#Քաղաքագետ

Անվտանգային վերլուծությունների ինստիտուտը ներկայացնող քաղաքագետ Էդուարդ Աբրահամյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Որպես Կարնո գաղթականի ծոռ մտածում եմ՝ տեսնես ի՞նչ կասեր հիմա ցեղասպանությունից մազապուրծ եղած նախապապս, երբ մեզ տեսներ հիմա։

«Իրենց պահանջը հետևյալն էր՝ քայլեր կանեք, ՌԴ-ն դուրս կգա, մենք այն ժամանակ կօգնենք: Կօգնե՞ն, թե՞ չեն օգնի, իրենց խոսքերին հավատալ պե՞տք է, թե՞ ոչ, ուրիշ բան է. հարցը հետևյալն է՝ այս վարչապետ կոչեցյալն այդքան համարձակություն ունի՞, թե՞ ոչ:

«Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցությունն այսօր հանրահավաք էր կազմակերպել Շառլ Ազնավուրի հրապարակում: Հիմնական մեսիջն էր հրատապ փոփոխությունների անհրաժեշտությունն ու այդ համատեքստում՝ Նիկոլ Փաշինյանի շուտափույթ հեռացումը:

«Փաշինյանը բառացի մեջբերում է թուրքական հակահայկական նարատիվները,- 168.am-ի հետ զրույցում արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի հերթական թեզերին՝ նշեց քաղաքագետ Հրանտ Միքայելյանը,- Մենք այս ամենին հասել ենք թուրքամետ դիրքոշորման համար. նա մտադիր է հանձնել հայկական տարածքները, ինչը և անում է»:

168.am-ի հետ զրույցում Ցանցային հետազոտությունների ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Գագիկ Հարությունյանը խոսելով տեղի ունեցած ահաբեկչության և հետագա հնարավոր զարգացումների մասին, նախ հիշեցրեց՝ «Իսլամական պետություն» ահաբեկչական խմբավորումը ստեղծվել է անգլոսաքսոնյան և իսրայելական հատուկ ծառայությունների ջանքերով՝ այս հանգամանքը շատ կարևոր է։ Ըստ նրա՝ ռուսական կողմը շատ լավ իմանալով այս իրողությունը, հիմա փորձում է ուղղակի փոխել տեղեկատվական արձագանքը, հակառակ դեպքում ստացվում է, որ իսլամիստները պայքարում են ՌԴ-ի դեմ, ինչն այդքան էլ այդպես չէ։

«Փաշինյանը, ընդհանուր առմամբ, փուլ առ փուլ նախապատրաստում է նոր զիջումներին,- 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Նիկոլ Փաշինյանի ասուլիսին ու դրան հաջորդած Տավուշյան հանդիպումներին՝ նշեց քաղաքագետ, քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանը՝ հիշեցնելով,- Սովորաբար վերջին 3 տարիների ասուլիսներն ու մեկ լրագրողի մասնակցությամբ մենախոսությունները զիջումներին են առնչվում: Այս անգամ նա հասարակությանը պատրաստում էր 4 գյուղերի, անկլավների թեմային: Բայց բացի այդ խնդիրը հրապարակայնացնելը՝ նա հիմնականում մեսիջներ էր ուղարկում արտաքին աշխարհին»:

«Այս գործընթացներում շատ երկրներ են խառնված, իսկ տարածաշրջանը կարևոր խաչմերուկ է, որն աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ կարող է բերել: Ու ՆԱՏՕ-ն փորձում է հասկանալ՝ կարո՞ղ է ներթափանցել տարածաշրջան՝ խաղին մասնակից լինելու համար»,- 168.am-ի հետ զրույցում մանրամասնեց Ստեփան Դանիելյանը:

Նիկոլ Փաշինյանի վերջին ասուլիսը, ըստ «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ, քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցի, հիմնականում արտաքին լսարանի համար էր:

«Բոլորը հասկանում են՝ ՀԱՊԿ-ի համար էական չէ՝ դու այնտեղ կա՞ս, թե՞ չկաս. նրանք հայոց պետականությունը հասցրել են այն իրավիճակին, որ ամբողջ աշխարհի համար է մեկ՝ գոյություն ունե՞ս, թե՞ ոչ,- 168.am-ի հետ զրույցում արձանագրեց քաղաքագետը՝ վաղաժամ համարելով եզրակացությունը, թե «Թուրքիայի տակ պառկել՝ նշանակում է այստեղից ՌԴ-ին դուրս մղել»,- Թուրքիան ի՞նչ տզրուկ է, որ Իրանի կամ ՌԴ-ի, կամ՝ ՌԴ-Իրան տանդեմի դեմ դուրս գա»:

Նիկոլ Փաշինյանն ու նրա վարչախումբը, ըստ քաղտեխնոլոգ Վիգեն Հակոբյանի, պարբերաբար սեղանին նետում են 2021 թվականին ընտրություններում մեծամասնություն ստանալու խաղաքարտը՝ որպես լեգիտիմության մանդատ, մինչդեռ դա վիճելի հանգամանք է:

168.am-ի հետ զրույցում Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Թևան Պողոսյանի գնահատմամբ՝ Արցախի հարցով ձևավորվող ցանկացած հանձնախումբ միայն ողջունելի է։

«Մենք որևէ բան չենք ավելացնում, սպասում ենք, որ ուրիշ երկրները գան, մեզ համար անեն։ Որևէ մեկին մեզանից վանելը բացասական է, պետք է այնպես անենք, որ չվանենք, և հակառակը՝ մտածենք, մեր օգտին ավելացնենք»,- եզրափակեց Թևան Պողոսյանը։

Ռազմավարական հետազոտությունների և նախաձեռնությունների վերլուծական կենտրոնն այսօր կազմակերպել էր «Հայաստանը՝ խաչմերուկում. ՀԱՊԿ, ՆԱՏՕ, թե  արտադաշինքային կարգավիճակ» թեմայով միջազգային կլոր սեղան-քննարկումը:

Քաղտեխնոլոգ, վերլուծաբան Վիգեն Հակոբյանը, 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով իշխանական բուրգում վերջին լարվածության պատճառներին,  նկատեց՝ Նիկոլ Փաշինյանը վերջին 3 տարվա ընթացքում՝ 2020 թվականի պարտությունից հետո, անընդհատ փորձում էր առաջ մղել խաղաղության օրակարգերի թեզը, որի սնանկությունն արդեն տեսանելի է նաև սեփական թիմի համար:

«Բայց եթե ընդդիմությունը չկազմակերպվի և այս հնարավոր հանրաքվեն չդարձնի նրան անվստահություն հայտնելու միջոց, նա Սահմանադրական հանրաքվեի տապալման,  այլընտրանքի պարագայում ունի պլան բ՝  հնարավոր պատերազմի ռիսկերի պատասխանատու կնշանակի հայ ժողովրդին»։

«Այս իշխանությունն այնքան սխալներ է արել, այնքան ստվերային պարտավորություններ է վերցրել, այնքան ցածր վարկ ունի գործընկերների մոտ ու այնքան ցածր վստահություն՝ հանրության շրջանում, որ կարծում եմ՝ իրենք ոչինչ չեն կարող անել,- ի պատասխան՝ նշեց քաղաքագետը, ապա վստահեցրեց,- Հայաստանի համար միակ տարբերակն իշխող անձի փոփոխությունն է, հակառակ դեպքում՝ մեր խնդիրները գնալով ավելի են խորանալու»:

Ենթադրում եմ, որ հավանաբար հասկացան, որ նույնիսկ Ադրբեջանի այս վերջին ժեստը՝ երկկողմ ձևաչափում գերիների մի մասի փոխանակության հետ կապված, ընդամենը ժեստ էր՝ ՀՀ իշխանություններին բերելու իր դաշտ և համոզելու, որ երկկողմ ձևաչափում կարելի է ավելի արդյունավետ բանակցել»,- տեսակետ հայտնեց քաղաքագետը՝ հիշեցնելով նաև ԱՄՆ-ի վերջին չկայացած հանդիպումից հետո Ադրբեջանի գործադրած ջանքերը՝ Վրաստանին բանակցություններում ներգրավելու հարցում:

«Փաշինյանին խորհուրդ կտայի հնարավորինս քիչ կապկել, նմանակել, օրինակ՝ Պուտինին կամ Լուկաշենկոյին: Նրանք ավտորիտար ղեկավարներ են: Երբ իրենք գնում ու իրենց ստորադասներին այդ կարգի դիտողություններ կամ նկատողություններ են անում, դա սովորական երևույթ է իրենց համակարգի համար: Ինքը մի կողմից՝ խոսում է ինչ-որ արևմտյան արժեքների, դեմոկրատիայի ու այլ բաների մասին, մյուս կողմից՝ PR նպատակներով ստորադասին նվաստացնում է: Դա պետք  չէ անել, պետք է պարզապես ձևավորել աշխատող համակարգ»,- եզրափակեց քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը:

Բանակը կոլա խմելու և սենդվիչ ուտելու տեղ չէ, պետք է զինվորին ճիշտ ժամանակին սնունդ մատակարարվեր ռազմադաշտ։ Նապոլեոնն ասում էր. «Պատերազմը՝ պատերազմ, ընթրիքը՝ ըստ ժամանակացույցի»: Նա հիանալի ստրատեգ էր և հասկանում էր այն, ինչ մենք այժմ կանվանենք արդյունավետ մատակարարման շղթա: Եթե ​​զինվորներին չսնուցեն ու չապահովեն իրենց անհրաժեշտ ամեն ինչով, բանակը չի կարողանա կատարել իր առջև դրված խնդիրները.

Քաղաքագետ Սերգեյ Շաքարյանցի խոսքով՝ ՀՀ իշխանություններն այլևս որևէ դեր չեն խաղում միջազգային հարթակներում՝ սկսած 2018 թվականից, ինչն էլ նշանակում է, որ նրանք պետք է համաձայնեն ադրբեջանական կողմի բարձրացրած բոլոր պահանջներին: Իսկ «որևէ մի «խաղաղության պայմանագիր», ինչ-որ կովկասյան թաթարների կամ թուրքերի հետ» կնքելը, ըստ քաղաքագետի, ի սկզբանե անարդյունք ու անիմաստ է:

«Դրա համար ես անհամբերությամբ եմ սպասում այդ այցի ընթացքին՝ հասկանալու համար, թե իրականում ինչ է տեղի ունենում հայ-ռուսական հարաբերություններում: Հետաքրքիր է, թե որքանով են կողմերն, այսպես ասած, պատրաստ հանդուրժել միմյանց բառապաշարը, ու իրականում ինչ կա թաքնված երկու պետությունների հարաբերություններում»,- ասաց Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը:

«Քանի դեռ իր վարկանիշն ադրբեջանական հասարակության մոտ բավականին բարձր է, քանի որ ինքը համարվում է հաղթանակ տարած ղեկավար, մարդ, ով կատարել է իր խոստումները, ինքը հիմա փորձում է արագընթաց, է՛լ ավելի ամրապնդել իր դիրքերը՝ իշխանության աթոռին: Այսպիսով նա հնարավորություն կունենա նաև շարունակելու իր նեոպանթուրանական ու նեոպանօսմանական ծրագիրը, որի կնքահայրը Թուրքիայի նախագահ Էրդողանն է»,- ասաց քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանը:

«Հիմա մենք մի հատ սարդոստայնի մեջ ենք, որտեղ իշխանությունը, շնորհիվ իր քարոզչական ու այլ լծակների, նաև շնորհիվ նրա, որ կարողանում է ուղղորդել հասարակությանը, կարողանում է այդ հարթության վրա իր համար բավականին շահեկան դիրք ընդունել: Ցանկացած հեղափոխական իշխանություն չի կարող թթվածին ունենալ՝ առանց ներքին թշնամու կերպար ստեղծելու: Ընդ որում, սա միայն հայկական «հիվանդություն» չէ: Նույնը վերաբերում է նաև Վրաստանին ու Ուկրաինային»,- համոզմունք հայտնեց քաղաքագետը:

Քաղաքագետ Սերգեյ Շաքարյանցի գնահատմամբ՝ Ադրբեջանը Նախիջևանի հետ կապող ճանապարհ այս պահին էլ գոյություն ունի՝ Իրանի տարածքում: Այս պարագայում նա անտրամաբանական որակեց ադրբեջանական կողմի հայտարարությունը՝ «Զանգեզուրի միջանցքն» Իրանի տարածքով անցնող մեկ այլ՝ նույնպիսի ճանապարհով փոխարինելու վերաբերյալ: Իսկ տարբեր հարթակներում միմյանց հակասող հայտարարություններով, ըստ քաղաքագետի, թշնամական երկրի իշխանությունները փորձում են շփոթություն առաջացնել միջազգային հանրության մոտ:

Օրերս մի նոր տերմին շրջանառության մեջ մտավ հայկական մեդիադաշտում, այն է՝ «Հայաստանի ապադաշինքայնացում»: Այս մասին առաջին հրապարակային հայտարարությունն արեց ՀՀ Անվտանգության խորհրդի քարտուղար (ԱԽՔ) Արմեն Գրիգորյանը երեկ Բրյուսելում՝ ելույթ ունենալով «Հայաստանի ռազմավարական ապագա» համաժողովում: Նա մասնավորապես ասել էր. «Հայաստանում, իհարկե, կա եվրաինտեգրման գաղափար, բայց կա նաև արտադաշինքային պետություն դառնալու գաղափար: Մենք լսում ենք քաղաքացիական հասարակությանը […]

ԱՄՆ Պետքարտուղարությունը վերահաստատել է իր վճռական աջակցությունը Հայաստանի ինքնիշխանությանն ու տարածքային ամբողջականությանը՝ պատասխանելով «Ամերիկայի ձայնի» հայկական ծառայության հարցմանը՝ կապված Լեմկինի ինստիտուտի՝ Հայաստանի ու Ադրբեջանի մասին օրերս հնչեցրած մտահոգության հետ:

Սուրենյանցի խոսքով՝ անհասկանալի է հայկական կողմի նվիրվածությունը բրյուսելյան հարթակին, երբ Բրյուսելն անգամ չի ցանկանում Ալիևին հանդիպման տանել, և կամ գուցե ռեսուրսները չեն բավարարում, քանի որ Արևմուտքը թաթախված է երկու պատերազմի մեջ:

«Ի՞նչ ռեսուրսով։ Իհարկե, Ադրբեջանն էլ, Ռուսաստանն էլ այդ եռակողմ հայտարարության բազմաթիվ կետեր չեն կատարել: Եվ, առաջին հերթին, հիմնականում Ադրբեջանի, բայց նաև Ռուսաստանի մեղքով է, որ այդ ստատուս-քվոն հիմա չի գործում, բայց արդյո՞ք Փաշինյանն ունի այնպիսի մի արտաքին աջակցություն, որ կարողանա նույնիսկ գոյություն չունեցող փաստաթղթի ռեժիմից դուրս գալ:

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Ոսկանապատ» վերլուծական կենտրոնի ղեկավար, քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանն է։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ամերիկաբնակ քաղաքագետ Աղասի Ենոքյանն է։