Տարբեր երկրներում ընդդիմությունը, որպես կանոն, ունենում է նաև արտաքին քաղաքական արժևորում՝ ելնելով սպեցիֆիկ իրավիճակից:
Սա ողբերգություն է: Այս տեսակ գերագույնի հետ հնարավո՞ր է պատերազմ հաղթել, ով չի տիրապետում ռազմական տարրական բաների: Նիկոլ Փաշինյանն ինքն է ասել, որ ԶՈՒ զարգացման պլան է հաստատել՝ առանց կարդալու և հասկանալու:
Սերժ Սարգսյանի նախագության մեկնարկը, ժամանակային առումով, բարեհաջող չէր․ անգամ, կարելի է ասել, խիստ անբարենպաստ էր տնտեսության համար։
Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ով Ղազախստանի նախագահ Կասիմ Ժոմարտ Տոկաևի հրավերով այս օրերին Աստանայում է՝ մասնակցելու է Շանհայի համագործակցության կազմակերպության գագաթնաժողովին, բավականին ուշագրավ և ըստ էության աշխարհաքաղաքական նշանակության երկկողմ և եռակողմ հանդիպումներ է ունենում այս հարթակում։
«Եվրաինտեգրումը սկսվել է շատ փոքր քայլերից, դա նույնիսկ ԵՄ-ի հետ հարաբերությունների մասին չի եղել, այլ ԵԽ-ի»,- այս մասին «ՀՀ-ԱլԳ-ԵՄ. գործընկերության մարտահրավերները և հնարավորությունները» խորագրով քննարկման ժամանակ ասաց ԱԺ եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի ղեկավար Արման Եղոյանը:
«Վիճակը ռազմաճակատում ծանր է, բայց հուսահատվելու հիմք չկա: Ինչ վերաբերում է թշնամուն կանգնեցնելուն, ապա թշնամին արդեն կանգնեցված է: Մեր հողերի ազատագրությանը կհասնենք միայն այդ բանից հետո, երբ բոլորը պարզ հասկանան, որ պատերազմը բոլորի համար է, որ միայն ուրիշների տղաները չեն կռվելու ընդհանուր հայրենիքի համար: Մինչև վերջերս Ղարաբաղի պաշտպանությունը մարդկանց մի խմբի գործ էր միայն: Բայց ռազմական դրություն մտցնելուց հետո, իրավիճակը փոխվել է, և մոտ ժամանակներս մենք կունենանք հաջողություններ»:
Տարիներ անց անդրադառնալով ՀՀ պաշտպանության նախարարի պաշտոնը ստանձնելու հանգամանքներին՝ Հայաստանի հանրային հեռուստատեսության «Մարդու ժամանակը» հաղորդմանը Ս. Սարգսյանը պատմել է, որ. «1993թվականին, եթե չեմ սխալվում արդեն ապրիլի վերջերն էր կամ մայիսի սկիզբը (բնական է` այն ժամանակ ինքը (Վազգեն Սարգսյանը.-Մ.Հ.) պաշտպանության նախարարը չէր, նախագահի խորհրդականն էր` անվտանգության գծով), ասաց. «Գիտես, կարծիք կա քեզ տեղափոխելու Հայաստան` պաշտպանության նախարար»:
Հանրապետության տարածքային ամբողջականության պաշտպանության և պաշտպանունակության, ինչպես նաև բանակաշինության հետ կապված հրատապ հիմնահարցերի լուծման արդյունավետության բարձրացման նպատակով օգոստոսի 15-ին ստեղծվել է ԼՂՀ Պաշտպանության պետական կոմիտե` Ռոբերտ Քոչարյանի նախագահությամբ:
Երբ արդեն ակնհայտ էր Ռուսաստանի ու Ղազախստանի նախագահների միջնորդական առաքելության և Ժելեզնովոդսկում ստորագրված համաձայնագրի անարդյունավետությունը տարածաշրջանում իրադրության նորմալացման համար, քանի որ ադրբեջանական կողմը գերադասում էր հակամարտությունը լուծելու ռազմական ուղին, ավելի քան հրատապ է դարձել ինքնապաշտպանության ուժերի կազմավորման տեմպերի արագացման ու պաշտպանության արդյունավետ կազմակերպման համար անհրաժեշտ միջոցների հայթայթման հարցը:
Պատմության այդ սրընթաց ակնթարթը, Լաչինի միջանցքի բացման հաջող ռազմագործողությունը հանգեցրին Արցախի Հանրապետության շրջափակման օղակի ճեղքմանը, ինչո՞ւ չէ, նաև կյանքի ճանապարհի բացմանը, հետևաբար և արհեստականորեն մասնատված ժողովրդի երկու կեսի գործնական միավորմանը:
«Բանաձև» փրոդաքշընը պատրաստել և հրապարակել է «Պայքար և արարում» ֆիլմը՝ նվիրված ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի ծննդյան 70-ամյակին: Տեսանյութում անդրադարձ է արված Սերժ Սարգսյանի պաշտոնավարման տարբեր տարիներին, նրա գործունեության տարբեր ժամանակահատվածներում իրականացված աշխատանքին, նախագահ Սարգսյանի սկզբունքային մոտեցումներին, պայքարին, երազանքներին…
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Հունիսի 15-ին Սյունիքի մարզում Նիկոլ Փաշինյանն Ադրբեջանին մի նոր առաջարկ էր արել՝ ձևավորել հրադադարի ռեժիմի խախտման հետաքննության երկկողմ մեխանիզմ:
Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր ԱՐԹՈՒՐ ԽԱՉԻԿՅԱՆՆ աշխարհաքաղաքական զարգացումների, Հարավային Կովկասում գերտերությունների, աշխարհաքաղաքական էլիտաների խաղերի, Հայաստանում ԱՄՆ, Եվրոպայի, Իսրայելի և առհասարակ՝ հավաքական Արևմուտքի հավակնությունների, Նիկոլ Փաշինյանի գործողությունների, ՀՀ իշխանություններին սատարող հասարակական-քաղաքական ֆունկցիոներների, Թուրքիայի, Ադրբեջանի նկրտումների, տարածաշրջանում Ռուսաստանի վարած քաղաքականության մասին զրուցել է Միչիգանի համալսարանի մագիստրատուրայի պատմաբան, Սանկտ Պետերբուրգի Ազգային հետազոտական համալսարանի տնտեսագիտության բարձրագույն դպրոցի պատմության ամբիոնի հետդոկտորանտ ՊԻԵՏՐՈ ՇԱՔԱՐՅԱՆԻ (Pietro Shakarian) և ԱՄՆ-Ռուսաստան համաձայնության ամերիկյան կոմիտեի (ACURA) ավագ խորհրդական, The American Conservative-ի խմբագիր ու քաղաքական մեկնաբան, ԱՄՆ Պետդեպարտամենտի նախկին աշխատակից ՋԵՅՄՍ ՔԱՐԴԵՆԻ հետ:
Հունիսի 10-ին ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանը լրագրողների հետ ճեպազրույցում հերթական անգամ հայտարարել է, որ Ռուսաստանն իր ռազմավարական դաշնակից Հայաստանին մենակ է թողել, ավելին, «քցել է»:
ՀՀ պաշտպանական նախարարության՝ Սերբիայի և Բուլղարիայի հետ ռազմական և ռազմատեխնիկական ոլորտում համագործակցելու պատրաստակամության և անգամ ինչ-ինչ պայմանավորվածություններ ձեռք բերելու ֆոնին, 168.am-ը հունիսի 5-ին նախկինում համագործակցության որոշ փաստեր էր ներկայացել և նշել այն գործոնները, որոնք պետք է հաղթահարի Ադրբեջանի հետ «գազային հարաբերությունների» մեջ գտնվող Սերբիայից և Բուլղարիայից ռազմատեխնիկական համագործակցության պլաններ գծող Հայաստանը: Իսկ զուտ փաստը, իհարկե, դրական է: Հայաստանը սպառազինություն է գնում Հնդկաստանից և Ֆրանսիայից:
Ընդամենը վերջերս պաշտոնը լքած, Նիկոլ Փաշինյանի Հատուկ հանձնարարություններով դեսպան, «Լուսավոր Հայաստան» կուսակցության նախագահ Էդմոն Մարուքյանը հունիսի 2-ին տեսաուղերձ է տեղադրել իր յութուբյան էջում, որով նա ՀՀ երկրորդ և երրորդ նախագահներին առաջարկում է իրենց հետ ասոցացվող անձանց հետ միասին լքել քաղաքական դաշտը, քանի որ փաստացի հենց իրենք են գործող անարդյունավետ իշխանության հակահերոս հենարանը։
«Որևէ մեկը տեսե՞լ է այդ քարտեզը, որի հիման վրա անում են։ Եթե իրենց արարքի մեջ անընդունելի բան չկա, ապա ինչո՞ւ ամեն ինչ բաց չեն անում։ Ես մեզ չեմ գովում, բայց մենք նույնիսկ բանակցային գործընթացի մասին 90 տոկոսով ասում էինք, թե ինչը ինչպես է, եթե դա չէր խանգարում մեր բանակցությունների հետագա փուլերին, այն, ինչը խանգարում էր, դրա մասին չէինք խոսում։ Հիմա իրենք ինչո՞ւ են գաղտագողի անում»,- շեշտեց Սերժ Սարգսյանը։
«Եթե նկատել եք, ես վաղուց դադարել եմ արձագանքել Ադրբեջանի գործողություններին, որովհետև այսօր պատասխանատուն ուրիշ մարդ է։ Երկու-երեք տարի առաջ երբ արձագանքում էինք, այնտեղ շատ կոնկրետություն կար՝ կոնկրետ իմ նկատմամբ։ Իսկ հիմա ի՞նչ արձագանքենք, իմաստը ո՞րն է»,- դիզվառելիքի գործով դատական նիստի ավարտից հետո լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը՝ անդրադառնալով Ադրբեջանից հնչող հայտարարություններին։
Ալմա-Աթայի սկզբունքը նմանեցնում եմ Մյունխենյան սկզբունքի. նման բան գոյություն չունի. Սերժ Սարգսյան
Վերադառնալու որևէ ցանկություն չունենք. մեզ իշխանություն չի պետք, այլ իշխանափոխություն. Սերժ Սարգսյան
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ, ֆրանսահայ կազմակերպությունների համակարգող խորհրդի նախագահ Մուրադ Փափազյանն է։
Այն, ինչ արել է այս իշխանությունը ու դեռ փորձում է անել, արդարացում չունի։ Ամբողջությամբ ձախողել են պետական կառավարումը։ Վեց տարի երկիրը պահել են ստի ու կեղծիքի մեջ։
Օրեր առաջ «Ռուսաստանը Սյունիքից՝ Մեղրիից դուրս չի գալիս. Պուտինին Փաշինյանի խնդրանքի, քարոզչական շեշտերի ներքին և արտաքին նպատակները» վերտառությամբ հոդվածում 168.am-ն անդրադարձել էր Նիկոլ Փաշինյան-Պուտին հանդիպումից հետո Կրեմլի այն հայտարարությանը, որ հայկական կողմի խնդրանքով սահմանապահները մնալու են հայ-թուրքական և հայ-իրանական սահմանին, այսինքն, Ռուսաստանը Սյունիքից դուրս չի գալիս և շարունակում է մնալ Մեղրիում: Այս օրերին պաշտոնական արձագանք կամ հերքում չէր եղել:
Ապրիլի 11-ին ԱԺ-ում կառավարության կատարողականի ներկայացման ժամանակ եզրափակիչ ելույթում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր. «Եթե ՀԱՊԿ-ն ասում է՝ «չէ, ես չեմ գալիս ձեզ օգնելու», եթե պայմանագիրը չի աշխատում…, դուք գիտե՞ք, որ դեպք է եղել, որ օրենքով սահմանված է, որ մեր հրամանով պետք է համատեղ ՀՕՊ-ը միանա, մեր հրամանով համատեղ ՀՕՊ-ը չի միացել, չեմ կարա ասեմ, բայց էդ պատմությունները բոլորը ֆիքսված են»:
Մեր եռատոնը վերստին եռագույնով կտոնենք, ազգովին կվերադարձնենք մեր հաղթանակները, կվերականգնենք հայոց բանակի փառավոր անցյալն ու ազգադավների կողմից մսխված համազգային պայքարի մեր ձեռքբերումները, եթե այսօր մեզնից յուրաքանչյուրն առաջին հերթին հաղթի իր ներսի անտարբերությանը, կործանարար հուսահատությանն ու համազգային ներուժի նկատմամբ թերահավատությանը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը երգիչ, երգահան Դավիթ Ամալյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը թուրքագետ, ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետի դեկան, պատմական գիտությունների դոկտոր Ռուբեն Մելքոնյանն է։
Բայց եկեք իմ փսիխոանալիզներով հիմա չզբաղվենք։ Ավելի կարևոր է չմոռանալ 2018թ.-ի սխալները, չկրկնել դրանք հիմա, և ավելի կարևոր է՝ ուղղենք այդ սխալները։ Ի դեպ, հիշո՞ւմ եք, Սերժ Թանկյանը «հեղափոխությանը» նվիրված ֆիլմ էր թողարկել, որ այդպես էլ հայ հասարակությունը չդիտեց։
Այսօր Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանը լրագրողների հետ կարճ զրույցում խոսեց Տավուշում տեղի ունեցող գործընթացների մասին, ասաց՝ թեպետ թեմային բազմիցս անդրադարձել է, բայց մեկ անգամ ևս կկրկնի՝ սահմանազատումը պետք է տեղի ունենա այնպես, ինչպես տեղի է ունենում քաղաքակիրթ երկրների միջև։
