1992-ի մայիսի 18-ին ճեղքվեց Արցախի շրջափակման մահացու օղակը. ազատագրվեց Լաչինի շրջանը (Սյունյաց նահանգի Աղահեճք գավառը, 13-րդ դարից՝ Քաշաթաղ) և Լաչին քաղաքը (Բերձոր): Լաչինի ազատագրումը դարձավ Շուշի-Լաչին ռազմավարական օպերացիայի տրամաբանական ավարտը՝ վերականգնելով Մայր Հայաստանի հետ կապը: Արցախ-ՀՀ միջանցքին «Կյանքի ճանապարհը» հենց այնպես տրված անվանում չէր. Լեռնային Ղարաբաղը ծանրագույն վիճակում էր, քանի որ չկար էլեկտրամատակարարում, գազամատակարարում, իսկ զինամթերքի, սննդամթերքի, դեղորայքի, վառելիքի անհրաժեշտ նվազագույն քանակը տեղափոխվում էր քաղավիացիայի ուժերով:
Լրագրողներիի հետ զրույցում Ապրիլյան հարցերով քննիչ հանձնաժողովի նախագահ Անդրանիկ Քոչարյանը տեղեկացրեց, որ քննիչ հանձնաժողովի աշխատանքները կավարտվեն հունիսի 4-ին:
«Ադրբեջանի համար կարևոր է իմանալ`հետախուզությունն իմացե՞լ է, թե՞ ոչ: Երկու պատասխանն էլ շատ կարևոր բան է. եթե չենք իմացել, դա էլ է իրենց համար կարևոր, եթե իմացել ենք` դա էլ է կարևոր: Ոչ թե ես չեմ ուզում խոսել, ոչ թե ես չեմ ուզում պաշտպանվել, հարցն այստեղ չի: Հարցն այնտեղ է, որ մենք չենք կարող սա իրենց ասել, սա շատ վտանգավոր է»:
Քիչ առաջ՝ ժամը 13:00-ին, մեկնարկել է Ազգային ժողովի 2016 թվականի ապրիլյան պատերազմի հանգամանքներն ուսումնասիրող քննիչ հանձնաժողովի նիստը, որտեղ երկրորդ անգամ հյուրընկալվել է Զինված ուժերի գլխավոր շտաբի հետախուզական վարչության նախկին պետ Արշակ Կարապետյանը, որն այժմ զբաղեցնում է վարչապետի խորհրդականի պաշտոնը: Ենթադրվում է, որ հարցուպատասխանը կտևի մի քանի ժամ, իհարկե, գուցե ոչ չորս ժամ, քանի որ սա Կարապետյանի, այսպես ասած, երկրորդ այցն է հանձնաժողով:
Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարության տարածած տեղեկատվության համաձայն՝ լայնածավալ օպերատիվ-տակտիկական զորավարժություններին կմասնակցեն մինչև 10 հազար զինծառայող, կշահագործվի շուրջ 120 տանկ և զրահատեխնիկա, տարբեր տրամաչափի մինչև 200 հրթիռահրետանային կայանք, համազարկային կրակի ռեակտիվ համակարգեր և ականանետեր, մինչև 30 միավոր ավիացիա, ինչպես նաև` տարբեր նշանակության անօդաչու թռչող սարքեր։
2020թ. ավարտվելու է ԵՄ ԱլԳ երկրների (Հայաստան, Ուկրաինա, Մոլդովա, Վրաստան, Բելառուս, Ադրբեջան) համար 2017թ. ընդունված «20 թիրախային արդյունք 2020թ. համար» փաստաթղթով սահմանվող գործողությունների ծրագիրը, ուստի Բրյուսելում և ԱլԳ մայրաքաղաքներում վերջին տարիներին ակտիվ քննարկումներ էին ընթանում Արևելյան գործընկերության ծրագրի ապագայի և նոր գերակայությունների վերաբերյալ։ Գործընթացը մտավ գործնական փուլ, և արդեն իսկ ընդունվել են մի շարք հիմնարար փաստաթղթեր, որոնք ուրվագծում են ԵՄ Արևելյան գործընկերության քաղաքականության շարունակության հիմնական ուղղությունները:
ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր Ռուբեն Ռուբինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր, թե ՍԴ ճգնաժամի լուծմանն ուղղված հանրաքվեն չի կարող կայանալ, քանի դեռ համաճարակը չի վերացել։ Նաև նշել էր, թե մյուս կողմից՝ իրենք չեն կարող երկար սպասել և առաջ շարժվել բարեփոխումների և արդարության հաստատման իրենց օրակարգով՝ առանց ՍԴ ճգնաժամի հանգուցալուծման։
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր առցանց ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, թե կարող էինք ակնկալել ՌԴ-ից, որ հիմա գազի գնի բարձրացման մասին խոսելը լավագույն ժամանակը չէ:
Երեկ է հրապարակվել, բայց մանդատից հրաժարվելու որոշումը շատ ավելի վաղ է եղել, դիմումը շատ ավելի վաղ է գնացել: Լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասել է Արցախի ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանը:
«Տավուշ տեքստիլն» այս պահի դրությամբ օրական արտադրում է 300.000 հատ դիմակ: 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Տավուշի մարզպետ Հայկ Չոբանյանը՝ տեղեկացնելով, որ դիմակները սպառվում են ՀՀ ամբողջ տարածքում, և, որ դրանք համապատասխանում են բժշկական դիմակների համար սահմանված ստանդարտներին՝ եռաշերտ են:
Օրերս ԿԳՄՍ նախարար Արայիկ Հարությունյանն ԱԺ-ում հայտարարել էր, որ «Այբ» դպրոցի գործունեության վերաբերյալ ուսումնասիրությունն ուղարկվել է իրավապահ մարմիններին, և, որ այնտեղ մեծ խնդիրներ կան:
Ակնհայտ է, որ որևէ լուծում չի կարող ընդունելի լինել միաժամանակ և Հայաստանի, և Ադրբեջանի ժողովուրդների համար, իսկ Արցախի կամ Ղարաբաղի ժողովուրդ եզրույթն իմ համար հասկանալի չէ։ «Լուծումն ընդունելի պիտի լինի ժողովուրդների համար» թեզի առաջքաշումը գուցե կարելի է դիտարկել բանակցություններն անընդհատ շարունակելու և միաժամանակ որևէ փաստաթղթի ստորագրումից հրաժարվելու ռազմավարության համատեքստում։
Իշխանությունը մտադիր չէ դատական համակարգում համատարած վեթինգ իրականացնել, ինչպես խոստացել էր Նիկոլ Փաշինյանն անցած տարի մայիսի 20-ին՝ իր կոչով դատարանների արգելափակման օրը, ինչն առաջացրել է իշխանամերձ կամ հեղափոխության ջատագով որոշ գործիչների և իրավապաշտպանների դժգոհությունը: Օրինակ, ըստ պատգամավոր Արման Բաբաջանյանի, արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը տապալել է հեղափոխության գլխավոր խոստումներից մեկի՝ վեթինգի իրականացումը, ինչի պատասխանատվությունը, ըստ նրա, կրում են Նիկոլ Փաշինյանն ու ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցությունը:
«Այս պահին դրանք միայն խոսակցություններ են» այսպես արձագանքեց Արցախի ԱԺ նախագահ Աշոտ Ղուլյանի խորհրդական Անուշ Ղավալյանը 168.am-ի հարցին, որ մամուլում լուրեր են շրջանառվում, թե Արցախի ԱԳ նախարարի պաշտոնի համար պայքար է գնում Աշոտ Ղուլյանի և գործող նախարար Մասիս Մայիլյանի միջև:
«Ազատ հայրենիք-ՔՄԴ» կուսակցությունների դաշինքում ընդգրկված քաղաքական ուժերի մասնակցությամբ հրավիրված արտահերթ նիստում՝ փակ գաղտնի քվեարկությամբ, Ազգային ժողովի նախագահի պաշտոնի համար որպես թեկնածու առավելագույն ձայներ է ստացել Արթուր Թովմասյանը: 168.am-ի հետ զրույցում ասաց Արցախի նորընտիր նախագահ Արայիկ Հարությունյանի խոսնակ Վահրամ Պողոսյանը:
ՀՀ Քրեական ոստիկանությունը ստացել է ՀՀ գլխավոր դատախազության հրապարակումը՝ «Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի տնօրեն Հարություն Մարությանի, ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանի՝ Նարեկ Մալյանի դեմ հանցագործության մասին հաղորդումների հիման վրա:
1994թ. մայիսի 5-ին` Բիշքեկում, Ադրբեջանի, Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի խորհրդարանական կառույցների ղեկավարների հանդիպման ավարտին ստորագրվեց Բիշքեկյան արձանագրությունը, որով կոչ էր արվում մայիսի 9-ի գիշերը դադարեցնել կրակը: Նույն օրը` մայիսի 9-ին, Լեռնային Ղարաբաղում ՌԴ նախագահի լիազոր ներկայացուցիչ Վլադիմիր Կազիմիրովը նախապատրաստեց Անժամկետ հրադադարի մասին համաձայնագիրը, որը նույն օրը ստորագրեց Ադրբեջանի պաշտպանության նախարար Մամեդրաֆի Մամեդովը, մայիսի 10-ին` Երևանում, համաձայնագիրը ստորագրեց պաշտպանության նախարար Սերժ Սարգսյանը, իսկ մայիսի 11-ին՝ ԼՂ բանակի հրամանատար Սամվել Բաբայանը: Հրադադարի մասին գրավոր համաձայնությունն ուժի մեջ մտավ 1994թ. մայիսի 12-ի կեսգիշերին:
168.am-ը Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպան Արտակ Բեգլարյանից փորձեց պարզել, թե ՀՀ-Արցախ ռազմավարական դաշինքի մասին պայմանագիրը որքանո՞վ կնպաստի Արցախի բնակչության իրավունքների իրացմանը:
168.am-ը հարցում էր ուղարկել ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարար Արայիկ Հարությունյանին` հետևյալ հարցադրմամբ. «Մոտ 2 տարի առաջ «Այբ» դպրոցում (պաշտոնական անունը՝ «Այբ կրթական հանգույց» հիմնադրամ) ստուգումներ սկսվեցին, մասնավորապես, թիրախում «Արարատյան բակալավրիատ» ծրագիրն էր, ի՞նչ ելք ունեցան ստուգումները, «Այբ» դպրոցում, առհասարակ, որևէ վիճահարույց փաստ, խախտում հայտնաբերվե՞ց, որն իրավապահների միջամտության անհրաժեշտություն առաջացներ»:
«Հայոց ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտ» հիմնադրամի տնօրեն Հարություն Մարությանը, ազգագրագետ Հրանուշ Խառատյանը ֆեյսբուքյան իրենց էջերում հաղորդում են ներկայացրել հանցագործության մասին` այն հասցեագրելով ՀՀ գլխավոր Դատախազություն՝ գլխավոր դատախազ Ա. Դավթյանին, ՀՀ Ազգային անվտանգության ծառայություն՝ պետ Է. Մարտիրոսյանին, ՀՀ ոստիկանապետ Ա. Սարգսյանին՝ ընդդեմ Նարեկ Մալյանի:
Քաղաքագետ Ալեքսանդր Մարգարովը 168.am-ի հետ զրույցում անդրադառնալով Սահմանադրական հանրաքվեի անցկացման-չանցկացման քաղաքական կողմին, հիշեցրեց, որ երկու տարի առաջ մայիսին Նիկոլ Փաշինյանի դե ֆակտո իշխանություն ստանալուց հետո, որը հետագայում ամրապնդեց խորհրդարանական ընտրություններից միջոցով` ապահովելով ազդեցություն օրենսդիր և գործադիր մարմիններով, նույնը չհաջողվեց այդ ժամանակ դատական իշխանության, մասնավորապես, ՍԴ-ի պարագայում, և դատական իշխանությունը պահպանեց իր անկախությունը տվյալ կամ գործող իշխանությունից, որն անհրաժեշտ է իրավական պետության կառուցման համար:
Հայոց-ցեղասպանության թանգարան-ինստիտուտն աշխարհում գործող եզակի համազգային և համապետական, ռազմավարական նշանակություն ունեցող հաստատություն է, որտեղ 25 տարիների հավաքչական աշխատանքի արդյունքում պահվում են Հայոց ցեղասպանության պատմությանը վերաբերող փաստավավերագրական, սկզբնաղբյուրային նշանակության բացառիկ նյութեր, որոնց անվտանգության ապահովման և պահպանության կազմակերպման երաշխավորը հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետությունը: 168.am-ի հետ զրույցում նշեց թանգարան-ինստիտուտի գլխավոր ֆոնդապահ Գոհար Խանումյանը:
Մայիսյան հաղթանակի առիթով սովորաբար ՀՀ նախագահական նստավայրում տեղի են ունենում պետական պարգևների հանձնման, զինվորական կոչումների շնորհման արարողություններ:
Վաղը` մայիսի 9-ին, փակ են լինելու և «Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնը, և’ Հաղթանակի զբոսայգին` հաշվի առնելով ստեղծված պայմանները և վարակի չտարածման հրամայականը, դրանից բխող պահանջները:
TK & Partners իրավաբանական ընկերության կառավարող գործընկեր Վարուժան Ավետիքյանի պնդմամբ, «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքը դեռևս իրավաբանական ուժ չունի, բայց արդեն ներդրողները սկսել են զգուշավորություն ցուցաբերել գործարքների նկատմամբ:
168.am-ի հետ զրույցում տեղեկատվական անվտանգության մասնագետ, մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը, խոսելով ադրբեջանական կիբեր հարձակումներից՝ նշեց, որ այժմ հիմնականում անցել են օգտատերերի հաշիվները կոտրելուն:
«Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» օրենքը ներդրումների վրա ուղղակի ազդեցություն չի ունենա, քանի որ վերաբերում է անցած ժամանակահատվածին: Այս մասին 168.am-ի հետ զրույցում ասաց իրավաբան Արմեն Սաքապետոյանը` պատասխանելով մեր հարցին, թե օրենքն ի՞նչ ազդեցություն կարող է ունենալ ներդրումների վրա, քանի որ արդեն կան տեղեկություններ գործարքների չեղարկման և ներդրողների զգուշավորության մասին:
Մայիսի 5-ին ԱԺ-ում «Բարգավաճ Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Շաքե Իսայանը հայտարարել էր, որ պայմանագրային զինծառայողներից պահանջել են վերադարձնել ստացած 26.500 դրամները։ Այս առնչությամբ 168.am-ը պարզաբանում է խնդրել ՀՀ պաշտպանության նախարարությունից:
Արգիշտի Քյարամյանի` մեկ օրով, նույնիսկ` 12 ժամով ՔԿ նախագահի տեղակալ լինելը, ու դրանից հետո՝ Հայաստանի Ազգային անվտանգության ծառայության տնօրենի տեղակալ նշանակվելը բուռն քննարկումների արժանացավ: Կա տեսակետ, թե ՔԿ-ում 12-ժամյա «պաշտոնավարումն» արվեց, որպեսզի օրենսդրորեն հնարավոր լինի ԱԱԾ տնօրենի տեղակալի նշանակումը:
ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մայիսի 4-ի որոշմամբ, Արգիշտի Քյարամյանն ազատվել էր Պետական վերահսկողական ծառայության ղեկավարի տեղակալի պաշտոնից և նշանակվել Հայաստանի Քննչական կոմիտեի նախագաhի տեղակալ:
