Ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից հայկական մարտական դիրքերի ուղղությամբ բացված կրակի հետևանքով այսօր զոհված ՀՀ ՊՆ N զորամասի պայմանագրային զինծառայող, սերժանտ Հրաչ Արամի Մանասարյանը ծնունդով Սյունիքի մարզի Ակներ գյուղից էր։ Հրաչ Մանասարյանը 44-օրյա պատերազմի մասնակից էր:
«Պետք է ներմուծող ու արտահանող տնտեսվարողների հետ ակտիվ քննարկումներ սկսել, բայց ոչ թե ձևական-խորհրդատվական. պետք է հասկանալ, թե ինչ կոնկրետ խնդիրներ կան, որից հետո պետք է բերվի պետության աջակցության հակաճգնաժամային ծրագիր: Ակնհայտ է, որ սա ճգնաժամի բերող իրավիճակ է. առանց այն էլ՝ մեր տնտեսությունը դեռ չի վերականգնվել, և կրկին նոր մարտահրավերներ են ի հայտ եկել՝ կոնկրետ հետևանքներով:
«Չնայած ՀՀ-ն ունի բավականին մեծ վարկային բեռ, սա դեռ չի նշանակում, որ նոր պարտքեր չպետք է վերցնել: Նախ, ամեն դեպքում, բյուջեում պակասորդ կա, և գոնե նախորդ վարկի ֆինանսավորման համար պետք է նոր պարտք վերցվի, երկրորդը՝ եթե մենք խոսում ենք նպատակային ծրագրերի մասին, դա կարող է իմաստ ունենալ (եթե կոնկրետ գիտենք՝ ինչի վրա է ծախսվելու),- ասաց տնտեսագետը՝ նկատելով, որ, ընդհանուր առմամբ, պետք է ձգտել ինչքան հնարավոր է՝ քիչ պարտքեր վերցնել,- Իսկապես պարտքի դերն աճել է, իսկ Հայաստանի տնտեսական պայմաններն էապես չեն բարելավվել:
Տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանը թեև շեշտում է, որ այս իրավիճակին օբյեկտիվ գնահատական կարող է տալ միայն Կենտրոնական բանկը, այդուհանդերձ, առանձնացնում է մի քանի հիմնական վարկածներ՝ դրանք պայմանավորելով աշխարհաքաղաքական իրավիճակով, ռուս-ուկրաինական հակամարտության երկրորդ ճակատ հանդիսացող տնտեսական սանկցիաների՝ Հայաստանի վրա հնարավոր ազդեցությամբ:
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության երկրորդ ճակատ է համարվում Արևմուտքի տնտեսական սանկցիաների փաթեթը: Հայաստանի տնտեսության վրա Ռուսաստանին ուղղված պատժամիջոցների բացասական հետևանքների մասին բազմաթիվ տեսակետներ են հնչել, սակայն խոսում են նաև դրական սպասումների մասին, մասնավորապես, կա տեղեկություն, որ ՏՏ ոլորտի մի շարք ներկայացուցիչներ ցանկացել են իրենց գործունեությունը ժամանակավորապես ծավալել Հայաստանում, իսկ տուրիզմի ոլորտի փորձագետներն էլ ակնկալում են ՌԴ-ից զբոսաշրջային այցելությունների հնարավոր աճ:
Կազմակերպված հանցավորությունը և կոռուպցիան լուսաբանող ծրագրի (Organized crime and Corruption Reporting Program) հիմնադիր Դրյու Սալիվանը թվիթերյան գրառմամբ առաջարկել է արևմտյան պատժամիջոցները տարածել նաև ԵԱՏՄ անդամ-երկրների վրա:
Մարտի 1-ին ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացրեց՝ քննչական վարչության վարույթում ՀՀ քրեական օրենսգրքի մի շարք հոդվածների հատկանիշներով քննվող բազմադրվագ քրեական գործի նախաքննության ընթացքում պարզվել է, որ «Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ» ՓԲ ընկերության նախկին գործադիր մարմնի ղեկավար՝ գլխավոր տնօրեն, հանդիսացող անձը առանձնապես խոշոր չափերով հարկեր չվճարելու նպատակով կատարել է ՓԲԸ արտադրանքի՝ պղնձի խտանյութի շուկայականից էականորեն ցածր արժեքով մատակարարման գործարքներ, որի հետևանքով ընկերության հարկվող շահույթը պակաս է ցույց տրվել և արդյունքում պետական բյուջե չի վճարվել 15.017.640.469 ՀՀ դրամ հարկեր և վճարներ:
Կառավարության հերթական նիստի օրակարգում ընդգրկված են Մելիքսեթ Պողոսյանին Սյունիքի մարզպետի պաշտոնից ազատելու և Ռոբերտ Ղուկասյանին նույն պաշտոնում նշանակելու մասին հարցերը:
Հարցին էլ, թե մինչև այս պահը քանի՞ հայ է ԱԳՆ-ի միջոցով տարհանվել, արտաքին գերատեսչությունից նկատել էին՝ հաշվի առնելով այն, որ նշված երկրների անցակետերը յուրաքանչյուրի դեպքում մի քանիսն են, և տարհանման նպատակով դրանք հատում են ոչ միայն ՀՀ, այլև այլ երկրների քաղաքացիներ ևս, օբյեկտիվորեն հնարավոր չէ նման մարդկային հոսքը վերահսկելն ու ՀՀ քաղաքացիներին հաշվառելը:
ԵՄ-ն SWIFT համակարգից անջատել է «ՎՏԲ», «Ռոսիա», «Օտկրիտիե», «Նովիկոմբանկ», «Պռոմսվյազբանկ», «Սովկոմբանկ» բանկերը. տեղեկությունը փոխանցում է ՏԱՍՍ գործակալությունը։
Հայաստանում Արցախի Հանրապետության ներկայացուցչության առջև այսօր հավաքվել են Արցախից տեղահանված մի խումբ քաղաքացիներ, որոնք պատերազմում կորցրել են նաև հարազատներ:
Ռուսաստանի դեմ Արևմուտքի պատժամիջոցների հերթական փաթեթից հետո, ըստ վերլուծաբանների, Ռուսաստանի ՀՆԱ-ն տարվա կտրվածքով կկրճատվի 3,5 տոկոսով:
«Մենք այս պահին ունենք անգործունակ կառավարություն, պրակտիկորեն անգործունակ ՊՆ և ԱԳՆ, թուլացած բանակ, բաժանված հասարակություն և բազում նման բացասական երևույթներ»,- «Հայկական օրակարգ, հետպատերազմյան անելիքներ» թեմայով քննարկման ժամանակ արձանագրեց Արդարադատության նախկին նախարար, ՀՀԿ փոխնախագահ Դավիթ Հարությունյանը։
«Հայկական օրակարգը հետպատերազմյան Հայաստանի վերելքի բանաձևն է, ճանապարհային քարտեզը: Եղել է աղետ, և ի՞նչ՝ մենք պետք է հավերժ մնանք այս աղետի մե՞ջ: Ինչ-որ մեկը պետք է ձևակերպի նոր օրակարգը»,- «Հետպատերազմյան Հայաստան. Հայկական օրակարգը» թեմայով քննարկման ընթացքում նշեց «Այլընտրանքային նախագծեր» խմբի ղեկավար Վահե Հովհաննիսյանը:
«Պատերազմի հետևանքներից է այն ծանր իրողությունը, որ Հայաստանում հասարակության մոտ կա լրջագույն անվստահություն պետական պաշտոնական մարմինների տարածած տեղեկատվության, պաշտոնական խոսքի նկատմամբ»,- «Հետպատերազմյան Հայաստան. Հայկական օրակարգը» թեմայով քննարկման ընթացքում նշեց Հայաստանի ժուռնալիստների միության նախագահ Սաթիկ Սեյրանյանը:
«Հանրությունը դիտորդ է դարձել, և դրա վառ օրինակն արտագաղթի մեծ ծավալն է։ Մարդիկ չեն ուզում ուղղակի այստեղ մնալ և փորձել պայքարել, խնդիրներ լուծել»,- «Հայկական օրակարգ» պանելային քննարկման ժամանակ նման համոզում հայտնեց ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար, ԱԱԾ նախկին տնօրեն, «Հայրենիք» կուսակցության նախագահ Արթուր Վանեցյանը։
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Արմեն Գևորգյանը, «Հետպատերազմյան Հայաստան. Հայկական օրակարգը» թեմայով քննարկման ժամանակ անդրադառնալով թեմային, ռիսկային համարեց հանրության կենտրոնացումն օրվա խնդիրների վրա:
«Ես մշտապես կապ եմ պահում Գերագույն Ռադայի իմ գործընկերոջ հետ, մշտապես կապ ունեմ նաև Ուկրաինայում ՀՀ դեսպանի հետ. ամեն օր զանգահարում եմ դեսպանին»,- անդրադառնալով ռուս-ուկրաինական հակամարտության ընթացքում խորհրդարանական ձևաչափով իրականացվող քայլերին՝ 168.am–ի հետ զրույցում նշեց Հայաստան-Ուկրաինա բարեկամական խմբի ղեկավար, «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության պատգամավոր Հրաչյա Հակոբյանը:
168.am-ը ժամեր առաջ տեղեկացրել էր, որ Հայաստանյան բանկերում ռուսական ռուբլին գահավիժում է. ռուբլու առքի նվազագույն գինը 12:00-ի դրությամբ 2.50 դրամ էր, վաճառքինը՝ 5.30 դրամ:
Ռուսական ռուբլին արևմտյան սահմանափակումների հետևանքով գահավիժում է: Հայաստանում Rate.am կայքի տվյալներով՝ ռուբլու առքի նվազագույն գինը 2.50 դրամ է, վաճառքինը՝ 5.30 դրամ: Նշենք՝ արդեն հայտարարվել է ռուսական մի շարք բանկերը SWIFT-ից անջատելու Արևմուտքի հերթական որոշման մասին:
«Այս իշխանության անընդունելի և աններելի քայլերի շնորհիվ տեղի ունեցավ 44-օրյա պատերազմի աղետալի արդյունքը, շարունակվող պառակտումի քաղաքականության սաստկացումը, մեր թշնամիների հանդեպ ցուցաբերվող պարտվողական հոգեբանությունը, միակողմանի զիջումների պատրաստակամությունը և կեղծ խաղաղության պատրանքով ժողովրդին մոլորեցնելու ու թշնամուն հաճոյանալու ամբոխավարությունը»,- ՀՅԴ 34-րդ Ընդհանուր ժողովի բացման պաշտոնական արարողության ժամանակ հայտարարեց ՀՅԴ բյուրոյի ներկայացուցիչ Հակոբ Տեր- Խաչատուրյանը:
«Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության վերջին ժողովը տեղի է ունեցել Ստեփանակերտում 2019 թվականին, և դա ամենևին պատահական չէր. ՀՅԴ-ն կանխազգում էր այն աղետը, որը սպասվում էր Արցախին: Եվ ամենևին պատահական չէր, որ 2019 թվականանին հենց Արցախից հնչեց այս ազգակործան իշխանությունների հեռացման պահանջը»,- ՀՅԴ 34-րդ Ընդհանուր ժողովի բացման պաշտոնական արարողության ժամանակ իր խոսքում նշեց ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ, «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Իշխան Սաղաթելյանը։
