«Ցավոք սրտի, ոչ մի դրական սպասում չի կարելի ունենալ, եթե Հայաստանում իշխանության մնա Նիկոլ Փաշինյանը: 2025թ. մեր միակ սպասումը պետք է լինի այն, որ նա մեկ օր շուտ վռնդվի իշխանությունից՝ էդ իր փոքրիկ մնացած հանցավոր խմբի հետ:
«2024թ. սողացող կապիտուլյացիայի տարի էր, որովհետև մենք ի՞նչ արեցինք՝ տարածքներ տվեցինք Տավուշի ուղղությամբ, առանց դրա դիմաց թեկուզ մեկ միլիմետր բան ստանալու, համաձայնագիրը չստորագրվեց, Ադրբեջանը նոր պահանջներ առաջ քաշեց: Սա հենց սողացող կապիտուլյացիան է»,- 168TV-ի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Արմեն Բաղդասարյանը:
«Հայկական Սուրբ ծնունդն իր գաղափարաբանական տեսանկյունից շատ հետաքրքիր ընթացակարգ ունի, որովհետև այդ օրը մարդիկ հավատում էին, որ ամեն ինչ փոխվում է, որովհետև վեցօրյա պահքը մարդիկ պահում էին անխախտորեն»,- 168TV-ի հետ զրույցում ասաց ազգագրագետ, դիզայներ, «Սեմա» բրենդի հիմնադիր Վահե Քոթանյանը:
«Ճրագալույցի պատարագը սկսվում է հունվարի 5-ին, 16:30-17:00-ի մոտակայքում, երբ Սուրբծննդյան ավետիսն է տրվում: Երբ մոգերը տեսան աստղը և իմացան, որ Փրկիչը ծնվել է, բայց դեռ Նրան չտեսան, այս խորհրդով կատարվում է Ճրագալույցի պատարագը, որի ժամանակ հավատացյալները նախ մասնակցում են Պատարագին, որովհետև երբ երկրագնդի վրա մի իրողություն կա, երբ երկինքը բացված է, և Աստծո հետ ես շփվում, դա Պատարագն է: Պատարագին մասնակցելով՝ ամեն մեկը Ծննդյան լույսն է տանում իր տուն, իր տան մեջ ունենալով Սուրբ ծննդի լույսը»:
«Աշխարհի փոփոխությունների շրջանակում այնքան բան կա, որ մենք այլևս ֆակտոր չենք: Մինչև փոփոխություն չունենանք, որ ինչ-որ արժեք ձևավորենք… Այդ փոփոխությունը կարող է գալ, երբ իշխանություններ փոխվեն, բանակցող փոխվի»:
«Արդեն բոլորս հասկացանք, որ լինել-չլինելու հարց է, և այս իրավիճակում հավատում եմ, որ հնարավոր է մեզ թափ տալ և ոտքի կանգնել: Ինքս ամեն ինչ անելու եմ, որ դա լինի»,- շեշտեց նա:
«Լինելու են շատ ակտիվ զարգացումներ, ամեն դեպքում, մինչև մարտ ամիս ես պատկերացնում եմ, որ իրավիճակի փոփոխություն է լինելու: Ես շատ կցանկանայի այդ մասին բաց խոսել և հասարակության մոտ օդում գեղեցիկ խոսողի տպավորություն չթողնել, բայց գոնե այս փուլում չի կարելի այդ մասին բարձրաձայնել»,- 168TV-ի հետ զրույցում ասաց Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր Նաիրա Կարապետյանը՝ ընդգծելով, որ զարգացումներն արագ են տեղի ունենում, և կարող է ցանկացած սցենար լինել, բայց իր ասածը մեծամասամբ վերաբերում է «Սրբազան շարժմանը»:
«Երբ առաջին անգամ հեռահար հրթիռներով խփեցին ՌԴ խորքին, ինձ համար շատ անակնկալ ձևով Թրամփը չարձագանքեց, բայց երբ երկրորդ անգամ խփեցին՝ արձագանքեց: Ենթադրում եմ, որ առաջին անգամ, երբ չի արձագանքել, ինքն էլ է անդրադարձել այդ խնդրին, որ ոնց որ թե դավաճանում է իր մոտեցմանը, և ենթադրում եմ, որ այո, ռուս-ուկրաինական կոնֆլիկտը կավարտվի»,- ընդգծեց նա:
«Կուզենամ, որ 2025-ն այնպիսի զարմանք առաջացնի մեզ մոտ, որ մենք այս վատատեսական տրամադրություններից դուրս գանք: Ես առավել քան մտահոգ եմ մեր երկրի ապագայով, որովհետև մեր վտանգները շատ ավելին են: Կուզենամ, որ 2025-ին մենք ազատվենք այս իշխանությունից և պաշտպանենք մեր երկիրը:
«Հայացք» վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Աննա Կարապետյանի կարծիքով, թեպետ ՀՀ իշխանությունները շատ են խոսում ինքնիշխանության մասին, բայց իրականությունն այն է, որ հետևողականորեն կորցնում են ՀՀ ինքնիշխանությունը:
«Երբ թխելու ընթացքում ուռչում էր մարդակերպ թխուկի որովայնի հատվածը, նշանակում էր, որ իրենց տանն այդ տարի բալիկ է ծնվելու: Իսկ տղամարդ թխուկի գլուխը եթե ուռչում էր, նշանակում էր, որ տարին նյութական հարստության և տղամարդու կողմից տուն բերվող բարիքի տարի է լինելու: Դրանք կոչվում էին «Ասիլ-Բասիլ» կամ «Ասիլ-Վասիլ»: Հիմա այդ թխուկների և տերահացի գաղափարը վերածնունդ է ապրում: Մենք մշակույթը պետք է փաթեթավորենք ժամանակաշրջանին համապատասխան՝ արդիականացնելով և սիրել տալով»:
Ավանի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու ծիսակատար քահանա Տեր Հուսիկ քահանա Դոխոլյանի կարծիքով՝ Ամենայն հայության Հովվապետի խոսքը եթեր չտալը ոչ մի բացասական հետևանք չի բերի Եկեղեցու համար, այլ գուցե բացասաբար անդրադառնա հենց Հանրային հեռուստաընկերության վրա:
«Մարդիկ հիմա թմբիրի մեջ են, իրենց թվում է՝ վտանգները շատ հեռու են, բայց այդ վտանգները շատ մոտ են: Ցանկացած պահի կարող է ռազմական էսկալացիա սկսվել՝ ցանկացած պատրվակով: Մենք այս իրավիճակում քննարկում ենք, թե 30 տարի առաջ ով էր մեղավոր: Սա իշխանությունների բերած օրակարգն է. Անցյալը բերել են ասպարեզ, որ հասարակության ուշադրությունն ապագա վտանգներից շեղի»,- ընդգծեց նա՝ նշելով, որ, այսպես կոչված, խաղաղության պայմանագրի կետերից յուրաքանչյուրը կարող է դառնալ նոր պատերազմի լեգիտիմ հիմք»:
Արթուր Խաչիկյանը հարց հնչեցրեց՝ ինչո՞ւ Նիկոլ Փաշինյանը նախկինում չէր ասում, թե Հայաստանի նախկին ղեկավարներն Արցախն Ադրբեջանի կազմում են ճանաչել. «Նա խոսում էր թալանից, կոռուպցիայից, բա ինչո՞ւ չէր ասում, որ Արցախը ճանաչել են Ադրբեջանի կազմում: 2016թ. հետո 400 հեկտարի համար քննադատում էին, իսկ ինչո՞ւ չէին ասում, որ ոչ միայն 400 հեկտար, այլև ամբողջ Արցախը նրանք արդեն զիջել են: Եթե Արցախն արդեն զիջված էր 35 տարի, ինչի՞ մասին էին խոսում»:
«Ուրիշ բան պետք չէ ընկալել Զարեհ Սինանյանից և նրա նմաններից, որոնք միայն ու միայն պառակտիչ, հանձնվողական և ապազգային, հակապետական գործի վրա են: Զարեհ Սինանյանը ոչ մի տեղ հաջողություն չի արձանագրել, այսքան տարի փորձել է միայն հարվածել մեզ և, ինչպես ինքն իր խոսքում ընդունում է՝ մենք պինդ ենք, կանգուն ենք, և մեր կազմակերպական կառույցն արթուն պաշտպանում է հայ ազգի շահերը»:
«Այս պահին մենք գտնվում ենք մի իրավիճակում, երբ մի կողմից՝ մեր իշխանությունները չեն կարողանալու լեզու գտնել ԱՄՆ նոր ադմինիստրացիայի հետ, մյուս կողմից՝ փորձում են թուլացնել հակառուսական հռետորաբանությունը: Դեսպան Մակունցը Հանրապետականների նախընտրական կոնվենցիային միայնակ էր մասնակցել, իսկ Դեմոկրատների կոնվենցիային ԱԺ-ից դելեգացիա էին տարել: Հիմա, երբ փորձում են թուլացնել հակառուսական հռետորաբանությունը, ապացույցն է նրա, որ մեր իշխանությունները հեռանկար չեն տեսնում Թրամփի ադմինիստրացիայի հետ աշխատելու»:
«Այսինքն՝ ի՞նչ է ստացվում՝ 1994թ. ի վեր ՀՀ երեք նախագահներն ուզել են Արցախը հանձնել Ադրբեջանին, չի ստացվե՞լ: Ադրբեջանն է դեմ եղե՞լ, ոչ մի կերպ չի հաջողվել դրանց համոզել, որ Ղարաբաղը վերցնեն՝ հանգիստ ապրե՞նք: Ու վերջապես, ինքը կարողացավ իր դիվանագիտական հմտություններով մի կերպ համոզել Ալիևին, որ ԼՂ-ն վերցնի՞: Իր ասելուց այդպես է ստացվում, որովհետև եթե բանակցել են ու չի հաջողվել Արցախը հանձնել Ադրբեջանին, նշանակում է՝ ձախողել են մեր երեք նախագահները, այսինքն՝ նպատակ են ունեցել հանձնելու, բայց ոչ մի կերպ չի ստացվել»
Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև առկա հարաբերությունների հանգուցալուծման հնարավորություն այս պահին չի տեսնում, քանի որ, ինչպես նա է նշում՝ Ալիևն իր քաղաքականությունն է վարում, ամեն օր նոր պահանջներ է ներկայացնում, իսկ Հայաստանի իշխանություններն էլ մտածում են միայն իշխանությունը պահելու մասին:
168TV-ի «Դիպլոմատ» հաղորդման շրջանակում լրագրող Ռազմիկ Մարտիրոսյանը և դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը զրուցելու են ԱՄՆ Զինված ուժերի պաշտոնաթող գնդապետ Դուգլաս Մաքգրեգորի և տնտեսագետ, բիզնես մենեջմենթի խորհրդատու և Հայկական գիտաշխատողների համագումարի գիտաշխատող Քրիստինե Առաքելյանի հետ:
Ադրբեջանագետ, իրավաբան Արամ Փոլադյանը մանրամասն ուսումնասիրում է ադրբեջանական մեդիան և հատկապես այն հրապարակումները, որոնք արվում են ադրբեջաներեն լեզվով և դեռևս չեն թարգմանվում այլ լեզուներով:
«Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանն այն կարծիքին է, որ ամփոփիչ ասուլիսին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը փորձեց ցույց տալ, որ Ռուսաստանը վստահ է ուկրաինական ճակատում հաղթանակի առումով:
«Այսօրվա վիճակում ես գիտեմ՝ ինչ տրամադրություններ են Սփյուռքում. Սփյուռքն ապշած է՝ ինչ է կատարվում Հայաստանում, և արդեն ուզում է մի կողմ քաշվել, որովհետև չի հասկանում՝ ինչ անի: Մենք պետք է այդ վիճակը փոխենք, դա մեզ համար կործանարար է: Պետք է ստեղծենք այն վիճակը, որ նորից ներգաղթ լինի: Դա անհնար բան չէ: Նոր բան պետք է սկսենք և ամբողջ ազգով»:
«Այս 6.5 տարվա ընթացքում համոզվել ենք, որ այս իշխանության արած որևէ քայլ չի բխում ՀՀ պետականության, ժողովրդի շահերից: Մեզ մի բան էր պետք՝ ընդդիմությունը պետք է այնպիսի ծրագիր մշակեր, որի հետևից ինքն էլ գնար այնպիսի համակարգվածությամբ, ինչպես անում են իրենք: Աստված չանի, որ այն բոլոր նպատակները, որոնք իրենց առջև դրել են իրենք և իրենց տերերը, իրականություն դառնան»,- ընդգծեց նա:
Արցախի շրջափակման ժամանակ նա անում էր անհնարին բաներ, սկսած՝ հղիներին տեղափոխելուց հիվանդանոց, ավելի ծանր վիճակում գտնվող մարդկանց սնունդ տրամադրելուց: Ի՞նչ մեղադրանք է հնարավոր հորինել մի մարդու մասին, որը շրջափակման ժամանակ նույնիսկ մաշված կոշիկներով էր շրջում, որովհետև արդեն մաշվել էին, և Արցախում արդեն կոշիկ էլ հնարավոր չէր գնել, և զբաղվում էր սոցիալական հարցերով»:
Թուրքագետ Մհեր Աբրահամյանի կարծիքով՝ Թուրքիան ամեն կերպ փորձում է տեղի ունեցածը որպես դիվանագիտական հաղթանակ ներկայացնել և ցույց տալ, թե Իրանի և Ռուսաստանի հետ եկել են համաձայնության:
«Իրենք ապուշ են, տգետ և ստախոս, որովհետև իրենք խոսում են մի Հայաստանի մասին, որը տարածաշրջանում գործոն էր, որը փայլուն հարաբերություններ ուներ ոչ միայն Ռուսաստանի, այլև Եվրամիության հետ, ԱՄՆ-ի հետ: Դա եղել է այն իշխանությունը, որի մասին սրանք վայրահաչում են: Փաշինյանի ճակատին գրված է երկու բառ՝ պատերազմ և զոհ»,- նշեց նա:
«Ասադը դրանից հետո դիմացավ ևս 10 տարի, ինչ-որ պահից նրան համոզեցին, որ կարելի է ունենալ բարիդրացիական հարաբերություններ թուրքերի հետ, և եղավ այն, ինչ եղավ: Ասադն ամենաերկար դիմակայած ղեկավարներից էր, որը շատ դաժան գին վճարեց նրա համար, որ մտածեց՝ Թուրքիայի հետ կարելի է ունենալ նորմալ հարաբերություններ»:
«Հիմա Ռուսաստանը վերջապես հասկացա՞վ, որ Էրդողանը երբեք իրեն ընկեր չի լինի: Այն մարդիկ, որոնք Պուտինին համոզել են, որ թուրքերի հետ կարելի է ընկերություն անել և շրջել պատմության անիվը… Դա ուղղակիորեն աղետալի հետևանքներ է ունենալու Ռուսաստանի համար: Ես սպասում եմ էն օրվան, երբ նույն Էրդողանը շուտով պայթեցնելու է Ռուսաստանը ներսից՝ Հյուսիսային Կովկասից»,- 168TV-ի «Ռեվյու» հաղորդման ընթացքում ասաց ՇՊՀ դասախոս, քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:
«Մեր ողբերգությունն այն է, որ Ադրբեջանի համար խնդիրն այդ կետերը պայմանագրում ներառելը չէ. Ադրբեջանը պայմանագրի բանակցություններին զուգահեռ՝ իր համար տարբեր հարցեր է լուծում՝ դեմարկացիայի անվան տակ Հայաստանին պարտադրում է զիջումներ և ստանում այնպիսի դիրքեր, որոնք նոր ագրեսիայի պարագայում իրեն առավելություն են տալու արդեն ՀՀ տարածքի նկատմամբ»:
ԵՊՀ միջազգային հարաբերությունների և դիվանագիտության ամբիոնի դոցենտ, միջազգայնագետ Նուբար Չալըմյանն այն կարծիքին է, որ սիրիական զարգացումներից շահում է Իսրայելը:
