Տարածաշրջան

Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ բանակցություններում որո՞նք են գործող իշխանության կարմիր գծերը, ինչո՞ւ հասարակությունը տեղյակ չէ, թե ինչ հարցերի շուրջ են բանակցում: Արդյոք Նիկոլ Փաշինյանը չէ՞ր պատերազմից առաջ վստահեցնում, որ հե՛նց ժողովուրդը պետք է որոշի Արցախի հիմնահարցի լուծումը:

Առաջիկայում կփորձեմ ստուգել այս տեղեկատվությունը։ Թեև առաջին հայացքից շատ տրամաբանական է թվում։

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշը Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ է արել զսպվածություն ցուցաբերել Լեռնային Ղարաբաղում իրավիճակի սրման ֆոնին։ Այդ մասին ուրբաթ օրը կայացած ճեպազրույցում հայտարարել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի ներկայացուցիչ Ստեֆան Դյուժարիկը։

«Երկրորդը՝ թուրքերի ժողովրդական իմաստությունն ասում է, որ այսպիսի իրավիճակներում չօգտվելը պարզապես միամտություն է, թուրքը թուրք չէր լինի, եթե այս իրավիճակից չփորձեր օգտվել և տարատեսակ մեթոդներով իր նպատակներն առաջ քաշել: Կարծես ներկայումս հարցը վերաբերում է երկու գյուղի բարձունքին, բայց սա չընդհատվող գործընթաց է, սա ադրբեջանական նկրտումների շղթան է, վաղը կարող է վերաբերել մեկ այլ գյուղի, մյուս օրը՝ մեկ այլ, այսինքն՝ Ադրբեջանն ու Թուրքիան՝ չերևացող կերպով, փորձում է ստեղծված իրավիճակից որոշակի ձեռքբերումներ ապահովել»,- ասաց Մելքոնյանը:

Արցախի Ասկերանի շրջանի Փառուխ գյուղում տեղի ունեցածը ոչ այլ ինչ է, քան հայելային հետքաշում՝ իր հետևանքներով: Սա հաստատել է նաև ՊԲ նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանը:

«Ճանապարհներն այնպես են կառուցված, որ Քարագլխի աջ ու ձախ ճանապարհներով կկարողանան առհասարակ վերահսկել ամբողջ ճանապարհները։ Ստեփանակերտ-Մարտակերտ ճանապարհն իրենց հսկողության տակ է լինելու, նաև՝ Ասկերան-Ստեփանակերտը։ Բնականաբար, թշնամու նպատակն էլ հենց սա է՝ տիրանալ այդ դիրքին ու Արցախը հայաթափել։

Ռուսական կողմի միջնորդությամբ հայկական և ադրբեջանական կողմերըմեկ շաբաթ առաջ հանել էին դիրքերը Փառուխ գյուղից։ Այս մասին լրագրողների հետ զրույցում ասաց Արցախի Անվտանգության խորհրդի նախկին քարտուղար Սամվել Բաբայանը։

ԱԺ արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ, ՔՊ-ական պատգամավոր Էդուարդ Աղաջանյանի խոսքով՝ Հայաստանին Ադրբեջանի ներկայացրած  5 կետից բաղկացած առաջարկներն իրենք որպես նախապայման չեն դիտարկում։

ՀՀ արտաքին դիվանագիտական կառույցը, որը  երկար ժամանակ  անգործության է մատնված, այս օրերին ևս  ցուցադրում է իր  դիվանագիտության «բոբիկությունը»:  Այն ժամանակ, երբ Արցախի Պաշտպանության բանակը (ՊԲ) հայտարարում է  երկու զոհի և վիրավորների մասին, այն ժամանակ, երբ ՀՀ բոլոր ուժերը՝ դիվանագիտական և ոչ միայն, պետք է ուղղված լինեն Արցախում իրադրության կայունացմանը, ՀՀ ԱԳՆ-ն թվիթերյան էջի հետևորդներին մատուցում է տեղեկատվություն, որն այս պահին այդքան էլ էական չէ հայաստանյան հասարակության համար:

Ադրբեջանագետ Տաթևիկ Հայրապետյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով իրավիճակին՝ նկատեց, որ թեև Ռուսաստանն Ուկրաինայի հետ պատերազմից առաջ փորձեց ինչ-ինչ քայլեր ձեռնարկել Հարավային Կովկասում և, մասնավորապես, Լեռնային Ղարաբաղում լարվածությունը կանխելու համար, այդուհանդերձ, Ադրբեջանն աստիճանաբար անցավ լարվածության խորացման:

ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն հեռախոսազրույց է անցկացրել Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Զաքիր Հասանովի հետ:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Բրյուսելից վերադառնալիս, ուր մեկնել էր մասնակցելու ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողովին, լրագրողների հետ զրույցի ժամանակ հայտարարել է, որ Ուկրաինան և Ռուսաստանը բանակցությունների 6 կետերից 4-ի դեպքում մոտ են կոնսենսուսի հասնելուն:

Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Բրյուսելում հանդիպել է Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հետ։ Էրդողան-Մակրոն հանդիպումը տեղի է ունեցել ՆԱՏՕ-Ի գագաթնաժողովի շրջանակներում։

ԱՄՆ-ն խորապես մտահոգված է Արցախում ստեղծված իրավիճակով, այս մասին ասվում է ԱՄՆ պետքարտուղարության Եվրոպայի և Եվրասիայի հարցերով բյուրոյի թվիթերյան էջում։

Թուրքիայի հյուսիս-արևմտյան Բուրսա նահանգի Օսմանգազի շրջանի Միթհաթփաշա միջնակարգ դպրոցի տնօրենը ուսուցիչներից պահանջել է դասասեղանների առջև աշակերտերի նստեցման կարգում փոփոխություններ կատարել, իմա՝ նրանց իրար կողք նստեցնել՝ ըստ սեռերի։ 

Այս ներխուժումը ևս մեկ վկայությունն է այն փաստի, որ շաբաթներ տևող Խրամորթի ու մյուս գյուղերի խաղաղ բնակչության թիրախավորումը չտվեց իր ցանկալի արդյունքը՝ մարդիկ չլքեցին իրենց բնօրրանը, ուստի, Ադրբեջանը կիրառեց իր փորձված վարքագիծը՝ դիմեց սադրանքի։

Թուրքիայի մերձիշխանական լրատվամիջոցներից «Akşam» օրաթերթի կայքը հրապարակել է ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրների ռազմական հզորության վարկանիշային աղյուսակը։

ՌԴ պաշտպանության նախարար Սերգեյ Շոյգուն Հայաստանի պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանի հետ հեռախոսազրույցում քննարկել է իրավիճակը Լեռնային Ղարաբաղում։

Իսկ գազամատակարարման դադարեցումը և դրանից բխող հումանիտար աղետն իր երկրի ներքին գործ համարելու վերաբերյալ ադրբեջանական կողմի պնդումների նման պնդումներ մեկ էլ անում էր Նացիստական Գերմանիայի ղեկավարությունը Նյուրնբերգյան դատավարության ժամանակ՝ իրականացված զանգվածային հանցագործությունները արդարացնելու նպատակով։

«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի ղեկավար Թևան Պողոսյանն է:

Ակնկալում ենք, որ ռուս խաղաղապահ զորքերը, որոնց պատասխանատվության գոտում է տեղի ունենում սադրանքը, միջոցներ կձեռնարկեն, որպեսզի Ադրբեջանի զորքերը անհապաղ վերադառնան ելման դիրքեր և անշեղորեն պահպանեն նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությամբ ստանձնած պարտավորությունները։

Կա միայն մի ձև իրավիճակը շրջելու. հեռացնել թուրքամետ իշխանություններին ու ազգային ռեսուրսների համախմբմամբ անցնել հակագրոհի։

168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշարի եթերում Հայաստանի դեմոկրատական կուսակցության նախագահ Արամ Սարգսյանը, խոսելով Փաշինյանի հնչեցրած մտքերի ու ձևակերպումների մասին, նշեց՝ դրանք սկզբում լսելով՝ ցանկանում էր հաճելիորեն զարմանալ, ինչը, սակայն, տեղի չունեցավ, որովհետև այդ ձևակերպումներից հետո Փաշինյանը դիմեց միջազգային հանրությանը, հայաստանյան հասարակական ու քաղաքական կառույցներին, իսկ դա ցույց է տալիս, որ ինքը որպես ՀՀ ղեկավար՝ որևէ մեկին չի ցանկանում ո՛չ դիմել, ո՛չ որևէ մեկից որևէ բան պահանջել։

Ռուսաստանը կոչ է անում Ադրբեջանին և Հայաստանին հնարավորինս արագ լուծել Լեռնային Ղարաբաղ գազի մատակարարման հարցը՝ տարածաշրջանում ծանր հումանիտար իրավիճակը չխորացնելու համար։ Այս մասին քիչ առաջ իր ճեպազրույցում հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։

Անցած տարի մայիսին վերջին ԱԺ-ում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ կան Սովետական Ադրբեջանին պատկանած տարածքներ, որոնք գտնվում են ՀՀ Զինված ուժերի վերահսկողության տակ։

Հարցը պետք է հստակ դրվի, Ռուսաստանն իր պարտականություններն Արցախում կատարելու է, թե ոչ:

Փոխվարչապետերի եռակողմ աշխատանքային խումբն աշխատում է ոչ այնքան արագ, որքան ցանկալի կլիներ․ Զախարովա

Լուկիանովը գտնում է, որ իրավիճակը Ռուսաստանի համար չափազանց աննախադեպ ու վտանգավոր է, Ռուսաստանն իր դիրքերը պահպանելու համար մեծ աշխատանք ունի անելու թե՛ ներկայումս, թե՛ երկարաժամկետ հեռանկարում, որի դեմ լծվել է ողջ Արևմուտքը, ինչի ֆոնին ՌԴ-ի համար կարևոր է Չինաստանի դիրքավորումը:

«Այս երկու օրվա մեջ պետք է պատրաստ լինեինք. Հուսով եմ, որ մեր իշխանությունները գիտեին, պատրաստ էին… չեմ կարող վստահ ասել, որովհետև եթե մենք հասկացել էինք, իրենք կհասկանային, որովհետև ադրբեջանական լրատվամիջոցների երկու օրվա պաշտոնական հայտարարությունները հենց դրա մասին էին, երբ ասում էին, թե Հայաստանը չի պահում պայմանավորվածությունները, լեգիտիմացնում էին այն, ինչ պետք է անեին այս երկու օրը, իրենք արեցին այսօր: Փառուխի ուղղությամբ եկել են՝ հատել են շփման գիծը, և ուզում են շարունակել ուղղությունը: Ռուս խաղաղապահները հիմա բանակցում են»,- նշեց նա:

Տիգրան Աբրահամյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է․ «Ադրբեջանական ստորաբաժանումները ներթափանցել են Ասկերանի շրջանի Փառուխ բնակավայրի ուղղությամբ և առաջ շարժվելու մեծ սպառնալիք կա։ Ուղղությունը դեպի Քարագլուխ ռազմավարական բարձունքն է։