Ցավոք, թուրք-ադրբեջանական զույգը պարբերաբար «детский мат» է անում Հայաստանին գեոպոլիտիկ շախմատային խաղում: Գրանադա-Բիշքեկ արանքում մենք այնպիսի բացահայտ, շախմատային լեզվով ասած՝ зевок թույլ տվեցինք, որ Ալիևը հերթական անգամ անթաքույց ծաղրեց Փաշինյանին և ի դեմս իրեն՝ Հայաստանին՝ հեգնելով Գրանադա գնալու համար՝ 6 ժամ ծախսելու, իսկ Բիշքեկի համար՝ 3 ժամ չունենալու համար:
ՔՊ-ական մեծամասնության անուններն ու դեմքերը քաղաքացին չգիտի, տասնյակ ՔՊ-ական պատգամավորներ այս տարիներին ոչ ելույթ են ունեցել, ոչ էլ որևէ օրենսդրական նախագիծ հեղինակել։
168.am-ի հետ զրույցում նա ուշադրություն հրավիրեց փաստին, որ Իսրայելի կողմից Գազայի ուղղությամբ լայնածավալ ցամաքային հարձակման նախապատրաստական աշխատանքներն ավարտելուց հետո, մի շարք ուժեր ու հատկապես լիբանանյան «Հըզբոլլահ»-ը, հայտարարեցին, որ դա իրենց համար «կարմիր գիծ» է: Միևնույն ժամանակ, ԱՄՆ-ը «կարմիր գիծ» սահմանեց այլ կազմակերպությունների ու պետությունների կողմից ներխուժման ցանկացած փորձ:
«Իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունը, 50-60 տարի է՝ շարունակվում է, և վերջին պատերազմական գործողությունները հաշվի առնելով, տարածաշրջանի նոր՝ ավելի լայանամասշտաբ պատերազմից խուսափելու համար, պետք է Պաղեստինի պետությունը միջազգայնորեն ճանաչվի։ Միայն այդ ճանապարհով է հնարավոր նոր ահաբեկչություններից խուսափել և Իսրայելի վարած կոշտ ռազմական և անմարդկային գործունեությունը կասեցնել»,- 168.am-ի հետ զրույցում ասաց արաբագետ, միջազգայնագետ Արարատ Կոստանյանը՝ խոսելով պաղեստինա-իսրայելական նոր պատերազմի և տարածաշրջանի վրա դրա ազդեցության մասին։
168.am-ի հետ զրույցում Ասկերանի շրջվարչակազմի ղեկավար Համլետ Ապրեսյանն ասաց, որ շրջանի վարչական ղեկավարների միջոցով կապը պահում է գրեթե բոլոր ասկերանցիների հետ՝ պարզելու, թե որտեղ են տեղավորվել, ինչ խնդիրներ ունեն և այլն։
«Ես չեմ հանդիպել, որովհետև կյանքը շատ կարճ է մարդկանց հանդիպելու համար։ ԿԳՄՍՆ-ից թատրոնը փակելու հիմնական ջատագովը գնացել է Մատենադարան, հիմա տեղն եկել է մեկ ուրիշը, ասում են՝ ադեկվատ մարդ է, ես չգիտեմ։ Ախր ես չպետք է նրանց հետ հանդիպեմ, սա իրենց տնտեսությունն է, իրենց պատկանող։ Իրենք ժամանակավոր մարդիկ են, ինչպես և բոլորը։ Իրենք գալիս են քանդելու, ինչպես այդ ամբողջ կառավարությունն է, քանդել, փշրել, Ղարաբաղը տվեցին ու պետք է գնան։
«Անկախ ստեղծված իրավիճակից, պետք է Արցախի խնդրի ու ինքնորոշման իրավունքի մասին հարցը բարձրաձայնվի։ Արցախի Հանրապետության տարածքն այսօր ամբողջովին թշնամու տիրապետության տակ է, բայց արցախահայությունը կա, և պետք է աշխատանքներ արվեն։ Չեմ կարող ասել, որ այս աշխատանքները 1-2 տարի հետո կարող են արդյունք տալ, բայց պետք է հիմքեր ստեղծվեն ապագայի համար»,- նշեց Վահրամ Բալայանը։
Իրավապաշտպան Լարիսա Ալավերդյանը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով զեկույցին և հանձնարարականին՝ նշեց, որ թեև արդեն գնալով կոշտացող հայտարարություններ են լինում, սակայն միևնույն ժամանակ՝ հստակ է մոտեցումը, որ Ադրբեջանի հանդեպ սանկցիաներ չեն լինելու:
ԱՄՆ պետքարտուղարությունը պատասխանել է «Ամերիկայի ձայնի» հայկական ծառայության հարցմանը՝ կապված Politico հանդեսում լույս տեսած` «Բլինքենը զգուշացրել է օրենսդիրներին, որ Ադրբեջանը կարող է ներխուժել Հայաստան առաջիկա շաբաթներին» վերնագրով հրապարակման հետ:
Նոր հարթակը շատ կարևոր է ազգային բուռն ինդենտիֆիկացիա սկսելու համար։ Եթե մենք կարողացանք վերագտնել մեզ, ապա պետականությունը և մեր պատմությունը ունենալու է ընթացք, եթե՝ ոչ, ապա ինչի՞ մասին է խոսքը, ինչի՞ մասին է մեր պայքարը։
Այնուամենայնիվ, Բլինքենը վստահություն է հայտնել դեմոկրատ օրենսդիրներին, այդ թվում՝ Կալիֆորնիայից Նենսի Փելոսիին և Աննա Էշուին, Նյու Ջերսիից Ֆրենկ Փալոնեին, Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև դիվանագիտական բանակցությունների վերաբերյալ:
Խանգարում են քաղաքական ընդդիմախոսնե՞րը՝ էլի խնդիր չկա միջոցների մեջ խտրություն դնելու հարցում. Արմեն Աշոտյանը, Գրիգորի Խաչատուրովը, բազմաթիվ այլք ազատազրկված են խայտառակ, հակաօրինական քրեական գործերով: Բոլոր թվարկված և բազմաթիվ այլ պարագաներում Նիկոլ Փաշինյանն առաջնորդվել է ոչ թե ուղղակի նպատակներով, այլ մոլուցքի աստիճանի մտասևեռումներով, որոնց հասնելու համար միջոցների մեջ որևէ խտրություն չի դրել, չի առաջնորդվել լավի ու վատի, արդարի ու անազնիվի, օրինականի ու հակաօրինականի, բարոյականի և այլասերման չափանիշներով քայլերի միջև ընտրություն կատարելու սկզբունքով:
Արդեն տևական ժամանակ է՝ հանրային շրջանակներում ու սոցիալական ցանցերում քննարկվում է Սմբատ Հովհաննիսյանի հեղինակած 7-րդ դասարանի «Հայոց պատմության» դասագիրքը: Աղմուկը բարձրացավ դասագրքի 80-րդ էջում տեղադրված քարտեզից, որում Արցախը պատկերված էր Ադրբեջանի կազմում, և դա այն դեպքում, երբ խոսքը վերաբերում է Ք.Ա. 80 թ. Տիգրան Մեծի կայսրության ժամանակաշրջանին: Ապա մասնագետները սկսեցին խոսել նաև դասագրքում տեղ գտած այլ խեղաթյուրումների մասին:
Այս պարագայում, միջազգային իրավունքի մասնագետի գնահատմամբ, Ադրբեջանում իրականացվող գործընթացների ընթացքում ապահովված չեն կենսական երաշխիքները՝ գործը քննող դատարանի անկախությունը: Սահակյանի գնահատմամբ՝ ադրբեջանական դատարաններն անկախություն չեն կարողանում ցուցաբերել անգամ սեփական քաղաքացիներին վերաբերող գործերում:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում Սաթիկ Սեյրանյանի հյուրը Կովկասի ինստիտուտի տնօրեն, քաղաքագետ Ալեքսանդր Իսկանդարյանն է։
«Երկու ճակատ» պոդկաստի այս թողարկման հիմնական թեման Նիկոլի ձեռամբ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի շարունակական ծվատումն է, մեր գյուղերը սակարկության և աճուրդի հանելն ու դրանք թշնամուն նվիրաբերելը։
ԵԽ Խորհրդարանական վեհաժողովը հոկտեմբերի 12-ին ընդունեց «Հումանիտար իրավիճակը Լեռնային Ղարաբաղում» բանաձևը։ ԵԽԽՎ-ն այս բանաձևով դատապարտեց 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-ին Արցախի դեմ Ադրբեջանի ռազմական գործողությունները և արձանագրեց, որ Արցախի ամբողջ բնակչությունը լքել է իր հայրենիքը ֆիզիկական ոչնչացման վտանգի և Ադրբեջանի կառավարության երկար տարիներ իրականացրած հայատյաց քաղաքականության պատճառով։ ԵԽԽՎ-ն նաև Ադրբեջանին կոչ արեց ազատ արձակել Արցախի բոլոր կալանավորված ներկայացուցիչներին և Ադրբեջանում պահվող բոլոր հայ ռազմագերիներին։
Ոչ միայն ռազմական, ռազմավարական, այլ նաև քաղաքական առումով ենք շատ բան կորցնելու: Տեսեք, Ադրբեջանի ղեկավարությունն ասում է, որ իրենք վերականգնել են իրենց տարածքային ամբողջականությունը, ամրապնդել իրենց սահմանները և իշխող են ռազմավարական այն բոլոր կետերում, որոնք հենք են հանդիսանում իրենց գործողությունների, կամ կարող էին հենք հանդիսանալ մեր կողմից ռևանշի: Եվ այս պարագայում հավելյալ դիրքեր, բարձունքներ հանձնելու մասին խոսելն անգամ անընդունելի է:
168․am-ի հետ զրույցում եվրոպացի քաղաքական վերլուծաբան Սյուզան Ստյուարտն ասաց, որ Հայաստան-Ադրբեջան բանակցային գործընթացի մասին խոսելիս՝ արդեն իսկ գործ ունենք բարդ հակամարտության հետ, որն այսօր է՛լ ավելի բարդ աշխարհաքաղաքական միջավայր ունի, ուստի բանակցային գործընթացը, ինչպես երևում է՝ ստատիկ չէ։
«Ատոմակայանը 2-3 տարի առաջ լինելով մեր համակարգին մոտավորապես 35-40 տոկոսը տվող էլեկտրակայանը, ուներ միաժամանակ իր արտադրած էլեկտրաէներգիայի համակարգում ամենացածր սակագինը՝ մոտ 8-9 դրամ՝ 1 կվ ժամի համար։ Այսօր սակագինը կազմում է մոտավորապես 18 դրամ։ Ատոմակայանի աշխատանքները երկարացնելով՝ գործարկման ժամկետը, ազդում է մեր սակագների վրա»։
Անդրադառնալով նախկին տասնամյակներին վարվող արցախյան հակամարտության բանակցային գործընթացին, Պուտինն ընդգծել է՝ տարբերությունն այն է, որ այդ ժամանակ առանցքային էր Արցախի կարգավիճակի հարցը, իսկ ՀՀ նոր ղեկավարությունը այդ թեման վերջնականապես փակեց՝ ԼՂ ճանաչելով Ադրբեջանի մաս։
Պա՞րզ է, չէ՞, որ Ադրբեջանի կողմից մարդկային վերաբերմունք ակնկալել առևանգված մեր քաղաքացիների նկատմամբ, բացառված է: Նրանց համար Հայաստանի ու Արցախի յուրաքանչյուր բնակիչ այն նույն «մեղադրանքի» կրողն է ու «ձերբակալման» ենթակա անձը, ինչ անմարդկային վերաբերմունքի «արժանի» 68-ամյա Վագիֆ Խաչատրյանը:
Այս տարվա հոկտեմբերի 7-ին մեկնարկած Իսրայելապաղեստինյան պատերազմը, 1948 թվականի արաբա-իսրայելական պատերազմից ի վեր առաջին ուղիղ հակամարտությունն է: Մասնագիտական որոշ շրջանակներ այս իրադարձություններն անվանում են նաև պաղեստինյան երրորդ դիմադրական շարժում։
Ո՛չ Ալիևին ես եմ լսել տարիներ առաջ Ստրասբուրգում, երբ նա լիագումար նիստերի ամբիոնից ասում էր՝ ես թքած ունեմ միջազգային բոլոր կառույցների կարծիքների վրա: Դա այն տարիներն էին, ինչպես ասում են՝ «Սերժ վախտ», երբ Ալիևը հայտարարում էր, որ «միջազգային հանրությունը փակ դռների հետևում ստիպում է ինձ ճանաչել Արցախի անկախությունը», դա այն տարիներն էին, երբ, ինչպես հետո Նիկոլն էր ասում՝ Պուտինն ինձ թաքուն ասեց, որ (Սերժի վախտերով) Ալիևն արդեն հաշտվել էր այն մտքի հետ, որ Արցախն այլևս չի լինելու Ադրբեջանի կազմում:
168.am-ի հետ զրույցում Արցախի ԱԺ արտաքին հարաբերությունների մշտական հանձնաժողովի նախագահ, ՀՅԴ Արցախի Կենտրոնական կոմիտեի անդամ Վահրամ Բալայանը խոսելով նշված մարդկանց ճակատագրից ու հայրենիք վերադարձնելու ճանապարհներից, ասաց, որ ամեն ինչ պետք է արվի՝ նրանց գերությունից ազատելու համար։
168.am-ի հետ զրույցում Ներքին Հանդի վարչական ղեկավար Խաչատուր Բաղդասարյանն ասաց, որ գյուղը կարող էր ընդունել մի քանի ընտանիքի, եթե բռնի տեղահանված արցախցիները ցանկանային, սակայն նրանք չեն ցանկացել, և դա հասկանալի է։
Էրդողանն ու Ալիևը Նիկոլ Փաշինյանին պարբերաբար հիշեցնում են իրենց տրված խոստումները պահպանելու, ստանձնած պարտավորությունները կատարելու անհրաժեշտության մասին։ Պայմանավորվածությունների ու խոստումների մասին հիշեցումներ հղվում են նաև Ռուսաստանից ու Արևմուտքից։ Դրանք առավելապես վերաբերում են, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքին»։
168․am-ի հետ զրույցում ռուս քաղաքական վերլուծաբան Ստանիսլավ Տարասովն ասաց, որ նման աշխարհաքաղաքական դեգերումների հետևանքով կողմերը և հատկապես Հայաստանն է կորցրել, իսկ Ադրբեջանը ժամանակ է կորցրել։
Սա ԲԴԽ-ի ամենևին էլ առաջին փորձը չէ Վճռաբեկ դատարանի դատավորներ ընտրելու: Հուլիսի 3-ից հետո, երբ օրենքի կոպտագույն խախտումներով դադարեցվեցին Վճռաբեկ դատարանի 3 դատավորների լիազորությունները, սա Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի կազմը համալրելու կարծես թե 4-րդ փորձն է: Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ դադարեցվել էին նաև Վճռաբեկ դատարանի քաղաքացիական պալատի դատավոր Սուրեն Անտոնյանի լիազորությունները:
«Արցախի էջը փակել չի կարելի։ Ցավոք սրտի, մենք առաջինն այս մասին ասում ենք Հայաստանի կառավարությանը, ապա՝ միջազգային հանրությանը։ Ասում ենք, որ չճանաչված պետությունը ևս կարգավիճակ է, և Արցախը պետք է շարունակի հարաբերվել աշխարհի հետ, պարզապես, եթե նախկինում դա արվում էր Արցախից, ապա հիմա դա պետք է արվի Հայաստանից»։
