ պատկերացնում էին, որ նման իրավիճակ է լինելու։
Արցախի Հանրապետության Մարտունու շրջանի Նոր շեն գյուղում, արդեն 15 օր է, որևէ սնունդ, դեղորայք չի մտել, բնակիչներն ապրում են եղածով։
168.am-ի հետ զրույցում քաղաքագետ Դավիթ Հարությունովն անդրադառնալով այս հարցերին, նախ նշեց, որ Արցախյան 44-օրյա պատերազմից հետո սպասելի էր, թե ինչ վիճակ կարող է ստեղծվել Հայաստանի ու Արցախի համար։
168.am-ի հետ զրույցում ԳԱԱ պատմության ինստիտուտի Հայկական հարցի և Հայոց ցեղասպանության պատմության բաժնի վարիչ, պրոֆեսոր Արմեն Մարուքյանն ասաց՝ Լաչինի միջանցքի փակման հետևանքով Արցախում ստեղծված իրավիճակը միանշանակ հումանիտար աղետ է։ Հումանիտար իրավունքի դիտանկյունից, այն, ինչ անում է Ադրբեջանը, այսպես կոչված, «էկոլոգների» միջոցով՝ ուղղակի միջազգային հանցագործություն է։
Ադրբեջանը, արդեն 11 օր է՝ շրջափակման մեջ է պահում Արցախի Հանրապետությունը՝ 120 հազար արցախահայերով։ Թեպետ արդեն պարենի հետ կապված որոշակի խնդիրներ են առաջանում, սակայն արցախահայությունը չի ընկճվում։
168.am-ի հետ զրույցում բժիշկ-ազատամարտիկ, ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի անդամ Տարոն Տոնոյանն անդրադառնալով Ադրբեջանի գործողություններին, նախ նրանց բնորոշեց՝ որպես «վախկոտ, փոքրոգի, սրիկա ու ցեղասպան թուրք»։
Հայաստանն Ադրբեջանին է փոխանցել իր առաջարկները. պատրաստ ենք ստորագրել այդ բովանդակությամբ պայմանագիրը. Փաշինյան
Արցախի Հանրապետության նախագահի խորհրդական, կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախկին նախարար Լուսինե Ղարախանյանը վստահեցնում է՝ արցախցին չի ընկճվում, արցախցին իր հողից այլ գնալու տեղ չունի և պիտի շարունակի ապրել հայկական Արցախում։
«Ասում եմ՝ մեկ խոսքը կարող էր բավարար լինել այդ ճանապարհը բացելու համար, կամ մեկ լռությունը կարող է բավարար լինել ճանապարհը փակ պահելու համար։ Այստեղ ֆիզիկական ուժերի մասին չէ, երբ քաղաքական ուժերի հարաբերակցությունը փոխվում է, ֆիզիկական ուժերի հարաբերակցությունն էլ է փոխվում»:
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում անդադառնալով ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի այս գիշեր տեղի ունեցած նիստին, որը վերաբերում էր Լաչինի միջանցքի բացման հարցին, նշեց՝ պետք է կրկնի այն միտքը, որը հաճախ ասում է միջազգային գործընկերներին։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության ԱԺ «Արդարություն» խմբակցության պատգամավոր Մետաքսե Հակոբյանն անդրադառնալով Արցախում ստեղծված իրավիճակին և Լաչինի միջանցքը բացելու վերաբերյալ ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի այս գիշեր տեղի ունեցած նիստին, նշեց, որ Անվտանգության խորհրդի նիստը շատ ավելի խորն է դիտարկում՝ ոչ թե միանշանակ լավ կամ վատ։
Երեկվա դրությամբ Արցախի Հանրապետության 13 երեխա գտնվում են «Արևիկ» բուժմիավորումում՝ վերակենդանացման և նորածնային բաժանմունքներում։
«120 հազար արցախահայեր գերության մեջ են, ինչ է արել Հայաստանի իշխանությունը, վաղը նույնը լինելու է Ջերմուկում, Սյունիքում, Լենինականում (Գյումրիում), Մարտունիում՝ կրկին ոչինչ չեն անելու։ Այս մարդկանցից ի՞նչ սպասես։ Մեր «գերագույնի» կինը մի խոսք է ասել, կյանքում միակ ճիշտ խոսքը՝ տղաները զոհվել են հանուն ոչնչի ու շարունակում են զոհվել հանուն ոչնչի։ Այս մարդկանցից ի՞նչ սպասես՝ կատվի հետ գիրք են կարդում, իր քաղաքացիներից 120 հազար հոգի գերության մեջ են, նա Օսկար կատվի հետ գիրք է կարդում, ֆուտբոլ դիտում։ Գիտեմ, դժվար է կատվին տառաճանաչություն սովորեցնելը, բայց գուցե իրենց մոտ ստացվի»,- եզրափակեց Աշոտ Սևյանը։
Արցախը, արդեն 9 օր է, Ադրբեջանի կողմից գտնվում է շրջափակման մեջ, փակելով Լաչինի միջանցքը, Ադրբեջանը փաստացի 120 հազար արցախահայերի կանգնեցրել է նոր ցեղասպանության առջև։ Այս պահին տարբեր գյուղեր փորձում են սեփական միջոցներով առաջացած խնդիրները լուծել՝ հուսալով, որ շուտով Արցախն աշխարհի հետ կապող միջանցքը կբացվի։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանի խոսքով՝ չարժե անդրադառնալ այն մարդկանց, որոնք տարբեր հարթակներում հայտարարում են, որ Բերձորի միջանցքը փակել են ռուս խաղաղապահները։
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանն այսօր խորհրդարանում լրագրողների հետ զրույցում անդրադառնալով Լաչինի միջանցքը Ադրբեջանի կողմից փակելուն, նշեց՝ որքան էլ խնդիրը քննարկում են հումանիտար ճգնաժամի տեսանկյունից, պետք է գիտակցել, որ սա առաջին հերթին քաղաքական խնդիր է։
Արցախն Ադրբեջանի կողմից շրջափակելու արդյունքում Արցախում գտնվող բազմաթիվ հիվանդների չեն կարողանում տեղափոխել Երևան։ Արդեն 9-րդ օրն է՝ Ադրբեջանը փակելով Լաչինի միջանցքը, մեկ հոգու մահվան պատճառ է դարձել: Ծանր հիվանդին այդպես էլ հնարավոր չեղավ տեղափոխել Երևան։
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի ժամանակավոր պաշտոնակատար Դավիթ Բաբայանն անդրադառնալով հարցին՝ նշեց, որ նման նիստ անցկացնելը կարևոր է, քանի որ Ադրբեջանի պահվածքը, քաղաքականությունը մարտահրավեր է միջազգային օրենքին, միջազգային հանրությանն ու մարդասիրական նորմերին։
Արցախի Հանրապետության շրջվարչակազմի ղեկավար Արսեն Ավանեսյանը Արցախի Հանրային հեռուստատեսության թղթակցի հետ զրույցում ասել է, որ Մարտակերտում կյանքն ընթանում է բնականոն հունով։
Արդեն 9-րդ օրն է, Ադրբեջանը շրջափակել է Արցախը՝ կտրելով Արցախի կապը արտաքին աշխարհի հետ։ Բերձորի միջանցքը փակելով, Ադրբեջանը կտրել է նաև մի քանի գյուղի կապը Ստեփանակերտի հետ: Հին Շենում, Նոր Շենում, Եղծահողում, Լիսագորում սպասում են ճանապարհի բացմանը։
168.am-ի հետ զրույցում «Էկոլուր» հասարակական կազմակերպության նախագահ Ինգա Զառաֆյանն ասաց, որ Բերձորի ճանապարհը փակողները, բնականաբար, բնապահպաններ չեն։ Ավելին, նրա խոսքով՝ բնապահպաններն Ադրբեջանում այնքան հալածված են, որ դժվար թե հասնեին Բերձոր ու ճանապարհ փակեին։
Դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանի կողմից շրջափակման մեջ գտնվող Արցախի Հանրապետությունում էներգետիկ ճգնաժամ առաջանալու հավանականությունը մեծ է։ 168.am-ի հետ զրույցում ասաց էներգետիկ հարցերով ՄԱԿ-ի ազգային փորձագետ Արա Մարջանյանը՝ անդրադառնալով Արցախում ստեղծված իրավիճակին։
Արցախի միակ ճանապարհը՝ Բերձորի միջանցքը, բնապահպանական պատրվակներով փակած Ադրբեջանն արդեն 8 օր է չի բացում։ Արցախի Հանրապետության Մեսրոպ Մաշտոց համալսարանի Կովկասագիտության կենտրոնի ղեկավար, կովկասագետ Հովիկ Ավանեսովի խոսքով՝ Ադրբեջանին պատրվակներ են պետք, որպեսզի իրավիճակը սրի ու Արցախը պահի շրջափակման մեջ։
168.am-ի հետ զրույցում Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին ասաց, որ Կարմիր Խաչի միջնորդությամբ Արցախից մեկ հիվանդ է տեղափոխվել Երևան։
