Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ փետրվարի 12-ին ստեղծված Սահմանադրական բարեփոխումների մասնագիտական հանձնաժողովը կլուծարվի և կստեղծվի սահմանադրական բարեփոխումների խորհուրդ: Համապատասխան որոշումը հրապարակվել է կառավարության կայքում։
«Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության առաջնորդ, ԱԺ պատգամավոր Նիկոլ Փաշինյանի նախաձեռնած շուրջ երկշաբաթյա քայլարշավը երեկ հասավ Ազատության հրապարակ, որտեղ ակցիայի նախաձեռնողները չորսօրյա շուրջօրյա հանրահավաքներ են անցկացնելու՝ վարչապետի պաշտոնում Սերժ Սարգսյանի ընտրությունը կանխելու նպատակով։
Երեկ ԱԺ-ն միաձայն վավերացրեց Հայաստանի և Եվրոպական Միության միջև ստորագրված Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագիրը, որը պայմանականորեն ուժի մեջ կմտնի հունիսի 1-ից։
Երեկվանից Հայաստանն ամբողջությամբ անցում կատարեց խորհրդարանական կառավարման համակարգի. ավարտվեց Սերժ Սարգսյանի նախագահության երկրորդ ժամկետը, նորընտիր նախագահ Արմեն Սարգսյանը երդման արարողությամբ ստանձնեց նախագահի լիազորությունները, հրաժարական ներկայացրեց գործող կառավարությունը։
Նորընտիր Ազգային ժողովում ունեցած ելույթում նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ի թիվս խորհրդարանի կարևոր առաքելությունների, խոսեց նաև արտաքին քաղաքականության ոլորտում Ազգային ժողովին վերապահված դերակատարության, խորհրդարանական դիվանագիտության ակտիվացման մասին։
Հայաստանն ունի շատ նպաստավոր աշխարհագրական դիրք և գտնվում է «Մետաքսի ճանապարհին», ու չինական կառավարությունը բարձր է գնահատում Հայաստանի տեղն այդ գոտում:
Պաշտպանության նախարարի պաշտոնում Վիգեն Սարգսյանի նշանակումը պետք է անակնկալ համարել ոչ միայն՝ Հայաստանի զինված ուժերի սպայակազմի, հրամանատարության ու շարքային զինվորների, այլ առաջին հերթին՝ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի ու Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիբ Էրդողանի համար։
Ո՞վ ի՞նչ է ստանալու և ո՞վ ի՞նչ է հանձնելու ռուս-ադրբեջանական այս աննախադեպ մերձեցման արդյունքում, որն ուղեկցվում է ռուս-թուրքական վերամերձեցված հարաբերություններով։ Այս և բազմաթիվ հարցերի պատասխաններ Հայաստանում որևէ մեկը չի տալիս։
Հայ քաղաքագիտական ու կոնսպիրոլոգիական միտքը ցնծում է՝ Էրդողանն ուշացել է Պուտինի հետ հանդիպումից՝ մի քանի րոպե սպասեցնելով Ռուսաստանի ամենակարող նախագահին։ Ինչպիսի խայտառակություն մեր դարավոր թշնամի երկրի խեղված նախագահի կողմից՝ վերջինիս չզիջող մեր դարավոր «պաշտպանի» առաջնորդի նկատմամբ։
Արժե մտածել ու փորձել գտնել մեկ այլ՝ մեզ համար կարևոր ու ոչ միայն ղարաբաղյան հարցին վերաբերող հարցի պատասխան։ Ինչո՞ւ է աշխարհը, միջազգային հանրությունը հետևողականորեն, շարունակաբար երես թեքում Հայաստանից ու մեզ համար կենսական նշանակություն ունեցող հարցում՝ ղարաբաղյան խնդրում, ըստ էության, հանդես գալիս ադրբեջանամետ դիրքերից։
Ո՞վ է իշխանությունից հեռանում Գևորգ Կոստանյանի հրաժարականով, ի՞նչ է ցույց տալիս Սերժ Սարգսյանը համակարգին՝ այդ հրաժարականն ընդունելով, ովքե՞ր են լինելու հաջորդ անակնկալ հեռացողները, որոնք, ըստ էության, հեռանում են այլոց՝ հայտնի իրադարձություններից հետո հեռացման ենթակա այլ պաշտոնյաների փոխարեն։ Այս և սրանցից ածանցյալ մի շարք այլ հարցերի պատասխաններ հայտնի կդառնան առաջիկայում՝ Սերժ Սարգսյանի հաջորդ քայլերից։
Եվ ահա «դիրեկտիվ արժանապատվության» ռեժիմում ապրող երիտասարդները հասարակությանը հորդորում են պատրաստվել «արժանապատիվ խաղաղության»: Հորդորում են այնպիսի տոնով ու առոգանությամբ, որի հիմքում ընկած է այն, թե իբրև իրենք ավելի առաջադեմ ու կառուցողական են, քան հասարակության մեծամասնությունը, որն առաջնորդվում է «ոչ մի թիզ հող» ապակառուցողական ու մաքսիմալիստական սկզբունքով:
Օբամայի աջակցությունը Պուտինին նշանակում է, որ, եթե անգամ եղել է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբին զուգահեռ ձևաչափ զարգացնելու ռուսական փորձ, ապա այն տապալվել է կամ «բերվել» է համանախագահության «շրջանակ»:
Հայաստանում լավ չհասկացան ու, առավել ևս՝ համարժեք չգնահատեցին ռուս-թուրքական ջերմացման հերթական ակտը: Հայաստանում, բոլոր այն շրջանակներում, որոնք ի պաշտոնե ու հանգամանքների բերումով պարտավոր են հասկանալ ու գնահատել դա, բացակայում է ոչ միայն՝ համարժեքությունն ու գնահատելու կարողությունը, այլև օբյեկտիվությունը:
Քեմերոնը, նրա համախոհները, Եվրամիության գրեթե ողջ ղեկավարությունը պարտվեցին: Հաղթեց Մեծ Բրիտանիայի ժողովրդի 52 տոկոսը: Եվրամիությունը պարտվեց՝ կորցնելով Մեծ Բրիտանիային, բայց հաղթեց Եվրոպան՝ հերթական անգամ ապացուցելով, որ Եվրոպան ժողովրդավարության, մարդկանց ազատ կամարտահայտման անվիճելի առաջատարն է:
Դատելով հաղորդագրության հակիրճ ոճից, դա նախապես չծրագրված այց է: Այսինքն՝ ըստ ամենայնի, Սանկտ Պետերբուրգում Պուտինի մասնակցությամբ խոսվել է ինչ-որ քայլերի մասին, որոնց իրականացումն առանց Լեռնային Ղարաբաղի համաձայնության հնարավոր չէ: Ուշագրավ է, որ հենց երեկ ԼՂՀ վարչապետ Արա Հարությունյանը հայտարարել է, որ Լեռնային Ղարաբաղը դեմ է ռուսական խաղաղապահների մուտքին:
Հայաստանը պետք է վերանայի Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների բնույթը: Հակառակ դեպքում՝ Ռուսաստանը շարունակելու է պահպանել, ինչպես ռուսներն են ասում, Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև «բալանսը»՝ Ադրբեջանին ծանր զինտեխնիկայի վաճառքը «հավասարակշռելով» Հայաստանից վարունգի ներկրման «մեծահոգությամբ»:
Այս պահին կարելի է արձանագրել, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը կարողացավ չեզոքացնել Վիեննայի հանդիպումից հետո առաջացած վտանգը` Ադրբեջանի համար վտանգը` պատերազմը սանձազերծողի որոշման մեխանիզմի ներդրումը, որը, հաշվի առնելով մի շարք այլ հանգամանքներ, ձեռնտու չէր ոչ միայն՝ Ադրբեջանին, այլ նաև՝ վերջինիս զենքի մատակարար Ռուսաստանին:
Իրավապահների այս անլուրջ գործողությունն օբյեկտիվորեն հիմք է տալիս մտածելու, որ Սէֆիլյանին ձերբակալել են միանգամայն այլ նպատակով և առաջին հերթին՝ ոչ ներհայաստանյան լսարանի համար:
Հայաստանը մի երկիր է, որի քաղաքացիները պատրաստ են հանդուրժել ամեն ինչ, բացառությամբ այն դեպքի, երբ հարվածում են իրենց գրպանին: Իսկ երբ այդ դերում հանդես է գալիս հասարակության այն հատվածը, որին ընդունված է համարել ինտելեկտուալ, գիտակից, ժամանակակից, այդ պատկերն ավելի տխուր ու Հայաստանն ավելի խայտառակող է դառնում:
Հայաստանի համար հասունանում է հերթական սպառնալիքը: Եվ եթե թուրքական կողմի «ճանապարհային» քարտեզն իրականություն դառնա նրանց նշած ժամկետներում, ապա այդ սպառնալիքը կարող է ավելի առարկայանալ շատ մոտ ապագայում: Դրանց դիմակայելու համար Հայաստանը հաշված ամիսներ ունի:
Այս ստորագրությամբ ընդդիմությունը լեգիտիմացրել է նկարահանվող տարածքից դուրս ընտրակաշառք բաժանելու, ընտրողներին համոզելու-ճնշելու և ընտրական արդյունքների վրա ազդելու մյուս «ավանդական եղանակները» կիրառելու՝ իշխանության իրավունքը: Ընդդիմությունն արդեն այսօր ճանաչել է 2017 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները:
Այս պայմաններում Ռուսաստանի ազդեցության տակ հայտնված երկրները, այդ թվում՝ Հայաստանը, երկու տարբերակ ունեն: Կամ անտարբեր ու պասիվ շարունակել սպասել Ռուսաստանի ճակատագրին, կամ նախաձեռնողականություն ցուցաբերել` Ռուսաստանի փլատակների տակ չհայտնվելու համար:
Պուտինը նախ՝ փորձելու է կողմերին պարտադրել որևէ փաստաթուղթ ստորագրել, բնականաբար, նույն` ռուսական պլանի շրջանակներում, իսկ չհաջողելու դեպքում փորձելու է նույն նպատակին հասնել ևս մեկ պատերազմի միջոցով:
Ակնհայտ է, որ Ռուսաստանը տարբեր խողովակներով փորձում է ճնշում գործադրել Հայաստանի նկատմամբ` նախագահների հանդիպումը հատկապես ու մասնավորապես Ռուսաստանում ու Ռուսաստանի հովանու ներքո անցկացնելու համար` դրանից բխող բոլոր ադրբեջանանպաստ հետևանքներով:
Խնդիրը ոչ այնքան բուն համաձայնագիրն է, դրանում ամրագրված դրույթները, այլ այն, որ Հայաստանի և Ռուսաստանի միջև չկա իրական ռազմավարական դաշնակցություն, որի հիմքում պայմանագրերից ու համաձայնագրերից բացի, առաջին հերթին պետք է լինի վստահությունը, փոխադարձ ու անվերապահ վստահությունը:
Նման հայտարարությունը նորմալ, անգամ ողջունելի կլիներ, եթե Հայաստանի արտաքին քաղաքական գերատեսչությունը, ընդհանրապես Հայաստանը` որպես պետություն, համարձակություն ունենար վարելու այնպիսի քաղաքականություն, որն անհրաժեշտության դեպքում իրերը կանվաներ իրենց անուններով, այդ թվում՝ ռուս պաշտոնյաներին ցույց տալով իրենց տեղը:
Զախարովայի շուրթերով Ռուսաստանն իր դժգոհությունն է հայտնում Հայաստանի իշխանության կողմից վերջերս դրսևորված որոշակի ինքնուրույնության, Հայաստանի շահերը պաշտպանելուն ուղղված գործողությունների համար: Գարեգին Նժդեհը, կրկնում ենք, ՀՀԿ-ի գաղափարախոսության մարմնավորումն ու իդեալն է:
Հայաստանում գրեթե բոլոր ընդդիմադիրներն առաջնորդվում են միանգամայն այլ չափանիշով` հարմար առիթ փնտրել` Ռուսաստանին ապացուցելու համար, որ իրենք ավելի ռուսամետ ու ռուսահաճ են, քան գործող իշխանությունը: Իսկ այդ հարցում Հայաստանի ընդդիմադիրներից «ամենաընդդիմադիրն» իրեն միակ ընդդիմություն հռչակած Հայ ազգային կոնգրեսն է (ՀԱԿ):
ՀՕՊ միասնական համակարգին միանալու համաձայնագիրն ԱԺ-ում քննարկվելու է առաջիկա օրերին: Պատգամավորները հնարավորություն ունեն դեմ քվեարկելով՝ ցույց տալ, որ չեն պատրաստվում զենքի մատակարարման համար դակել Հայաստանը ստրկացնող հերթական փաստաթուղթը:
