Հիմա ի՞նչ է ստացվում՝ իրեն գերագույն հռչակած անձը, ով մեկ այլ առիթով հայտարարել էր, որ ինքն իրեն 44-օրյա պատերազմի ելքի համատեքստում համարում է թիվ մեկ պատասխանատուն, բայց ոչ թիվ մեկ մեղավորը, այսօր հայտարարում է, որ ինքն իրեն այլևս հարցեր չունի տալու, որովհետև բոլոր հարցերի պատասխաններն արդեն ունի: Իսկ հանրությունը 44-օրյա պատերազմին առնչվող դեռ շատ հարցերի պատասխաններ չունի, եթե անգամ ընդհանրական շատ բան վաղուց պարզ է՝ ինչո՞ւ հայկական կողմը պարտվեց:
Հռոմի Սուրբ Թովմաս Աքուինացի (Angelicum) Քահանայապետական համալսարանում, նոյեմբերի 18-19-ին տեղի ունեցավ «Սրբազան հողեր, ընդհանուր տեսլական. Սրբատեղիների պահպանումը՝ համատեղ քրիստոնեական առաքելության համար» խորագրով գիտաժողովը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ, քաղաքական վերլուծաբան Կարեն Քոչարյանն է։
«Կյանքիս մի մասը կազմել է Արցախը՝ Վրեժը, Անին ու իր ընտանիքը, որի մասին է ֆիլմը։ Չեմ կարծում, որ այս Ֆիլմից հետո գործս ավարտվում է, գործս շարունակում եմ, քանի որ Արցախում 500 ժամ նկարել եմ։ Ֆիլմը միայն 86 րոպե է, շատ ավելի մեծ նյութ ունեմ, այն տարբեր ձևերով պետք է ներկայացնեմ, որպեսզի Արցախի պատմությունը կարողանամ պատմել վավերագրական ֆիլմի միջոցով»,- եզրափակեց Սարին Հայրապետյանը։
Այդ շարքում առաջնային են մեկ գիշերում միանգամից վեց բարձրաստիճան պաշտոնյայի աշխատանքից ազատումը, Փաշինյան-Հակոբյան զույգի փաստացի ընտանիքապետական կառավարման մոդելի հաստատումը, կամայական փոխատեղումներն ու նշանակումները պատասխանատու պաշտոններում, աղետալի կադրային քաղաքականությունը, և այլն։
Ռուսաստան-ՆԱՏՕ հակամարտությունն Ուկրաինայի տարածքում թևակոխել է նոր փուլ. դրան նպաստեց ԱՄՆ-ը, որը նախ դուրս եկավ հեռահար հրթիռներ արտադրելու արգելքի վերաբերյալ համաձայնագրից, ապա զարկ տվեց միջին հեռահարության հրթիռների արտադրությանը, ինչից հետո նույնն արեց նաև ռուսական կողմը։
Կանխազգալով աշխարհում և հատկապես մեր տարածաշրջանում սպասվելիք հնարավոր զարգացումները, Սերժ Սարգսյանը խորհրդարանում հայտարարել էր. «…մեր ընդհանուր քաղաքականության գաղափարախոսությունը հետևյալն է՝ շահել միշտ համագործակցության շնորհիվ, երբեք չփորձել շահել ուրիշների կոնֆլիկտի հաշվին, որովհետև դա անհեռանկար, անհեռատես քաղաքականություն է: Եվ իրականության մեջ մենք տեսել ենք, և ունենք մեր տարածաշրջանում օրինակներ, թե ինչի՞ կարող է բերել այն քաղականությունը, որ հակառակն է վարվում, այսինքն՝ փորձել շահել ինչ-որ հակասությունների պայմաններում, դա մեզ համար ձեռնտու չէ»:
Ու թող հեքիաթներ չպատմեն՝ հայտարարության տեքստը մշակելիս մենք հատուկ ընտրել ենք այնպիսի ձևակերպումներ, որոնք առնչություն չեն ունենա ներքաղաքական գործընթացների հետ: Կրկնում եմ՝ ՀԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ՄԵՋ ՆԵՐՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ՉԿԱՐ:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրն ԱՄՆ Սթենֆորդի համալսարանի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանն է։
«Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ ՛՛Wine & Talk՛՛ միջոցառումը, որի ընթացքում համալսարանի շրջանավարտների հետ քննարկեցինք Հայաստանի իրավական և սահմանային անվտանգության մարտահրավերները, Ադրբեջանի ապատեղեկատվության տարածման քաղաքականությունը։
«Մարդիկ մեղավոր չեն, որ ասֆալտի վրա են ուշադրություն դարձնում, մեղավոր չեն, որ նրանց համոզել են, թե Փաշինյանն անճար է և չի կարող ոտք գցել գելերի հետ։ Մոլորված հասարակության հետ տարվում է շատ կոնկրետ աշխատանք, որ՝ եթե «Նիկոլը չլիներ Հայաստանը չի լինի», և ցավալի է, որ մեր խեղճ ժողովրդի մի հատվածի համար, այո՛, կարող է կողմնորոշիչը լինել ասֆալտը»,- խոսքը եզրափակեց Սողոմոնյանը։
Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան գրասենյակի հաղորդակցության ծրագրերի պատասխանատու Զառա Ամատունին 168.am-ին փոխանցեց, որ այս հարցին շարունակ անդրադառնում են համապատասխան իշխանությունների հետ՝ թե Հայաստանի, թե Ադրբեջանի։
2023 թվականի սեպտեմբերին Արցախից բռնի տեղահանված Էրիկ Պողոսյանը և իր բազմանդամ ընտանիքը՝ 8 հոգանոց, ապրում են Արտաշատ քաղաքում։ Նա ծնվել է Ստեփանակերտ քաղաքում, այնուհետև տեղափոխվել Ասկերանի շրջանի Լուսաձոր գյուղ։ Դեռևս արցախյան առաջին ազատամարտի ժամանակ Էրիկի մոտ ախտորոշվում է մկանային դիստրոֆիա։ Արտերկրում բուժում ստանալու հնարավորություն չունենալով, 2001 թվականից հաճախել է Ստեփանակերտի Քերոլայն Քոքսի անվան վերականգնողական կենտրոն և սկսել է զբաղվել նկարչությամբ:
Հաջորդ տարվա գարնանից Արցախից տեղահանվածների աջակցությունը կնվազի և կվերաբերի կոնկրետ թիրախային խմբերին։
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը ՀՀ արտակարգ դեսպանորդ և լիազոր նախարար, քաղաքական վերլուծաբան Վարդան Հակոբյանն է։
«Ես առաջիններից մեկն եմ եղել, որ նշել եմ, որ Փաշինյանի թիմում բարդ վերադասավորումներ են, հակասություններ են, բայց դա իշխանության համար պայքար է, այնպես չէ, որ այնտեղ գաղափարական խնդիրներ են լուծվում: Դրանից հետո Նիկոլ Փաշինյանն իրեն հատուկ ոճով ուղղակի ազատվում է այն ուժայիններից, որոնք իբր պետք է զբաղվեին նախկինների ձերբակալմամբ, աղմկահարույց բացահայտումներ պետք է անեին և այլն»:
Արցախին և արցախահայությանը վերաբերող խնդիրները ներկայացնելիս՝ Խաժակ արքեպիսկոպոս Պարսամյանը զուգահեռներ է անցկացրել Գազայում տիրող իրավիճակի հետ՝ համաձայնելով Հռոմի Սրբազան Քահանայապետի դիտարկման հետ, որ այնտեղ կատարվողը Ցեղասպանություն է։ Միևնույն ժամանակ Սրբազանն ընդգծել է,որ այն, ինչ տեղի է ունենում Գազայում, չի կարելի համեմատել Հայոց Ցեղասպանության հետ։
Շատերին թվում է, թե Նիկոլ Փաշինյանը միայն վերջին շրջանում է պետության լինել-չլինելու կամ պետության գոյության հարցը շրջանառում, երբեմն այն կապելով 44-օրյա պատերազմից հետո աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային անվտանգային նոր իրողություններին և ձևավորված միջավայրին: Սակայն նա տարբեր առիթներով հայտարարել էր, որ 44-օրյա պատերազմի արդյունքում հնարավորություն ընձեռվեց ունենալ «Իրական Հայաստան»:
2020-ի նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարությունն ընթերցելիս ծագող առաջին հարցն այն է, թե ի՞նչ մանդատով են ռուս խաղաղապահները մուտք գործում Արցախ։
Նշենք, որ սկսած 2020 թվականից, ադրբեջանական կողմը օկուպացված Արցախում առաջին հերթին ոչնչացնում է Հայոց ցեղասպանության և Արցախյան հերոսամարտերի հիշատակին կանգնեցված հուշարձանները»։
Եվ քանի որ զինվորական ծառայության դեմ ուղղված հանցագործության սուբյեկտ կարող է լինել միայն զինծառայողը, իսկ զինծառայող էլ՝ բացառապես ՀՀ քաղաքացին, հետևաբար զինվորական հանցագործությունների մեջ մեղադրվող ցանկացած արցախցու նկատմամբ իրականացվող քրեական հետապնդում ապօրինի է»։
Այն երկրներն ու միջազգային կառույցները, որոնք հայտարարում են արցախցիների խաթարված իրավունքների վերականգնման, այդ թվում` Արցախ վերադարձի անհրաժեշտության մասին, խնդրին սրտացավ ու անկեղծ մոտենալու դեպքում խիստ ուշադրության կենտրոնում կպահեին Ստեփանակերտն ավիրելու խնդիրը:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը քաղտեխնոլոգ, «ՎԵՏՕ» նախաձեռնության և հակասորոսական շարժման ղեկավար, քաղբանտարկյալ Նարեկ Մալյանն է։
«Հիմա էլ դիպչում է Անկախության հռչակագրին՝ պղծում է, Մասիսին՝ պղծում է, բանակին՝ պղծում է… Հարգելիներս, սրանց թույլ մի տվեք ձեր երեխաներին գրկեն, թույլ մի տվեք շոյեն ձեր երեխաների գլուխը, ինչին կպնում են՝ ապականվում է»:
168 TV-ի «Ռեվյու» հաղորդաշար եթերում այդ առաքելության գործունեությունը զուտ հետախուզական համարող վերլուծաբան Արման Աբովյանը նախ կեղծիք համարեց հայկական կողմի այն պնդումը, թե ԵՄ դիտորդներն ապահովում են Հայաստանի սահմանների անվտանգությունը՝ որպես ասվածի ապացույց հիշեցնելով Երասխում չկառուցված գործարանը, ադրբեջանական կրակոցները՝ ԵՄ դիտորդների ներկայությամբ։
Նշվում է, որ տանիքի մեծ մասը փլուզվել է, ինչպես նաև հարավային պատը, որտեղ տեղադրված էր խաչով փորագրված քար:
Սթենֆորդի քաղաքագիտության դոկտոր Արթուր Խաչիկյանը և «Ամերիկյան հետազոտությունների հայկական կենտրոնի» տնօրեն Սուրեն Սարգսյանը 168.am-ի տաղավարում զրուցել են աշխարհահռչակ տնտեսագետ, պրոֆեսոր և Կայուն զարգացման կենտրոնի տնօրենի Ջեֆրի Դ. Սաքսի հետ։
Արբանյակային լուսանկարները ցույց են տալիս, որ Ադրբեջանն ավերել է Արցախի Կովսական շրջանի 19–րդ դարի Տանձատափ եկեղեցու մեծ մասը։ Արբանյակային լուսանկարները, որոնք արվել են 2023 թ. հոկտեմբերի 5–ից մինչև 2024 թ. ապրիլի 30–ը, տարածել է «Caucasus Heritage Watch»–ը։
«Փաշինյանն ունի բազմաթիվ կոմպրոմատներ այդ մարդկանց վրա, օրինակ, եթե Քյարամյանը փորձի կոմպրոմատ բանեցնել, ապա Փաշինյանն ունի բազմաթիվ կոմպրոմատներ՝ հենց նույն Քյարամյանի դեմ, չէ՞ որ Քյարամյանը մի պաշտոնյա է, որը հստակ հրահանգներ է ստացել մարդկանց վրա քրեական գործեր կարելու համար»։
ԱՄՆ Կոնգրեսի սենատորներ Էդվարդ Մարքին և Շելդոն Ուայթհաուսը Բաքվում COP29-ի շրջանակներում տեղի ունեցած ճեպազրույցի ժամանակ իրենց սատարումն են հայտնել Հայաստանին և պաշտպանել Լեռնային Ղարաբաղից բռնի տեղահանված հայերի վերադարձի իրավունքը։