«Դրանք օբյեկտիվորեն անորոշ են, որովհետև պրոցեսը դեռևս շարունակվում է, բայց նկատի ունենալով այն երևացող մասը՝ որոշ սահմանափակումների գործադրումը, հակվածությունը սահմանափակումների կիրառման, պետք է նշել, որ, այո, Ռուսաստանի և տարածաշրջանի համար լինելու են շատ լուրջ հետևանքներ՝ ոչ միայն ՌԴ ազգային արժույթի արժեզրկման հետևանքով, այլ նաև՝ մի շարք ներդրումային ծրագրեր, խոշոր ծրագրեր կարող է դադարեն, ինչն էլ կհանգեցնի տնտեսական բացասական հետևանքների»,- հավելեց Թադևոս Ավետիսյանը:
Թելեգրամյան մի քանի ալիքներ և ադրբեջանական կայքեր վաղ առավոտից տարածում են տեղեկություն, թե Խարկովում գերեվարվել է ազգությամբ հայ զինվորական: Ի դեպ, տեղեկությանը կցված լուսանկարում երևում է ՀՀ զինգրքույկ:
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության հետևանքով ռուբլու փոխարժեքի տատանումը Հայաստանում տնտեսական վայրիվերումների պատճառ դեռևս չի դարձել, այդուհանդերձ, պետք չէ տնտեսագետ լինել՝ կանխատեսելու համար, որ Ռուսաստանի նկատմամբ Արևմուտքի կոշտ պատժամիջոցների նոր փուլը խորապես կազդի նաև Հայաստանի տնտեսության վրա:
«Տարածաշրջանում մենք Թուրքիային ու Ադրբեջանին պետք ենք ավելի շատ, քան Վրաստանը կամ Իրանը: Ռուսաստանի առումով Վրաստանը 10-15 անգամ ավելի ակտիվ է, քան Հայաստանը, որովհետև դա նաև վերահսկողություն է Սև ծովի մի մասի նկատմամբ, և այլն:
Ուկրաինայում «ռուսական ռազմական հատուկ գործողության» մեկնարկից մեկ օր է անցել. միջազգային ու տարածաշրջանային վերլուծաբանները քննարկում են հակամարտության քաղաքական, տնտեսական ու անվտանգային ազդեցությունները: Տարբեր փորձագետներ կանխատեսում են նաև վերադարձ երկբևեռ աշխարհին ու սառը պատերազմին, ու հենց սրանով պայմանավորված՝ միութենական պետության մասին ակտիվացած քննարկումները մտնում են նաև գործնական փուլ:
Մեր զրուցակիցը թեև շեշտեց, որ յուրաքանչյուրն իրավունք ունի սեփական տեսակետը հանրայնացնել, այդուհանդերձ նկատեց՝ հետաքրքիր կլիներ տիկին դեսպանին հարցնել, օրինակ, թե «ինչո՞ւ ԵՄ դատարանը ճիշտ չի համարել նույնատիպ մոտեցումը Լեհաստանի տրիբունալի պարագայում. չէ՞ որ կա Եվրամիության դատարանի վճիռ, և այդ դատավորների համար նույնիսկ եվրոպական երկրներում ոտքի կանգնեցին, կամ Եվրոպական դատարանը վճիռներ ունի Ուկրաինայի, Հունգարիայի հետ կապված»:
«Հայաստանում տեղի է ունենում նույն այն գործընթացը, ինչ Ադրբեջանում էր տեղի ունենում, երբ Ադրբեջանը պարտված կողմ էր, և ՀՀ պատվիրակները գնում էին Բաքու»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադառնալով Եվրանեսթի ադրբեջանցի պատվիրակների հայաստանյան «ընդունելությանը»՝ նշեց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը:
«Ռուսաստանի Դաշնությունը քաղաքականություն է վերցրել ԱՊՀ տարածքներում ՌԴ անվտանգությունն ապահովելու ուղղությամբ, իսկ ՀՀ-ն ԱՊՀ անդամ է: Բնականաբար, դա ազդելու է Հայաստանի հետագա քաղաքական գործընթացների վրա»,- լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով Հայաստանի վրա ռուս-ուկրաինական պատերազմի հնարավոր ազդեցություններին:
