«Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի բնակչությունը ցանկանում է կարգավորել հարաբերությունները Թուրքիայի հետ»,- Անթալիայի դիվանագիտական ֆորումի շրջանակներում «Անադոլու» գործակալությանը տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը:
ԿԲ նախորդ ասուլիսում, երբ հարց էր հնչել, թե SWIFT համակարգից Ռուսաստանի հնարավոր անջատումն ի՞նչ ազդեցություն կունենա Հայաստանի վրա, ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը հակիրճ էր պատասխանել՝ ծանր:
Փաստաբան Րաֆֆի Ասլանյանն այսօր ֆեյսբուքյան գրառմամբ տեղեկացրել էր, որ ԱԺ պատգամավոր Խաչատուր Սուքիասյանի ընտանիքի հետ փոխկապակցված «Հայէկոնոմբանկը» հրաժարվում է վերադարձնել քաղաքացիների հարյուր-հազարավոր դոլարների երկարամյա ավանդներն ու վճարել դրանց դիմաց տոկոսները։
168.am-ն այսօր ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանից հետաքրքրվեց՝ արդյոք այս պահին տարադրամի արտահոսքի վտանգ կա՞, և եթե այո, ապա հնարավո՞ր է՝ Կենտրոնական բանկը տարադրամի արտահոսքը կանխելու համար որոշակի սահմանափակումներ մտցնի տարադրամի ձեռքբերման նկատմամբ։
Լրագրողների հարցերին ի պատասխան՝ Մարտին Գալստյանը նաև տեղեկացրեց, որ ՀՀ կենտրոնական բանկը վերանայել է տնտեսական աճի կանխատեսումը. 2022-ի համար կանխատեսվում է 1.6 տոկոս տնտեսական աճ:
«Մենք ինտերվենցիա չենք կատարել այս փուլում,- լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը՝ մանրամասնելով, թե ինչու,- Կարծում եմ, մենք ունենք գերազանց հասարակություն. մարդիկ, որոնք ունակ են տարիների ընթացքում սովորել ու իրենց վարվելակերպով ապացուցել, որ խոհեմ են ու տիրապետում են իրավիճակին»:
Կենտրոնական Բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը հրավիրված ասուլիսում արձանագրեց՝ արտաքին հատվածում ռուս-ուկրաինական ռազմաքաղաքական հակամարտության պայմաններում ՌԴ տնտեսության նկատմամբ կիրառվել են տարբեր պատժամիջոցներ, որոնց հետևանքով դիտարկվել է ֆինանսական շուկաների տատանողականության և տնտեսական հեռանկարների հետ կապված անորոշության էական ավելացում:
Ժպիտներ, ջերմ ձեռքսեղմում, սիրալիր շփումներ. հենց այսպես, 44-օրյա պատերազմից ընդամենը երկու տարի անց ՀՀ իշխանությունները հայ-թուրքական հարաբերություններում անում են հերթական քայլը:
Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի գլխավոր տնօրենի պաշտոնը Փաշինյանի կողմից բարձրաձայնված ժամանակահատվածում զբաղեցրել է Մհեր Պոլոսկովը, որը, ի դեպ, վերջերս վաճառել է նաև ԶՊՄԿ իր մասնաբաժինը: Պոլոսկովի` գլխավոր տնօրեն լինելու և վերջինիս մասնաբաժնի մասին պարզ է դառնում ԶՊՄԿ-ի՝ իրական սեփականատերերի հայտարարագրի ուսումնասիրությունից։
Ռուսաստանը մինչև օգոստոսի 31-ն արգելել է հացահատիկային մշակաբույսերի և շաքարի արտահանումը ԵԱՏՄ երկրներ:
«Տեղում արտադրվող դեղորայքի հումքի թանկացումն անխուսափելի է, իսկ դեղորայքը, որը ներմուծվում է ռուսական շուկայից, կթանկանա, որովհետև ռուբլու ու դոլարի հարաբերության խնդիր կա. եթե ներմուծման գինը պայմանագրով ֆիքսվել է դոլարով, ապա, բնականաբար, կթանկանա նաև ՌԴ-ից ներմուծվող դեղորայքի գինը»:
ՀՅԴ նորընտիր Բյուրոյի անդամ Արմեն Ռուստամյանը, լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադառնալով 168.am-ի հարցադրումներին, թե այս անվտանգային խնդիրների պարագայում բավարա՞ր է միայն օրենսդրական հարթակում պայքարը, և թե ինչո՞ւ ՀՅԴ-ն հայ-թուրքական նոր օրակարգի վերաբերյալ այնպիսի ակտիվություն չի ցուցաբերում, ինչպես 2009 թվականին, արձագանքեց.
«Այն, ինչ փորձում են անել Հայաստանի մեջ՝ բաժանարար գծեր, սև ու սպիտակի խնդիրներ առաջացնել, հիմա փորձում են անել նաև Սփյուռքում, որովհետև այս իշխանություններն իսկապես լավ մասնագետ են քանդումի. կառուցման պարագայում է, որ դժվարություն ունեն:
«Ակնհայտ է, որ թուրք-ադրբեջանական տանդեմը փորձում է ամեն ինչ անել, որպեսզի այս պատերազմի արդյունքներից ստանա առավելագույնը: Եվ քանի Հայաստանը չի վերագտել իր մարտունակությունը, անվտանգային համակարգերը չի ամրապնդել, մենք ամեն օր ականատեսն ենք լինելու նրան, որ կեղծ են խաղաղասիրական բոլոր ցանկությունները»,- անդրադառնալով վերջին օրերին Ադրբեջանի կողմից հրահրվող սահմանային սադրանքներին և Արցախում լարվածության բարձրացմանը՝ լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Արմեն Ռուստամյանը:
Ֆորումի շրջանակներում ԱԳ նախարարն արդյո՞ք հանդես է գալու ելույթով, և, մասնավորապես, 12.03.2022-ի նախատեսված «Մշակութային ժառանգություն» և «Ահաբեկչության դեմ պայքար» թեմաների քննարկման ժամանակ՝ նկատի ունենալով հայկական մշակույթի ոչնչացումը Ադրբեջանում և Թուրքիայում և վերջին՝ 44-օրյա պատերազմում Թուրքիայի ու Ադրբեջանի կողմից ահաբեկչական խմբավորումների մասնակցությունը:
Ադրբեջանը հրապարակել է 2021 թվականին պաշտպանության և ազգային անվտանգության ծախսերի համար հատկացված բյուջետային միջոցների ծավալը։ Ադրբեջանական կայքերը, համաձայն կառավարության 2021 թվականի բյուջեի հաշվետվության, տեղեկացնում են, որ 2021 թվականի բյուջեով այդ նպատակների համար նախատեսված 4,58 միլիարդ մանաթից կամ 2,69 միլիարդ դոլարից ծախսվել է 4,54 միլիարդ մանաթը կամ 2,67 միլիարդ դոլարը։
«Վարձակալության գները մոտ 30 տոկոսով բարձրացել են, որովհետև շատ մեծ պահանջարկ կա հատկապես Ռուսաստանի և Ուկրաինայի քաղաքացիների կողմից: Քանի որ վարձակալողները շատ են, վարձատուները գները բարձրացրել են»,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով վարձակալության շուկայում առկա նոր միտումներին՝ նշեց «Կենտրոն» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Վահե Դանիելյանը:
«Եկեք ֆիքսենք, որ խոսքն ընդամենը վերաբերում է ամերիկյան շուկային: Ինչ վերաբերում է եվրոպական շուկային, ապա այնտեղ մատակարարումները շարունակվելու են: Ի դեպ, որոշումը կայացնելուց ժամեր անց Սպիտակ տունը հայտարարեց, որ ըմբռնումով է վերաբերվում հանգամանքին, որ Եվրոպան շարունակելու է ռուսական ածխաջրածիններ ներկրել՝ հաշվի առնելով ուղիղ կախվածությունը և այն, որ Եվրոպան մեկ ակնթարթում չի կարող նվազեցնել ներկրման ծավալները»,- ասաց փորձագետը՝ նկատելով, որ ԱՄՆ հերթական տնտեսական պատժամիջոցի համար որոշիչ են եղել նաև Վենեսուելայից նավթի ներկրումը վերականգնելու ուղղությամբ տարվող քայլերը:
Այսօր Մարտի 8-ն է՝ Կանանց միջազգային օրը: Տոնի պատմությունը սկիզբ է առնում 1908 թվականի մարտի 8-ից, 1975 թվականից նշվում է ՄԱԿ-ում: 1977-ին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեան անդամ պետություններին առաջարկեց մարտի 8-ը սահմանել՝ որպես կանանց իրավունքների և աշխարհի խաղաղության oր:
Այս տարվա փետրվարին նախորդ տարվա նույն ամսվա համեմատ՝ Հայաստանում սննդամթերքն ու ոչ ալկոհոլային խմիչքները թանկացել են 11.4%-ով, իսկ 2022թ. հունվարի համեմատ՝ 0.1% նվազում է արձանագրվել. ԱՎԾ վերջին հրապարակման ցուցանիշներն են:
Ռուս-ուկրաինական պատերազմը լուրջ տնտեսական ռիսկեր է առաջ բերել տարբեր երկրներում, այդ թվում՝ պարենային անվտանգության առումով: Հայաստանի վրա այս հակամարտության տնտեսական հետևանքներն արդեն իսկ նկատելի են՝ գնաճային սպասումներ, ռուբլու արժեզրկման հետևանքով արժեզրկվող դրամ և տրանսֆերտների հնարավոր կրճատում, պարենային անվտանգության հարցեր:
Մինչ հայրենի իշխանությունները տարբեր առիթներով հաստատում են իրենց հավատարմությունը տարածաշրջանում խաղաղության դարաշրջան բացելու վեհ առաքելությանը, Հայաստանի պետական սահմաններին ու Արցախում ադրբեջանական սադրանքների պակաս չի զգացվում:
«Եթե այնտեղ, բացի համաժողովից, երկկողմանի ինչ-որ տեսակցություններ չեն լինելու, դա ուրիշ հարց է, սակայն Արարատ Միրզոյանի գնալը նոր հարցադրումներ է առաջ բերում: Այստեղ գուցե նորից այն առիթը տեսած լինեն, թե հնարավորություն է ստեղծվել առանց միջնորդների, մասնավորապես՝ ՌԴ ներկայության, ինչ-որ հարցեր ավարտին հասցնեն:
168.am-ն առանձնացրել է զոհված զինծառայողի ֆեյսբուքյան գրառումները, որտեղ նրա խոհերն են հայրենիքի, բանակի, պատերազմի մասին:
Ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից հայկական մարտական դիրքերի ուղղությամբ բացված կրակի հետևանքով այսօր զոհված ՀՀ ՊՆ N զորամասի պայմանագրային զինծառայող, սերժանտ Հրաչ Արամի Մանասարյանը ծնունդով Սյունիքի մարզի Ակներ գյուղից էր։ Հրաչ Մանասարյանը 44-օրյա պատերազմի մասնակից էր:
«Պետք է ներմուծող ու արտահանող տնտեսվարողների հետ ակտիվ քննարկումներ սկսել, բայց ոչ թե ձևական-խորհրդատվական. պետք է հասկանալ, թե ինչ կոնկրետ խնդիրներ կան, որից հետո պետք է բերվի պետության աջակցության հակաճգնաժամային ծրագիր: Ակնհայտ է, որ սա ճգնաժամի բերող իրավիճակ է. առանց այն էլ՝ մեր տնտեսությունը դեռ չի վերականգնվել, և կրկին նոր մարտահրավերներ են ի հայտ եկել՝ կոնկրետ հետևանքներով:
«Չնայած ՀՀ-ն ունի բավականին մեծ վարկային բեռ, սա դեռ չի նշանակում, որ նոր պարտքեր չպետք է վերցնել: Նախ, ամեն դեպքում, բյուջեում պակասորդ կա, և գոնե նախորդ վարկի ֆինանսավորման համար պետք է նոր պարտք վերցվի, երկրորդը՝ եթե մենք խոսում ենք նպատակային ծրագրերի մասին, դա կարող է իմաստ ունենալ (եթե կոնկրետ գիտենք՝ ինչի վրա է ծախսվելու),- ասաց տնտեսագետը՝ նկատելով, որ, ընդհանուր առմամբ, պետք է ձգտել ինչքան հնարավոր է՝ քիչ պարտքեր վերցնել,- Իսկապես պարտքի դերն աճել է, իսկ Հայաստանի տնտեսական պայմաններն էապես չեն բարելավվել:
Տնտեսագետ Հրանտ Միքայելյանը թեև շեշտում է, որ այս իրավիճակին օբյեկտիվ գնահատական կարող է տալ միայն Կենտրոնական բանկը, այդուհանդերձ, առանձնացնում է մի քանի հիմնական վարկածներ՝ դրանք պայմանավորելով աշխարհաքաղաքական իրավիճակով, ռուս-ուկրաինական հակամարտության երկրորդ ճակատ հանդիսացող տնտեսական սանկցիաների՝ Հայաստանի վրա հնարավոր ազդեցությամբ:
Ռուս-ուկրաինական հակամարտության երկրորդ ճակատ է համարվում Արևմուտքի տնտեսական սանկցիաների փաթեթը: Հայաստանի տնտեսության վրա Ռուսաստանին ուղղված պատժամիջոցների բացասական հետևանքների մասին բազմաթիվ տեսակետներ են հնչել, սակայն խոսում են նաև դրական սպասումների մասին, մասնավորապես, կա տեղեկություն, որ ՏՏ ոլորտի մի շարք ներկայացուցիչներ ցանկացել են իրենց գործունեությունը ժամանակավորապես ծավալել Հայաստանում, իսկ տուրիզմի ոլորտի փորձագետներն էլ ակնկալում են ՌԴ-ից զբոսաշրջային այցելությունների հնարավոր աճ:
Կազմակերպված հանցավորությունը և կոռուպցիան լուսաբանող ծրագրի (Organized crime and Corruption Reporting Program) հիմնադիր Դրյու Սալիվանը թվիթերյան գրառմամբ առաջարկել է արևմտյան պատժամիջոցները տարածել նաև ԵԱՏՄ անդամ-երկրների վրա:
