Ռուս-ուկրաինական հակամարտության հետևանքով ռուբլու փոխարժեքի տատանումը Հայաստանում տնտեսական վայրիվերումների պատճառ դեռևս չի դարձել, այդուհանդերձ, պետք չէ տնտեսագետ լինել՝ կանխատեսելու համար, որ Ռուսաստանի նկատմամբ Արևմուտքի կոշտ պատժամիջոցների նոր փուլը խորապես կազդի նաև Հայաստանի տնտեսության վրա:
«Տարածաշրջանում մենք Թուրքիային ու Ադրբեջանին պետք ենք ավելի շատ, քան Վրաստանը կամ Իրանը: Ռուսաստանի առումով Վրաստանը 10-15 անգամ ավելի ակտիվ է, քան Հայաստանը, որովհետև դա նաև վերահսկողություն է Սև ծովի մի մասի նկատմամբ, և այլն:
Ուկրաինայում «ռուսական ռազմական հատուկ գործողության» մեկնարկից մեկ օր է անցել. միջազգային ու տարածաշրջանային վերլուծաբանները քննարկում են հակամարտության քաղաքական, տնտեսական ու անվտանգային ազդեցությունները: Տարբեր փորձագետներ կանխատեսում են նաև վերադարձ երկբևեռ աշխարհին ու սառը պատերազմին, ու հենց սրանով պայմանավորված՝ միութենական պետության մասին ակտիվացած քննարկումները մտնում են նաև գործնական փուլ:
Մեր զրուցակիցը թեև շեշտեց, որ յուրաքանչյուրն իրավունք ունի սեփական տեսակետը հանրայնացնել, այդուհանդերձ նկատեց՝ հետաքրքիր կլիներ տիկին դեսպանին հարցնել, օրինակ, թե «ինչո՞ւ ԵՄ դատարանը ճիշտ չի համարել նույնատիպ մոտեցումը Լեհաստանի տրիբունալի պարագայում. չէ՞ որ կա Եվրամիության դատարանի վճիռ, և այդ դատավորների համար նույնիսկ եվրոպական երկրներում ոտքի կանգնեցին, կամ Եվրոպական դատարանը վճիռներ ունի Ուկրաինայի, Հունգարիայի հետ կապված»:
«Հայաստանում տեղի է ունենում նույն այն գործընթացը, ինչ Ադրբեջանում էր տեղի ունենում, երբ Ադրբեջանը պարտված կողմ էր, և ՀՀ պատվիրակները գնում էին Բաքու»,- լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ անդրադառնալով Եվրանեսթի ադրբեջանցի պատվիրակների հայաստանյան «ընդունելությանը»՝ նշեց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը:
«Ռուսաստանի Դաշնությունը քաղաքականություն է վերցրել ԱՊՀ տարածքներում ՌԴ անվտանգությունն ապահովելու ուղղությամբ, իսկ ՀՀ-ն ԱՊՀ անդամ է: Բնականաբար, դա ազդելու է Հայաստանի հետագա քաղաքական գործընթացների վրա»,- լրագրողների հետ հանդիպմանը նշեց քաղտեխնոլոգ Արմեն Բադալյանը՝ անդրադառնալով Հայաստանի վրա ռուս-ուկրաինական պատերազմի հնարավոր ազդեցություններին:
«Ես Դոնեցկում եմ, 2016 թվականից այստեղ եմ և այստեղ էլ մնալու եմ: Վիճակը մինչև լուսաբաց համեմատաբար հանգիստ էր, լուսադեմին բավական ուժգին հրետակոծություն է սկսվել, և ես անմիջապես կապի մեջ եմ հայ համայնքի հետ»,- 168.am-ի հետ զրույցում փոխանցեց Դոնեցկի և Լուգանսկի հոգևոր հովիվ տեր Նարեկ քահանա Ամիրյանը:
Այսօր հրավիրված ամփոփիչ ասուլիսում Մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանն անդրադառնալով 168.am-ի հարցին, թե՝ որ պայմաններում է հնարավոր խոսել խաղաղության դարաշրջանի մասին, արձանագրեց, որ խաղաղությունը բացարձակ արժեք է, բայց այն չի լինում միայն մի կողմի հաշվին:
Մարդու իրավունքների պաշտպանի ամփոփիչ ասուլիսում 168.am-ը Արման Թաթոյանից հետաքրքրվեց, թե ինչպես է վերաբերվում այն հանգամանքին, որ հաճախ իշխանական շրջանակներն իրենց են վերագրում իր՝ մինչև լիազորությունների ավարտը պաշտոնավարելու դրվագը, և այն հանգամանքին, որ այս ընթացքում ականատես ենք եղել ՄԻՊ ֆինանսական անկախությունը վերացնելու փորձերին:
Հայաստանի մարդու իրավունքների պաշտպան Արման Թաթոյանը, որի լիազորություններն այսօր ավարտվում են, լրագրողների հետ կայացած ամփոփիչ ասուլիսում, ի թիվս ոլորտին առնչվող այլ հարցերի, անդրադարձավ նաև դատաիրավական ոլորտի խնդիրներին:
«Ես սպասում էի, որ դատախազները դեռ նախորդ նիստում արդեն իսկ իրենց լիազորությունների շրջանակներում կպարզաբանեին մեղադրանքը. միգուցե այդ դեպքում այսպիսի հարցեր չծագեին, և խնդիրներ չառաջանային»,- այսօր ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի գործի քննության ընթացքում հայտարարեց Արմեն Գևորգյանի փաստաբան Լուսինե Սահակյանը՝ անդրադառնալով Սահմանադրական դատարան դիմելու՝ փաստաբան Հայկ Ալումյանի միջնորդությանը։
«Փաստաբանների հետ շփման ժամանակ միշտ ասում էի՝ ինձ բացատրեք՝ ինչի՞ մեջ են ինձ մեղադրում, որովհետև նկարագրված չի որևէ գործողություն, թե ես ինչ եմ արել: Եվ իմ փաստաբաններն ասում են՝ մենք էլ չենք հասկանում։
Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի Շենգավիթի նստավայրում այսօր շարունակվեց ՀՀ երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի և նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի գործի քննությունը («Սիլվայի գործով» դատական նիստը)։
Ռուսաստան-հավաքական Արևմուտք աշխարհաքաղաքական առճակատման հերթական պիկում՝ Դոնբասում բռնկված ռազմական լարվածության ֆոնին, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ճանաչեց Դոնեցկի ու Լուգանսկի անկախությունը։
«Յասաման» ռեստորանը չեղարկել է Հայաստան ժամանած ադրբեջանցիներին հյուրընկալելու ու հյուրասիրելու պայմանավորվածությունը. տեղեկությունը Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրի մոտ կազմակերպված բողոքի ակցիայի ժամանակ հանրայնացրեց «Քաղաքացիական գիտակցություն» հ/կ նախագահ Նարեկ Սամսոնյանը:
Մարդու իրավունքների առաջին պաշտպան, իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով ՔՊ-ի կողմից Շուշիի հռչակագիրը դատապարտող հայտարարության տապալմանը, մի քանի դիտարկումներ արեց նիստից:
«Ես կարծում եմ, որ իր հայտարարության բովանդակությամբ արդեն իսկ հաստատում է այն ենթադրյալ իրավիճակը, որը տարբեր մարդիկ ներկայացրել են, որ տեղի է ունեցել: Անհասկանալի պատճառներով ինձ ֆեյսբուքյան հարթակում արգելափակել են, և ես չեմ կարող անգամ անդրադարձ կատարել պարոն Մարուքյանի այդ հայտարարությանը, բայց արգելափակումը բացելուց հետո ես անձամբ կանդրադառնամ այդ հարցին: Մինչ այդ, կարծում եմ, նաև կանդրադառնան այն մարդիկ, որոնց թիվը քիչ չէ իրականում, ում մոտ այդ մասին խոսվել է, ում մոտ անձամբ պարոն Մարուքյանն այդ մասին խոսել է»:
Այսօր կրկին 168.am-ի խմբագրություն էր զանգահարել Վիոլետա Մկրտչյանը, որին մեր նկարահանող խումբը դեռևս տարեսկզբին հանդիպել էր Երևանի թիվ 1 տուն-ինտերնատում:
168.am-ի հետ զրույցում Ռոբերտ Ղուկասյանն անդրադառնալով իր երկարաձգվող գործուղմանը՝ նշեց, որ միջգերատեսչական խմբի մի շարք ծրագրեր դեռևս պետք է շարունակվեն, ինչի համար պետք են ինտենսիվ աշխատանքներ:
Եթե 2021 թվականին վարչապետը շարունակեր հրապարակել 100 փաստերի նոր ժողովածուն, ապա տնտեսության ու անվտանգային խնդիրները մի կողմ թողնելով՝ հավանաբար պիտի փորձեր գտնել «աննախադեպ» տեղեկություն այն մասին, որ, օրինակ, Heritage Foundation-ի հերթական «Տնտեսական ազատության ինդեքս 2021»-ում Հայաստանի դիրքերը բարելավվել են ևս երկու աստիճանով:
Թավշյա իրադարձություններից հետո «Կոնդի առանձնատների տնտեսություն» ՊՈԱԿ-ի անունը մեկ անգամ չէ, որ հիշել են լրատվամիջոցները. նախ ՊՎԾ-ն էր խախտումներ արձանագրել ՊՈԱԿ-ի 2019 թվականի աշխատանքներում, ապա հայտնի էր դարձել, որ Կառավարական առանձնատների վերանորոգման ընթացքում հարյուրավոր միլիոնների հասնող չարաշահումների վերաբերյալ գործը կարճվել է. «Պետական վերահսկողության ծառայության բացահայտումները ՀՀ քննչական կոմիտեն ջրել է»։
168.am-ի հետ զրույցում իրավաբան, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արա Ղազարյանը, անդրադառնալով ՀՀ-ում ԵՄ պատվիրակության ղեկավարի ձևակերպմանը, նկատեց. «Նախ՝ վեթինգի մասին օրենք մենք չունենք, ուստի վեթինգի մասին մենք չենք էլ կարող խոսել: Ոչ ոք իրավունք չունի նշելու, որ ինչ-որ վեթինգ է իրականացվել, երբ օրենք չկա»:
ՄԱԿ-ի գրասենյակի առջև այսօր մի խումբ քաղաքացիներ հավաքվել էին մեկ պահանջով՝ «Կանխել Արցախում Հայկական մշակութային ժառանգության վերացումն ու նենգափոխումը»: Հանուն հավասար իրավունքների կրթական կենտրոն ՀԿ-ի նախագահ Գայանե Աբրահամյանը տեղեկացրեց՝ բողոքի ակցիան մի շարք ՀԿ-ների, հասարակական գործիչների նախաձեռնությամբ է:
Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2021թ. վերջին Հայաստանի Հանրապետության պետական պարտքը կազմել է շուրջ 9.226 մլրդ դոլար. վերջին տարում պետական պարտքն աճել է ավելի քան 1.257 մլրդ դոլարով:
2021թ. ավարտին Սևանա լիճը գրանցել է վերջին 15 տարիների ընթացքում արձանագրված ամենամեծ բացասական հաշվեկշիռը. եթե նախորդ տարիներին Սևանա լճի բացասական հաշվեկշիռը տատանվում էր 3-4 սմ սահմաններում, ապա 2021 թվականի ավարտին այն կազմեց 9 սմ: 2021թ. դեկտեմբերի 30-ի դրությամբ լճի մակարդակը 1900.43 մ էր, իսկ 2020թ.՝ նույն օրը, 1900.52 մ: Այս ցուցանիշով լճի մակարդակը ցածր է անգամ 2016թ.՝ 1900.46 մ մակարդակից:
Այն առևտրականները, որոնք կարծում են, թե Թուրքիայով արտոնյալ պայմաններով իրենց ապրանքները տանելու-բերելու են, չարաչար սխալվում են. սահմանը բացելու դեպքում էլ Թուրքիան այնպիսի պայմաններ կարող է դնել, որ այդ ճանապարհը միայն իր համար ձեռնտու լինի, իսկ մեզ համար՝ Վրաստանի Փոթին, օրինակ, կրկին մնա առավել ձեռնտու տարբերակ:
«Արևմուտքին ոչ թե Հայաստանն ու Արցախն են հետաքրքրում, այլ ավելի մեծ հարցեր, իսկ Արցախի՝ թեկուզ այս կարգավիճակով գոյությունը խանգարում է Ռուսաստանի ու Իրանի աշխարհաքաղաքական թուլացմանը, և նրանց պետք է, որ Արցախի, գուցե նաև՝ Սյունիքի «հարցերի» վերջնական լուծմամբ, այսինքն՝ դրանք Թուրքիայի ու Ադրբեջանի տիրապետության տակ դնելով, իրենց համար կարևոր խնդիրներ լուծել»:
Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սպասվող սահմանազատման և սահմանագծման աշխատանքների հետևանքով Տավուշում նոր շրջանցող ճանապարհներ են կառուցվելու. այս տեղեկությունը քիչ առաջ տարածվեց մամուլում:
Ադրբեջանի նախագահն Աղդամ կատարած այցի ընթացքում կրկին խոսել է Հայաստանի հետ խաղաղության պայմանագրի մասին, հստակեցրել գլխավոր նախապայմանը՝ երկրների տարածքային ամբողջականության փոխադարձ ընդունումը:
«Ոչ ոք չի կարող կարճաժամկետ կանխատեսել, թե երբ կարող է լինել հաջորդ ավերիչ երկրաշարժը, բայց շատ կարևոր է, որ վտանգը գիտակցվի և անընդհատ պատրաստություն իրականացվի՝ այդ փորձությունը դիմագրավելու համար. չդիմագրավեցիր՝ փորձությունը կդառնա փորձանք»,- ՀՀ ԱԻՆ փրկարար ծառայության տնօրենի նախկին տեղակալ, գեներալ-մայոր Նիկոլայ Գրիգորյանն այս նախաբան-հիշեցումով է սկսում երկրաշարժի մասին իր հարցազրույցները, ապա թվարկում արհավիրքին դիմակայելու կարևոր քայլերը՝ սեյսմակայուն շինարարություն, բնակչության պատրաստում, իրազեկում:
