Հատուկ ռազմական գործողության մեկնարկից հետո Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության առանձնահատկություններից մեկը դարձել է Անկարայի աստիճանական նահանջը հակաարևմտյան հռետորաբանությունից և հակաարևմտյան գործողություններից։ Դա հատկապես նկատելի էր 2023-ի նախագահական և խորհրդարանական ընտրություններից հետո։ 2024-ին այդ միտումը շարունակվել է, ինչի մասին վկայում են թուրք-ֆրանսիական հարաբերությունները։ Նոյեմբերի 7-ին Բուդապեշտում եվրոպական քաղաքական ընկերակցության գագաթնաժողովի շրջանակներում բանակցություններ են տեղի ունեցել Էրդողանի և Մակրոնի միջև:
Զավեշտ են ընդդիմությանն ուղղված այդ ձևակերպումները, երբ 2020-ի նոյեմբերի 9-ից հետո իշխանափոխությունը կանխելու համար նրանք պարբերաբար Մոսկվայից մարդ են բերել մեզ վրա (օրինակ, «Իմ քայլը» դաշինքի 2020 թվականի նոյեմբերի 12-ի գիշերային, ափալ-թափալ հայտարարությունը)։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրերն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն ու Ֆրանսիայի Paris-Panthéon-Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոկտոր, փաստաբան, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին գլխավոր քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանն են։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղաքագետ, «Դեմոկրատական այլընտրանք» կուսակցության նախագահ Սուրեն Սուրենյանցն է։
Նիկոլ Փաշինյանը հոկտեմբերի 3-5-ն աշխատանքային այցով մեկնել է Ֆրանսիայի Հանրապետություն, որի ընթացքում հանդիպել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
Բայց հայ-թուրքական, այսպես ասած, բարեկամական հարաբերությունների այս մագլցումը, չեմ կարծում, որ ազդի Ֆրանսիայի վրա, քանի որ Արևմուտքը նման բաները ողջունում է, որ պետք է երկխոսեն, սա արևմտյան քաղաքականություն է: Այլ հարց է, որ իրենց վրայից պատասխանատվությունը մի կողմ են դնելու՝ ասելով, որ երկու երկրներն արդեն խոսում են, հարաբերությունների մեջ են, թող դրանք շարունակվեն: Սա արևմտյան թեզ է, որ իրենց պատասխանատվությունից փախնեն:
«Նիկոլը մոլագարին բնորոշ բնավորության գծեր է դրսևորում. Գիտականորեն ապացուցված է՝ մոլագարները սիրում են այցելել այն վայրերը, որտեղ հանցագործություններ են գործել, և այն զոհերի շիրիմներին, ում մահվան մեջ իրենք են մեղավոր: Նրանք բնազդորեն դա հասկանում են և գնում այնտեղ՝ էներգիա են ստանում: Նիկոլ Փաշինյանը, ենթադրաբար, 21-րդ դարի Թալեաթ փաշայի ժառանգորդն է. երկուսն էլ Հայոց ցեղասպանության հեղինակներից են, և այն, ինչ տեղի ունեցավ 2020 թ. սեպտեմբերի 27-ից ի վեր, Նիկոլի կազմակերպածն է»։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ, Մերձավոր Արևելքի և Կովկասի երկրների գծով փորձագետ Ստանիսլավ Տարասովն է:
«Հարավային Կովկասի փոփոխվող աշխարհաքաղաքականության շրջանակում Ֆրանսիայի՝ այդ ռեգիոնում դիրքավորման ջանքերը հաջողվում են, սակայն միմիայն մասամբ, քանի որ Ֆրանսիայի ռեսուրսներն ամեն դեպքում սահմանափակ են, իսկ Երևանը փորձում է հարաբերություններ կառուցել նաև մնացած ուժերի հետ։ Սա, կարծում եմ, կարող է որոշակի հակասությունների պատճառ դառնալ կողմերի միջև»,- նման կարծիք հայտնեց վերլուծաբանը։
«Հայաստանի այսօրվա իշխանությունները կապ չունեն ժողովրդավարության հետ: Մեր նվիրումը Հայաստանին և Արցախին պայմանավորված չէ օրվա իշխանությունների էությամբ: Մենք անվերջ շարունակում ենք մեր պայքարը: Վերջերս մեր ղեկավարած խմբի անդամները Հայաստանում արցախցի երիտասարդների համար բանակում էին կազմակերպել, որի հիմնական նպատակն Արցախի ՀՅԴ երիտասարդական միության անունը ողջ պահելն է: Այսօր Ալեն Սիմոնյանը փորձում է ամեն կերպ լուծարել Արցախի ԱԺ, Արցախի Հանրապետություն տերմինները, մենք գոնե մեր մակարդակով փորձում ենք Արցախի քույր միությունները ողջ պահել: Այդ բոլորը մի օր վերակենդանացման հույս է դառնալու»,- ընդգծեց նա:
«Իրանը պաշտպանում է իր շահերը, և ես չեմ բացառում, որ եթե ՌԴ անմիջական ակտիվ մասնակցությամբ հանկարծ այդ «զանգեզուրյան միջանցք»-ի ծրագիրն իրականացվի, Իրանը կարող է, ինչպես շատ դեպքերում են ասում, վերականգնել պատմական արդարությունը, որը, ըստ որոշ իրանցիների՝ խախտվել է 1828 թվականի Թուրքմենչայի պայմանագրով, երբ իրենք այս տարածքները զիջել են Ռուսաստանին… Չի բացառվում, որ Հայաստանը վերածվի հարավկովկասյան Սիրիայի»:
Իրանական լրատվամիջոցները երեկ հաղորդել էին Իրանի նախագահ Մասուդ Փեզեշքիանի և Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հեռախոսազրույցի մասին, որի ժամանակ Իրանի նախագահը նշել է, որ իր երկրի հիմնական սկզբունքներից է համարում պատերազմից խուսափելը և համաշխարհային խաղաղության ու անվտանգության հաստատումը, սակայն երբեք չի լռի իր շահերի և անվտանգության ոտնահարման դեպքում: Այսինքն, ինչպես հայտարարել է Փեզեշքիանը, ավելի ուշ նաև՝ […]
Հուլիսի 18-ին Լոնդոնում մեկնարկած Եվրոպական Քաղաքական համայնքի 4-րդ գագաթնաժողովի շրջանակում Փաշինյան-Ալիև հանդիպման հնարավորության տապալումն ու դրան զուգահեռ՝ ադրբեջանական սրվող՝ ՀՀ սահմանադրական փոփոխությունների պահանջը գուցե հայ-ադրբեջանական գործընթացը փակուղի մտցնի։ Վաշինգտոնում ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենի միջնորդությամբ Միրզոյան-Բայրամով անարդյունք բանակցություններից հետո փաստորեն կողմերին չհաջողվեց բարձրաստիճան հանդիպում ունենալ ԵՔՀ գագաթնաժողովի շրջանակում։
Եվրոպացի փորձագետ Սյուզան Ստյուարտը մեզ հետ զրույցում ասաց, որ սա թեթև եվրոպական ձևաչափ է, որը հնարավորություն է տալիս լայնաֆորմատ շփումներ կազմակերպել, նախաձեռնություններով հանդես գալ, ապահովել կապ ԵՄ անդամ երկրների ու անդամակցության ցանկություն ունեցող, սերտ հարաբերությունների ձգտող երկրների հետ։ Այս առումով, նրա խոսքով, այս գագաթնաժողովում առանձնահատուկ կարևոր են Արևելյան գործընկերության մաս կազմող երկրները՝ հատկապես Մոլդավան, Ուկրաինան, Հայաստանը, Ադրբեջանն ու Վրաստանը։
168.am-ի հետ զրույցում թուրք վերլուծաբան Ջենգիզ Աքթարն ասաց, որ Մակրոն-Էրդողան հանդիպման օրակարգում Հարավային Կովկասի, մասնավորապես՝ ՀՀ-Ադրբեջան Խաղաղության համաձայնագրի թեմայի ընդգրկումն ինչ-որ անսպասելի բան չէ, քանի որ հնարավոր համաձայնագիրն իր հետ բերելու է ռեգիոնալ փոփոխություններ։
Չնայած Ադրբեջան-Ֆրանսիա առերևույթ լարված հարաբերություններին, ֆրանսիական Total ընկերությունը շարունակում է գործունեությունն Ադրբեջանում, չնայած որ այս տարվա հունիսին Ֆրանսիայի Սենատը երկրի կառավարությանը ներկայացրած իր զեկույցում նշել էր, որ, մասնավորապես, Total Energies-ը պետք է դադարեցնի նոր ծրագրերի իրականացումը և ներդրումներն Ադրբեջանի նավթագազային հատվածում։
168.am-ի «Թրիգեր» հաղորդաշարի հյուրը ռուս քաղաքագետ Սերգեյ Մարկեդոնովն է:
«Այն դեպքում, երբ ես իրոք չկարողանամ հասնել դատարան, այդքան փակ լինեն փողոցները մի քանի օր, վստահ եմ՝ կհաջողվի»,- այսօր իր վերաբերյալ դատական նիստից ավարտից հետո 168.am-ի հետ ավանդական հարցուպատասխանի ժամանակ ասաց Հայաստանի հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) փոխնախագահ, քաղբանտարկյալ Արմեն Աշոտյանը՝ պատասխանելով այն հարցին, թե որ պարագայում կհաջողի Սրբազան շարժումը:
Ռուս քաղաքական վերլուծաբան Անդրեյ Արեշևի գնահատմամբ՝ հայտարարությունն ուշագրավ էր և ցույց էր տալիս, թե Արևմուտքն աշխարհաքաղաքական որ ռեգիոններին է ուշադրություն դարձնում։ Նա մատնանշեց, որ, ինչպես կարելի էր սպասել, հայտարարության առաջին բաժնում շուրջ չորս կետ նվիրված էր Ուկրաինային, իսկ Հարավային Կովկասին հետագա բաժիններից մեկում՝ մի քանի նախադասություն միայն։
Հայաստանի Հանրապետությունում ներքաղաքական բուռն իրադարձությունները, այսպես կոչված, սահմանազատման ապօրինի գործընթացի ֆոնին ստվերեցին օրերս ԼՂ Իվանյան բնակավայրում տեղի ունեցած՝ Արցախից ՌԴ խաղաղապահների դուրսբերման հանդիսավոր արարողությունը: Այդ մասին հայտնել էին ադրբեջանական լրատվամիջոցները:
Այո, եթե Ֆրանսիայի հարաբերությունները ՌԴ-ի հետ լավանան, կամ Ռուսաստանի, այսպես ասած, հզոր վերադարձ լինի դեպի կովկասյան քաղաքականություն, և այն շրջադարձ ստեղծի առկա իրողության մեջ, Ֆրանսիան, անշուշտ, իր դիրքորոշումը կփոխի: Իսկ թե ինչ է փնտրում Ֆրանսիան Հարավային Կովկասում, բնականաբար, այս ամենը պետք է դիտարկել ԱՄՆ-ի հետ Ֆրանսիայի համաձայնության համատեքստում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը զրուցել է միջազգային իրավունքի մասնագետ, փաստաբան, Paris Pantheon Assas համալսարանի միջազգային իրավունքի դոցենտ հետազոտող, Մարդու իրավունքների միջազգային ֆեդերացիայի նախկին քարտուղար, ֆրանսահայ Րաֆֆի-Ֆիլիպ Կալֆայանի հետ:
Այսօր հերթական ասուլիսի ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը նաև անդրադարձավ ՀՀ-ԵՄ հարաբերությունների հեռանկարներին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը պրոդյուսեր, հանրային գործիչ Ռուբեն Մխիթարյանն է։
«Ֆրանսիայի նախկին նախագահ Ֆրանսուա Օլանդը ներկայիս նախագահ Էմանուել Մակրոնին խորհուրդ է տվել լռել ու չաղմկել, երբ խոսքը վերաբերում է Ուկրաինայի պատերազմին»,-այս մասին հաղորդում է եվրոպական brusselssignal.eu կայքը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Վերելք» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնի քաղաքական մեկնաբան Հայկ Խալաթյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը մեդիափորձագետ, քաղաքական մեկնաբան Տիգրան Քոչարյանն է։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը բանակցային գործի մասնագետ, կոնֆլիկտաբան, CM & Partners ընկերության ավագ խորհրդատու, բոստոնաբնակ Արթուր Մարտիրոսյանն է։
