Նման ելույթներով Նիկոլ Փաշինյանը լուծում է նաև շատ ավելի գլոբալ խնդիր՝ ցույց է տալիս հասարակության ամոթի ու արժանապատվության չգոյությունը, որովհետև ամոթ ու արժանապատվություն ունեցող հասարակության դեպքում անկարելի պիտի լիներ ազգի սրբությունների վերբալ պղծումն ու նախնիների վիրտուալ արտաշիրմումը։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը «Կոնցեռն Դիալոգ» փաստաբանական գրասենյակի կառավարիչ-գործընկեր, միջազգային իրավունքի մասնագետ Արամ Օրբելյանն է։
«Նիկոլ Փաշինյանը խաղաղության պայմանագրի շուրջ չի բանակցում՝ նա Ադրբեջանի հետ բանակցում է իր հաջորդ կամ արտահերթ ընտրությունների քարոզարշավի սլոգանի հարցը։ Նա Ադրբեջանից մեր բոլորի արժանապատվության, հողի հաշվին ուզում է առնել «խաղաղություն» բառի օգտագործման իրավունքը։ Այդ թղթի համար «խաղաղություն» եզրույթը չի կարելի օգտագործել»,- այս մասին խորհրդարանում լրագրողների հետ ճեպազրույցում ասաց «Պատիվ ունեմ» խմբակցության ղեկավար Հայկ Մամիջանյանը։
Այսօր լույսը բացվեց, և ԱԺ-ն տարածեց ՀՀ քաղաքացիների վրա թքող, հայհոյող Ալեն Սիմոնյանի՝ ուսուցիչներին ուղղված շնորհավորանքը:
Ադրբեջանի հետ ներկայումս բանակցվող տեսքով խաղաղության պայմանագիր կնքելու գլխավոր նախապայմանը հայ հասարակության արժանապատվության բացակայությունն է։ Նույնը՝ նաև Թուրքիայի հետ «ավելի արդար աշխարհի» էրդողանական պատկերացումներով հարաբերությունների դեպքում։ Հայաստանի ու ամենացավալի, բայց միևնույն ժամանակ՝ արդարացի բնորոշումը արժանապատվության պակասն է։
Սեփական նախնիների հիշատակն անգամ վերբալ կերպով անարգողի փորը թափելու պատրաստ հայը կարող է հերթ կանգնել լուսանկարվելու համար բարձրակոտոշ պաշտոնյայի հետ, ով հաղթանակ է որակում իր ու իր ազգակիցների նախնիների գերեզմանի պղծումը հնարավոր դարձրած որոշումը։
Այսօր Արցախի դեմ ադրբեջանական ագրեսիայի ու արցախահայերի նկատմամբ էթնիկ զտման, բռնի տեղահանության առաջին տարելիցն է։ 2023-ի այս օրը սկսված դժոխային իրադարձություններին զոհ դարձած հարյուրավոր արցախահայերի մահվան տարելիցը։ Հայ ժողովրդի հազարամյա պատմության մեջ ամենաողբերգական ու խայտառակ կորստի տարելիցը։ Սեփական հայրենակիցներին անօգնական թողնելու ու թշնամական վայրագությունների վտանգին հանձնելու ամոթի տարելիցը։
Փաշինյանը շարունակում է իր այն հետևողական գիծը, որի համաձայն՝ պետությունն ընդամենը լավ ապրելու, կուշտ ուտելու վայր է, որը, ստամոքսային պահանջմունքները բավարարելուց զատ, ապահովում է նաև ազատություն։ Իսկ ազատությունը, նյութական, «լավ ապրուստի» կաղապարով, բնականաբար, ոչ թե մտքի, գաղափարի, ստեղծագործական ազատությունն է, այլ, առաջին հերթին, մարմնականը։
«Հայաստանում իշխանությունը զավթած մարդիկ համարում են, որ առաջին փուլով Արցախի հարցը փակել են և իրականում հիմա անցել են Հայաստանի կեղեքմանը:
Հաղթանակի համար, բացի բանակից ու հրամանատարությունից, բացի զինամիջոցից ու խելքից, անհրաժեշտ է նաև ցանկություն, հաղթանակած լինելու ցանկություն և հաղթանակի կամք։
Այո, քաղաքական առումով նա դեռևս կենսունակ է, բայց այդ կենսունակության գաղտնիքը ոչ թե ուժի կամ խելքի մեջ է, այլ բարոյականության իսպառ,տոտալ բացակայության։ Խիղճ, պատիվ կամ արժանապատվություն ունեցող ցանկացած մեկը վաղուց վերջ էր դրել սեփական քաղաքական կյանքին։ Անշուշտ, նա живучий է, բայց կենսաբանությունից էլ է հայտնի,որ բարդ, զարգացած օրգանիզմները կամ տեսակները живучий չեն լինում»։
168.am-ի հետ զրույցում «Ընդդեմ իրավական կամայականության» հասարակական կազմակերպության գործադիր տնօրեն, ՀՀ առաջին ՄԻՊ Լարիսա Ալավերդյանն ասաց՝ իշխանությունների և իրավապահ համակարգի համար օրենքը և մարդու իրավունքներն առոչինչ են։
Բաջանաղապետությունը, որի դեմ ժամանակին պայքարում էին բաջանաղաքաղց զանգվածները, այլևս վերացված է։ Վերացված է ոչ թե այն իմաստով, որ բաջանաղներն այլևս պաշտոն ու ատկատ ու տենդեր չեն ստանում, այլ որովհետև Հայաստանում այլևս չկան բաջանաղներ։ Մարդ բաջանաղներ։ Նամուս ու թասիբ ունեցող բաջանաղներ։
«Կարելի է Աշոտյանին սիրել, կամ չսիրել, նրա տեսակետների հետ համաձայնվել կամ չհամաձայնվել, բայց Աշոտյանն անմեղ է։ Աշոտյանը կալանավորված է ընդամենը մեկ պատճառով, որովհետև նա ասում է բաներ, որոնք, բոլորդ էլ գիտեք, թե ում դուր չեն գալիս»,- լրագրողների հետ զրույցում ասաց ՀՀ արդարադատության նախկին նախարար Դավիթ Հարությունյանը՝ ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի խափանման միջոց կալանավորումը փոխելու հայցով դատական նիստից առաջ։
Իրավիճակը, որում գտնվում են Արցախն ու Հայաստանը, ողբերգական է ոչ միայն տեղի ունեցող աղետների առումով, այլև այն իմաստով, որ ուղղակիորեն վերաբերում է մեր հասարակության հավաքական արժանապատվությանը, իսկ եթե անկեղծ՝ անարժանապատվությանը։ Անկախ որևէ հիմնավորումից, անկախ ամենատարբեր օբյեկտիվ ու սուբյեկտիվ պատճառներից, այն իշխանության հանդուրժումը, որը Արցախը դատապարտել է մահվան, իսկ Հայաստանը տանում է դեպի երաշխավորված կործանում, վկայում է մեր հանրային արժանապատվության պակասի, իսկ եթե իրերը կոչենք իրենց անուններով՝ բացակայության մասին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը դիզայներ, ոճաբան Արամ Նիկոլյանն է:
Արցախի ճակատագրի ողբերգականությունն ամբողջ խորությամբ պատկերացնելու համար, բացի արդեն շուրջ 8 ամիս շարունակվող շրջափակումից, սովամահության իրական վտանգից, պետք է փորձել պատկերացնել նաև Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ նման քաղաքականություն իրականացնող Ադրբեջանի ղեկավարության վերաբերմունքն Արցախից հրաժարված, բայց Արցախի ճակատագրի մասին բանակցող Նիկոլ Փաշինյանի հանդեպ։
«Մենք հրաժարվում ենք վախենալ»,- այսպիսին էր ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշի արձագանքը 2001 թվականի սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններին։
Նիկոլ Փաշինյանը, սակայն, ինքն ավելի արժանապատիվ դառնալու փոխարեն, պետական կառավարման համակարգի ներկայացուցիչներին է ներքաշել կեղտոտ գործարքի մեջ՝ ընդունել իր անձի իշխանությունը և դրանով փոխզիջման գնալ սեփական արժանապատվության հետ՝ ինչ-ինչ արտոնություններից չզրկվելու նպատակով։
Հայաստանի արտաքին քաղաքականությունը վերջին շրջանում ձեռք է բերել բացառիկ հետևողականություն ու միարժեքություն, բայց դա, իհարկե, դիվանագիտության բովանդակության հետ որևէ կապ չունի։
Պաշտոնական ցանկացած հաղորդագրություն, Կառավարության նիստի ցանկացած հեռարձակում ու Նիկոլ Փաշինյանի որևէ գերատեսչական այցելության ցանկացած տեսագրություն հողին է հավասարեցնում Հայաստանում ժողովրդավարության գոյության մասին ցանկացած միտք։
Ժամանակակից հաջողակ պետություններն ու հասարակությունները զգալիորեն հիմնված են կայացած ինստիտուտների վրա, որոնցում անհատների դերը, թեև կարևոր, բայց որոշիչ չէ։ Տասնյակ տեսություններ ու հարյուրավոր աշխատություններ կան, որոնք ապացուցում են ինստիտուտների արդյունավետության ու պետության որակի միջև ուղիղ կախվածությունը։ Բայց կան նաև արժանահավատ վկայություններ, որ ինստիտուցիոնալ կայացածությունը՝ որպես հաջողության գրավական, գործում է հարաբերականորեն ստանդարտ, համեմատաբար հանգիստ պայմաններում։
Եթե նախկինում հաջողություն էր համարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների հերթական այցը Ստեփանակերտ, ապա այսօր հաղթանակ է որակվում Արցախի նախագահի մուտքն իր իսկ ղեկավարած երկիր, այն էլ՝ մի քանի օր սպասելուց հետո։ Եթե նախկինում Արցախ էին այցելում ամենատարբեր երկրների պատգամավորներ, ապա այսօր Արցախ չեն կարողանում մուտք գործել այդ երկրի բարձրաստիճան պաշտոնյաները։
Նրանք, ահա, նստում են բազմափորձ դիվանագետների սեղանի գլխին ու դեմքի անիմաստ արտահայտությամբ ցուցումներ են տալիս նրանց, ովքեր իրենց խոհանոցներում ծաղրում են ի պաշտոնե իրենց վերադասներին։
Դիակապտողների հասարակության նպատակը մահն է՝ անհատական և հավաքական մահը, որի վերջնարդյունքը լինելու է պետության վախճանը։
